Pomoc k samopomocy

póndźela, 21. septembera 2020 spisane wot:
SSW chce w mjeńšinowej radźe zastupjenym narodnym mjeńšinam w Němskej kaž tež regionej swojeho skutkowanja ze zapósłanču abo zapósłancom zwjazkoweho sejma hłós w Berlinje dać. Hdyž so strona Danow a Frizow klětu na wólbach němskeho parlamenta wobdźěli, je jedne poselstwo jasne: Na te wašnje chce mjeńšinowa a regionalna strona naležnosće tematizować, kotrež dotal w sejmje zastupjene politiske mocy přemało abo scyła njewobdźěłuja. Štóž so nětk praša, što móhł jenički mandat SSW wuskutkować, je sobotu na zjězdźe w Flensburgu poprawom směrodajnu wotmołwu dóstał. Móžny zapósłanc/móžna zapósłanča njebudźe mocy na polu zakitowanja abo financow brojić, ale budźe je tam koncentrować, hdźež hodźi so za narodne mjeńšiny a wobydlerjow Schleswigsko-Holsteinskeje něšto polěpšić. Tak móžeš wobzamknjene wobdźělenje SSW na wólbach zwjazkoweho sejma 2021 zdobom za pomoc k samopomocy měć. Axel Arlt

Připowědźa protestne spěwy

póndźela, 21. septembera 2020 spisane wot:

London (dpa/SN). Irski spěwar a spě­wytwórc Van Morrison („Have I Told You Lately“) zbudźa tójšto kedźbnosće, po tym zo bě wjacore protestne spěwy přećiwo lockdownej we Wulkej Britaniskej připowědźił. Prowokantne teksty, kotrež chce wot 25. septembra krok po kroku wozjewić, powěsćerni dpa hižo předleža. „Kónc z lockdownom, kónc z nadpadami knježerstwa, kónc z fašistiskimi tyra­nami, kotřiž naš měr kaža“, žada sej 75lětny w spěwje „No More Lock­down“. W spěwje „As I Walked Out“ wón britiskemu knježerstwu wumjetuje, zo šěri „strach a hrózbu“. W „Born To Be Free“ hudźbnik šwika, „zo njeje nowa normalita normalna“, a pokazuje při tym na Berlinsku murju. Van Morrison bě stajnje zaso kritiku ke krutym naprawam přećiwo rozšěrjenju koronawirusa zwuraznił. „Njepraju ludźom, što maja činić a myslić, to knježerstwo hižo dosć derje zdokonja“, pisa wón na swojej internetnej stronje.

Pozadk nowych spěwow je tež strach, zo so scena live-hudźby po koronakrizy hižo njezhraba a zo dyrbi tójšto koncertnych halow na přeco zawrěć.

To a tamne (21.09.20)

póndźela, 21. septembera 2020 spisane wot:

Pozdatny čorny panter šěri strach a hrózbu mjez 650 wobydlerjemi juhošpaniskeje wsy Ventas de Huelma. Wjacori swědcy twjerdźa, zo su strašne rubježne zwěrjo widźeli. Wjesnjanosta ludźom tuž radźi, radšo doma wostać. Nětko chcedźa pasle nastajić a pantera, kiž je poprawom a Africe a Aziji doma, popadnyć. Pomocnicy z wjacorymi jězdźidłami a helikopterom za nim pytaja.

Město tradicionalneho natočenja piwa na oktoberskim swjedźenju w Mnichowje su tam sobotu demonstraciju škitarjow klimy dožiwili. Wjace hač sto wobdźělnikow w pisanych kostimach je na swjedźenišćo zaćahnyło, na kotrymž by so w normalnym času z ludźimi jenož tak mjerwiło. Koronakrizy dla běchu swjedźeń lětsa wotprajili. Loni je wjace hač šěsć milionow ludźi oktoberski swjedźeń wopytało.

Ćěkancy du do noweho lěhwa

pjatk, 18. septembera 2020 spisane wot:

Lesbos (dpa/SN). Wjace hač 5 000 migrantow je po oficialnych informacijach minjene dny do noweho stanoweho lěhwo Kara Tepe na grjekskej kupje Lesbos zaćahnyło. Tež dźensa rano stejachu ćěkancy w dołhich rynkach před zachodom lěhwa, kaž statna telewizija pokazowaše. 135 migrantow su pozitiwnje na koronawirus testowali a izolowali. Nowe lěhwo běchu natwarili, po tym zo bě so dotalne Moria wotpaliło.

Debata wo policiji dale traje

Berlin (dpa/SN). Po wotkryću prawicarskoekstremnych internetnych skupin w rjadach sewjerorynsko-westfalskeje policije debata wo ekstremistiskich tendencach pola policija dale traje. Nutřkopolitiska rěčnica Zelenych Irene Mihalić je swoje žadanje wospjetowała, zo měli naležnosć wědomostnje přepytować. Zwjazkowy nutřkowny minister Horst Seehofer (CSU) so tomu dotal spjećuje. Mjeztym su wjacore wot SPD nawjedowane zwjazkowe kraje připowědźili, zo chcedźa přepytowanje same přewjesć.

Lockdown w Israelu

Tropiski wichor „Sally“ je w statomaj USA Alabama a Florida hoberske škody zawostajił a znajmjeńša jednu wosobu morił, dalša je zhubjena. Wichor ze wulkimi zliwkami zapławi dróhi a wobškodźi domy. Jeničce w staće Alabama bě 500 000 domjacnosćow a wobchodow bjez miliny. Wichor ćehnje dale do směra na Georgia a South Carolina Foto: dpa/Gerald Herbert

Klöckner:Lěsy nasadźeć

pjatk, 18. septembera 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa ministerka za ratarstwo Julia Klöckner je hladajo na ćežke škody w lěsach znowa namołwjała, tam nowe rostliny nasadźeć. Lěs ma mjeztym tři lěta trajacy stres, rjekny politikarka CDU wčera w Berlinje k zahajenju Němskich dnjow lěsa 2020. „Hdyž dźensa žane nowe štomy njesadźamy, budu nam to přichodne generacije za zło brać.“ Runje w času sadźenja nazymu je tuž „ofensiwa sadźenja“ trěbna.

