Štóž je so zašłe dny snano hižo trochu bojał, zo lětsa traš žadyn hodowny štomik w stwě njezměje, móže změrowany być. Tež hdyž dyrbja na přikład twarske wikowanišća zawrjene měć, smědźa hodowne štomiki dale předawać. Tež zahrodnik Matthias Pěčka w Holešowje smě swoje šmrěki a jědlenki z koleginu Manju Kutschke dale poskićeć. Foto: Feliks Haza

Wjeselo pjekarja samo słodźiš

póndźela, 14. decembera 2020 spisane wot:

Tež serbske rjemjesło ma złote dno. Dokelž­ buchu wěda a kmanosće starych mištrow­ přez generacije dale dawane, nastachu zawody, kotrež su změny časow­ přetrali.

Kamjenc (BG/SN). Dlěje hač 160 lět – mjeztym w pjatej generaciji – je Zelnakec swójba w Pančicach-Kukowje a wokolinje synonym za solidne pjekarske rjemjesło. Z chlěbami, całtami, tykancami, tortami a wosuškami je tež Dominik Zelnak doma napřećo klóštrej wotrostł. Mjeztym wjedźe wón hromadźe z mandźelskej Sandru hižo dlěje hač 20 lět swójsku pjekarnju na Kamjenskej Goethowej. 23. nowembra su kulojty jubi­lej swjećili.

Pjekarski mišter móže na wobšěrny kruh kupcow zhladować. Woni sej předewšěm waža, zo wukonja Dominik Zelnak swoje rjemjesło bjez industrielnych přidawkow. „Dam swojim ćěstam telko chwile, kaž trjebaja, zo bychu porjadnje zrawić móhli“, wón wuswětla.

Nowu mašinu přepodali

štwórtk, 10. decembera 2020 spisane wot:

Bjaršec lěsniski zawod dale do noweje techniki inwestuje

Smječkecy/Nowy Šěrachow (aha/SN). W lěsu Budyskeho tachantstwa južnje Noweho Šěrachowa sy předwčerawšim dopołnja při najrjeńšim pózdnjonazymskim wjedrje słyšał, zo so wjacori tam zhromadźeni tež serbsce rozmołwjeja. Přičina bě, zo su monterojo firmy z meck­lenburgsko-předpomorskeho Malchowa pod nawodom hłowneho jednaćela Güntera Josta Smječkečanskej firmje Achima Bjarša za lěsne posłužby nowu mašinu přepodali. W Finskej produkowany nastroj typa John Deere Rückezug je jedyn z najwjetšich mjenowaneje serije. Wob dźeń zamóže něhdźe 80 do 150 kubiknych metrow rězaneho drjewa pod ekstremnymi wuměnjenjemi na kromu lěsa transportować. Achim Bjarš swoje mašiny hižo dawno z Malchowa bjerje, česćo sej tak wukony nastupajo poradźowanje a zastaranje z trěbnymi narunanskimi dźělemi. Wosebje pak je Smječkečan nazhonił, zo finske předewazaće hižo wot lěta 1973 wuběrne mašiny produ­kuje, a to z wysokej kwalitu. Wone su z wo­sebitej chorhojčku woznamjenjene, štož ­wězo napadnje.

„Jako korčmar njemóžeš to rozumić“

štwórtk, 10. decembera 2020 spisane wot:

Hižo dlěje hač měsac su hosćency korony dla zawrjene. Runje w dohodownym času bychu wone hewak tójšto wobrota měli. Kak z tym wobchadźeja, smy so w Jědlicy naprašowali.

Jědlica (SN/MWj). Mjeztym zo wobchodnicy starosćiwje na přichodnu póndźelu zhladuja, hdyž dyrbja swój wobchod za­činić, je to za Hrebikec swójbu w Jědlicy pola Wotrowa hižo zwučeny staw. Mějićeljo tamnišeho woblubowaneho hosćenca ze žurlu, pensiju a winowej pincu hižo wot spočatka nowembra nikoho poho­sćić njesmědźa. Wot lěta 1906 je hosćenc w swójbnym wobsydstwje. Mjeztym dźesać lět jón René Hrebik z mandźelskej Sandru wjedźe. Ale tajke struchłe časy ani wón ani jeho staršej hišće doži­wili njejsu. W normalnych časach sy tam předewšěm kónc tydźenja bjez přizjewjenja lědma městno dóstał. A zwjetša su wulki dźěl blidow serbske swójby z bliskosće wobsadźili. Mnozy dojědźechu sej tam tež składnostnje prěnjeho swjateho woprawjenja abo firmowanja.

Pjekarjow w Budyšinje wukubłać

štwórtk, 03. decembera 2020 spisane wot:

Hižo w meji bě rozmyslowanje sakskeho kultusoweho ministerstwa k nowej syći powołanskich šulow w swobodnym staće wulke diskusije zbudźiło. Tak chcychu pjekarjow přichodnje w Zhorjelcu wukubłać. Nětko předleži naćisk za słyšenje.

