Kónčina móhła přikład być

srjeda, 08. septembera 2021 spisane wot:

Na dźěłarničkach bjezbarjerny přistup k łužiskim jězoram rozjimali

Kóšyna (AK/SN). Hižo wot lěta 2012 wobstejacy mjezy přesahowacy turistiski zwjazk Łužiska jězorina bjez­barjerny dowol nastupajo zaměrnje dale dźěła. To podšmórny wčera jednaćelka zwjazka Kathrin Winkler w Kóšynje (Großkoschen). W tamnišim prózdninskim domicilu „Sonnenhof 1864“ su sej turistikarjo z Braniborskeje w běhu dweju dnjow nazhonjenja a mysle wuměnjeli. Do zetkanja běchu organizatorojo dźěłarnički na temu turizm bjez zadźěwkow w Braniborskej zarjadowali.

„Na prěnim workshopje dźěše wo bjezbarjerny přistup k jězoram. Na druhim wobjednawachmy přikłady braniborskeho a sakskeho dźěla jězorino­weho zwjazka“, jeho jednaćelka ­rozłoži. Wuslědk rěkaše, zo su hišće wulke re­zerwy. Zdźěla hač do 14 metrow wysoke nasypy maja tež ­za ludźi w jězbnym ­stole přewinjomne być. Ćežko zwoprawdźić hodźi so tohorunja přistup k wodźe po pěskojtym přibrjohu.

Disputow njebyło

srjeda, 08. septembera 2021 spisane wot:
Štóž je wčera na 21. srjedźostawskim dnju BVMW na Butrowej horje diskusiju nastupajo direktne spěchowanje předewzaćow w strukturnej změnje kónca wudobywanja brunicy dla wočakował, tón je podarmo na móžne disputy čakał. Snadź pak su tam firmownicy přiwšěm wažny nastork dóstali – mjenujcy tón, zo Europska unija změny hospodarstwa we wosebje wot energijoweho přewróta potrjechenych regionach z wosebitym horncom strukturneho spěchowanja podpěruje. Wokrjesaj Budyšin a Zhorjelc k tomu słušatej. To je dobra powěsć. A zawěsće bě tež informacija zastupjerja wokrjesneho wuwićoweho zarjada wužitna, čehodla předewzaća w zwisku ze zakonjom wo sylnjenju strukturow žanu direktnu podpěru dóstać njemóža. Srjedźny staw scyła tak zboka njesteji, kaž bě to do wčerawšeho zarjado­wanja hišće słyšeć. Wón pak steji před wulkim wužadanjom: z mjenje ludźimi samsny wuslědk za něšto lět klimje tyjo produkować. Axel Arlt

Koronakrizu jako šansu zrozumili

wutora, 07. septembera 2021 spisane wot:

Trójce do Delnjeje a jónu do Hornjeje Łužicy du lětuše myta Łužiskeho wubědźowanja załožerjow eksistency (LEX), kotrež je Łužiska hospodarska iniciatiwa (WiL) za najlěpši předewzaćowy koncept nětko w Lěšćach spožčiła.

Lěšće (SN/at). Wšitke štyri wobchodniske ideje, kotrež běchu jurorojo za myto nominowane spočatk awgusta zjawnosći prezentowali, buchu nětko mytowane. WiL jako wuhotowarka je so rozsudźiła, w 17. lětniku tohole wubědźowanja dwě třećej myće spožčić. Rozsud za to mje­nowaše dr. Markus Binder, předsyda WiL a jury LEX, wosebite wužadanje: „Fakt, zo smy dwě třećej městnje rozdali, pokazuje, kak ćežko nam bě, z jara dobrych wobchodniskich planow najlěpše wuzwolić.“

Koronowe dobropisy wulki wothłós žnjeli

póndźela, 06. septembera 2021 spisane wot:

Kulow (AK/SN). Mějićeljo wobchodow, wikowarjo, hosćencarjo a posłužbarjo w Kulowje hromadźe dźerža. Woni wobydlerjow pohnuwaja na městnje w domiznje nakupować. Wuslědk to akcije ko­ro­nowych dobropisow, kotruž su w měsće přewjedli. „Iniciatiwa je wulki wothłós žnjała. W aprylu wudatych 250 dobropisow bě spěšnje rozebranych“, hódnoći sobuorganizatorka a Kulowska wobchodnica Birgit Bensch. Měšćanski radźićel Alex Scholze (SPD) bě akciju nastorčił, orientujo so při tym na podobnej iniciatiwje w Załomju. Město Kulow je projekt z 2 500 eurami podpěrało. „Zaměr bě, domjacym małym wobchodam w koronowej krizy pomhać. Chcychmy na te wašnje mnohotnosć wobchodow a hosćencow zachować“, Bir­git­ Bensch rozłožuje.

