Tesla wažny zadźěwk přewinył

štwórtk, 15. oktobera 2020 spisane wot:

Grünheide (dpa/SN). Twarc elektro­awtow Tesla je wažnu kročel do směra přizwolenja twara noweje twornje w Grünheidźe pola Berlina zmištrował. Koncern podpisa zrěčenje wo wužiwanju a wotwodźowanju wody ze zaměrowym zwjazkom za wodu a wopłóčki Strausberg-Erkner, kaž rěčnica zwjazka Sandra Ponesky zdźěli.

Po wobličenjach přetrjebuje Tesla wob lěto přerěznje 1,4 miliony kubiknych metrow wody. Do toho bě rěč wo 3,3 milinach, štož bu jara kritizowane. Hižo klětu chcedźa twornju w Grünheidźe wotewrěć. W prěnim schodźenku planuja 500 000 elektrojězdźidłow wob lěto twarić, za čož trjebaja něhdźe 12 000 sobudźěłaćerjow. Wobswětoškitarjo a woby­dlerjo pak starosća so negatiwnych wuskutkow na přirodu dla.

Dotal hišće žana wobswětoprawniska dowolnosć za projekt njepředleži. Tuchwilu twari Tesla jenož na zakładźe přechodnych dowolnosćow a tak jednotliwe twarske kročele zwoprawdźa. W podłožkach wobtwarjenskeho plana za město Grünheide pak su hižo dalše schodźenki wutwara zakótwjene.

Razniše naprawy trěbne

štwórtk, 15. oktobera 2020 spisane wot:

Zwjazk a zwjazkowe kraje postajenja přiwótřili

Berlin (dpa/SN). Z přiwótřenymi naprawami korony dla nadźijeja so Zwjazk a kraje, razantnje přiběracej ličbje natyknjenjow zadźěwać móc. Přiwšěm zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) připowědźi, zo móhli hišće dalše a chutniše postajenja trěbne być, njeje-li wčera na prezencnej konferency wobzamknjene postupowanje dosahace. „Rěčimy wo wobmjezowanju kontaktow, wosebje hladajo na zakaz wuchoda wot 23 abo hižo 22 hodź.“, wona rozkładźe.

Ličba wobkrućenych nowoinfekcijow ze 6 638 padami w minjenych 24 hodźinach je dalši nowy rekord docpěła. Kónc měrca běchu strowotniske zarjady 6 300 inficěrowanych registrowali. Cyle wšak njedadźa so dźensniše hódnoty z nalěćom přirunać, dokelž je nětko wjele wjace testow a wuslědkow.

To a tamne (15.10.20)

štwórtk, 15. oktobera 2020 spisane wot:

Britiska rockband The Who je prawi­dłownje na koncertach swoje gitary wotpohladnje skóncowała. Štóž pak sej mysli, zo su je tak wotbyli, so myli. Swoje instrumenty su po tym přeco zaso hromadźe lěpili, dołhož njebě šija gitary skóncowana, přeradźa mjeztym 75lětny spěwar skupiny Roger Daltrey. Za nowe gitary tehdy žane pjenjezy njemějachu, lěpk bě hižo drohi dosć.

Najebać koronapandemiju kwas swjećić je mnohim wulke wužadanje. Wšako njeje telko hosći dowolenych. Hinduistiski porik we Wulkej Britaniskej je při­wšěm něhdźe 200 hosći přeprosył. W awtokinje móžachu woni w swojich awtach na wulkich wobrazowkach štyrihodźinsku ceremoniju sćěhować. Něhdźe 300 dalšich ludźi po cyłym swěće je swjatočnosć přez widejo tohorunja widźało.

Dźělny lockdown wukazany

srjeda, 14. oktobera 2020 spisane wot:

Den Haag (dpa/SN). Ministerski prezident Nižozemskeje Mark Rutte da nětko swobodne pohibowanje ludźi dźělnje wobmjezować. Korčmy, kofejownje a hosćency budu zawrjene. Po 20 hodź. je předań alkohola zakazane. Nimo toho smědźa wobydlerjo wšědnje jeno třoch hosći w swojim bydlenju witać. Na wšěch zjawnych městnosćach, we wobchodach, muzejach a bibliotekach dyrbja nahubnik wužiwać. Mi­njeny tydźeń bě strowotniski institut kraja nimale 44 000 nowych infekcijow přizjewił.

