Njezwučeny ptači kwas

pjatk, 05. februara 2021 spisane wot:

Braška Kurt je we Wor­kle­cach na kwasnu hosćinu njewjesty Pauliny a nawože­nje Miloša přeprosył.

Foće: Katja Rauero­wa

Ptače hněžko a hodowny darik dóstali

pjatk, 05. februara 2021 spisane wot:
Foto: Dorit Stettnisch
Haj, lětsa smy tež w Rownjanskej pěstowarni „Milenka“ ptači kwas trochu hinak swjećili, Zetkachmy so z wosom dźěćimi w małkim kole. Zaspěwachmy sej serbsku pěseń wo ptačim kwasu, a jednotliwe štučki zahrachmy. Dźěći dyrbjachu hnydom wjacore róle přewzać, wšako trjebachmy za cyłkownje 18 štučkow wjele ptačkow. Wšitkim je so přiwšěm spodobało. A nad překwapjenku, kotraž po tym sydaše, su so dźěći kaž tež starši wjeselili. Hodowne dariki a ptače hněžka Slepjanskeho pjekarja su jim w rjanych titkach domoj wobradźili. Někotři chowancy Rownjanskeje pěstowarnje dźě dyrbjachu hižo do hód doma wostać. Nětko su kubłarki dźěćom wšitko domoj dowjezli a za durje pójsnyli. Kóžda kubłarka je dołhu lisćinu wotdźěłała. Tak bě wšitko spěšnje rozdźělene. Nawodnica Rownjanskeje pěstowarnje Dorit Stettnisch

Šwaba w Hornjej Łužicy hnydom dwě lubosći namakał

Frank Schöbel je něhdy spěwał: „Du pěši wot sewjerneho hač južnemu čopej.“ Pěši drje Ronald Burkhardt po puću być njetrjebaše, za to pak je w dwanaće lětach zemju dźesać króć wobkružił a je dohromady nimale 6 000 hodźin w awće sedźał, zo móhł kónc tydźenja swojej dwě wulkej lubosći widźeć: mandźelsku Elku a město Budyšin. Ronald Burkhardt je pola Daimlera w Stuttgarće dźěłał; mjeztym něhdźe lěto je na wuměnku a móže sej nětko ze swojej mandźelskej w staroměšćanskej chěži Budyšina, w lětach 2012 do 2014 restawrowanej, lubić dać.

Mnozy tuchwilu wot doma dźěłaja. Druzy su w karantenje. Zaso dalši, a tych njeje runjewon mało, su chori, kaž to w zymskim času je. Mnozy pak dyrbja schorjenja na koronu dla so ­lěkować.

Sym jej mjeno dała, po swójskim słodźe. Za wirus, kiž tuchwilu swět přemjetuje sym wjacore mjena słyšała. Za mnje rěka wona Miss C. Tak wěm na distancu z njej wobchadźeć. Minjene měsacy su mój wid na Miss C. změnili. Spočatnje, loni nalěto, jako zhonich wo serbskich promijach, kotřiž běchu so z koronu natykli, mějach to za sebje za chětro zdalene. Wšako jězdźachu woni po swěće, zo bychu swoje ­słužbne winowatosće spjelnili a so z wjele ludźimi zetkali. Ja pak přebywach doma we Łužicy.

Łužicu do wulkeho swěta sobu brać

pjatk, 29. januara 2021 spisane wot:

Byrnjež so rady po wšelakich krajach swěta rozhladowała, swoju domiznu ma ­Silvia Stengel we Łužicy. Serbam znata je swobodnje skutkowaca žurnalistka ­předewšěm swojich přinoškow w Serbskich Nowinach dla a w němskich medijach. Wona wužiwa składnosć, swoje zaćišće wo serbskich abo ze Serbami zwjazanych temach w našim wozjewjeć. Tež na internetnej stronje lausitzer-leben.de, ­kotruž je załožiła, hraje žiwjenje dweju narodow we Łužicy wuznamnu rólu. ­Zajimawe je, zo namakaš tam přinoški ze wšěch kónčin Łužicy, z Hornjeho kraja, ze serbskeje hole, z pomjeznych kónčin k Čěskej a Pólskej kaž tež z Błótow. Za to je sej Budyšanka syć awtorow wutworiła, kotřiž jej přinoški posrědkuja.

Nadźija za čas koronapandemije

W serialu „Na serbskich slědach po Praze“ wjedźe Pražan Marek Krawc čitarjow na městnosće w čěskej stolicy, ­kotrež maja za nas Serbow wulki wu­znam. Dźensa: Serbski seminar (2. dźěl).

Za čas fašizma poćerpje čěska sorabistika hoberske škody, jako běchu bratrow Josefa a Františeka Pátu jeju antifašistiskeho skutkowanja a słowjanskeje zmyslenosće dla zatřělili.