Miłoraz njetrjeba so zhubić

štwórtk, 02. septembera 2021 spisane wot:

Z energijohospodarskeho wida za to přičiny njeje, rěka w nowej studiji

Drježdźany (SN/at). Wjes Miłoraz pře­sy­dlić z energijohospodarskich přičin trjeba njeje. To je jedne z hłownych dopó­znaćow aktualneje studije k Rewiziji rewěroweho koncepta koncerna Łužiska energija a milinarnje (LEAG) 2021 wědomostnikow Němskeho instituta za hospodarske slědźenje (DIW) a Techniskeje uniwersity Ber­lin. Frakcija Zwjazka 90/Zelenych w Sakskim krajnym sejmje bě nadawk dała, zo měli Berlinscy wědomostnicy planowanja LEAG pod energijowohospodarskimi aspektami na plawsibilitu pruwować. Koawtor studije prof. dr. Pao-Yu Oei z DIW a klimowo- a energijopolitiski rěčnik frakcije Zelenych dr. Daniel Gerber staj wuslědki wčera online předstajiłoj.

Kandiduja za wólby zwjazkoweho sejma

štwórtk, 02. septembera 2021 spisane wot:

Serbske Nowiny maja na hornjołužiskich direktnych kandidatow z wólbneju wokrjesow 156 a 157 slědowace prašenja:

Roland

Ermer nastupi­ we wólb­nym wokrjesu 156 Budyšin za CDU­.

Daniela

Trittmacher nastupi

za Die Basis we wólbnym wokrjesu 156 Budyšin.

Dirk Nasdala nastupi za Swobodnych wolerjow we wólb­nym wokrjesu 156 Budyšin.5.Wobydlerjo w Němskej su dale a starši. Kak za­ru­čiće, zo njespjećuja so waše rozsudy zajimam młodostnych?

Caren Lay – Lěwica

1.Chcemy potrjechene kónčiny sylnić. Žadamy sej tuž klučowe připokazanki w poměrje 60:40 abo 70:30. Nimo toho trjebamy zmysłapołnu strukturu a z elektrifikaciju wožiwjene železniske čary. Chcemy demokratiske sobupostajowanje při rozdawanju srědkow zmóžnić, tež Domowina měła sobu wobzamkować směć.

2.Trjebamy přewrót wobchada, dele z dróhow na že­lezniske čary. A dyrbimy wobnowjomne energije masiwnje wutwarić. To wunjese nowe dźěłowe městna, tež za naš region.

„Fachowe mocy jara požadane“

srjeda, 01. septembera 2021 spisane wot:

Zo předewzaća sobudźěłaćerjow pytaja, pokazuje so w přizjewjenych swobodnych dźěłowych městnach. W regionalnej dźěłowej agenturje rěča wo dalšim polěpšenju na dźěłowych wikach.

Budyšin (SN). Połoženje na wuchodo­sakskich dźěłowych wikach so tuchwilu zaso polěpša. Tale pozitiwna powěsć we wčera­wšej rozprawje Budyskeje wotnožki Zwjazkoweje agentury za dźěło zwobraznja, zo so tudyše hospodarstwo po zdźěla restriktiwnych wobmjezowanjach předewšěm druheho lockdowna koronapandemije dla zaso zhraba. „W nimale wšitkich branšach předewzaća zaso personal pytaja, tež we wosebje potrjechenych wobłukach“, praji Ilona Winge-Paul, operatiwna jednaćelka Budyskeje agentury za dźěło, a mjenuje hóstne přemysło kaž wobłuki wuměłstwo, zabawu a wočerstwjenje.

