Feridun Zaimoğlu změje narěč

Dienstag, 28. Juli 2015 geschrieben von:

Kamjenc (SN). Feridun Zaimoğlu změje „2. Kamjensku narěč w cyrkwi swj. Hany“ 11. septembra. Hakle loni bě dźěłanišćo za recepciju Lessinga rjad załožiło.

Zaimoğlu słuša dźensa k najwažnišim němskorěčnym awtoram. Domizna 1964 w Turkowskej rodźeneho spisowaćela je Kiel.­ Tam studowaše wón najprjedy medicinu. 1995 bě sej z knihu „Kanak Sprak“ wjele připóznaća zdobył. Literarnje wobdźěłuje wón w tutej publikaciji rozmołwy z młodymi mužemi turkowskeho pochada. Mjeztym je 20 knihow wozjewił a je lawreat wšelakorych lite­rarnych wuznamjenjenjow, kaž na přikład Myta jury Bachmannoweho wu­bědźowanja, Mytow Hebbela, Adalberta von Chamissa, Huga Balla, Grimmelshausena a Jakoba Wassermanna. Najnowši roman Zaimoğluwa „Siebentürmeviertel“ wuńdźe w awgusće.

Feridun Zaimoğlu chce w swojej Kamjenskej narěči „Mesias přińdźe“ recepciju Lessinga rozjimać a so w měšeńcy poezije a woprawdźitosće z prašenjemi nabožiny a wěry rozestajeć.

Carl Blechen

Dienstag, 28. Juli 2015 geschrieben von:
„Moler krajiny braniborskeje marki“ a pućrubar realistiskeho molerstwa Carl Blechen zemrě 23. julija 1840 w swojim Berlinskim bydlenju na Wilhelmowej. Pochowany bu profesor Berlinskeje aka­demije wuměłstwa serbsko-němskeho pochada na nowym pohrjebnišću w Neuköllnje, hdźež mała tafla na muri na njeho dopomina. 26. julija 1798 bě so Carl Blechen narodźił swójbje němskeho dawkizběrarja w Choćebuzu. Mać Ana Kita běše­ z Lěškowa. Jeje bratr Jan Hapac wučerješe na Choćebuskim gymnaziju, do kotrehož młody Blechen chodźeše, a bě pozdźišo serbski farar w Modłej. Wón je wuwiće młodeho Blechena najbóle sobu wobwliwował, kiž studowaše na Berlinskej akademiji wuměłstwa a bě wot lěta 1829 profesor woneje akademije. Do najznaćišich wolijowych mól­bow­ Blechena słušeja „Pěskojty puć“ w Delnjej Łužicy, „Lěhwo Semnonow“ a „Walcownja pola Eberswaldy“, prěnje zwobraznjenje industrijneho zawoda w Němskej. Za čas NDR je Rada wobwoda Choćebuz Myto Ble­chena za tworjacych wuměłcow spožčała. Manfred Laduš

Krabatowy swjedźeńz wužadanjemi

Montag, 27. Juli 2015 geschrieben von:

14. Krabatowy swjedźeń wotmě so kónc tydźenja w chorwatskim Žumberaku, domiznje historiskeho Krabata. Wobdźěliło je so něhdźe 60 ludźi z Łu­ži­cy­, nimo čłonow tudyšeho Krabatoweho towarstwa tež sobuskutkowacy Ćišćanskeje rejwanskeje skupiny.

Sveta Gora (SN/CoR). Na najwyšim wjeršku Žumberakskich horin na mjezy k Słowjenskej Sveta Gora su wčera připołdnju Chorwaća, Serbja a Němcy zhromadnje z Božej mšu Krabatowy swjedźeń zahajili. Šěsć fararjow je tam w kapale swjateho Ilije po grjeksko-katolskim ritusu kemše swjećiło. Kapała bě pře­pjelnjena, hačrunjež mějachu kemšerjo njewočakowane ćeže, tam dojěć. Hinak hač na chorwatskim wabjenskim plakaće za „Krabatfest“ njebě njebjo nad kapału módre, ale sylna kurjawa a njewjedro puć poćežowaštej. Ćim wjetši zaćišć pak je podawk w přitomnych zawostajił. „Wohnjowa wobora dyrbješe nam najprjedy puć rubać, dokelž bě wulki wichor wja­co­re štomy spowalał. Zdźěla běchu puće tež přepławjene. Za nas wšitkich bě to dyrdomdej, tež dožiwjenje po tym bě wulkotne a hnujace“, zdźěli Wolfgang Kraus alias Krabat Serbskim Nowinam.

Porjedźenka

Montag, 27. Juli 2015 geschrieben von:
Porjedźenka W přiłoze Serbskich Nowin „Kultura a wuměłstwo“ ze 24. julija je so awtorej por­treta wo Friedemannu Böhmje zmylk stał. W přinošku naspomnjeny znaty braška njeje Jurij Rjenč z Chrósćic, ale Jan Rjenč. Prosymy wo wodaće za misnjenje. SN

Jeho akwarele swědča wo solidnym wuměłstwje

Freitag, 24. Juli 2015 geschrieben von:

W Choćebuskim Serbskim domje su wčera nowu wosebitu personalnu wusta­jeńcu molerja a grafikarja Jürgena Royja wotewrěli. Hač do 23. oktobra poka­zuja tam 30 wubranych twórbow.

