Warnuja před hłodom w Gazy

wutora, 19. měrca 2024 spisane wot:

Gaza (dpa/SN). Hladajo na humanitarnu krizu w Gazaskim pasmje warnuja mjezynarodnje připóznaći fachowcy před hrožacej hłodowej katastrofu we wjacorych dźělach palestinskeho pasma. Na sewjeru dospołnje zawrjeneho pasma móhło hižo kónc měrca tak daloko być, w rozprawje rěka. Minjene měsacy bě so połoženje spochi pohubjeńšiło. Generalny sekretar UNO António Guterres mjenuje rozprawu „grawoćiwu wobskóržbu“. Podpěraćeljo Ukrainy wuradźuja

Ramstein (dpa/SN). Zakitowanscy ministrojo wjacorych krajow a wysokorjadni zastupnicy wójska su dźensa na wojerskim lětarskim zepěranišću USA w Ramsteinje znowa wo dalšej podpěrje Ukrainje we wójnje přećiwo Ruskej wuradźowali. Na konferencu na najwjetšim ameriskim lětarskim zepěranišću zwonka USA bě zakitowanski minister USA Lloyd Austin čłonow tak mjenowaneje kontaktneje skupiny Ukrainy přeprosył. K njej słušeja tež Němska a Wulka Britaniska.

Lěkarjo: Žane legalizowanje!

Zakitowanski minister Boris Pistorius (SPD, naprawo) je wčera Pólsku wopytał. Njedaloko Waršawy witaše jeho nowy zaki­to­wanski minister Władysław Kosiniak-Kamysz (srjedźa), kiž je wot decembra 2023 w zastojnstwje. W rozmołwje dźěše wo wojersku pomoc na dobro Ukrainy. W stolicy Waršawje poby Pistorius tež w muzeju pólskich Židow. Foto: pa/AP/Czarek Sokolowski

USA namołwjeja Israel wójny dla

wutora, 19. měrca 2024 spisane wot:
Washington (dpa/SN). USA chcedźa ­Israel přeswědčić, so w Gazaskej wójnje planowaneje ofensiwy na z ćěkancami dospołnje přepjelnjene město Rafah na juhu Gazaskeho pasma wzdać. Prezident USA Joe Biden je israelskeho ministerskeho prezidenta Benjamina Netanjahuwa telefonisce namołwjał, přichodne dny zastupjerjow wójska, tajnych słužbow a specialistow za humanitarnu pomoc do Washingtona pósłać. Je druhich móžnosćow, islamistisku Hamas přewinyć hač wojakow do Rafaha pósłać, we Washingtonje rěkaše. Mjeztym w Kataru dale wo přiměrje w Gazaskim pasmje a wo pušćenju dalšich zastajencow jednaja. Wobkedźbowarjo z toho wuchadźeja, zo traja jednanja dwaj tydźenjej.

Europska rada šwika Němsku

wutora, 19. měrca 2024 spisane wot:
Strasbourg (dpa/SN). Němska dyrbi po přeswědčenju Europskeje rady wo wjele wjace přećiwo chudobje, pobrachowacym bydlenjam a wumjezowanju zbrašenych činić. Wulka chudoba a socialne njelěpšiny w Němskej njesteja w žanym poměrje k bohatstwu kraja, rěka w rozprawje Europskeje rady, kiž su dźensa w Strasbourgu wozjewili. Byrnjež w Berlinje wažne kročele na dobro přistupneho socialneho systema zahajili, su dalše prócowanja přećiwo přiběracej njesprawnosći trěbne. Socialne prawa njejsu w Němskej zawjazowaca winowatosć, ale su wotwisne wot pjenježnych móžnosćow stata, ­rada kritizuje. Europsku radu běchu 1949 za škit demokratije a čłowjeskich prawow załožili. Jej přisłuša 46 krajow.

Berlin (dpa/SN). Najebać kritiku frakciski předsyda SPD w zwjazkowym sejmje Rolf Mützenich swoje wuprajenja nastupajo „zamjerznjenje“ wójny w Ukrainje zakituje. Na prašenje, što je ze swojim zapřijećom měnił a hač chcył je korigować, Mützenich westfalskim nowinarjam rjekny. „Ně, to nochcu. Sym w socialnych a měrowych wědomosćach wukubłany. Tam zamjerznjenja jako zapřijeće wužiwaja, z kotrymž hodźi so we wosebitym połoženju lokalny přiměr docpěć, z kotrehož nastanje trajacy měr.“

Mützenicha jeho wuprajenjow w debaće wo dodawanju raketow typa Taurus Ukrainje dla kritizuja. Wón bě minjeny štwórtk rjekł: „Njeje na času, zo wjace wo tym njerěčimy, kak měli wójnu wjesć, ale tež wo tym, kak móhli wójnu zamjerznyć a pozdźišo tež skónčić?“

Wčera bě so zakitowanski minister ­Boris Pistorius wot stronskeho kolegi distancował. „To by na kóncu jenož Putinej pomhało“, wón we Waršawje rjekny. Tež w rjadach koaliciskeju partnerow Zelenych a FDP Mützenicha kritizuja.

