Berlin/Drježdźany/Zarěč (SN/BŠe). Spěšnu podpěru buram je zwjazkowy minister za ratarstwo Christian Schmidt (CSU) wčera po mlokowym wjeršku w Berlinje přilubił. Woni maja drastisce spadnjenych płaćiznow za mloko dla 100 milionow eurow pomocnych srědkow dóstać. Konkretnu sumu pak chce minister hišće z financnym ministrom Wolfgangom Schäuble (CDU) wothłosować.
W Sakskej maja wšitke zawody hromadźe pjeć milionow eurow dóstać. To pak je jenož kapka na horcy kamjeń. Znajmjeńša dwě miliardźe eurow byštej za ratarjow cyłeje Němskeje trěbnej byłoj. Sakski ratarski zwjazk kritizuje tuž připowědźene wolóženje buram wčerawšeho mlokoweho wjerška jako přesnadne. „Tole žadyn zawod njewuchowa“, rjekny hłowny jednaćel zwjazka Manfred Uhlemann. Přiwšěm so burja spěšneje pomocy nadźijeja. Zwjazk ratarjow sej žada, zo měli hižo za dwaj měsacaj konkretne wuslědki předležeć. Wjele dlěje burja połoženje hižo njepřetraja.
Za popróšenje kćějatych rostlin a tak zdobom za zrawjenje płodow a wotpowědny wunošk ratarskich kaž tež zahrodowych kulturow su pčołki njeparujomne. Jich dźěło njemóžemy sej dosć wažić. Podobnje je to ze wšěmi insektami, kotrež maja wulki wuznam za intaktne přirodne kołoběhi.
W minjenych lětdźesatkach je so ličba aktiwnych pčołarjow wosebje we wuchodnej Sakskej a w Liberecskim kraju susodneje Čěskeje chětro pomjeńšiła. Drastisce redukowało je so tuž tež popróšenje kćějatych rostlin z pomocu pčołkow. To bě přičina, zo započachu hižo lěta 2007 w Njeswačanskej přirodoškitnej staciji wo tym rozmyslować, kak móhli katastrofje z mjenje pčołkami abo samo bjez nich zadźěwać.
Katastrofje zadźěwać
Wótšowaš (SN/BŠe). Absurdne powěsće dosćahnychu nas tele dny z delnjołužiskeho Wótšowaša (Atterwasch). Tam dyrbi so lěta 2013 njedowolena instalowana solarna připrawa z třěchi farskeho domu zhubić. To žada sej pomnikoškitny zarjad, kotryž je postajił připrawu hač do 31. meje wotstronić, hewak hrozy farskemu zarjadej pokuta 3 000 eurow. Fakt pak tež je, zo planuja Wótčowaš w zwisku z wuhlowej jamu Janšojce-sewjer tak a tak wotbagrować. „Připrawa njeměješe dom jeno z wobnowjomnej energiju zastarać, ale dyrbješe prěnjorjadnje znamjo přećiwo energijowopolitiskemu zničenju Wótšowaša być“, rěka w zjawnym lisće tamnišeje cyrkwinskeje rady braniborskemu ministerskemu prezidentej dr. Dietmarej Woidce (SPD) a krajnemu radźe wokrjesa Sprjewja-Nysa Haraldej Altekrügerej (CDU).
Cyrkwinska rada solarnu připrawu nětko wotstroni. Přiwšěm wostawa prašenje, hač je to woprawdźe trjeba. Pomnikoškitny zarjad njebě dźensa docpějomny. Tež na pisomne naprašowanje Serbskich Nowin njeje dotal reagował.
Wojerecy su powabne město. To njeje Franziska Tennhardt hakle spóznała, jako nastupi před połdra tydźenjom zastojnstwo hospodarskeje spěchowarki w tamnišim měšćanskim zarjadnistwje. We wobłuku studija rumoweho planowanja a managementa přirodnych resursow na Drježdźanskej techniskej uniwersiće bě so wona z městom hižo na ekskursiji zeznajomiła. „Sym postup začuwała. Wopušćiš-li dwórnišćo, sy hnydom w měsće. To skutkuje pozitiwne a nic tak, kaž by čas stejo wostał“, wuswětla wona.
29lětna młoda žona pochadźa z Grimmy blisko Lipska. Najprjedy studowaše w Jenje a po tym w Drježdźanach, hdźež studij z dwěmaj wotzamknjenjomaj mastera wotzamkny, dalše na polu hospodarskeje geografije. Na praktikumach w Ohiju (Columbia, USA), w Danskej a w Drježdźanskich wobchadnych zawodach přiswoji sej tójšto fachowych nazhonjenjow. Tam je so na přikład z aspektami mobility zaběrała. Z tejele wědy chce we Wojerecach čerpać. „Wšako generaciji praktikantow hižo njepřisłušam.“
Drježdźany (SN/BŠe). „Kónc z niskimi płaćiznami za drohotne zežiwidła“, „Hdyž mrěje bur, mrěje kraj“ – to stej hesle mjez tymi, pod kotrymiž protestowachu ratarjo dźensa před Drježdźanskim krajnym sejmom. K demonstraciji namołwjał bě sakski burski zwjazk, a mnozy su sćěhowali. Z něhdźe 100 traktorami běchu ratarjo do stolicy Sakskeje přijěli, zo bychu na swoje dramatiske połoženje skedźbnili. Wuwiće na tudyšich a słaba konjunktura na mjezynarodnych wikach a sankcije přećiwo Ruskej su na tym wina, zo su mnohe ratarske zawody wohrožene. Hižo 18 měsacow woznamjenja tale situacija wulki ćišć za burow. To, štož su sej woni minjene 25 lět natwarili, hrozy spěšnje zaso rozpadnyć.
