Hudźbne poćahi rozłožowałoj

srjeda, 29. januara 2020 spisane wot:

Chrósćicy (CRM/SN). Z wulkim wjeselom móžeše Monika Gerdesowa minjenu sobotu w swojej putniskej hospodźe zaso jónu dweju přećelow Serbow z Prahi witać. W Čěskej jako kreatiwny hudźbny producent znaty Ondřej Šrámek zhladowaše w swojich wuwjedźenjach na tysaclětne kulturne stawizny, kotrež wuwiwachu so nimale jenak kaž w susodnych krajach. Prěnje zachowane přikłady wot 11. wěka sem su duchowneho razu. Duktus­ hudźby a jeje notacija pokazujetej w tamnišej zažnej dobje na bliskosć ke gregorianice. Starosłowjanski spěw na česć swjateho Wójćecha a runje tak hymnus na swjateho Wjacława tworještaj dołhi­ čas zakład čěskeje hudźby.

Hońtwa ludźi znjeměrnjała

srjeda, 29. januara 2020 spisane wot:

Gmejnscy radźićeljo so z njewšědnej temu zaběrali

Rakecy (JK/SN). Wulke črjódy kołpjow běchu so loni nazymu na polach njeda­loko Komorowa­ pola Rakec hromadźili a sej tam pólne rostliny słodźeć dali, doniž njewotmě so tam hońtwa na wone wulke běłe ptaki. Nimale 70 z nich ležeše na kóncu hońtwy zatřělenych na polu. To a wobkedźbowanja wobydlerjow wokoło­ wotběha hońtwy wuwołachu wulku diskusiju w Rakecach, haj samo w gmejnskej radźe. Hižo na jeje decemberskim posedźenju prošeše wjesnjan radźićelow a wjesnjanostu Swena Nowotneho (CDU) wo stejišćo k podawkej. Wšelke tukanja běchu wobydlerjow znjeměrnjeli. Te dyrbjachu so korigować.

Swen Nowotny w mjenje radźićelow rjekny, zo je hońtwa na kołpje w tym času dowolena a tak woprawnjena. Njeje pak to nadawk gmejny, hońtwjerjow abo wašnje hońtwy kontrolować. Wězo njeje hońtwa na kołpje za njewobdźělenych najrjeńše dožiwjenje, ale hońtwa měješe po słowach wjesnjanosty zawěsće přičinu a woprawnjeny pozadk. Z tym zdaše so naležnosć wotbyta być.

Baćonjace hnězdo ponowił

srjeda, 29. januara 2020 spisane wot:

Bronjo. Wot lěta 1961 hač do 2015, potajkim 55 lět běchu baćony w Bronju wuspěšnje hnězdźili a dohromady 137 młodźatow woćahnyli. Wot lěta 2016 pak Bronjanske hnězdo hižo wobsadźene njeje. Kóžde lěto mějachu takrjec jenož krótkodobnych wopytowarjow. Bjez dźiwa, zo to wjesnjanow a předewšěm wobsedźerja hnězda Bena Knoblocha hněwaše, hdyž so baćony spěšnje zaso zminychu. Loni bě nadźija na znowawobsadźenje wulka, přetož dypkownje spočatk apryla porik baćonow do wsy přileća, na hnězdźe twarješe a tam tež kwasowaše. Bohužel je porik na kóncu přiwšěm jenož dwaj dnjej wostał.

Tomu Beno Knobloch hižo dlěje přihladować nochcyše. Njedawno natwari wón dźewjeć metrow wysoke róšty, zo móhł hnězdo na swójsku iniciatiwu ponowić. Wón wobstara sej dołhe hałžki wjerby, spleće z nich nahladny wěnc a přičini jón na metalowej podłoze, zo njemóhł wětřik hnězdu zeškodźeć. Hdyž so baćony kónc měrca z Afriki nawróća, změja wone w Bronju wulkotne hnězdo.