Wobmjezowanja klimje tyli

Podstupim (dpa/SN). Wobmjezowanja w zwisku z koronawirusom su w prěnim połlěće wustork wuhlikoweho dioksida do atmosfery jasnje pomjeńšili, zdźěli dźensa institut za přeslědźenje sćěhow klimy w Podstupimje. W aprylu, jako bě najwjac krajow zjawne žiwjenje zastajiło, su emisije wo 16, 9 procentow woteběrali. Slědźerjo zwěsćichu, zo je předewšěm mjenje wobchada k tomu přinošowało. Po wobmjezowanjach pak su mnohe hałzy ludoweho hospodarstwa znowa zwučenu hódnotu docpěli.

Do swětnišća startowali

Prózdniny podlěšić wulki njezmysł

srjeda, 14. oktobera 2020 spisane wot:

Berlin/Drježdźany (dpa/SN). Sakski kultusowy minister Christian Piwarz (CDU) nima za zmysłapołne zymske prózdniny podlěšić. „Tajke přechwatane namjety šulerjow, wučerjow kaž tež staršich znjeměrnjeja“, rjekny wón wčera w Drježdźanach. Tež hdyž ličba koronainfekcijow přiběra, njeměli bjez přemyslowanja wo wobmjezowanjach kubłanja rěčeć. „Dźěći pandemiju njepřiwótřeja, kaž to samo Roberta Kochowy institut zwěsća. Nětko je wažne dowěru wuknjacych, wučacych a staršich do šule skrućić. Šula trjeba spušćomnosć město stajneje njewěstosće“, minister wuzběhny.

Dalši kultusowi ministrojo su na namjet dweju politikarjow unije, Hamburgskeho šefa CDU Christopha Ploßa a jeho frakciskeho kolegi Stephana Pilsingera (CSU), tohorunja reagowali. Naprawa wuskutkuje nowe ćeže hladajo na organizaciju. Prawidłowna wučba měła dale wobstać. Jenož regionalnje abo punktuelnje měli ju online přewjesć.

Dźeń a wjac rizikowych kónčin

srjeda, 14. oktobera 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Strowotniske zarjady Němskeje su po informacijach Roberta Kochoweho instituta (RKI) w běhu minjenych 24 hodźin 5 132 nowonatyknjenych z koronawirusom přizjewili. To je 1 000 wjace hač wčera. Tež ličba wosobow, kotrež su w zwisku z wirusom ze­mrěli, je so wo 43 dalšich jasnje powjetšiła. Dźeń do toho bě jich třinaće. „Tuchwilu zwěsćamy razantniše wuwiće nowo­infekcijow po cyłym Zwjazku. Tohodla cyłu ludnosć namołwjamy, infekciski škit wobkedźbować“, pisaja fachowcy RKI. Wot spočatka pandemije je so znajmjeńša 334 585 ludźi natyknyło.

Tež rizikowych kónčin je dźeń a wjac. Wosebje w Bayerskej a Sewjerorynsko-Westfalskej su města a wokrjesy hódnotu 50 nowoinfekcijow na 100 000 woby­dlerjow w běhu sydom dnjow překročili. Na wuchodźe Němskeje je Berlin rizikowa kónčina. W Sakskej je wokrjes Rudne horiny hódnotu překročił a tuchwilu jako rizikowy region woznamjenjeny.