Biskopicy (JK/SN). Njebě to tónraz čerwjeny přestrjenc, po kotrymž dóstachu so wobdźělnicy wčerawšeho Srjedźostawskeho dnja wuchodneje Sakskeje a Hornjeje Łužicy na Butrowu horu pola Biskopic, ale zeleny. Póndźelne njewjedro bě telko łopjenow a hałžkow ze štomow zbiło, zo bě puć ke schadźowanišću pokryty z tołstej worštu štomoweje pychi.
Koćina (UH/SN). Lětnje wjedro bě zawčerawšim runje prawe za wulke burske wiki na terenje Koćinskeho zawoda Krabatowy mlokowy swět. Tam bě składnosć, zbližić sej posłužby a wudźěłki něhdźe 70 direktnych zwičnjerjow z hornjołužiskeho regiona a tež wot druhdźe. Hač do pózdnjeho popołdnja bě nawal ludźi hoberski. To njezwjeseli jenož jednaćela mlokoweho swěta Tobiasa Kockerta, ale tež wobdźělenych akterow kaž Worklečanskeho rězniskeho mištra Gerata Wałdu. Pola njeho móžachu sej wopytowarjo čerstwje grilowanu twarožkowu praženu kołbasku słodźeć dać. „Tale najnowša specialita je w kooperaciji našeho rěznistwa a Koćinskeho ratarskeho zawoda nastała“, rěznik rozłoži. Za kołbasku wužiwaja hejdušny twarožk, dokelž tón tak spěšnje njerozběži a spožča kołbasce wosebity słód.
Zo móhli kupcy mnohostronskosć regionalnych wudźěłkow spóznać, wutworjeja mjez producentami syće, kotrež móža so na tajkich burskich wikach prezentować. „Njeńdźe wo to, prawje tunje wudźěłki poskićeć, ale ludźom hódnotu žiwidłow wuwědomić“, wuzběhny Tobias Kockert.
Budyšin/Drježdźany (SN/at). Rjemjeslniske zawody w Budyskim wokrjesu posudźuja swoje tuchwilne połoženje jako tak dobre, kaž bě wone hižo raz před pjeć lětami. Tole zwěsća nalětnja analyza konjunktury Drježdźanskeje rjemjeslniskeje komory. Kaž komora zdźěla, bilancuje 43 procentow woprašanych firmow tuchwilu dobre wobchodne połoženje, 51 proc. wuchadźa w přichodźe ze spomóžnych nadawkow a 37 proc. liči bórze ze stupacymi wobrotami.
We wobłuku Drježdźanskeje rjemjeslniskeje komory njeje Budyski region čerwjenu latarnju wotedać móhł, z wuslědkow naprašowanja pak su pozitiwne znamjenja wučitać. Byrnjež tam najwjetše straty nastupajo nadawki a wobrot byli, běchu pušćenja snadnuške. Woprašane firmy běchu přerěznje po 80 procentach wućežene, to je pjeć procentow wjace hač loni nalěto. Tež w Zhorjelskim wokrjesu su 80 proc. docpěli. Prezident komory dr. Jörg Dittrich rěči wo „najlěpšej nalětnjej naledźe po pjeć lětach“ w Budyskim regionje. Aktualne wuwiće pola Vattenfalla a Bombardiera jeho znjeměrnja. Tak so Dittrich praša, kak ma tam dale hić.
Ratarjow podpěrać a jich poradźować je zaměr sakskeho krajneho zarjada za wobswět, ratarstwo a geologiju. A přiznawam, běch dźensa chětro překwapjena, w kotrym wobjimje tole činja. Na přepytowanskich polach w Dubrawce pola Barta plahuja najwšelakoriše žitne družiny. Tam přepytuja do parcelow zrjadowane rostliny pod wšelakimi wuměnjenjemi, na přikład hnojenja. Tak wuwiće wšelakich družin žita dokumentuja a wuslědki wuhódnoćeja. We wobłuku pólnych dnjow móža so ratarjo wobhonić a staw wuwića rostlin posudźować.
Wažny to nadawk, kotryž sobudźěłaćerjo wobswětoweho zarjada z wulkim angažementom wukonjeja. Při tym je jim tež aktualne ćežke połoženje burow wědome. Tuž chcedźa jich wězo wotpowědnje poradźować. Wosobinski kontakt a wuměna nazhonjenjow stej při tym bytostnej. Bianca Šeferowa
Drježdźany (SN/at). „W aktualnym połoženju, zo płaća w Němskej zdźěla mjenje hač 20 centow na liter mloka, njemóže žadyn producent mloka wobstać.“ Tole rjekny sakski ratarski minister Thomas Schmidt (CDU) minjeny pjatk po branšowej rozmołwje w Drježdźanach. Rozjimali tam wobdźělnicy su, kak móhli so mlokowej krizy wuwinyć, na přikład z premijemi za wotstronjenje dejkow abo z předwuměnkom ratarjow a producentow. „Wična pozicija porno mlokarnjam a předewšěm drobnowikowanju ma so skrućić.“ Wobstejacym wosom zjednoćenstwam producentow w Sakskej minister poruči, zo bychu so zjednoćili a w jednanjach z jednym hłosom rěčeli. Naprašowanje SN w někotrych tudyšich zawodach bě wujewiło, zo njejsu tam z čłonom.