Krótkopowěsće (26.05.21)

srjeda, 26. meje 2021 spisane wot:

Incidenca dźensa niša hač 50

Budyšin. Sydomdnjowska incidenca je dźensa w Hornjej Łužicy marku 50 podkročiła. Roberta Kochowy institut mjenowaše za Budyski wokrjes 41,4 a za Zhorjelski 25,3. Skedźbnja pak na to, zo njebě swjatkow dla telko testow. Ličba smjertnych padow je we wokrjesomaj Budyšin wo tři na 893 a Zhorjelc wo dwaj na 1 110 rozrostła.

Konferencny spis wušoł

Brüssel. Nowa jendźelskorěčna publikacija Serbskeho instituta je pod titulom „Dimensions of Cultural Security for National and Linguistic Minorities“ w nakładnistwje Peter Lang wušła. Wudali su spis na zakładźe mjezynarodneje wědomostneje konferency „Dimensije kulturneje wěstoty w etniskich a rěčnych mjeńšinach“ lěta 2016 w Budyšinje Jean-Rémi Carbonneau, Ines Kellerowa a Fabian ­Jacobs.

Wo Romach na nowe wašnje

Zo bychu insekty městno měli

wutora, 25. meje 2021 spisane wot:
Nowu wobswětoškitnu akciju su minjenu sobotu we Wojerecach zwoprawdźili. W tak mjenowanym Parku Hadama a Jěwy su zastupjerjo kulturneje fabriki, bydlenjo­twarskeje towaršnosće, zwěrjenca a mnozy pomocnicy 150 štomikow a kerkow zesadźeli, symjo kwětkow wusyli a insektowe hotele twarili. Zaměr je, zo nastanje při Južnej dróze kćějaca łuka a mnohotnosć insektow so na te wašnje ­pozitiwnje wobwliwuje. Za dalše tajke akcije přepoda předsyda Wojerowskeho ­Lionsoweho kluba Steffen Markgraf 500 eurow, kotrež projektowa nawodnica Julia Kieschnick dźakownje přiwza. Foto: Silke Richter

Stróža (SN/MWj). Z tym ani sobudźěła­ćerjo zarjadnistwa biosferoweho rezerwata Hornjołužiska hola a haty ličili njeběchu. Jeničce 26. měrca 2021 dósta so wjace hač 8 000 kobołkowych krokawow (Knoblauchkröte) k 500 metrow dołhemu amfibijowemu płotej pola Stróže w Malešanskej gmejnje. Sobudźěłaćerjo přirodneje straže mějachu tójšto dźěła, zo bychu je přez puć znosyli, informuje ­nowinska rěčnica biosferoweho rezerwata Christina Schmidt.

Při mjenowanym škitnym płoće su wot 25. februara hač do 12. meje dohromady nimale 19 500 amfibijow zličili. ­Tale ličba je ćim zajimawša, dokelž bě jich loni při cyłkownje wosom kilometrach płotu w biosferowym rezerwaće jeničce 21 000 amfibijow. W mokrych lětach bě to tež hižo raz 120 000 ­amfibijow.

Za prózdniny so přizjewić

wutora, 25. meje 2021 spisane wot:

Njeswačidło. Wotnětka smědźa so dźěći za štyri wšelake prózdninske campy Njeswačanskeje přirodoškitneje stacije přizjewić. Na wuběr steja slědźerske lěhwo wot 25. do 29. julija, insektowy přebytk wot 29. do 31. julija, zelowy camp wot 1. do 6. awgusta a ornitologiske lěhwo wot 8 do 13. awgusta. Nadrobniše informacije dóstanu zajimcy internetnje pod . Přizjewjenja přijimuja pod telefonowym čisłom 035933/ 31 900, hdźež tež na pra­šenja wotmołwjeja.

Knihu wirtuelnje předstaja

Budyšin. Na wirtuelne knižne předstajenje z awtorom Benediktom Dyrlichom štwórtk, 27. meje, w 19 hodź. přeproša Ludowe nakładnistwo Domowina wšitkich zajimcow. Awtor čita ze swojeje knihi „Doma we wućekach 2“, kotraž je nazymu 2019 wušła. Přizjewić móža so zajimcy přez link na shopje LND pod .

Maja čaru za rolery

Brězowka. Kołowokoło noweho hrajkanskeho nastroja maja w Brězowskej pěstowarni „Baćonjace hnězdo“ nětko tež čaru za rolery. To zdźěli Dźěwinski wjesnjanosta Helmut Krawc (SPD) na minjenym posedźenju gmejnskeje rady. Financowali su ju z komunalnej pawšalu a swójskim dźěłom wobydlerjow. Čara hodźi so za dwu- a třikolesa.

Policija (25.05.21)

wutora, 25. meje 2021 spisane wot:

W Strowotnej studni kóncowali

Budyšin. Kaž wandalojo zachadźachu njeznaći předwčerawšim w Budyskej Strowotnej studni. Tam rozbichu škleńcu busoweho zastanišća a wobškodźichu třěchu za nakupowanske wozyčki bliskeje kupnicy. Škoda wučinja 2 000 eurow.

