Krótkopowěsće (04.07.22)
Dietze zastojnstwo złožiła
Berlin. Nawodnica wobwoda dźěłarnistwa IG metal za Braniborsku, Saksku a Berlin Birgit Dietze je swoje zastojnistwo k 1. julijej złožiła. Hakle 1. oktobra 2020 je wona nadawki přewzała. Přičina za wupowědźenje su wšelake wosobinske naležnosće a druha powołanska perspektiwa. Koordinaciju wobwoda je nětko Stephan Vetter přewzał.
Z wyšim měšćanostu rěčeli
Wojerecy. Prezenca serbskeje rěče w šulach města, spěchowanje motiwacije za wuknjacych přez přiličenje za maturu (2. cuza rěč) kaž tež lěpšiny a móžnosće za wutworjenje samopostajowaceje korporacije serbskeho ludu stejachu minjeny pjatk w srjedźišću rozmołwy Wojerowskeho wyšeho měšćanosta Torstena Rubana-Zeha (SPD) z čłonami Serbskeho sejma Anetu Zahrodnikowej, Hagenom Domašku a Měrćinom Krawcom.
Šćěpiwa efektiwne
Krótkopowěsće (01.07.22)
Wo 450. jubileju
Njeswačidło. Wo 450lětnych stawiznach Lišeje Hory přednošowaše před wjace hač 30 zajimcami štwórtk wječor, mjez nimi bě połojca Serbow, Manfred Laduš. 1572 bu mała wjes jako Liššehor prěni króć we wopismje naspomnjene. Liša Hora měješe jenož pjeć statokow a nihdy wjace hač 30 wobydlerjow, dźensa su tam jenož hišće třo wjesnjenjo žiwi.
W jězorje so njekupać
Budyšin. Hladajo na razantne wuwiće módrych algow w Budyskim spjatym jězorje dla wotradźa strowotniski zarjad wokrjesa so we wodźiznje kupać. We wobłuku wobstajnych přepytowanjow zwěsćichu fachowcy mokricy, kotrež móža chorosće zawinować. Tohorunja njeje woda hižo přewidna, ale mutna.
Z nowej předsydku
Krótkopowěsće (30.06.22)
Darmotny test wobmjezowany
Berlin. Třeći wukaz Zwjazkoweho ministerstwa za strowotu nastupajo postajenja testowanja na koronu je wot dźensnišeho płaćiwy. Prawo na darmotny test ma wotnětka jeničce „skupina wulnerabnych wobydlerjow“, kotřiž so rozdźělnych přičin dla šćěpić dać njemóža. Wjetšina ludźi móže so nadal dobrowólnje testować dać, popłatk wučinja tři eura.
Wójny dla wjace bjezdźěłnych
Nürnberg/Kamjenica. Po informacijach Zwjazkoweje agentury za dźěło je so ličba bjezdźěłnych w juniju jasnje powyšiła. Kwota bjezdźěłnosće postupi wo tři dźesaćiny na 5,2 procentaj. Jako přičinu mjenuje agentura „zapřijeće ćěkancow z Ukrainy do statistiki“. W Sakskej je aktualnje něhdźe 116 000 wobydlerjow bjez powołanskich dochodow, kwota powyši so na 5,5 procentow (+0,3 proc.).
Protest wulkopósłanca
Krótkopowěsće (29.06.22)
NSLDź w Norwegskej
Tromsø/Budyšin. „Phōnē – mjeńšinowym rěčam hłós dać“ rěka projekt, we kotrehož wobłuku chcedźa wosom dźiwadłowych hrow wuwiwać a předstajić. Za njón wuhotuja zastupjerjo wosom mjeńšinowych jewišćow mjez druhim z Rumunskeje a Norwegskeje wot zajutřišeho prěnje, třidnjowske dźěłowe zetkanje w Tromsø. Němsko-Serbske ludowe dźiwadło zastupuje Madleńka Šołćic.
Nowy wobrazowy słownik
Budyšin. Ludowe nakładnistwo Domowina je z wudawaćelom noweje knihi „Mój wulki wobrazowy słownik – Jězdźidła“. Němski original Susanny Gernhäuser je Štefan Paška do hornjoserbšćiny přełožił. Publikacija, zhotowjena jako papjercowa brošura, hodźi so za dźěći wot dweju lět a je wotnětka mjez druhim w Smolerjec kniharni na předań.
Murja w naduwanej formje
Krótkopowěsće (28.06.22)
Kretschmer so z Fialu zetkał
Praha. Krótko do zahajenja čěskeho prezidentstwa rady EU je so sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) wčera w Praze z čěskim premierom Petrom Fialu zetkał. Wobaj staj mjez druhim wo železniskej čarje za wysoke spěšnosće mjez Drježdźanami a Prahu a wo energijowej wotwisnosći wot Ruskeje rěčałoj. Politikarjej chwaleštaj dale zhromadne dźěło we wuchowanskich słužbach.
Literarne myto Ričelej
Drježdźany. Lukaš Ričel je z lawreatom lětušeho Literarneho myta Sakskeho statneho ministerstwa za wědomosć a wuměłstwo. Z Worklec pochadźacy awtor bu za jeho dźiwadłowu hru „Widerstand“ kaž tež za romanaj „Z pjašću do swěta bić“ a „Raumfahrer“ wuznamjenjeny. Jury chwali jeho „bjezposrědny a čerstwy“ stil a „kritiske rozestajenje z młódšimi němskimi stawiznami“.
