Chrósćicy (CK/SN/MiR). Zo bychu šulerjo posrědkowanu wědu tež pozdźišo nałožować móhli, je wažne wobstajnje wuknyć a jenož fakty dale njedawać. Na kotre wašnje hodźa so nimo toho koncepty, dźěłowe metody a strategije systematisce we wučbje posrědkować, to rozjasni prof. dr. Oliver Meyer sobotu na „fachowym dnju 2plus“ w Chrósćicach. Wučer za geografiju a jendźelšćinu kaž tež profesor za jendźelsku didaktiku na Uniwersiće Mainz rozkładowaše metody pohłubšowaceho wuknjenja na přikładźe přirodowědnych předmjetow, mjez druhim z přihotom laboroweje rozprawy. „Princip móhł so runje tak za rěče nałožić“, wón rjekny. Pohłubšace wuknjenje ma po jeho wuprajenjach štyri dimensije: fachowu wědu posrědkować, zwólniwosć k wuknjenju wuwabić, zrozumjenje sylnić a wuknjenske procesy přewodźeć. „Šulerjo, kiž so derje nječuja, kotřiž so wučerja abo zmylkow boja, njebudu tak aktiwnje wobdźěleni kaž dźěći, kotrež so wěste čuja“, prof. Meyer podšmórny. Dźěći rědšo zwrěšća, hdyž su systematisce podpěrane, tež hdyž je dosć naročne wšitke štyri dimensije zwoprawdźić.

Njewšědnu temu wobjednać

srjeda, 18. oktobera 2017 spisane wot:

Zaběraja so z tworjenjom Jurja Brězana a wliwom na swoje žiwjenje

Horni Hajnk (SN/MiR). Kamjenska župa „Michał Hórnik“ ma do swojeho dźěłoweho plana zapřijate, posrědkować wědu wo stawiznach a přitomnosći łužiskich Serbow. W tymle wobłuku dźěłaja čłonojo župy wosebje z dźěćimi a młodostnymi, posrědkujo jim duchowne a kulturne herbstwo wótčincow, kiž su w regionje župy skutkowali. Runje tak zapřijeja dźensa tam na dobro Serbow skutkowacych wobydlerjow.

Nowe zadźěwki z ministerstwa

srjeda, 18. oktobera 2017 spisane wot:

Minimalna ličba šulerskich skupin za wučbu delnjoserbšćiny na šulach w Braniborskej je z blida. Hrozy pak nowy strach, dokelž přisłušne ministerstwo chce wobdźělenje na tejele wučbje wot kruteho předwuměnjenja rěčnych znajomosćow – po wopyće Witaj-pěstowarnje – wotwisneho činić.

Podstupim/Choćebuz (SN/at). Aktualny naćisk noweho postajenja wo šulskich kubłanskich naležnosćach Serbow (Serbske šulske postajenje – SWSchulV) w Braniborskej ze spočatka oktobra serbskim gremijam w Delnjej Łužicy předleži. Jich čłonojo su alarmowani, dokelž zwěsćeja w teksće, kotryž zdobom Serbskim Nowinam předleži, nowe zadźěwki, zo by so wučba delnjoserbšćiny we wšitkich swojich dotalnych formach dale wjedła.

Nadawk njespjelnjeny

srjeda, 18. oktobera 2017 spisane wot:
Nastupajo předležacy nowy naćisk Serbskeho šulskeho postajenja kraja Braniborskeje je ćežko rozumić, što so we hłowach sobudźěłaćerjow ministerialneje běrokratije wothrawa. Město toho, zo dźe zaměrnje doprědka, su woni nowe konfliktnišćo wutworili. Přichodnje so wot dźěćaceho dnjoweho přebywanišća hač k abiturje jeničce na projekt Witaj zepěrać chcyć, je wězo chwalobny wotpohlad. Ale wuměnjenja za to dawno docpěte njejsu. W Delnjej Łužicy trjebaja kóžde jednotliwe dźěćo, kotrež po kotrym puću tež přeco serbsku rěč nawuknje. Wšědna praksa kaza, zo so při tym na to zepěraš, štož je so dotal jako směrodajnje wupruwowało. Tohodla woprawdźitosći scyła njewotpowěduje, zo so přichodnje w Braniborskej dźěći bjez předznajomosćow wot 1. lětnika na wučbje delnjoserbšćiny wobdźěleć njesmědźa. Za ministerialnych rěka to nadawk njespjelnjeny, hišće raz! Axel Arlt

Koncepcija 2plus w fokusu

wutora, 17. oktobera 2017 spisane wot:

Starosće wo přesadźenju koncepcije 2plus na serbskich a serbšćinu wuwučowacych šulach přiběraja. Lětuša fachowa konferenca 2plus na tymle kónc tydźenju chce so tutej temje wěnować.

Budyšin (SN/MiR). Dotal je so 130 zajimcow za lětušu 2. fachowu konferencu 2plus přizjewiło, dalše hišće wšědnje do Budyskeho regionalneho zarjada Sakskeje kubłanskeje agentury dochadźeja. „Ličimy tule sobotu w Chróšćanskej Jednoće ze 150 wobdźělnikami, předewšěm budu to wučerjo“, rjekny Bosćij Handrik, koordinator za serbske naležnosće na SBAB. Srjedź septembra bě wón wo wjele snadniše wobdźělenje wočakował.