Adwent tež bjez wikow

srjeda, 14. oktobera 2020 spisane wot:
Sym wšak zawěrno radšo optimist hač pesimist, ale zo so lětuše Budyske Wjacławske wiki na Třělnišću wotměja, njemóžach sej tak prawje předstajić. Kak dźě by to z wěstotnym wotstawkom fungować dyrbjało? A štó by w připołdnišej přestawce tam šoł, zo by sej praženu kołbasku popřał, kaž bě to hewak wosrjedź města? Ja zawěsće nic. Nětko je potajkim wšitko wotprajene jako sćěh přiběraceje ličby nowych koronainfekcijow. Mam to za prawy rozsud, byrnjež zamołwitym jara ćežki był. Ale někajkeje zabawy dla so z koronu natyknyć toho wšeho hódne njeje. Mnozy zawěsće wobžaruja, zo žanych wikow njebudźe, tež hdyž bychu wone hinašu formu měli. Ja měnju, zo žiwjenje přiwšěm dale póńdźe. Nichtó drje z hłodom tradać nje­trjeba, dokelž sej na wikach žanu kołbasku a žane horce wino kupić móc njebudźe. A štóž na kóždy pad trochu adwentneje nalady trjeba, ju tež druhdźe změje. Adwent budźe tež bjez wikow rjany čas, to sym cyle optimistiski. Marian Wjeńka

To a tamne (14.10.20)

srjeda, 14. oktobera 2020 spisane wot:

Při nazymskich temperaturach jeničce w pjeluškach je dwulětna holčka ze staršiskeho bydlenja twochnyła a so samalutka na puć podała. Na zbožo ju kedźbliwy šofer wuhlada a zawoła policiju. Jako zastojnicy přijědźechu, sedźeše holčka kabat 33lětneho woblečena w ćopłym awće. Mać bě chětro překwapjena, jako jej policija dwulětnu přepoda. Wona bě so mjenujcy z dalšimaj dźěsćomaj spać lehnyła a sej wu­snyła. Tak tež njepytny, zo bě dźowka stanyła a so zminyła.

Jedyn z najwjetšich wioletnje-pink błyšćacych so diamantow budźe w nowembrje w Genfje přesadźowany. Drohotny kamjeń, kotryž běchu w podkopkach na sewjeru Ruskeje namakali, je po ruskim baleće „Duch róže“ pomjenowany. Fachowcy trochuja jeho hódnotu na hač do 32 millinow eurow, kaž z awkciskeho domu Sotheby’s rěka.

Zymske prózdniny podlěšić?

wutora, 13. oktobera 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Politikarjo unije su jako škit přećiwo koronawirusej w zymskim počasu namjetowali połlětne prózdniny podlěšić. „Měli wo tym rozmyslować je dwaj do tři tydźenje podlěšić a prózdniny w lěću wotpowědnje skrótšić“, měni šef Hamburgskeje CDU Christoph Ploß. Zaměr ma być pandemiju derje zmištrować. Derjeměće šulerjow a wučerjow ma prioritu. Namjet móhł tež tema jutřišeje konferency ministerskich prezidentow być.

Knižne wiki předewšěm online

Frankfurt n. M. (dpa/SN). Přiběracych ličbow koronainfekcijow dla zahaja knižne wiki w Frankfurće nad Mohanom dźensa bjez publikuma. Swjedźenski akt wječor online přewjedu, a wiki wotměja so potom předewšěm w interneće. Zarjadowanja za fachowych wopytowarjow su we formje digitalnych konferencow planowane. Zo njebudźe žanych stejnišćow, bě hižo dlěje jasne. Mjeńše zarjadowanja we wobłuku „Bookfest City“ pak chcedźa hač do njedźele přewjesć.

Wobydlerjow zapřijeć

Naprawy wostanu

wutora, 13. oktobera 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wšědny dźeń w Němskej wostanje po słowach fachowcow ­Roberta Kochoweho instituta (RKI) tež ze šćěpiwom pře koronawirus najprjedy raz dale wobmjezowany, tež hdyž změja klětu jedyn abo wjacore srědki k dispo­ziciji a bój přećiwo wirusej so rozsudnje polěpši. Spočatnje pak budu předewšěm rizikowe skupiny šćěpjene. Wjetšina lud­nosće ma so tuž na to nastajić, tež dale naprawy hygieny dodźeržeć, nahubnik wužiwać, na wotstawk dźiwać a swoje wólnočasne aktiwity pod hołym njebjom přewjesć dyrbjeć.

W dźensa předpołoženym dokumenće formuluje RKI strategiske zaměry. ­Ćežišćo nadal je strowotniske wuskutki pandemije dla pomjeńšić, bjeztoho zo je towaršnostne a hospodarske žiwjenje wulce wobmjezowane.

Serbska debata

nowostki LND