Kerki za bywše wuhlowe płoniny

štwórtk, 03. decembera 2020 spisane wot:
Energijowy koncern Łužiska energija a hórnistwo AG (LEAG) je minjeny měsac zhromadnje z Němskim zwjazkom hladanja krajin (DVL) kerki z regionalneje produkcije w rekultiwowanskim pasmje Wochožanskeje wuhloweje jamy sadźał. Cyłkownje su 1 330 dźiwich róžow (Hundsrose) a 1 115 hłohoncow (Weißdorn) nasadźeli. Sobu­dźěłaćer wotrjada rekultiwowanje LEAG a lěsnik Michael Rösler, nawodnica projekta w DVL Maria Höhne a rewěrowy hajnik Olaf Hanspach su sej rostliny na płoninje ­nimale dweju hektarow tele dny raz wobhladali. Wšako chcedźa z nich za něšto lět symješka za nowe rostliny dobywać. Foto: LEAG/Thoralf Schirmer

We Wjerbnje witaminy tankować

štwórtk, 03. decembera 2020 spisane wot:
W nuzy trjebaš ideje – Peter Franke je w swojim Wjerbnjanskim hotelu „K hwězdźe“ wobchod zarjadował: Błótowsku witaminowu tankownju. Na žurli poskića błótowski kuchar kupcam sydom wšelakich titow z błótowskimi wosebitostkami. Tak ma mjez druhim „Wótru titu“ z chrěnom, „Witaminowu titu“ z jabłukowymi sušenkami abo „Słódku titu“ z marmeladami a sirupami. Tež překwapjensku titu wón poskića. Z njeje kupc hakle doma při wupakowanju zhoni, kotre błótowske chłóšćenki je ­sobu wzał. Kaž Peter Franke přeradźi, su błótowske tity tež mjez předewzaćelemi ­jako dar sobudźěłaćerjam prašane. Foto: Michael Helbig

Skutkownje k škitej přirody přinošować

štwórtk, 03. decembera 2020 spisane wot:

Nimo brunicy chce LEAG w milinarnjach mjez druhim z narunanskim paliwom energiju w regionje zaručić

Energijowy koncern inwestuje 13 milionow eurow do twara připra­wy za spalenje smjećow Ha­morskeje milinarnje. Tež w Janšojcach su tajke plany předwidźane.

Předewzaće Łužiska energija a milinarnje (LEAG) chce swoje Hamorske stejnišćo přichodne lěta dale wuwić. To rjekny nawoda tamnišeje milinarnje Carsten Marschner na njedawnym posedźenju Hamorskeje gmejnskeje rady w Krynhelčanskim kulturnym domje.

Hač do kónca lěta 2022 ma w Hamorje připrawa za spalenje smjećow nastać. Zhromadnje z brunicu maja so tam wotpowědne zbytki sobu spalić, kotrež w regionje nastawaja. Fachowy wuraz za nje je narunanske paliwo. Wotpadki so takrjec stoprocentnje wužiwaja, a wustork wuhlikoweho dioksida milinarnje so cyłkownje trochu pomjeńši. LEAG chce na stejnišću skutkownje k škitej přirody přinošować a za to cyłkownje 13 milionow eurow nałožić.

Klětu nowy terminal přepodadźa

srjeda, 02. decembera 2020 spisane wot:

Wot měrca bědźi so tež łužiske hospodarstwo z wuskutkami koronapandemije. Na Čornopumpskim industrijnišću wšak tajke poprawom mjenowanjahódne njeběchu.

Čorna Pumpa (JoS/SN). Z wužadanjemi koronapandemije su na Čornopump­skim industrijnišću (ISP) dosć derje wobchadźeć móhli. Na wšědne wobchodnistwa a běžne projekty su so wosebite wobstejnosće mało wuskutkowali. Wobjim nadawkow je dale wulki ze stupacej tendencu. Jenož někotre projekty su so časowje trochu přesunyli, hewak zamóchu wšitke wobknježić. Spočatne ćeže w komunikaciji předewšěm ze zarjadami a předewzaćemi su přewinyli.

Homeoffice a karantena wšak stej wuradźowanjam z wosobinskej přitomnosću runje tak kaž terminam na městnje zadźěwałoj. Na cyłe lěto zhladujo pak zwěsćeja tež tu pozitiwne wuwiće. Hdźež wu­tworichu techniske wuměnjenja za widejowe a telefonowe konferency, móžachu sej wuradźowanske terminy na městnje často zalutować. Firmy a zarjadnišća buchu za procesy digitalizacije sensibilizowane. Wosebje srjedźostawske předewzaća běchu zajimowane so poradźować dać.

Hladać na ludźi ze zbrašenjom

wutora, 01. decembera 2020 spisane wot:

Budyšin (SN/at). W njewěstym času koronapandemije je to na spočatku adwenta pozitiwna powěsć: We wuchodnej Sakskej bě w nowembrje 17 756 bjezdźěłnych, 127 (0,7 procentow) mjenje hač w předměsacu, ale 1 662 (+10,3 procenty) wjace hač loni w nazymniku. Wo tym je Budyska wotnožka agentury za dźěło dźensa informowała. „Pytanje za dźěłowymi mocami tež w nowembrje swój čas traje. W dobje přiběraceho naprašowanja za fachowcami wudani so wid na ludźi ze zbrašenjom ćim bóle. Runje swojeho handicapa dla su tući husto nadpřerěznje motiwowani a derje kwalifikowani“, wabi Kathrin Groschwald, předsydka jednaćelstwa Budyskeje agentury za dźěło.

75,4 procenty ćežkozbrašenych, kotřiž su w Budyskim wobwodźe bjezdźěłnje přizjewjeni, maja wotzamknjene powołanske wukubłanje abo studij. Mjez wšitkimi bjezdźěłnymi ma 69,7 procentow powołanske wotzamknjenje.

Dźěłodawarskemu serwisej agentury w Budyšinje přizjewichu předewzaća w nowembrje 885 swobodnych dźěłowych městnow. To je 109 (-11 procentow) mjenje hač hišće w oktobrje.

Serbska debata

nowostki LND