Po serbskim alfabeće po puću

Freitag, 24. Juli 2015 geschrieben von:

Budyšin (SN). „Mój serbski słownik“ je titul­ noweje knihi spisowaćela Alfonsa Frencla z Róžanta, kotraž je nětko w Ludowym nakładnistwje Domowina wušła.

W nowostce pućuje wučer na wuměnku po serbskim alfabeće, zo by pochad woteznatych a njewšědnych wurazow wotkrył a so tak do stawiznow rěče za­nurił. Mjez druhim praša so za tym, čeho­dla rěka bydlenska štwórć we Worklecach Nuhlik, zwotkel bjerje so wuraz fawca a što je poprawom z třemjenjom měnjene. Slědźo a kedźbyhódne podeńdźenja wopisujo njerozhladuje so Róžeńčan w swojej runje wušłej knize jenož po domjacych zahonach a blišej łužiskej wokolinje, ale pućuje zhromadnje z či­tarjom po zwučenym wašnju po wšěm swěće, při čimž nachadźa zajimawe paralele k serbšćinje. Tak čitar na přikład zhoni, kotry zwisk wobsteji mjez ruskim napojom z mjenom kwas a serbskim swjedźenjom ze samsnym pomjenowanjom, hdźe bu prěnja cyrkej w Hornjej Łužicy postajena, što maja póst a póstnicy zhromadneho a što je zakład wuraza saperlot.

Za prawa Serbow demonstrowali

Freitag, 24. Juli 2015 geschrieben von:
Dźensa před 70 lětami demonstrowaše nimale­ 60 000 Pražanow na Staromě­šćanskim naměsće za swobodu Łužicy a za prawa Serbow. Spočatk junija 1945 běchu bywši čłonojo čěskeho Towarstwa přećelow Serbow (SPL) pod nawodom Vladimíra Zmeškala swoje wot nacijow zakazane towarstwo wozrodźili. Wot fararja Jana Cyža hižo 9. meje 1945 za­łoženy Łužiskoserbski­ narodny wuběrk a SPL stej w rjedźe čěskich městow manife­stacije za prawa Serbow kaž tež za přizamknjenje Łužicy k Čěskej republice přewjedłoj. Najwjetša demonstracija bě 24. julija 1945, na kotrejž porěčachu před Staroměšćanskej­ radnicu Prahi naměstnik premierministra Josef Davíd, wjele­lětny přećel Serbow a kultusowy minister Zdeněk Nejedlý, wyši měšćanosta Prahi Václav Vacek a w mjenje Łužiskoserb­skeho narodneho wuběrka farar Jan Cyž. Hišće nazymu 1945 wuda Vladimír Zmeškal­ pod titlom „Za svobodu Luži­ckých Srbů“ w Praze zběrku dokumentow tychle manifestacijow. Manfred Laduš

Wo knihach a kniharni (24.07.15)

Freitag, 24. Juli 2015 geschrieben von:

„Wroblik Frido a honač Bobi“ njeje lite­rarna koprodukcija Jěwy-Marje Čornakec a Jurja Kocha, kaž sej to znajerjo dźěća­ceje literatury nětko snano mysla. Ně, to je titul noweho wabjenskeho prospekta našeho nakładnistwa. 30 hornjoserbskich dźěćacych knihow brošurka nadrobnišo wopisuje. Nimo toho nańdu zajimcy zapis dalšich něhdźe 90 hornjoserbskich dźě­ćacych knihow inkluziwnje słuchoknihow, kotrež su aktualnje na předań. Brošurka je kónc junija dypkownje k zahajenju doprózdninskeje čitanskeje turneje LND za dźěći wušła.

Specialistka za spagat w SLA

Mittwoch, 22. Juli 2015 geschrieben von:

Hižo 18 lět skutkuje wona w Serbskim ludo­wym ansamblu, najnowši nadawk móhł tuž za Dianu Wagnerec pruwowanje zrałosće być. 1. awgusta přewozmje wona nawod jeničkeho profesionalneho wuměł­skeho jewišća w serbskej zamołwitosći.

Prěni raz tež w serbskej rěči

Montag, 20. Juli 2015 geschrieben von:

Wot lěta 2008 přewjeduje Spěchowanske towarstwo kulturneho města Zhorjelca (FVKS) zhromadnje z partnerami mjezynarodne fotowe wubědźowanje „Po Puću“ – lětsa sedmy raz, ale prěni raz tež w serbskej rěči.

Zhorjelc (SN/CoR). W swojim sedmym přeběhu wěnuje so fotowe wubědźowanje „Po Puću 2015“ temje „industrija“ w euroregionje Nysa a w južnym euro­­re­gionje Sprjewja-Nysa-Bóbr. Motiwy, kaž na přikład z industrijnych stawiznow, indu­strijnych krajinow, z industrijneje kultury a techniki, su witane.

Wobdźělić móža so fotowi entuziasća wšěch starobow, myta budu spožčene w kategorijach „dorosćeni“, „młodostni“, „fotowa reportaža“ a „lubušk publikuma“, a to w cyłkownym wobjimje 1 500 eurow. Fota maja so do interneta stajić. Hač do 7. septembra móža so zajimcy přizjewić. Wšitke informacije a wobšěrne wuměnjenja za wobdźělenje namakaja na wjacerěčnej internetnej stronje www.fotowewubedzowanje.fvks.eu. Prěni króć njewupisa towarstwo wubědźowanje jenož w němskej, ale tež serbskej a čěskej rěči a nimo toho w pólšćinje a jendźelšćinje.

Neuheiten LND