Sakska so brexita dla starosća

štwórtk, 31. januara 2019 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). W Sakskej so přiběrajcy starosćeja, zo Wulka Britaniska bjez zrěčenja z Europskeje unije wustupi. Tole je wuslědk wčerawšeho wuradźowanja w Sakskim krajnym sejmje. Zdobom sej zastupnicy wjacorych frakcijow wot EU reformy žadachu. Zapósłanča Zelenych Claudia Maicher, sakskemu knježerstwu wumjetowaše, zo njeje na brexit přihotowane. Šef statneje kenclije Oliver Schenk (CDU) připowědźi přechodny zakoń, kiž ma předewzaćam a wobydlerjam prawnisku wěstotu skićić.

W debaće porěča tež serbski zapósłanc CDU w krajnym sejmje Marko Šiman. „Zhladujemy z wulkimi starosćemi na bližacy so brexit Wulkeje Britaniskeje“, Šiman rjekny. Wón je sej wěsty, zo so wustup kraja sylnje na EU wuskutkuje a zo změje to direktne sćěhi za Saksku a za jeje­ wobydlerjow. Swobodnemu statej je Wulka Britaniska ze 2,66 miliardami eurow­ třeći najwažniši wikowanski partner. Nimo toho wobsteja wjelelětne wědomostne, kulturne a turistiske styki. Tole­ měli dale wobchować, tak Šiman.

Přistajenych LEAG informowali

štwórtk, 31. januara 2019 spisane wot:

Zawodna zhromadźizna skónčenja zmilinjenja brunicy dla

Choćebuz (dpa/SN). Na internej zawodnej zhromadźiznje su dźensa dopołdnja něhdźe 1 700 přistajenych łužiskeho hórniskeho a energijoweho předewzaća LEAG wo najnowšich namjetach k skónčenju zmilinjenja brunicy informowali. Na zarjadowanju w Choćebuzu wobdźělištaj so tež ministerskej prezidentaj Sakskeje a Braniborskeje Michael Kretsch­mer (CDU) a Dietmar Woidke (SPD). Při tym dźěše wo poručenja wot knježerstwa zasadźeneje wuhloweje komisije. Ta bě minjeny kónc tydźenja namjetowała, zmilinjenje brunicy najpozdźišo w lěće 2038 skónčić. Brunicowe kónčiny měli za to cyłkownje 40 miliardow eurow dóstać. Na zhromadźiznu přizjewiłoj staj so tež předsyda industrijneho dźěłarnistwa hórnistwo, chemija, energija, Michael Vassiliadis a šef předsydstwa LEAG Helmar­ Rendez. LEAG je po swójskich informacijach najwjetši energijowy za­staraćel wuchodneje Němskeje. We Łužiskim brunicowym hospodarstwje dźěła po informacijach braniborskeho hospodarskeho ministerstwa 8 000 ludźi.

Choćebuz hotspot prawicarjow

štwórtk, 31. januara 2019 spisane wot:

Choćebuz (dpa/SN). Město Choćebuz je z wida wustawoškita „hotspot“, potajkim centrum prawicarskeho ekstremizma w Braniborskej. „Za nas jako wustawoškit je tole toksiske stworjenje“, rjekny referatny nawoda zjawnostneho dźěła braniborskeho wustawoškita Heiko Homburg sćelakej rbb. Při tym jedna so wo wjelestronsku scenu ze zwiskami do rockeroweho miljeja, do sceny stražnikow při durjach a k wěstotnym předewzaćam. „Woni chcedźa pak tule subkulturu wopušćić.“ Čłonojo sceny zaměrnje na tym dźěłaja, so w měsće kruće zadomić a tam dźeń a bóle postajować. Miljej so dale a bóle zhusća. W centrumje prawicarskich ekstremistow steja po rešeršach sćelaka „wodźacy čłonojo prawicarskeho zeskupjenja Inferno Choćebuz“. Tole běchu sćelakej wjacori fachowcy potwjerdźili.

Koparski ligist FC Energija Choćebuz bě wčera posedźenje kulojteho blida ze zastupnikami wustawoškita a policije za spočatk měrca připowědźił. Tam chcedźa problem, kiž so přiběrajcy w stadionach jewi, tematizować. „Wokomiknje njejsmy sej za to transferneje doby dla hišće chwile brać móhli“, club zdźěli.

To a tamne (31.01.19)

štwórtk, 31. januara 2019 spisane wot:
Z domjacymi nadawkami w matematice přežadany hólc je w USA nuzowe čisło 911 wolił a sej wot přećelneje telefonistki pomhać dał. „Mějach w matematice stajnje dobre znamki“, rjekny policistka Antonia­ Bundy w Lafayette w zwjazkowym staće Indiana. Hólc chcyše tři štwórćiny a jednu štwórćinu aděrować.

Kretschmer: Wulka šansa

srjeda, 30. januara 2019 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Sakski krajny sejm je so na swojim dźensnišim posedźenju ze strukturnej změnu w brunicowych kónčinach swobodneho stata zaběrał. Zakład­ běchu poručenja wuhloweje komisije. Ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) wobhladuje planowane inwesticije wjacorych miliardow eurow jako wulku šansu, strukturnu změnu zmištrować. Wón chcył planowane projekty po wažnosći rjadować.

