Worklecy (jb/SN). Na Serbskej zakładnej šuli „Michał Hórnik“ we Worklecach rozžohnowachu njedawno wjelelětnu wučerku Gabrielu Roblowu na wuměnk. Po studiju na Budyskim Serbskim wučerskim instituće wuwučowaše Serbskopazličanka najprjedy w Kamjencu, doniž njenastupi wučerske městno 1983 we Worklecach. Tam bě hač donětka zasadźena, byrnjež jendźelšćiny dla – předmjet, kotryž je sej přidatnje přiswojiła – stajnje zaso w druhich šulach wupomhać dyrbjała. Tak bě mjez druhim do Ralbic, Budyšina, Chrósćic a Pančic-Kukowa „delegowana“, zo by tamnišim šulerkam a šulerjam swětowu rěč spřistupniła.

Swoju knihu spisać a ju na kóncu hišće w rukomaj dźeržeć – to je so dźěćom poradźiło, kotrež chodźa do horta Serbskeje zakładneje šule Budyšin w nošerstwje wokrjesa. Zhromadnje z kubłarjom Pětrom Sćapanom su cyły tydźeń na njej dźěłali.

Budyšin (SN/MiR). Na kóncu njeje zhromadna kniha wšitkich wobdźělnikow na­sta­ła. Ně, kóždy z nich dźeržeše swójski wudźěłk w rukomaj. Zmóžnił bě to projekt Budyskeje měšćanskeje biblioteki. Zhromadnje ze Sebastianom Hänelom (Buchkinder Görlitz) su šulerjo na drohoćince dźěłali. „Naš hort stajnje w prózdninach z měšćanskej biblioteku hro­madźe dźěła“, kubłar horta na Serbskej zakładnej šuli Budyšin Pětr Sćapan rozprawja, „lětsa pak njeběchmy na městnje, ale wobdźělichmy so na zarjadowanju online, štož bě za nas absolutna nowosć.“ Přeprosyła bě jich sobudźěłaćerka biblioteki Kristin Lehmann.

Za syć młodźinskich klubow

srjeda, 10. měrca 2021 spisane wot:

Mjeztym šěsć tydźenjow Virginia Hanuzowa w zarjedźe Domowiny dźěła. Jako kubłanska referentka za młodźinu ma wona wulce wabjacy nadawk. Z Miłoćic pochadźaca 33lětna mać dweju dźěsći je w přewažnje němskej swójbje wotrostła, rěči pak serbsce. Wuchodźiwši Worklečansku zakładnu šulu „Michał Hórnik“, a po tym zo je něšto lět na Serbskim gymnaziju Budyšin wuknyła, maturowaše wona na Kamjenskim Lessingowym gymnaziju. Pobywši aupair na kupomaj Korsika a Madagaskar, je w durinskim Nordhausenje socialne dźěło studowała. „Dlěši čas sym z Wěteńcy, hdźež ze swójbu bydlu, do zapada na dźěło jězdźiła. Z mandźelskim smój sej to zarjadowałoj“, wona powěda. „Jako pak so Marko Kowar loni prašeše, hač nochcyła so za městno požadać, njejsym dołho rozmyslowała. Poskitk bě po mojim słodźe. Wšako chcych po dlěšim času z małymi dźěćimi zaso z młodźinu dźěłać.“

Spěchowanje na dobro rěče

srjeda, 10. měrca 2021 spisane wot:

Turjej (NC/SN). Dźěćace dnjowe přebywanišćo „Wroblikowe hnězdo“ w Turjeju (Tauer) w Picnjanskim hamće je sedme zarjadnišćo swojeho razu we wokrjesu Sprjewja-Nysa, kotrež ma lěpšinu ze spěchowanskeho programa kraja Braniborskeje, kaž Nowy Casnik rozprawja. Z programom podpěruja wot lěta 2019 pě­stowarnje při posrědkowanju delnjo­serbskeje rěče. Zarjadnišću su tydźenja wobkrućenje wo spěchowanskich srědkow 12 680 eurow přepodali.

Serbske tradicije maja we „Wroblikowym hnězdźe“ krute městno. Nětko budu tam tež rěč spěchować. Kubłarki su sej předewzali, přichodnje dwě skupinje dwu­rěčnje dohladować. Wšitkim tamnym dźěćom chcedźa z poskitkami zetkawanskeje rěče na hrajkace wašnje přistup k serbšćinje zmóžnjeć. Tak měli sej dźěći witanja a rozžohnowanja, hrónčka za blidom a wšě­dne wobroty přiswojić. Za to pak trjebaja w pěstowarni hišće kubłarki, kotrež delnjoserbšćinu wobknježa.

Materialije nětko online poskićeja

štwórtk, 25. februara 2021 spisane wot:

Choćebuz (ChP/SN). Platforma Dźěła­nišća za serbske kubłanske wuwiwanje Choćebuz „ABC Sorbisch/Wendisch“ za wuwučowacych je wot kónca januara ­online. Informaciju dóstali su šule, w kotrychž dźěći a młodostni serbšćinu ­wuknu, tydźeń do zymskich prózdnin. W cyłku je tři lěta trało, zo bychu format, financowanje, juristiske zapołoženje, struktura, wužiwanje a administracija zrjadowane byli. Ministerstwo za kubłanje, młodźinu a sport Braniborskeje kaž tež Statny šulski zarjad Choćebuz stej ­na projekće wobdźělenej byłoj.

