Reja młodu Chróšćanku zahorja
Rejwarkam a rejwarjam Serbskeho folklorneho ansambla Wudwor běži pót po mjezwoču. Proba w Chróšćanskej „Jednoće“ je napinaca. Wuměłski nawoda Jan Kozelnický njeda jim popušćić, chce dźě, zo su z ćěłom a dušu při wěcy a swoje najlěpše dadźa. To woni tež ze wšej zahoritosću zdokonjeja. Chcedźa na XI. mjezynarodnym folklornym festiwalu publikumej z Łužicy a wukraja pokazać, zo jich lajska kulturna skupina na wysokim niwowje dźěła. Cyły čas hižo zwučuja. Byrnjež so poćili, njepokazuja žanu mučnotu.
Mjez rejwarjemi je tež 19lětna Chróšćanka Diana Zahrodnikec, kotraž kaž tamni čłonojo ansambla na pokiwy nazwučowarja reaguje. Čehodla ju reja tak zahorja? „Mi wulke wjeselo wobradźa w ansamblu sobu rejować“, wona praji. Jako hišće do Chróšćanskeje zakładneje šule chodźeše, njeje w rejwanskej abo chórje šule sobu skutkowała, ale w hudźbnej šuli na pišćałce hrać wuknyła. W 5. lětniku dźěše wona na Serbski gymnazij do Budyšina a je pozdźišo w 1. serbskej kulturnej brigadźe spěwała. Loni je wuspěšnje maturowała.
Dušu hrějace basnje a nowe přećelske zwiski
37. mjezynarodny swjedźeń serbskeje poezije wuspěšnje zakónčeny
Ze swěta do Łužicy
To bě znowa wulkotne dožiwjenje! 37. mjezynarodny swjedźeń serbskeje poezije wot 25. do 29. junija na česć serbskeho basnika a duchowneho Józefa Nowaka (1895–1978) přiwabi znowa mnohich basnikow ze swěta do Łužicy – Južnych Serbow Mića Cvijetića, Igora Reima a Ljubuše Simića, Ukrainjanow Tanju a Sergeja Dzjuba, Słowaka Ladislava Volka, Čecha Milana Hrabala, Syričana dr. Abdelwahhaba Azzawija a Rusa Dmitrija Dragilewa. Woni přinjesechu do swjedźenja pisanu barbu, zwuraznjacu přećelsku atmosferu ze serbskimi basnikami Benediktom Dyrlichom, Benom Budarjom, Tomaszom, Benjaminom a Maksymilianom Nawku, Měranu Cušcynej, Róžu Domašcynej, Měrćinom Wjenkom, Annamariju Hadankec, Jurjom Łušćanskim, Jěwu-Marju Čornakec, Marhatu Korjeńkowej, Dorotheju Šołćinej, Christianu Piniekowej-Leńku a dr. Madlenu Norbergowej kaž tež z němskimi poetami Peterom Huckaufom, Peterom Gehrischom, Dieterom Kalku, Christinu Ruby a Erichom Sobeslavskim.
Tež dźěći za folklorny festiwal zwučowali
Chrósćicy (SN/CoR). Jutře je skónčnje tak daloko, a XI. mjezynarodny folklorny festiwal „Łužica 2015“ so z pisanym ćahom ansamblow po Budyšinje započnje. Zawěsće su kulturne skupiny z cyłeho swěta derje na program, kotryž chcedźa Łužičanam předstajić, přihotowani. Runja jim a folklornym wuměłcam našich domjacych ćělesow pak su tež dźěći za wulki podawk zwučowali. Wšako maja wone tohorunja krute městno w kole štyridnjowskeho programa. Štož zamóža, chcedźa dźěći sobotu w 15.30 hodź. na Krawčikec dworje pokazać.
Hladajo na ličbu wobdźělacych so njeje runjewon mało dorosta: Wosom cyłkow z dohromady něhdźe 200 dźěćimi so prezentuje. Su to dorostowa Serbska rejwanska skupina Smjerdźaca, Serbske dźěćace towarstwo Ćisk, Łužičanka ze Serbskeho ludoweho ansambla kaž tež šulerki a šulerjo ze zakładnych šulow Worklecy, Ralbicy, Pančicy-Kukow a Chrósćicy. Dale je so měšana skupina šulerjow 5./6. lětnika dwójce na dźěłarničce zetkała, zo bychu mały program na afriskich bubonach zestajeli.
„Bella Italia“ wosrjedź Łužicy
Z operowej galu zahaji Nowa Łužiska filharmonija pod dirigatom generalneho hudźbneho direktora Andreje Sanguinettija minjeny pjatk wječor lětuši Smochčanski hudźbny swjedźeń na dworje Domu biskopa Bena.
Smochćicy (CRM/SN). Towarstwo „Via regia – hudźbne eventy“ pod nawodom Margitty Luttner a patronatom krajneho rady Michaela Hariga (CDU) tele swjedźenjowanje pod hołym njebjom wosrjedź Łužicy kóždolětnje z pomocu mnohich domjacych sponsorow přewjeduje. Pod hesłom „Bella Italia“ zaklinčachu pjatk najrjeńše melodije z italskich operow, kotrež su tež dźensa hišće w małych kaž tež wulkich hudźbnych domach swěta z wulkim wuspěchom słyšeć. Zawěrno „wulka opera“ z italskim flairom, a to openair na krasnym lětnim wječoru, je dosć hosći zbliska a zdaloka přiwabiła.