Połna korčma kartyplacarjow

srjeda, 29. januara 2020 spisane wot:
Hač do poslednjeho kućika wobsadźeny bě minjeny pjatk hosćenc w Sernjanach. 30 ludźi je přichwatało, zo bychu sej zhromadnje dwójnu hłójčku zahrali. Bě to po Pěskecach druha stacija serbskeho dwuhłójčkoweho grandprixja. Korčmar dyrbješe samo někotre blida přistajić, zo bychu wšitcy městno měli. Hižo něšto lět Sernjančan Ludwig­ Bjeńš we wsy tajki turněr wuhotuje. Wón bě tónraz tež najlěpši wječora ze 130 dypkami. Druhe městno wobsadźi Berthold Glawš ze 125 a třeće ze 120 dypkami Handrij­ Šuster. Nimo Sernjanskich hrajerjow přichwatachu tež ći z Pěskec, Smječkec, Róžanta, Šunowa, Konjec, Ralbic, Hórkow, Nowoslic, Hrańcy, Hatow a samo ze Salowa. Přichodny tuněr budźe 14. februara w Konjecach. Foto: Měrćin Korjenk

Jězbneho plana dla přesłapjeni

srjeda, 29. januara 2020 spisane wot:

Debata w Kamjenskej měšćanskej radźe wo železniskim zwisku do stolicy

Kamjenc (UM/SN). To su sej mnozy Kamjenčenjo hinak předstajili: Z nowym jězbnym planom železnicy srjedź decembra 2019 zwjazachu mnozy nadźiju, zo budźe Lessingowe město přichodnje lěpje z krajnej stolicu zwjazane. Ćim wjetše bě přesłapjenje, jako dyrbjachu dopó­znać, zo so ničo njepolěpši. Nawopak: „Nětko za tym wupada, zo njeje z nowym jězbnym planom tak mjenowany połhodźinski takt předwidźany. Wostanje tuž při dotalnym hodźinskim zwisku mjez Kamjencom a Drježdźanami, štož pak wobsahuje hišće přidatne pohubjeńšenje, dokelž njewotjědźe ćah hižo k połnej, ale k poł hodźinje“, rěka w stejišću frakcije Město, wjes, žona w Kamjenskej měšćanskej radźe.

Rěč a kultura słušatej hromadźe

srjeda, 29. januara 2020 spisane wot:

Hižo wot lěta 2009 angažuje so wona w přiradźe za serbske naležnosće města Wojerec, a wulke rěče jej njeleža. „Sym skerje pragmatiska“, měni Brigita Šra­mina. Maćernorěčna Serbowka započina kóžde posedźenje gremija z krótkim rěčnym ekskursom. „Rěč a kultura słušatej hromadźe“, praji 77lětna. Wot 1964 bydli wona ze swojim mandźelskim Benom we Wojerecach.

W Pančicach-Kukowje je Brigita Šra­mina dwurěčnje wotrostła. „Chcych so z cyłeje wutroby z wučerku stać. Přede­wšěm rěče mje zajimowachu“, wona powěda. W lěće 1966 započa Šramina na Handrija Zejlerjowej wyšej šuli wučerić, podawajo serbšćinu a rušćinu. Wot lěta 1990 bě wona direktorka 4. srjedźneje šule Alberta Schweitzera. Wot 1998 do 2013 bě županka Wojerowskeje župy „Handrij Zejler“. Wot 2004 do 2009 přisłušeše jako njestronjanka frakciji CDU we Wojerowskej měšćanskej radźe. Přewodźała je wona wjacore kursy serbšćiny za sobudźěłaćerjow Wojerowskeho měšćanskeho zarjadnistwa. Dźensa wobdźěla so agilna wuměnkarka na měsačnej rěčnej dźěłarničce w měsće.

W nawodnistwje Wojerowskeho měšćan­skeho zarjadnistwa dóńdźe nětko­ k personalnej změnje, kotruž bě měšćanska rada hižo kónc nowembra wobzamknyła.