Z přinoškom w Serbskich Nowinach chcemy dźensa našu „internatnu mać“ knjeni Weroniku Bulankowu „wobjimać“, dokelž so wona runje dźensa na zasłuženy wuměnk poda. Rady bychmy so wšitcy tak prawje k njej přitulili. Pandemija pak šulerkam, šulerjam, wučerkam, wučerjam, staršim kaž tež kolegam njedowola knjeni Bulankowu rozžohnować a jej dźak wuprajić, kotryž by sej zasłužiła. Lózyska to korona!

Wojerecy (KD/SN). Wot lěta 1921 maja we Wojerecach Lessingowy gymnazij, kotryž bě tehdy prěnja dale wjeduca šula w měsće. Wučbu serbšćiny pak podawaja tam hakle wot lěta 1992, jako bu kubłanišćo po swojim času jako rozšěrjena wyša šula znowa załožene, wě so tehdyši šulski rada wokrjesa Wojerecy Werner Böhme dopomnić. Tak započachu po nowym puću kročić, zo njetrjebaja wuknjacy 5. lětnika ze srjedźneje Łužicy hižo na Budyski Serbski gymnazij hić a tam w internaće bydlić, zo bychu serbšćinu wuknyli abo so w swojej maćeršćinje wukmanili.

Dźensa ma wučerka serbšćiny Lubina Kühnowa na Wojerowskim Lessingowym gymnaziju kóžde lěto šulerki a šulerjow w 5. a 6. lětniku, kotřiž chcedźa rěč wuknyć. Někotři su maćernorěčni, dalši maja znajomosće z wučby serbšćiny na zakładnej šuli „Handrij Zejler“ a dalši gymnaziasća so prosće za serbšćinu zajimuja, Lubina Kühnowa rozłožuje. Štóž chce so wot 7. do 12. lětnika dale na wučbje serbšćiny wobdźěleć, móže to na cyło­dnjowskim poskitku serbšćina, kotryž so samo dopołdnja wotměwa.

Stabilna syć je zakład!

pjatk, 19. februara 2021 spisane wot:
W času koronapandemije je doma wuknyć hižo normalne. W prěnim lockdownje loni nalěto běchu hišće wulke njedostatki hladajo na techniske nastroje. Runje w swójbach z wjace dźěćimi jedyn laptop abo kompjuter hižo njedosaha, dokelž so konferency z wučerjemi často paralelnje wotměwaja. Mam za spomóžne, zo móža sej šulerjo techniku w šuli abo na gmejnje wupožčić. Přiwšěm z třomi dźěćimi w t. mj. homeschoolingu wobkedźbuju, zo njejsu jeničce nastroje wuměnjenje, ale tež stabilna internetna syć a derje fungowace platformy, z kotrymiž wuknjacy dźěłaja. Runje tam pak su ćeže. Často je syć abo platforma přežadana a nachwilnje wupadnje. Šulerjo, kotřiž sami doma wuknu a so z techniskimi ćežemi bědźa, su tak pod wulkim ćišćom. Wšako nochcedźa konferency z wučerjemi skomdźić a chcedźa swoje nadawki wotwołać. Što jim wša dobra technika pomha, hdyž nimaja ani stabilne zakładne wuměnjenja za domjace wuknjenje? Bianka Šeferowa

Rěčny centrum WITAJ wobsteji mjeztym 20 lět. To je přičina, zaběrać so w rjedźe přinoškow z dźěławosću serbskeje institucije, kotraž je Domowinje přirjadowana. Milenka Rječcyna je so ze zamołwitej redaktorku časopisa Serbska šula (SŠ) Bianku Wjeńcynej z RCW rozmołwjała.

Su w lětach skutkowanja jeničkeho serbskorěčneho pedagogiskeho magacina łamki byli, a su hinaše wobsahi porno ­časej załoženja k tomu přišli?

Z roboterami wuknyć

srjeda, 17. februara 2021 spisane wot:

Kak robotery jako wučbny srědk wužiwać – to rozjimaštaj Michał Cyž ze Sakskeho wukubłanskeho a wuwiwanskeho kanala (SAEK) a informatikar Wito Bejmak we wobłuku zhromadnje z Techniskej uniwersitu Drježdźany wuhotowaneho webinara. Nimo toho namjetowaštaj wutworić skład, spřistupnjacy šulam wotpowědnu techniku.

Budyšin (SN/bn). „Kawsalnje myslić móc je bytostna tema přichoda“, Wito Bejmak wčerawše zarjadowanje zahaji. Tónle kognitiwny proces hodźał so z pomocu roboterow spěchować, kaž informatikar na přikładźe modela „B-Bot“ pokaza. „Šulerjo móža jón sami programěrować, tak zo je kmany nadawki spjelnić, kotrychž kompleksita je naposledk njewobmjezowana. Tak wuknjacym na zabawne wašnje zmóžnjamy so z techniku rozestajeć. Zdobom polěkujemy logiskemu myslenju, koordinaciji a orientaciji.“

Serbska debata

nowostki LND