Zgorzelecske zrěčenje
Hranicu Wódry-Nysy stej Němska demokratiska republika a Pólska republika pjeć lět po kóncu Druheje swětoweje wójny připóznałoj. Ministerskaj prezidentaj wobeju krajow Otto Grotewohl a Józef Cyrankiewicz staj zrěčenje wo tym 6. julija 1950 w Zgorzelecskim Domje kultury podpisałoj. „Je w zajimje dalewuwića a pohłubšenja dobrych susodskich stykow, měra a přećelstwa mjez němskim a pólskim ludom, mjez statomaj wobstejacu, njedótkliwu hranicu měra a přećelstwa nad Wódru a Łužiskej Nysu markěrować“, w dokumenće mjez druhim rěka.
Runje po dóńće milionow Němcow, kotřiž dyrbjachu po wójnje swoju domiznu wuchodnje Wódry a Nysy wopušćić, bě Zgorzelecske zrěčenje njeparujomny, rozsudny krok k nowemu wobchadźenju mjez ludomaj a wostanje historiska zasłužba Němcow w NDR. Porno tomu je so zwjazkowa republika hakle 20 lět pozdźišo w zwisku z Waršawskim zrěčenjom narokow za bywšimi wuchodnymi kónčinami wzdała. Hranične zrěčenje zjednoćeneje Němskeje z Pólskej republiku nawjaza na wone ze 6. julija 1950. at
Nowe basnje za dźěći
Budyšin (SN). „Kupjel połna rybičkow“ je titul zběrki basnjow, kotruž je Ludowe nakładnistwo Domowina wudało. Wot dźensnišeho předleži tuž nowa lektura za dźěći wot šěsć lět, kaž nakładnistwo w nowinskej zdźělence informuje.
Nimale 30 basnjow je Budyska basnica a awtorka Dorothea Šołćina spisała. W swojich twórbach předstaja poetka zwěrjata, kotrež zwjazuje z podawkami w běhu lěta. Tak steja mjez nowym lětom a patoržicu mjez druhim hawron a sroka, jutrowne wuchače a pyšnej konikaj, husyca na swjatoh Měrćina abo skoćata w hodownej hródźičce w srjedźišću. Budyšanka wěnuje pak so tež kumštam psyčka Sherryja a pućowanju mjedwjedźa Knuta. Tež ptači abejcej je pódla a wšitke stawiznički su rymowane.
Koncept dale přeswědča
Krabatowe swjedźenske hry 2015 w Čornym Chołmcu zahajene
Čorny Chołmc (SN/CoR). Na publikum wčerawšeje předpremjery Krabatowych swjedźenskich hrow na terenje Čornochołmčanskeho Krabatoweho młyna čakaše wosebity wjeršk. Na kóncu dohromady tři hodźiny trajaceje inscenacije „Krabat – pjeršćeń kantorki“ zanjese Michaela Melcerowa spěw „Lebenslang unsterblich“, jednu stučku tež serbsce. Je to titulna pěseń cejdejki k lětušemu festiwalej. Jako spěwarka kralej Awgustej Sylnemu powěda, zo z Róžanta pochadźa, je wulke wyskanje z jednoho blida słyšeć – haj, Serbja tu su.
„Skoki přez š“
Pokazka na rěčnu a hudźbnu hru we wuměłskim tworjenju Serbow
Hra z jednotliwymi pismikami, ze słowami, sadami a skónčnje tež z wobsahom basnjow – to wuznamjenja spisowaćelku Róžu Domašcynu. W jednej z jeje basnjow, kotruž mjenuje wona „Skoki přez š“, w němskim přełožku pak „Schneisenreiterei“, kónči so kóžde poslednje słowo linki z pismikom š: „njewotskočiš – njepřeskočiš – zaborzdźiš – njedoskočiš – padnješ“, doniž njerěka – takrjec jako skok přez š – poslednja linka „... a wyše sy“.
Předstajeja nowosće w zběrce
Wurjadnu wustajeńcu wotewru njedźelu w Budyskim Serbskim muzeju. Jeje titl „Wuzwolene. Nowonakupjene twórby tworjaceho wuměłstwa“ ma wopytowarjej wuwědomić, zo je so zběrka Serbskeho muzeja rozšěriła.
Budyšin (SN/at). Nawodnica Serbskeho muzeja Christina Boguszowa zdychnje. Minjenu njedźelu hišće bě přehladka Karla Vouka widźeć, dźensa hižo prezentuje so na samsnym městnje nimale dospołnje natwarjena nowa wustajeńca. Boguszowa je jeje kuratorka, wšako jej jara na wutrobje leži, zo zajimowany publikum zhoni, wo čo je so zběrka tworjaceho wuměłstwa minjene pjeć lět rozšěriła.
Nastawacy žiwjenjopis Jurja Brězana předstajił
Budyšin (CS/SN). We wobłuku rjada přednoškow Budyskeho staroměšćanskeho towarstwa je prof. dr. Dietrich Šołta zawčerawšim, wutoru, w Budyskej měšćanskej bibliotece wurězki ze swojeho nastawaceho žiwjenjopisa Jurja Brězana předstajił. Biografija ma klětu, składnostnje stotych posmjertnych narodnin serbskeho spisowaćela jako kniha wuńć. Planowane je, zo wudadźa ju dypkownje k Lipšćanskim knižnym wikam.