Sudniski wusud bn
Krótkopowěsće (27.06.22)
Myto Bachmann Słowjence
Celovec. We wobłuku 46. dnjow němskorěčneje literatury w Korutanskej bu wčera słowjenskej awtorce Any Marwan Myto Ingeborg Bachmann spožčene. Dwurěčnje pisaca spisowaćelka wobknježi „němčinu, jakož njeby ženje w hinašej rěči žiwa była. Wona ćěri rěč doprědka“, w lawdaciji rěka. Publikumowe myto zdoby sej Awstričan Elias Hirschl.
Disertacija wo rěčach mjeńšinow
Rennes. Doktorandka politologije na uniwersiće Rennes Jeanne Toutous je swoju disertaciju „Les univers de l’action collective linguistique: l’engagement en faveur des langues de Bretagne et de Lusace (Swěty zhromadneho rěčneho skutka: Angažement za rěče Bretoniskeje a Łužicy)“ wuspěšnje zakitowała. Superwizoraj běštaj prof. Christian Le Bart a prof. Nicole Dołowy-Rybińska.
Podpěra šulerjam
Krótkopowěsće (24.06.22)
Generaciska změna wužadanje
Drježdźany. We wobłuku sakskeho akciskeho dnja za naslědnistwo w předewzaćach je sakski hospodarski minister Martin Dulig (SPD) wčera tři firmy wopytał. Mjez druhim poby pola Großröhrsdorfskeho tekstilneho zawoda BATEX, hdźež je naslědnistwo na zbožo rjadowane. Přiwšěm pak pokaza wón na to, zo njeje to na wuchodźe Sakskeje samozrozumliwe. Generaciska změna w předewzaćach je wulke wužadanje.
Kubłanske wiki po pandemiji
Choćebuz. Kubłanske wiki su prěni raz po wudyrjenju koronapandemije wčera zaso na Delnjoserbskim gymnaziju w Choćebuzu zarjadowali. Tam su wšelake serbske institucije a towarstwa, Lipšćanska uniwersita kaž tež kraj Braniborska šulerki a šulerjow 9. lětnika wo studijnych a powołanskich perspektiwach z delnjoserbskej rěču informowali.
„Łužiske lěćo“ w Čěskej
Krótkopowěsće (23.06.22)
Srědki za cyłodnjowske poskitki
Drježdźany. Za šulske lěto 2022/2023 přewostaja šulam w Sakskej 45 milionow eurow za regularne cyłodnjowske poskitki, štož wotpowěduje niwowej budgeta w aktualnym šulskim lěće. Přidruži so 15 milionow eurow z nachwatanskeho programa korony dla, kotrež steja za aktualne a přichodne šulske lěto k dispoziciji, zo bychu wuknjacy dźěry při wuknjenju pandemije dla płatali, kaž kultusowe ministerstwo dźensa zdźěli.
Nowa wustajeńca wo FUEN
Celovec. Nastaće FUEN, jeje mězniki a 73lětne, hibićiwe stawizny třěšneje organizacije awtochtonych narodnych mjeńšin a rěčnych zhromadźenstwow Europy, to tematizuje nětko wustajeńca, kotraž swjeći we wobłuku europeady w Korutanskej swoju premjeru. Wotnětka chcedźa ju na wšelakich městnach pokazować. Ekspozicija wobsteji z 32 wulkich taflow z tekstami a mnohimi fotami.
Debit Elke Lorencoweje
Krótkopowěsće (22.06.22)
Zwjazkowy etat wobzamknjeny
Berlin. Z přizwolenjom krajow je zwjazkowy etat wobzamknjeny. Z tym je wot dźensnišeho tež nachwilne hospodarjenje Załožby za serbski lud zakónčene. Wona móžeše lětsa dotal jenož spěchować, hdźež wobsteješe prawniska winowatosć.
Pomoc Ukrainjanam
Budyšin. Wot spočatka junija stara so jobcenter krajnoradneho zarjada Budyšin wo podpěru ćěkancow z Ukrainy. Za prašenja, za kotrež je wosobinska přitomnosć potrjechenych trjeba, dosaha, hdyž jedyn swójbny tam přińdźe. Za Ukrainjanow, kotřiž nětko hakle přińdu, płaći, zo maja so w zarjedźe za wukrajnikow přizjewić. Tón rozsudźi, hač smědźa we wokrjesu wostać abo hač jich na dalše zarjadnišća za přiwzaće ćěkancow w Sakskej rozdźěla.
Namjeznej kriminaliće zadźěwać
Krótkopowěsće (21.06.22)
Wobćežna situacija
Lipsk. Po informacijach dźěłarnistwa kubłanje a wědomosć (GEW) přiběra njedostatk fachowcow na polu kubłanja. W přichodnych pjeć do šěsć lět budźe 200 000 sobudźěłaćerjow za zažnodźěsćowe kubłanje a 250 000 na šulach mjenje. 92 procentow wuwučowacych tuchwilu wo přećeženju rozprawja. W někotrych studijnych směrach wučerstwa je kwota přetorhnjenja hač do 50 procentow.
Gatti za šefdirigenta wuzwoleny
Drježdźany. Italčan Daniele Gatti ma so stać z nowym šefdirigentom Sakskeje statneje kapały Drježdźany. Po jeho wuzwolenju ze stron orchestra je kulturna ministerka Barbara Klepsch (CDU) nětko prošena z Gattijom jednanja zahajić, kaž statna kapała dźensa zdźěli. Zrěčenje z dotalnym šefdirigentom Christianom Thielemannom njebu loni w meji podlěšene a skónči so w juliju 2024.
7 000 eurow za rjad koncertow
