80. posmjertne narodniny wuznamneho komponista Detlefa Kobjele
Bohužel njeje wuznamny serbski komponist, hudźbny wědomostnik a lawreat Myta Ćišinskeho Detlef Kobjela móhł swoje 80. narodniny dožiwić, kotrež by zawěsće na wčerawšej njedźeli w Budyšinje mjez swójbnymi a přećelemi woswjećił. Wšako je po dołhej chorosći 18. meje 2018 74lětny w Budyskej chorowni zemrěł.
Detlef Kobjela narodźi so 7. apryla 1944 w swójbje delnjoserbskeho pjekarja w Rogoznje pola Choćebuza. Tam chodźeše do wjesneje šule a wobdźěli so na wučbje serbšćiny. Wo njeho staraše so druha nanowa mandźelska. Nan rěčeše delnjoserbsce. W pjekarni wón rady při dźěle delnjoserbske ludowe spěwy spěwaše. Zdobom so tež wo to postara, zo jeho syn wot 6. lětnika Choćebusku ludowu hudźbnu šulu (dźensa konserwatorij) wopytowaše, hdźež wuknješe na klawěrje a wiolinje hrać. Po zakónčenju 8. lětnika poda so hólčec na Rozšěrjonu wušu šulu w Choćebuzu. Tam rady w awli za křidłom sedźo komponowaše. Tohodla mjenowachu sobušulerjo jeho luboznje „Mozart“. Wěsty čas wón jako wyši šuler samo šulski chór nawjedowaše.
Portret Łužicy
Němsko-Serbske ludowe dźiwadło zahaji jutře, sobotu, w 10.50 ...
Matej Handrik
5. jutrownika 1864 narodźi so pozdźiši farar a ludowědnik Matej Handrik w Jamnom (Jahmen) pola Klětnoho jako syn bura. Wón studowaše po maturiće ewangelsku teologiju a pola prof. Augusta Leskiena slawistiku w Lipsku a we Wrócławju. 1890 bě dwě lěće pomocny prědar pola fararja Jana Hermana Mrózaka w Budestecach.
Wot lěta 1892 do 1934 bě ze a za serbstwom zasłužbnym fararjom w Slepjanskej wosadźe. Na swojej farje molerjow a wuměłcow Slepjanskeje wosady hospodarješe. Pohosći tež rjad molerjow a wědomostnikow kaž Ludvika Kubu, Willibalda von Schulenburga a dr. Adolfa Černeho, kotřiž so za Slepjanskich Serbow zajimowachu. Handrik bě wot lěta 1886 z čłonom Maćicy Serbskeje a je w Slepom serbstwo a tamnišu narěč zaměrnje spěchował a pomhał zachować. Załoži w Slepom serbske burske towarstwo a bě jeho předsyda. Slědźeše a pisaše wo Rownjanskim buru-spisaćelu Hanzu Njepili a wozjewi tójšto wědomostnych přinoškow wo serbskich stawiznach, ludowědźe a publikowaše w časopisu Maćicy Serbskeje „Slěpjanska swaŕba (kwas)“ a wo wašnjach a přiwěrkach w jeho wosadźe.
Nowe hrajnišćo a nowe rabaty
„Variatio delectat – Wotměna zawjesela“ je tež lětsa hesło Wojerowskich hudźbnych swjedźenskich dnjow. Zapřichodnu njedźelu chcedźa „najstarši wobstajnje wuhotowany hudźbny swjedźeń Sakskeje“ zahajić.
Korla Božidar Křižan
Wirtuelnu wustajeńcu wotewrěli
Kaž Beatlesy a Czerwone gitary
Kofej w třoch cyle w znamjenju hudźby před poł lětstotkom
Budyšin (CRM/SN). Hdyž zliči Serbski muzej na zarjadowanju Kofej w třoch wjace hač dwaceći hosći, swědči to wo nadměrnym zajimje. W tydźenju do jutrow poskićichu z aktualneje přičiny bywši Hercy wólnu bjesadu, na kotruž běchu wosebje ći přišli, kotřiž běchu před něhdźe poł lětstotkom wulki čas Beatlesow a dalšich skupin dožiwili. Budyscy młodostni, kuzenkojo Alojs, Maćij, Tomasz Nawka a Měrko Šołta, w 1960tych lětach swój zaměr z elanom zwoprawdźichu, serbsku rejwansku a/abo wólnočasnu hudźbnu skupinu załožić, a to po tehdy načasnym přikładźe. Młodźi ludźo a dalši zahorjeni słuchachu tehdy w šěrokej měrje (w NDR njedowolene) Radio Luxemburg a dalše zapadne sćelaki, wosebje aktualnych jendźelskich a dalšich pěstowarjow beatoweho žanra dla. W słowjanskej Pólskej žnějachu Czerwone gitary wosebitu euforiju.
Na nastork kulturnika Jurja Winarja pomjenowa so prěnja serbska band, kotraž měješe bórze kultowy status, Hercy, štož bě politisce mudry rozsud.
Čitajće w nowym rozhledźe (28.03.24)
W jutrowniku zapleće Rahel Zelnakec w předsłowje mysle wo starodawnych tradicijach – kotrež běchu něhdy raz inowacije – z tučasnymi impulsami: wuwiće a změny wašnjow, wulke emocije a křižerki. A njeje to tež dobre znamjo, hdyž so wo nałožku rozpaliće diskutuje? To dźě wo tym swědči, zo je ludźom wjele hódny. Wizualizujo ma wobalka wudaća na čitarstwo skutkować.
Čitarstwo móže so na zajimawy interview z režiserku dr. Grit Lemke wo prěnim originalnje serbskim kinowym filmje wjeselić. Rěčimoj wo žiwjenju, nahladach a wjerškach při wjerćenju filma. Doporuču kóždemu z nas, sebi film w kinje wobhladać a wo tym rozmyslować, štó smy.
Dalši zajimawy přinošk je z pjera Maximiliana Grubera, kotryž – po mjeztym zwučenym wašnju – kritiske mysle do jadriwych sadow spakuje. Twarožk abo rozmyslowanje wo realiće byća skići stajnje dobru składnosć, so samoho a swójski swětowy napohlad do prašenja stajić. Smy poprawom zastarske abo kak legitimne je prašenje za pochadom?
Jastrowny kerluš
Kajka wjelika to gnada,
schajdźa nowa nadźeja!
Chwalćo Boga togo Kněza,
až nam w nuzy pomaga!
Cesć a chwalba bydź
Bogu nimjernje!
Ha wjesele něnt powitajćo swědźeń jastrowny!
Ha wjesele něnt zaspiwajmy kerluš radostny!
Aleluja,
aleluja.
Ha wjesele něnt wótwěrajmy swóje wutroby!
W kuždej dušy dźiwne styskanje a
w kuždej dušy nuterne zradowanje:
Gałuz zelona jo rozkwitła nam.
Witaj, nalěto!
Kajke žognowanje,
lute spódobanje!
Judaheja. Hync Rychtaŕ, 1997