Zwjazk a kraje chcedźa za nowe lěsy cyłkownje hač do 1,5 miliardow eurow přewostajić. Tak chcedźa je tež za wužadanja klimoweje změny wukmanić. Cyłkownje ma so 285 000 hektarow płoniny zalěsnić.

Fachowy politikar Zelenych Harald ­Ebner rjekny: „Lětuše dny lěsa su zrudne dny.“ Wón knježerstwu wumjetowaše, zo nima koncept přećiwo krizy lěsa. Město toho wone miliardy za njeskutkowne a samo lěsam škodźace programy broji.

Pomoc schwalena

pjatk, 18. septembera 2020 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy sejm je hladajo na koronakrizu miliardy eurow wopřijacu pomoc na dobro komunow wobzamknył. Na jednym boku chce Zwjazk straty komunow nastupajo přemysłowy dawk wurunać a so na tamnym boku sylnišo na kóštach přijimarjow Hartza IV za bydlenje a tepjenje wobdźělić. Zo móhli komuny pobrachowace dochody z přemysłoweho dawka wurunać, pře­wostaji Zwjazk 6,1 miliardu eurow. Tež zwjazkowe kraje chcedźa pomhać. Dźensa chcyše so Zwjazkowa rada ze zakonjom zaběrać. Powšitkownje wočakowachu, zo gremij jemu přihłosuje.

Běłoruska mjezu na zapad zawrěła

pjatk, 18. septembera 2020 spisane wot:

Minsk (dpa/SN). Wosrjedź boja wo móc w Běłoruskej je prezident Aleksander Lukašenko zapadnu mjezu kraja k Pólskej a Litawskej zawrěć dał a tam škit zesylnił. Zdobom wukaza za běłoruske wójsko alarmowu hotowosć. To je Lukašenko na zarjadowanju w Minsku připowědźił. W Litawskej a na Ukrainje přewjeduje ­NATO tuchwilu wojerske manewry. Runočasnje zwučuja běłoruske jednotki zhromadnje z ruskimi wojakami na mjezy k Europskej uniji.

Manewry chcedźa nětko podlěšić. Poprawom chcychu je dźensa zakónčić. K wobydlerjam susodnych krajow Lukašenko rjekny: „Zadźeržće swojich njerozumnych politikarjow, njedowolće, zo wójnu zahaja!“

Mjeztym je so parlament EU za direktne sankcije přećiwo Běłoruskej a jeje statnemu šefej Lukašenkej wuprajił. Chłostać chcedźa zamołwitych wólbneho falšowanja při prezidentskich wólbach 9. awgusta a brutal­neho postupowanja policije přećiwo demonstrantam po wólbach. Wotpowědne sankcije EU nětko přihotuje.

Strašne přiwótřenje

pjatk, 18. septembera 2020 spisane wot:
Mjezu zawrěć a wójsko alarmować bě přeco hižo posledni srědk knježacych, hdyž sej žaneje žiweje rady wjace njewědźachu. Tomu bě 1989 tak, jako ani wjace do susodneje Čěskeje a Pólskeje njesmědźachmy. Samo w koronakrizy smy dožiwili, zo stejachu wobrónjeni pólscy wojacy naraz z mašinskimi třělbami při za­wrjenej mjezy. Nětko je tež běłoruski prezident Lukašenko mjezu k Pólskej a Litawskej zawrěć dał, dokelž krajej pječa protestne hibanje přećiwo njemu aktiwnje podpěrujetej. Zapad wšak na zwučene sensibelne wašnje reaguje a přewjeduje wojerske manewry NATO njedaloko běłoruskeje mjezy. A na mjezy k EU zwučuja běłoruscy wojacy zhromadnje z ruskimi wojakami. Połoženje móhło so strašnje přiwótřić. Nichtó njedwěluje, zo chce Lukašenko ze wšěmi srědkami móc wobchować. W susodnej Ukrainje pak widźimy, što so stanje, hdyž zapad zapřimnje a kraj „demokratizuje“. Marko Wjeńka

To a tamne (18.09.20)

pjatk, 18. septembera 2020 spisane wot:

Z kurioznym kołolětom chce awstralske lětanske předewzaće Quantas pasažěrow wróćo zdobyć. Boeing 787 ma 10. oktobra w Sydneyju wotzběhnyć a poměrnje nisko nad najsławnišimi zajimawostkami kraja lećeć – zo by so po sydom hodźinach bjez mjezypřizemjenja zaso nawróćiła. Budu to dowolowe kónčiny Great Barrier Reef, Uluru, Byron Bay, ale tež Sydneyski přistaw.

Spodźiwne wuprajenja prezidenta USA Donalda Trumpa wo Awstriskej su ministerku za ratarstwo Elisabeth Köstinger (ÖVP) k wujasnjowacym pokiwam pohnuli. Wona potwjerdźi, zo njebydla Awstričenjo w lěsach a zo nimaja žane eksploziwne štomy. Trump bě hladajo na lěsne wohenje w Kaliforniskej Awstrisku ­jako přikład wuzběhnył a twjerdźił, zo „bydla tam ludźo w lěsnych městach“ a zo „maja wjace eksploziwnych štomow“.

Serbska debata

nowostki LND