Radwor (SN/BŠe). Zo so dźensa wjele dźěći a młodostnych přemało pohibuje a sportuje, je dale a wjetši problem, wšako wuwiwaca so technika młodu generaciju jara wabi. To je tež chorobna kasa DAK spóznała a program za šule z mjenom „fit for future – fit za přichod“ wuwiła. Na nim wobdźěla so mjez druhim Ra­dworska Serbska zakładna šula „Dr. Marja Grólmusec“. „Chorobna kasa je nas narěčała a nam material poskićiła“, wuswětla wučerka Andrea Stübnerowa, kotraž je za přewjedźenje tři lěta trajaceho programa na Radworskim kubłanišću zamołwita.

Spočatk šulskeho lěta wjeselachu so šulerjo tam hižo nad sudobjom, połnym hrajkow za wonka a nutřka, kotrež maja pohibowanje w přestawkach animěrować. Wot 1. měrca maja dźěći 4. lětnika nětko wšědnje wosebity rjećazk wokoło ruki, a tón kročele liči. Projektny dźěl fit za přichod mjenuje so step, kročel. Za strowe wuwiće dźěći je dźě kóžda kročel wažna, su sej strowotniscy fachowcy přezjedni. Dźěći měli 12 000 kročelow na dźeń docpěć, poruča tohorunja zwjazkowe ministerstwo za strowotnistwo. Młoda generacija měła so motiwować, štož projekt step zmóžnja.

Žiwa serbskosć na wobdźělnikow šulerskeho seminara skutkowała

Budyšin (jž/SN/MiR). Šulerka Budyskeho Serbskeho gymnazija Sonja Rajzik bě w skupinje serbšćinarjow na lětušej 3. sakskej Slawiniadźe. Za gymnaziastku ze słowjanskorěčnymi korjenjemi njebě ćežko nadawki spjelnić. Teamowe wubědźowanje je wona z rušćinarjom, čěšćinarjom a pólšćinarjom jako třeća najlěpša skupina wotzamknyła. Swoje rěčne dokonjanosće dopokaza tež na zakónčacym zarjadowanju šulerskeho seminara, jako słowakski rejwanski pedagoga Jan Kozelnický wobdźělnikow pohonjowaše, słowjansku rěč dale wuknyć. Sonja hnydom wědźeše, zo wón słowakšćinu wužiwa. „Wjeselu so, zo wuknjeće znajmjeńša jednu słowjansku rěč a zo so za dalše ­zajimujeće. Dopokaz toho je, zo sće sej sem do stolicy Serbow dojěli. Nětko rěčće a njebojće so, tež hdyž njeje kóžde słowo prawe. Sym sej wěsty, zo sće tu nowych přećelow, z podobnymi rěčnymi zajimami namakali“, Jan Kozelnický rjekny.

Slawiniada je rěčny seminar za šulerjow 9. lětnika w Sakskej. Zaměr je dopokazać jim lěpšiny, hdyž jednu słowjansku rěč wobknježa. Mam projekt za zmysłapołny a jara wažny, wosebje hladajo na połoženje Sakskeje. Našej wuchodnej susodaj Pólska a Čěska stej słowjanskej krajej. Smy tuž hišće wušo z nimaj a jeju rěčomaj zwjazani hač mnohe druhe zwjazkowe kraje Němskeje. Slawiniada tuž k tomu přinošuje, zo předsudki napřećo słowjanskim susodam wottwarjamy. Rěče zwjazuja a zrozumjenje přiběra. Słowjenjo wopokazuja so tuž wotewrjeniši a hospodliwiši, hdyž sej jich rěč a kulturu zbližamy. Sama sym rušćinu jako druhu cuzu rěč w šuli wuknyła a njemějach žane ćeže. Wšako móžach tójšto wokablow wot serb­šćiny wotwodźeć. A gramatiske prawi­dła runje tak lochko zapřimnych. Ze swojej maćeršćinu a rušćinu móžu so tež w Pólskej a Čěskej derje dorozumić.  Jamila Žurec

Fritz Funda je so na 3. sakskej Slawiniadźe we wobłuku serbšćina jako cuza rěč wobdźělił. Šuler 9. lětnika Serbskeho gymnazija Budyšin pochadźa z Rownoho, hdźež chodźeše do tamnišeje Witaj-pěstowarnje. Serbšćinu wón tohodla wuknje, dokelž bě ju tež jeho njeboh wowka rě­čała. „Bohužel njeje rěč našej maćeri dale sposrědkowała. Mać pak chcyše wowcyne korjenje wobchować, a tak smój mój młódši bratr a ja wot pěstowarnje sem serbšćinu wuknyłoj.“ Zo je wona sylnje wohrožena, Fritz jara wobžaruje. „Tež po wuchodźenju­ šule chcu na kóždy pad dale serbować a rěč dale dać.“

Ze serbskimi tradicijemi so Fritz runje tak zaběra. W jutrownym času wóskuje jejka – a čini to hižo wot małosće. Jeho poprawny konik pak je chemija. Na Slawiniadźe je so wobdźělił, dokelž chcyše rjany kónc tydźenja z přećelemi dožiwić a nowych ludźi zeznać. „Bě kaž w prózdniskim lěhwje. Atmosfera bě wulkotna. Hačrunjež nimo serbšćiny žane druhe słowjanske rěče njewobknježu, njemějach žane ćeže, so z hinak rěčacymi wobdźělnikami dorozumić.“