Potrěbnym šulerjam pomhać

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo je dźensa wobzamknyło, z pomocu baföga potrěbnym studentam a šulerjam bóle­ pomhać. Młodźi ludźo maja po tym puću wjace pjenjez dóstać. Pomhać chcedźa tež šulerjam a studentam, kotrychž starši něšto wjace zasłužeja, hač dźens­niše hranicy baföga poprawom dowoleja. Zwjazkowa ministerka za kubłanje Anja Karliczek (CDU) chcyše w běhu dnja zapósłancow zwjazkoweho sejma wo tym informować.

Maduro chce z opoziciju rěčeć

Prjedy hač planowane něhdźe 2 000 rostlin, mjez nimi syrotki, w Běłowodźanskim zahrodnistwje Martina Krautza ­ nětko hižo kćěje. Miłe wjedro a ćopłe słónčne pruhi su tomu polěkowali, zo njejsu sadźenki hač k jutram čakali. Nětko dyrbja rostliny, kotrež­ hač do dźesać stopnjow zmjerzka znjesu, samo zawodźěć. Foto: Joachim Rjela

Genf (dpa/SN). Po wšěm swěće su miliony dźěći wot wójny, konfliktow, namocy a přirodnych katastrofow potrjechene. Dźěćacy pomocny skutk Zjednoćenych narodow UNICEF chce lětsa 41 milionow dźěći škitać, lěkarsce a ze žiwidłami zastarać. Nimo toho chcedźa jim zmóžnić, tež w krizowych časach do šule chodźić. Za to trjebaja 3,4 miliardy eurow, kaž UNICEF wčera w Genfje zdźěli.

Nimale třećinu pjenjez chce UNICEF za syriske dźěći w kraju a wukraju nałožić. Wulku potrjebu widźa tež w arabskim wójnskim kraju Jemenje a we wot konfliktow střasenym Kongu. „Dźensa ćerpja miliony dźěći pod surowej namocu a nuzu“, pisa eksekutiwna direktorka UNICEF Henrietta Fore. „Dźěći su často trawmatizowane. Hdyž nimaja žane zawěsćene městna za hrajkanje, hdyž njejsu mjez swojimi swójbnymi a nimaja žanu psychologisku podpěru, jich njewidźomne rany ženje njezažija.“

Rozrisanje namakać

srjeda, 30. januara 2019 spisane wot:
Wěm, kelko prócy, čuwow a wutrajnosće trjebaš, chceš-li kulturny cyłk k wuspěchej wjesć. Wěm, zo institucije kaž SLA, zarjady kaž Załožba za serbski lud, ale tež župy lajskim ćělesam po swojich móžnosćach pomhaja. Druhdy pak to njedosaha. Jedne z najwažnišich wuměnjenjow je, zo ma kóždy cyłk swoju probowu rumnosć, w kotrejž móže prawidłownje a po potrjebje zwučować. Njeje-li tomu tak, měło so jara spěšnje rozrisanje namakać a kulturnej skupinje pomhać. Dyrbiš z tym ličić, zo cyłk hdys a hdys dlěje zwučuje, proby přerjaduje a přidatne terminy zarjaduje. Za kóždeho nawodu hižo wulki problem je ludźi hromadźić. Maš-li k tomu hišće starosće z probowej rumnosću, móže ći spěšnje lóšt zańć. Po mojim měnjenju tuž přechodne­ rozrisanja a wšelke alternatiwy ničo njepomhaja. Kóžda skupina trjeba swójski domicil, hdźež so derje a doma čuje. Njeda so tajki jenož falowacych pjenjez dla namakać?   Měrćin Weclich

Budyšin (CS/SN). Tež lětsa wuhotuje Budyske staroměšćanske towarstwo zaso rjad přednoškow wo stawizniskich zajimawostkach Łužicy. Prěnje zarjadowanje přiwabi wčera telko zajimcow, zo bě sydarnja měšćanskeje biblioteki połnje wobsadźena.

Chemikarka a hobbyjowa historikarka dr. Gabriele Lang poda so z připosłucharjemi na něhdźe 700 kilometrow wopřijacu a samo teritorij za Nysu wobkedźbowacu jězbu podłu hranicy Łužicy. Najwuchodniša mjeza je rěčka Kwisa (Queis). W bohaće ilustrowanym referaće rozłoži dr. Lang tójšto wosebitosćow krajiny wot Połčnicy hač ke Kwisy na zapadźe a wuchodźe kaž tež wot Čorneho Halštrowa na sewjeru hač k čěskej mjezy na juhu.

To a tamne (30.01.19)

srjeda, 30. januara 2019 spisane wot:

„Mobilny włóžny biotop“ su policisća w Dortmundźe zadźerželi. Při wobchadnej kontroli bě zastojnikam awto napadnyło, kotrež měješe wjele mocha na kromje woknow, při durjach a dalšich dźělach karoserije. Tež prědnja škleńca bě torhnjena. Po tym zo bě sej wěcywustojny „mochowy mobil“ bliže wobhladał a tójšto techniskich njedostatkow zwěsćił, policisća awto nablaku sćazachu.

Mjena psow su mjenam dźěći dźeń a podobniše. To je register domjaceho skotu Tasso zwěsćił, pytajo za najwoblubowanišim psyčim mjenom 2018. Najwoblubowaniše běchu loni mjena kaž Lilly, Luna a Lucy. Tež Bruna a Maxa na lisćinje dźesać wodźacych mjenow namakaš. Pozadk toho drje je tón, zo maja ludźo domjace zwěrjata mjeztym za runohódnych čłonow swójby a zo mjena tomu wotpowědnje wuzwoleja.

nowostki LND