Wojerecy (AK/SN). Po 25 lětach w komunalnej politice a po pjeć lětach w bydlenskim hospodarstwje poda so Wojerowski socialny měšćanosta Thomas Delling (SPD) na wuměnk. Wjelelětneho a nazhoniteho komunalneho politikarja je měšćanska rada na swojim wčerawšim posedźenju rozžohnowała. Zastojnstwo 68lětneho přewozmje nětko Mirko Pink z Čorneho Chołmca.

Krótkopowěsće (29.01.20)

srjeda, 29. januara 2020 spisane wot:

Kretschmer program předstajił

Drježdźany. Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je dźensa w krajnym sejmje ćežišća dźěła no­weje knježerstwoweje koalicije CDU, Zele­nych a SPD předstajił. Na dnjowym porje­dźe posedźenja sejma steješe tež wuzwolenje noweje Rady za serbske naležnosće Sakskeje.

LEAG planuje wosebity centrum

Choćebuz. Předewzaće Łužiska ener­gija a milinarnje (LEAG) planuje sekundarny surowiznowy centrum. Wot lěta 2023 chcedźa na dźělnej płoninje Janšojskeje brunicoweje jamy přewažnje mineraliske wotpadki z twarskeho wobłuka přiwzać, předźěłać a na wěsty čas skła­dować. Hłowny zaměr ma być, wotpadki kwalitnje recyclować a je na přikład w dróhotwarje zasadźić.

Loni wjace žita nažnjeli

Kamjenc. Žně žita w Sakskej běchu lo­ni­ lěpše hač lěto do toho, zdźěla Sakski statistiski zarjad ze sydłom w Kamjencu. Přerěznje 67 decitonow na hektar su rata­rjo domchowali, štož je 6,6 decitonow wjace hač 2018. Hladajo na trajacu suchotu pak su wulke straty. Přirunujo ze zašłymi šěsć lětami su burja 3,7 decitonow mjenje na hektar nažnjeli.

Kamjenc (UM/SN). Něhdźe 20 procentow wužiwarjow Kamjenskeje měšćanskeje biblioteki je ze wsow serbskeho sydlenskeho ruma. To wuchadźa z wuwićoweho koncepta za zarjadnišćo, kotrež ma w zwisku ze saněrowanjom Lessingoweho gymnazija w jeho twarjenju nowy domicil namakać. 40 procentow wužiwarjow pochadźa z wokoliny Kamjenca, połojca z nich „z wosom serbskich wsow“, kaž nawodnica biblioteki Marion Kutter rozprawja. Tele daty pak su jenož mały dźěl statistiki, kotraž je wobstatk koncepta. Wšako jedna so wo dospołnje nowy start Kamjenskeje biblioteki na nowym městnje. „Bychmy-li w Lessingowym domje­ wostali, by to rumnostnych problemow dla stagnaciju na tuchwilnym niwowje woznamjenjało“, nawodnica zwěsći. Budyski wokrjes jako nošer šule přewostaji městu 800 kwadratnych metrow­ za biblioteku. Předwidźany je swójski zachod wot Wuchodneje hasy.

Policija (28.01.20)

wutora, 28. januara 2020 spisane wot:

Drogi a municiju namakali

Hołbin. Při kontroli wosoboweho awta w Hołbinje (Taubenheim) pola Załomja (Sohland) namakachu sobudźěłaćerjo cła 50 gramow marihuany a informowachu policiju. Ta zwěsći, zo steješe 18lětny wodźer pod wliwom cannabisa. W běhu přepytowanjow storčichu zastojnicy na dalšeho 17lětneho podhladneho. Jako so po jeho bydlenju rozhladowachu, namakachu 2,5 kilogramow marihuany a štyricyfrowu sumu pjenjez. Nimo toho měješe młodostny pistolu a tójšto municije w bydlenju. Hladajo na swoju starobu njetrjebaše wón do přepytowanskeje jatby,­ dyrbi pak přiwšěm na sudnistwo.

Serbska debata

nowostki LND