W Smječkecach po puću byli
Zběraja pjenjezy za chude dźěći
Hwězdni spěwarjo po puću
Worklečanske čisło dale płaći
Tež přez swjate dny su sotry hladanskeje słužby maltezow swoje dźěło derje a dypkownje wukonjeli. Někotremužkuli, kiž žanych přiwuznych nima, zmóžnichu tak rjane hody.
Kamjenc (SN/mwe). Tójšto lět nawjeduje Marika Nowakowa hladansku słužbu maltezow, kotrejež sydło je nětko w Kamjenskej chorowni. Wona ma 47 kruće přistajenych, kotřiž so wo 260 pacientow staraja. Wšědnje jězdźa woni k hladanja potrěbnym w Kulowskej kónčinje, hač do Wóslinka a Běłeje (Biehla), dale do Bischheima a Porchowa. Wosebje pak so serbscy pacienća wjesela, hdyž móža w horjanskich abo delanskich wjeskach ze sotrami serbsce rěčeć. „To je jara wažne. Wšako smy to do kolebki połožene dóstali“, Marika Nowakowa praji. Tež w chorowni swj. Jana na to dźiwaja, zo móža so pacienća w swojej maćeršćinje zwuraznić, štož hojenju tyje.
Chori hody derje zastarani
Při wšelakich symptomach čisło 116 117 zazwonić
Budyšin (SN/mwe). Pod darmotnym telefonowym čisłom 116 117, po cyłej Němskej płaćiwym, pacienća njekomplikowanje zhonja, hdźe je najbliša kasowa lěkarsko-hotowostna praksa, druhdy tež jako nuzowa praksa woznamjenjena. We wotewrjenskich časach móža ludźo do tajkeje praksy tež bjez přizjewjenja přińć. Čuja-li pak so přechori, zo bychu hotowostnu praksu wopytać móhli, přijědźe lěkar tež k nim domoj. Hotowostny lěkar zastaruje nimo kasowych tež priwatnych pacientow. Zaplanować pak měli přez swjate dny tróšku wjace časa. Štó domjaceho lěkarja w času jeho hodowneho dowola zastupuje, wón swojim pacientam zdźěli.
Pomhaja z ćmy na swětło
Beneficny koncert skupiny PoŠtyrjoch minjenu sobotu w Jaseńcy bě na dobro sebjepomocneje skupiny Xeroderma Pigmentosum. Jeje dźěło a jeje zaměry je Tobias Bulank publikumej rozłožił.
Za nanajwjetši dźěl ludźi njeje ničo samozrozumliwišo, hač swětły dźeń pod hołym njebjom přebywać. Za něhdźe 50 hač do 80 ludźi w němskorěčnym rumje je to bjez škita njepředstajomne. Woni ćerpja pod genetiskim defektom, kotryž jim njedowola so bjez škita UV-pruham wusadźić, hewak schorja na kóžneho raka. Dźěsći Tobiasa Bulanka stej wobě wot tohole defekta potrjechenej. „To swójbne žiwjenje do teje měry poćežuje, zo dyrbimoj naju dźěsći kóžde ranje z wosebitej kremu namazać, wšudźe tam, hdźež je naha koža widźeć, potajkim ruce, mjezwočo atd. Nimo toho matej wonej specielnu drastu, kotraž jeju před pruhami słónca škita. Hdyž druhe dźěći na přikład na někajkim swjedźenju spěšnje raz z domu skoča, dyrbitej so naju dźěsći najprjedy dokładnje zdrasćić“, powěda wučer na Worklečanskej wyšej šuli.
Nowe kruchi a hudźbni hosćo
Beneficny koncert w Jaseńcy je w mnohich protykach kruće zapisany
Je-li Jaseńca w zymskim času z awtami zaparkowana, pokazuje wšitko na to, zo je pola Rynčec zaso beneficny koncert skupiny PoŠtyrjoch. Tajkich pomocnych zarjadowanjow kaž minjenu sobotu je runje w adwenće wjele. Wosebitosć Jasčanskeho pak je jeho ryzy serbski charakter, čehoždla je to mnohim kruty termin w běhu lěta. Hižo hdyž Florian Rynč a jeho mandźelska wopytowarjow wutrobnje witataj, čuješ so kaž doma. „Wězo je to z tójšto dźěłom zwjazane. Ale činju to woprawdźe rady. A nimo toho mam swojich pomocnikow“, angažowany Jasčan měni. Kaž doma so tež čuješ, hdyž pola Rynčec mnohich znatych zetkaš, kotřiž su tohorunja swěrni přiwisnicy beneficneho koncerta.