Runohódnosć zdokonjana njeje

wutora, 19. měrca 2024 spisane wot:

Rjad zarjadowanjow „Dialog do přichoda wuchoda 2030“ wčera zahajeny

Berlin (SN/MiP). Pod hesłom „Wuchod – zwotkal přińdźemy, dokal dźemy?“ staj statny minister za energiju, škit klimy, wobswět a ratarstwo Wolfram Günther (Zeleni) a statny sekretar Conrad Clemens (CDU) wčera wječor zastupnikow medijow a dalšich zajimcow do zastupnistwa Swobodneho stata Sakskeje pola Zwjazka w Berlinje přeprosyłoj. Hłowny akter wječora, awtor loni wušłeje knihi „Der Osten – eine westdeutsche Erfindung“ prof. dr. Dirk Oschmann, běše schorjenja dla krótkodobnje wotprajił, tak zo dyrbjachu zarjadowarjo předisponować. W Drježdźanach rodźeny dźiwadźelnik Norbert Stöß je čitanje přewzał.

W swojim witanju podšmórny Günther hladajo na połnje wobsadźenu žurlu, „zo je tema ‚wuchod-zapad‘ w našej republice wočiwidnje nadal jara relewantna, na to pokazuje tež wuspěch knihi Dirka Oschmanna. Dźensniši wječor je pak zazběh cyłeho rjadu zarjadowanjow pod titulom ‚Dialog do přichoda wuchoda 2030‘, w kotrymž chcemy na Saksku jako region šansow hladać“. Wón přeprosy wšitkich přitomnych do diskusije.

Pax animi – ruski měr?

wutora, 19. měrca 2024 spisane wot:
„Wužitnych idiotow“, kotřiž wumjetujo mjez druhim „medijam“ jednostronskosć kedźbyhódnje jednostronsku poziciju zaběraja a (chcyjo nochcyjo) Krjemlej po hubje husluja, je dosć a nadosć. Knjez Mützenich so tomule klientstwu wuraznje přirjadować njeměł, byrnjež jeho namjet skerje Moskwje dyžli Kyjiwej do kartow hrał. Wobě stronje byštej „zamjerznjenje“ bjezdwěla wužiwałoj, swoje kapacity nastupajo wojerski personal a wobrónjenje najprjedy konsolidować a na to powyšić. W „nanajlěpšim“ padźe slěduje „rozrisanje“ po korejskim modelu. Tola samo tajkile „kompromis“ žadał sej postupować po mjezynarodnym prawje. Dołhož pak so knjez Putin sam jako naslědnik carja Pětra I. wobhladuje, jeho poradźowarjo nadal wo „ruskim swěće wot Wladiwostoka do Lissabona“ sonja a ruscy eksperća njezatajeni genocid na z jich wida njeeksistowacym ludźe prewentiwnje wusprawnjeja (hlej RIA nowosti), njeje šansy za konstruktiwne jednanja. Bosćan Nawka

To a tamne (19.03.24)

wutora, 19. měrca 2024 spisane wot:

19 tonow šinki su na awtodróze 45 w Sauerlandskej z powaleneho nakładneho awta překładować dyrbjeli. Ze šunku nakładowane awto bě wčera rano z njeznatych přičin z jězdnje zajěło, do betonoweje murje zrazyło a so powaliło. Šofer so zrani. Dokelž awto wobě čarje do směra na Frankfurt blokowaše, pósłachu sobudźěłaćerjow zawoda k městnu njezboža, w kotrymž na šinku čakachu. Awtodróha bě wjacore hodźiny blokowana. Hač móžachu šinku hišće wužiwać, njeje znate.

Wjace hač štyri miliony krokusow je minjeny kónc tydźenja w schleswigsko-holsteinskim Husumje nad Sewjernym morjom nalěćo witało. Tradicionalny swjedźeń barbičkow z koncertami a rjemjeslniskimi wikami su tam mjeztym 26. króć přewjedli. Po přeswědčenju zamołwitych maja w Husumje najwjetši wobstatk krokusow sewjerneje Europy.

Krućiše rjadowanje

póndźela, 18. měrca 2024 spisane wot:

Minsk (B/SN) Běłoruska žada sej krućiše rjadowanje nabožinskich zjednoćenstwow. Po nowym zakonju maja so wšě dotal hižo statnje zapisane zjednoćenstwa znowa registrować. Noworjadowanje zakonja prěni raz postaja, zo smědźa so jenož hišće nabožne organizacije a klóštry z nošerjemi dźěćacych domow stać. Štóž njeda so registrować, toho móža pochłostać.

Nabožiny njediskriminować

Genf (B/SN). „Nabožne a moraliske wuprajenja, tež hdyž wone politisce korektne njejsu, nimaja so ze šćuwańcu přirunować.“ To žada sej stajny wobkedźbowar Zjednoćenych narodow w Genfje, arcybiskop Ettore Balestrero, kritizowacy nabožnu diskriminaciju. 57 procentow swětoweje ludnosće je žiwych w krajach, hdźež je swoboda nabožinow jara wohrožena, zwěsći katolska uniwersita Fordham w New Yorku.

Dojednanje z GEMA

Praha (LN/SN). Hłowna zhromadźizna Towarstwa přećelow Serbow w Čěskej (Společnost přátel Lužice, SPL) wotmě so sobotu w Praskim Serbskim seminarje. Lětsa njebě wólbna, štož rěka, zo dotalne předsydstwo z předsydom Lukášom Novosadom a jeho zastupjerku Elišku Oberhelovej w swojim dźěle pokročuje.

Lětuša zhromadźizna bě po wjele lětach najrjeńša a najpřijomniša, wo tym běchu sej wobdźělnicy zhromadźizny pře­zjedni. Zetka so něhdźe 35 ludźi, kotřiž wobhladachu sej najprjedy lońše wusyłanje Čěskeje telewizije wo domjacym pječenju poliwanca w Serbach. Po tym předstaji a wujasni předsydstwo čłonam swoje lońše dźěło a financielnu situaciju towarstwa. Tomu přizamkny so zhromadny wobjed.

nowostki LND