Kubšicy (CS/SN). Dźěła na najwažnišim inwesticiskim objekće Kubšiskeje gmejny, powjetšenju Zakładneje šule Bošecy, dale derje postupuja. Přitwar je w hrubym hotowy. Wot spočatka meje na­stawa mjezytwarjenje. Před tydźenjom je metalotwarska firma aluminijowu a škleńčanu fasadu nowotwara zhotowjeć započała. Po tym maja so samsne dźěła na mjezytwarje zahajić.

Poprawom chcychu dźensa staru třěchu wotnošować započeć. Dokelž pak kózły za nowu třěchu hakle z časowym zastatkom dóstanu, dyrbjachu tónle termin na 31. meju přestorčić, zdźěli wjesnjanosta Olaf Reichert (njestronjan).

Historiska bróžnja wuchowana

wutora, 25. meje 2021 spisane wot:

Na Šusterec statoku w Trjebinje nastanje dalše twarjenje. Hač do pózdnjeho lěća natwarja tam pod pomnikoškitom stejacu bróžnju, kotraž je wjele lět na hinašim městnje stała.

Trjebin (JoS/SN). Skónčnje tak daloko je. Wjace hač sto lět stara tykowana bróžnja z bywšeho Trjebinskeho wjesneho dźěla Za Goru (Hinterberg) dóstanje na Trjebinskim Šusterec statoku nowy domicil. Natwariła bě ju před dobrym lětstotkom Jurkojc serbska swójba na swojej ležownosći. Jako bě jasne, zo dyrbješe so Za Goru brunicy dla zminyć, da Redec swójba bróžnju pod škit pomnikow stajić. Zaměr bě, rědke twarjenje dalšim generacijam zachować. Ale kajki móhł jeje přichod być a předewšěm hdźe? Rozrisanje nańdźechu w Trjebinje. Tamniši Šusterec statok je połny stawizniskich zajimawostkow. K bydlenskemu domej ludoweho herca a dudaka Hanza Šustera by so snano tež Redec bróžnja hodźała.

Bjez procesionow putnikowali

wutora, 25. meje 2021 spisane wot:

Po lońšej přestawce swjatki póndźelu zaso kemše na putniskej łuce

Róžant (SN/MWj). Při nic tak horcym wjedrje kaž zašłe lěta su so wčera stotki wěriwych ze wšitkich serbskich katolskich wosadow na putniske kemše do Róžanta podali. Hinak hač zwučene drje žane procesiony do Róžanta kročili njejsu. Njeličomni kemšerjo pak dojědźechu sej z kolesom k hnadownemu městnu abo wotstajichu awta we wokolnych lěsach a posledni čwak puća nóžkowachu. Zdźěla dźěchu tež mjeńše horstki ludźi zhromadnje a so při tym róžowc modlachu, kaž skupina Wotrowčanow.

Na putniskej łuce samej mějachu přitomni hygieniske postajenja wobkedźbować, mjez druhim nahubnik wužiwać a wotstawki dodźeržeć. Wonkowny wobraz bě tajki, zo bě snano hišće wjace kemšerjow hač minjene lěta. Najskerje pak zaležeše to na tym, zo so woni žadaneho wotstawka dla na łuce bóle rozdźělichu.

To bych sej přał

wutora, 25. meje 2021 spisane wot:
Swjatki njebychu za mnje swjatki byli, njebych-li póndźelu do Róžanta kemši jěł. Hakle potom je tónle swjatk za mnje dospołny a nutřkowne wobohaćenje. Při tym směm wočakować, zo zhonju, kotra wosada Božu mšu wuhotuje, kotry chór spěwa atd. Wčera bě to Njebjelčanski cyrkwinski chór ze swojim hudźbnym nawodu Chrystofom Mikławškom. Móžu sej derje předstajić, zo spěwarki a spěwarjo korony dla wjele móžnosćow njemějachu, za to zwučować. Ćim bóle bych sej přał, zo so woni na spočatku abo na kóncu Božeje mšě mjenuja a so jich próca tež raz zjawnje hódnoći. Na to sym wčera bohužel podarmo čakał. Njeje samozrozumliwe, zo wosadni ze swojimi talentami čas a prócu k wuhotowanju tohole wulkeho křesćanskeho swjatka nałožuja. To njemóžeš wysoko dosć hódnoćić. Zawěsće woni žadyn wulki aplaws njewočakuja. Ale mały zjawny dźak by na kóždy pad na městnje był. Škoda, zo su tule składnosć wčera zapasli. Marian Wjeńka

Berlin/Drježdźany (SN/at). Što ludźo w Sakskej jako diskriminaciju zaznawaja, a w kotrych žiwjenskich wobłukach su tajku nazhonili? To stej dwě ze sepje nadrjadowanych prašenjow Němskeje centrale za slědźenje na polu integracije a migracije (DeZIM-Institut) w aktualnej stu­diji „Diskriminaciju dožiwił/a?!“ Wšako jewi so diskriminacija za mnohich ludźi w Němskej jako wšědna woprawdźitosć, kaž slědźerjo nastupajo wobsah swojeho předewzaća pisaja. Online přewjedźene naprašowanje je na to wusměrjene, nazhonjenja z diskriminaciju w Sakskej wotkryć. Na zakładźe empiriskeje wědy chcedźa wědomostnicy specifiske poručenja jednanja zdźěłać, kotrež hodźa so w swobodnym staće zeskutkownić. Za to trjebaja diferencowany wobraz wo žiwjenju wot diskriminacije po­trjechenych wobydlerjow w swobodnym staće.

nowostki LND