Aus der aktuellen Ausgabe vom Freitag, 17 Februar 2017

Z runje pokradnjenym gumijowym čołmom­ staj so pjanaj paduchaj na Wulkim Wannseeju w Berlinje powróćiłoj. Chětro přestudnjeneju dowjezechu muži w starobje 22 a 25 lět do chorownje. Wobsedźer gumijoweho čołma bě jeju njedaloko pobrjoha we wodźe wuhladał. Prawdźepodobnje běštaj wonaj spytałoj z čołmom a padlomaj po zdźěla hišće zamjerznjenym jězoru ćeknyć. Wodoškitna policija pad nětko přepytuje.

Z rołu prochsrěbaka w ruce je njeznaty w Falkenseeju pola Berlina korčmu wurubić spytał. Wón zastupi wčera rano do lokala. Pjenjezy sej žadajo započa z rołu do pinčnika bić. Tón pak so wobaraše a runje hišće tak tomu zadźěwa, zo móžeše rubježnik do kasy přimnyć. Pře­kwapjeny wot telko spjećowanja so tón zaso zminy. Pinčnika dyrbjachu zranjenjow w mjezwoču dla lěkarsce zastarać.

Bonn (dpa/K/SN). Wonkowny minister Sigmar Gabriel (SPD) je kolegow-mi­nistrow statow G 20 warnował, přejara akceptować to wojerske. W časach krizy je wosebje wažne zhromadnje jednać a njefaworizować wojerske rozrisanja, rjekny wón k zakónčenju prěnjeho dnja Bonnskeje konferency najwažnišich industrijnych a prohowych statow swěta. Wopak je na to hladać, kelko pjenjez jednotliwi čłonojo NATO do brónjenja ty­kaja. Němska tež mjezynarodnje wjele srědkow za škit klimy, wuwićowu pomoc a přebytk ćěkancow nałožuje. Podobnje wuprajił je so šef komisije EU Jean-Claude Juncker dźiwajo na žadanje USA za wjac pjenjezami wot Europy.

Berlin (dpa/SN). W zwisku z aferu wobčušlenja dla je opozicija přesłapjena na wuprajenja zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU) w přepytowanskim wuběrku reagowała. „Rozsudne prašenja njemóžachmy rozrisać“, rjekny społnomócnjeny Zelenych we wuběrku Konstantin von Notz. „Mjez tym, štož bě so tehdy rjekło, a tym, štož po třoch lětach přepytowanskeho wuběrka wěmy, je přeco hišće wulki doł, kotryž njezamó zwjazkowa kanclerka přemosćić“, wón praji. Zapósłanča Lěwicy we wuběrku Martina Renner mjenowaše „wuprajenja kaž wočakowane přesłapjace“.

Merkel bě w swojich wuprajenjach w zwisku z aferu tajnych słužbow dla kóždežkuli jebanje zjawnosće wotpokazała. Jako bě hladajo na wotposkanje swojeho mobilneho telefona přez amerisku tajnu słužbu NSA rjekła, zo „čušlenje mjez přećelemi scyła njeńdźe“, njeje wona pječa wědźała, zo tež němska tajna słužba BND tajku spionažu praktikuje. K planowanemu zrěčenju z USA wo zakazu mjezsobneho wobčušlenja, kotryž njeje so nihdy zwoprawdźił, kanclerka twjerdźeše, zo su jednanja „na dobrym puću“.

Hłójčku napinać a so kritisce z tym roze­stajeć, štož so nam wšědnje ze wšěch stron napowěda – to je w dźensnišim času dźeń a wažniše. To so prezident USA Donald­ Trump před medije stupi a twjerdźi, zo ma wulkotne knježerstwo a zo wone­ kaž „derje nastajena mašina“ funguje. Chaos je wón wot swojeho předchadnika zdźědźił, kaž praji. Čłowjek móhł so wótře smjeć. Tola to njeje mjeztym wjace k smjeću. Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) pak tajke něšto tež móže. Před přepytowanskim wuběrkom k aferje wob­čušlenja dla wona wčera twjerdźeše, zo njeje wědźała, što sobudźěłaćerjo němskeje tajneje słužby BND cyły dźeń takle činja a zo tež woni knježerstwa druhich krajow wuskušeja. Při tym je znate,­ zo je jej BND faktisce direktnje podstajeny. Budźmy kedźbliwi! Bliži so wólbny bój. To drje dyrbimy sej hišće tójšto tajkeho kała naposkać. Marko Wjeńka

Tójšto prašenjow wobchadneho njezboža pólskeje premierki Szydło dla

Waršawa. Wobchadne njezbožo pólskeje ministerskeje prezidentki Beaty Szydło je tele dny wusahowaca tema w medijach kraja. Pancerowany wóz wosebiteje jednotki za škit knježerstwa bě dźens tydźenja w Oświęcimje frontalnje do štoma zrazył, po tym zo bě jemu priwatne awto předjězbu wzało. Awtowa kolona bě po puću z Krakowa do małeje wsy pola Oświęcima, hdźež Szydło bydli. Při zražce sej wona rjebło złama a poćerpje naraženja přez wěstotny pas. Bulwarne nowiny wozjewjeja stajnje zaso fota wo Waršawskej wojerskej chorowni z ministerskej prezidentku w koleskatym stole. Nadrobnje nowiny rozprawjeja, kak so jej dźe a što tam k jědźi dóstawa.

REKLAMA čěskim ludźom najbóle „ze šije wisa“ – ta w telewiziji, interneće kaž tohorunja­ z lětakami, stołkanymi do listowych kašćikow. Loni je přenasyćenje z njej hišće přibyło, předewšěm w socialnych syćach, internetnje a na wobrazowce. Tole zhoniš z wotpowědneho zwěsćowanja měnjenjow, kotrež bě w decembru marketingowa towaršnosć „Češa a reklama“ přewjedła. Přezměru wjele wabjenja je po sudźenju 82 procentow woprašowanych w priwatnej telewiziji NOVA, 75 proc. ma ju w priwatnym sćelaku PRIMA za přehnatu. Reklama w interneće wadźi 60 procentam ludźi, a w socialnych syćach 44 proc. Wabjenske lětaki w listowych kašćikach nochcyło 58 procentow woprašanych měć.

Ze spomnjenym woprašowanjom so zdobom wukopa, zo 72 procentow ludnosće reklamje njewěri – 21 proc. docyła nic a 51 proc. lědma. Dźewjećom z dźesać Čechow dźe „na čuwy“, zo su wusyłanja nastajnosći přetorhnjene. Reklamu za cigarety cyle zakazać by sej 37 proc. přało, mjeztym zo je piwo hladajcy tolerowane – wo reklamu za nje njerodźi jeničce wosom procentow.

Staru papjeru za dobry zaměr zběrachu tele dny holcy a hólcy Hamorskeho dnjoweho přebywanišća „Bummi“. Wjace hač 80 dźěći, wot najmjeńšeho hač k najwjetšemu, chodźachu po blokach, zo bychu wo papjeru prosyli. Wobydlerjow běchu do toho z lětakami wo akciji informowali. Do skupinkow rozrjadowane nastajichu so z wozyčkom na puć. Lukas a Ole (wotlěwa) běštaj wosebje pilnaj. Na kóncu su cyłu tonu papjery nazběrali. Wunošk chcedźa za nowe hrajki nałožić. Foto: Joachim Rjela