Najebać pandemiju swjećili

pjatk, 29. januara 2021 spisane wot:
Po wšej Łužicy su tež lětsa znowa ptači kwas swjećili. Koronapandemije dla dyrbjachu to na hinaše wašnje činić. Přiwšěm pak njejsu so w pěstowarnjach a šulach mylić dali a wuwiwachu kreatiwne ideje, kak móhli serbski nałožk přiwšěm pěstować. A dyrbimy na tymle městnje rjec, zo je so to wšitkim wuběrnje poradźiło, kaž wobrazy, kotrež smy za was zestajeli, pokazuja. Wšitkim wobdźělenym a pomocnikam tuž wulke připóznaće za zdokonjane. Tež łužiskim pjekarjam słuša chwalba! Wšako njebychu dźěći bjez jich dźěła a prócy tajke chłóšćenki na talerju měli. Wutrobny dźak tuž wšěm za přiwšěm poradźeny ptači kwas 2021! Janek Wowčer

Serbska protyka 2021 wěnuje so serbsko-katolskej wsy Hórkam, wo kotrejž jako titulny wobraz statok z tykowanym domskim wuhladaš. Na zadnjej wobalkowej stronje je foto wo Hórčanskej skale, symbolu něhdyšeho hospodarstwa wsy. Protykar Pětr Šołta zeznajomja čitarja ze sydlišćom, kotrež słuša nětko ke Chróšćanskej gmejnje, ale tež ze swojim wosobinskim poćahom k njemu.

Nimo předsłowa namaka čitar hišće štyrnaće přinoškow wo Hórkach, z kotrymiž awtorojo wjes, jeje wosebitosće a wosobiny dokładnje a derje spisane předstajeja. Kaž wšitke protyki minjenych lět poskića tež klětuša fotowu reportažu ze sydom typiskimi wobrazami-motiwami, kaž mjez druhim wo małej, mjez lětami 1625 do 1681 natwarjenej kapałce, wo konjacym sporće a wo 12. požnjenca 2014 připrawjenym kopolaku za židowku Hanu. Nimo fotoweje reportaže po­dawa Tomaš Šołta hišće dalše barbojte wobrazy wo Hórkach.

Chce so dale za serbski film angažować

pjatk, 22. januara 2021 spisane wot:

Na wopyće pola filmoweje a dźiwadłoweje wědomostnicy Cosimy Stracke-Nawka

Do wulkeho wokna bydlenskeje stwy Cosimy Stracke-Nawka nisko stejace słónco swěći. Wukubłana filmowa ­a dźiwadłowa wědomostnica w čumpatym křesle spokojnosć wuprudźa. 66lětna žona čuje so w duchu a ćěle swobodna a zbožowna hladajo na to, štož je w žiwjenju dokonjała. „Běch hač do lońšeho kruće přistajena referentka za program, dokumentaciju a młodźinski škit při Sakskim krajnym wustawje za rozhłós a nowe medije (SLM). Směm nětko na to zhladować, štož wšo sym zdokonjała“, mi rentnarka powěda. Při tym je wona přeco na to hladała, zo so we Łužicy tež profesionalne serbske filmowstwo wuwiwa, kotrež zamóže přeswědčiwje serbske temy ludźom zwonka łužiskeho regiona spřistupnić. „Za to chcu so přichodnje dale čestnohamtsce zasadźeć.“ Angažowana žona pochadźa z němskeje swójby, serbska problematika pak jej na wutrobje leži. Tak čuje so sobu zamołwita za dalše spomóžne wuwiće serbskeje kultury.

Pod nadpismom „Z kameru po Łužicy a do swěta won“ wěnowaše so w ­seriji Serbskich Nowin dr. Toni Bruk stawiznam serbskeho ­filma. Mjez ­druhim je w swojich ­wuwjedźenjach wo wosebitosćach a njewšědnosćach před a za ­kameru kaž tež wo wuwiću serbskeho ­filma ­hač do přitomnosće rozprawjał. Po jeho smjerći 18. decembra zakónčimy serial z poslednim wot njeho hišće spisanym přinoškom.

W 1950tych lětach zadźiwani w šuli abo kružkach na to hladachmy, što nam nowy techniski nastroj „Projektor“ jako wobraz abo film na płachtu kuzła. Hustodosć běchu to fachowe filmy za chemiju, biologiju abo fyziku ... a k tomu hišće čornoběłe a bjez zwuka. Jenož te ridrowanje projektora rjadownisku rumnosć wupjelnješe. Ale widźachmy filmy, štož bě genialna wunamakanka ... Hišće pak nam njeswitaše, zo budźetej film a telewizija bórze jara bliskej našemu žiwjenskemu rumej w 2D, 3D a w formatach z mjenami, kotrež sej ani spomjatkować njemóžeš.

Hdyž čłowjek chce, móže cyłe kino w zaku měć ..., a jeli hdys a hdys njekedźbuje, zrazy do lampy abo do štoma, byrnjež film dawno hišće nimo njebył.

Serbska debata

nowostki LND