Zymski semester na wysokich šulach zahajeny

póndźela, 16. oktobera 2017 spisane wot:

Budyšin/Lipsk (SN/bn). Zymski semester 2017/2018 je so na wjetšinje sakskich a braniborskich wyšich šulach najpozdźišo spočatk oktobra zahajił. Po zawjedowacym tydźenju wotměwaja so w Lipsku, Drježdźanach a Kamjenicy wot zašłeho tydźenja regularne čitanja, seminary a dalše kubłanske zarjadowanja. Freibergska hórniska akademija a Braniborska techniska uniwersita Chocébuz – Zły Komorow sćěhujetej přichodne dny.

25 lět studij na Viadrinje

štwórtk, 12. oktobera 2017 spisane wot:

Frankfurt n.W./Słubice (RD/SN). Kónc na podawki bohateho swjedźenskeho lěta, mjez druhim z mjezynarodnej konferencu k slědźenju wo Pólskej a mnohimi dalšimi zarjadowanjemi składnostnje swojeho jubileja, wo­swjeći Europska uniwersita Viadrina Frankfurt nad Wódru jutře, pjatk, 25. róčnicu prěnjeje imatrikulacije studentow. Uniwersita přeprošuje na zetkanje by­wšich absolwentow. Tajcy, kotřiž mjez druhim w Londonje, Brüsselu a Moskwje jako lobbyisća, wojowarjo za čłowjeske prawa a diplomaća dźěłaja, stajeja so při tym we wobłuku zjawneje podijoweje diskusije temje „Quo vadis Europa“.

Kamjenc (SN/MiR). Kamjenske Měšćanske zběrki přeprosychu wčera dopołdnja na wosebite wodźenje po tamnišim sakralnym muzeju a klóšterskej cyrkwi swjateje Hany (St. Annen). Sydom do 14lětne dźěći mějachu składnosć, so ze stawiznami něhdyšeje klóšterskeje cyrkwje franciskanow zaběrać a drohoćinki wuměłskeho tworjenja srjedźowěka kaž tež renesancy zeznać. Institucija, kotraž so za mnohe zarjadowanja, mjez druhim wustajeńcy, koncerty kaž tež Bože słužby wužiwa, zjednoći w sebi wustajenišćo a cyrkej. Trochu škoda, zo běštaj jenož Janek a Hannes Rietzschel šansu zeznaća wužiłoj. „Sym chcył na kóždy pad wjace wo tym zhonić, kotry woznam maja na wołtarju swjateho Franciskusa zwobraznjene figury. Tuž sym z bratrom sem přišoł“, powěda Janek. Při tym překwapištaj hólcaj hižo z dosć wulkej wědu wo wustajenych twórbach. Dr. Sören Fischer, wědomostny sobudźěłaćer muzeja a sobudźěłaćerka za kulturne nadawki měšćanskeho dźiwadła Odette Künstler přeće spjelništaj.

Wosebite spěchowanje

srjeda, 11. oktobera 2017 spisane wot:
Sym hižo wjackróć pobyła w něhdyšim Kamjenskim klóštrje franciskanow. Dźensa wužiwa so klóšterska cyrkej swjateje Hany jako muzej, koncertna žurla, wustajenišćo a kubłanišćo w jednym. Dotal pak so hišće ženje w njej tak derje nječujach kaž wčera. Čehodla? Mějach składnosć z wočomaj dźěći po terenje kročić a sej z jich wida drohoćinki wotkryć. Tak namakach z pomocu hólčecow woła a wosoła, psa, zmija, lawa a jehnjo. Zwobraznjenje zwěrjatow njewotpowěduje realnemu napohladej. To napadny tež młodymaj wobdźělnikomaj wosebiteho prózdninskeho poskitka. Bjezdwěla, sobudźěłaćerjej staj sej wjace zajimcow přałoj. Tole pak njedaštaj hólčecow pytnyć, kotrejuž wosebje wołtarje zajimowachu. Tuž móžu rjec: Derje, zo tu a tam njepłaći ličba wobdźělnikow na prózdninskich poskitkach, ale zajim kóždeho jednotliwca, kiž sej na nje dońdźe. To mam za wosebite wašnje spěchowanja dźěći. Milenka Rječcyna

Wobžarujetaj wotstup ministerki Kurth

štwórtk, 05. oktobera 2017 spisane wot:

Drježdźany/Budyšin (SN/MiR). Wotstup sakskeje statneje ministerki Brunhild Kurth (CDU) zbudźa w mnohich kruhach njezrozumjenje, tež w Serbach. Wšako zhladuja zamołwići za serbske kubłanske naležnosće w Sakskej na płódne zhromadne dźěło z ministerstwom, přede­wšěm we wodźenskej skupinje 2plus. W njej skutkuje mjez druhim předsyda Domowiny Dawid Statnik. „Z wotstupom ministerki Kurth njejsym ličił. Najebać wšitke ćeže w kubłanskim systemje běše wona Domowinje napřećo stajnje wotewrjena a spušćomna partnerka. We wosobinskich rozmołwach dožiwich ju jako zajimowanu a na cil orientowanu wosobinu“, Dawid Statnik našemu wječornikej potwjerdźi. Runja jemu skutkuje we wodźenskej skupinje 2 plus předsydka Serbskeho šulskeho towarstwa Ludmila Budarjowa. „Wobžaruju, zo je Brunhild Kurth zastojnstwo złožiła, ale móžu ju derje rozumić. Z naju poslednjeje rozmołwy 21. septembra w Slepom bě wusłyšeć, zo so tajka změna připowědźa. Wšako je połoženje na šulach jara brizantne. Njeje připad, zo je tež braniborski minister Günter Baaske wotstupił.“

nowostki LND