Zabawjeli so a pomhali
Wjele připóznaća za koncert skupiny PoŠtyrjoch a jeje přećelow
Jaseńca (SN/MWj). Kopatej połnej běštej garaža a před njej stan na Rynčec statoku w Jaseńcy, hdźež staj Florian Rynč a spěwna skupina PoŠtyrjoch sobotu wječor mjeztym hižo sedmy raz beneficny koncert wuhotowałoj. Program skićeše dobru měšeńcu mjez znatymi a nowymi pěsnjemi skupiny, w kotrejž skutkuja Krystof a Jan Rjeda, Beno Hojer a Marek Rjelka. Tak dožiwi po tradicionalnym spěwnym zaćahu titl „Po štyrjoch žno je“ swoju premjeru. Tekst na znatu melodiju Marianny Rosenberg spisał bě Jan Rjeda. Z jeho pjera pochadźeja tohorunja linki znatych spěwow kaž „Do piwa dam“ abo „Jurij“. Z hosćom bě lětsa Sorbian Art Trio, wustupowace tónkróć jako štwórtka ze Symanom Hejdušku, Janom Brězanom, Symanom Handrikom a Jurjom Hantušom. Młodźi hudźbnicy zanjesechu instrumentalne runje tak kaž spěwne kruchi a přeprosychu publikum na wulki koncert pod hesłom „Trio a kumple“ 30. decembra w Radworskej „Meji.
Nic dale hač 30 kilometrow
Jako ćežke wopokazuje so po zdźělenju Zjednoćenstwa kasowych lěkarjow Sakskeje (KVS) wuwiće domjacolěkarskeho zastaranja w Budyskim wokrjesu w planowanskimaj wobłukomaj Kamjenc a Wojerecy.
Budyšin (SN/mwe). „Chcemy na to pokazać, zo je nimo wobkedźbowanja zestarjenja ludnosće dalši hłowny nadawk, zo zestarjacych lěkarjow w dosahacej ličbje narunamy. Tele wužadanje je runje tak wulke kaž powšitkownu demografiju wobydlerstwa dosahajcy wobkedźbować“, piše Katharina Barchmann-Bux z nowinskeho běrowa KVS.
Na prašenje, što móžeš pacientam přicpěwać, kak daloko měli k lěkarjej jězdźić a hač budu ludźo zaso bóle w poliklinikach medicinsce zastarani, ze samsneho městna rěka: „Wurazne předpisy wo přicpějomnosći zdalenosćow w ambulantnym zastaranju žane njeeksistuja. Na zakładźe prawodawstwa socialnych sudnistwow pak płaći zasada, zo přicpějomnosć puća cyle rozsudnje wot wobsaha a trěbneho wukona wotwisuje.“ Puć k domjacemu lěkarjej měł tuž tak bliski kaž móžny być. Za specielne wukony, kaž dialyzu, je zdalenosć hač do 30 kilometrow přicpějomna.
„Wo wuměnku njeje žana rěč“
Dr. Alfons Nawka: Domjacy lěkar trjeba socialnu kompetencu
Chrósćicy (SN/mwe). Wjele lět wukonja serbski domjacy lěkar dr. Alfons Nawka słužbu w swojej Chróšćanskej lěkarskej praksy. Na wotchad do renty wšak medicinar njemysli, prajo: „Wo wuměnku njeje žana rěč.“ Dr. Nawku runja staršim kolegam přichod praksow, wosebje domjacych lěkarjow na wsach, zaběra. Při tym mysli na to, jako bě wón „čerstwje wukubłany medicinar“. To je so najprjedy stróžił. Wšako je skutkowanje w tajkej praksy „wulke polo, kotrež dyrbiš wobdźěłać. Nic hłubokeho spektra, ale druhdy wěcow dla, kotrež njejsy ženje słyšał“, w Pančicach-Kukowje bydlacy lěkar wuswětla. Z tym měni wón tež naležnosće, kotrež dyrbjachu sej lěkarjo běrokratije dla přiswojić. Dźensa su lěkarske praksy hospodarske předewzaća, wužadace sej digitalizaciju a čas rubjace dźěło, štož z medicinu sčasami scyła ničo činić nima.