Zdobywanje fachowcow dale w srjedźišću steji, tajkich maja sej předewzaća zawěsćić. Jedne zwěsćenje po słowach Ilony Winge-Paul dale płaći: „Poradźowanje a spěchowanje dalekubłanja w firmach přistajenych bytostnje na wuznamje nabywatej. Fachowe mocy su na dźěłowych wikach jara požadane.“

Zajimcam, kotřiž chcedźa so w škiće přirody a wobswěta angažować, pobrachuja často móžnosće. Runje młódša gene­racija je minjene lěta na přikład z hibanjom Fridays for future pokazowała, zo chce politisce skutkować. Tak skići dobrowólne lěto na přikład we wobłuku ekologije móžnosće, něšto zeskutkownić. Młodźi ludźo w starobje 16 do 27 lět smědźa so wo tajke prócować. Poskitki nańdu pola přirodo- a wobswětoškitnych institucijow. Hač we wobłuku biologiskeho ratarjenja, wobswětoweho kubłanja abo w institucijach, móžnosće su najwšelakoriše. Nimo anga­žementa móža zajimcy tajke lěto zdobom jako powołansku orientaciju wužiwać.

Wot septembra 2020 je Elisabeth Schmidt swoje dobrowólne ekologiske lěto w zarjadnistwje biosferoweho rezerwata Hornjołužiska hola a haty wukonjała, kotryž tež UNESCO přisłuša. Po tym zo bě loni w awgusće abituru złožiła, wu­ži­waše młodostna z Budyšina móžnosć, swoje praktiske nazhonjenja w „zelenych powołanjach“ zběrać a so tak hladajo na stu­dijny směr zawěsćić.

Niska (UM/SN). Nišćanska wagonownja ma noweho jednaćela. Mjeztym połdra tydźenja nawjeduje Matúš Babík přede­wzaće w naslědnistwje Martina Weisenpachera. Eileen Müller z dźěłarnistwa IG metal wuchodneje Sakskeje rozsud wita. „Mějach hižo prěni dźeń zeznawansku rozmołwu z knjezom Babíkom. W njej so wujewi, zo podobnje myslimoj a hłuboko do stejnišća a do jeho přichodakmanych produktow wěrimoj. Mjeztym předleži prěni poskitk ze stron dźěłodawarja, kotryž budźemy w zhromadnym jednanju spočatk nowembra rozjimać.“ Dźěłarniska sekretarka poćahuje so na warnowanski stawk, wotměwacy so spočatk julija před wrotami ELH wagonownje Niska twzr. Tehdy bě so njewola dźěławych a IG metal mjez druhim přećiwo tomu měriła, zo njeje dotalne jednaćelstwo předewzaća hladajo na tarifowe žada­nje za šěsć procentami wjace mzdy zwólniwe było tomu wotpowědować. Při čimž je tele žadanje moderatne, wučinja dźě wotstawk k přestrjenjowemu tarifej 20 procentow.

Wažny signal

štwórtk, 26. awgusta 2021 spisane wot:
Za čas po kóncu brunicoweje doby nałožuje Zwjazk miliardy eurow, zo by strukturu w potrjechenych kónčinach skrućił. Derje zapłaćene dźěłowe městna w dotalnymaj wobłukomaj hórnistwa a energijownistwa na podobnym niwowje narunać chcyć wostanje dale wulke wužadanje. Wobchadnorěčnje mjenujemy tónle proces změnu struktury. Zwjeršnje hla­dane njech to přitrjechi. Jeli pak přede­wšěm na hospodarskim polu tróšku dale borkaš, storčiš na njerymowanosće. Jedna tajka na přikład je, čehodla zamołwići zwjazkowi a krajni politikarjo tudyšim srjedźnostawskim předewzaćam aktiwnu rólu w tym procesu njepřicpěwaja? Dźěru w hornjołužiskim tworjenju hódnotow, kotruž za něšto lět brunicowe jamy a milinarnje w regionje zawostaja, maja druhe industrijne hałzy zapłatać. Při tym so na srjedźny staw zepěrać, w zwisku z jeho wužadanjomaj transformacije a digitalizacije přichod Hornjeje Łužicy sobu tworić, by wažny signal był. Axel Arlt

nowostki LND