Diskusija wo zastupnistwje serbskeho ludu hižo lětdźesatki traje a budźe zawěsće tež přichodne lěta dale aktualna

Korporacija zjawneho prawa by najkmańša juristiska struktura – fachowcy rěča tež wo „wosobje“ – była, kotraž Serbam kulturnu awto­nomiju zaruča. Wot lěta 1990 je prawidłownje rěč wo wutworjenju tajkeje korporacije, dotal bjez konkretnych wuslědkow.

Wulka lěpšina mjenowaneho modela je, zo zmóžnja statne zrěčenje mjez „serbskim ludom, Zwjazkowej republiku Němskej kaž tež zwjazkowymaj krajomaj Braniborskej a Sakskej“, kaž Serbski sejm wotpowědny naćisk mjenuje. Na zakładźe wobstejacych dojednanjow z wulkimaj cyrkwjomaj bě jón wuběrk „Wustawa a prawo“ zdźěłał. Wuraznje wobhladuja jón jako tezowu papjeru a wuchadźišćo za wobšěrnu debatu. Prěni krok tohole diskursa bě seminar „Serbske samo­postajowanje w Sakskej“, kotryž bu kónc nowembra online wuhotowany.

Nazhonity a renoměrowany fachowc z hosćom

Wjace nabiwanskich stacijow

srjeda, 29. decembera 2021 spisane wot:

Šwikawa/Drježdźany (dpa/SN). Awto­twarc Volkswagen (VW) chce klětu dalše nabiwanske stacije za elektroawta w Sakskej natwarić. Tak chce koncern na přikład parkowanišćo za wopytowarjow Drježdźanskeje Škleńčaneje manufaktury na 40 městnow rozšěrić. To budźe najwjetši zjawny nabiwanski park Sakskeje, VW dźensa zdźěli. Hižo lětsa je koncern poskitki elektroawta nabiwać wot 50 na 400 městnosćow po cyłej Sakskej rozšěrił.

Wobstajne inwesticije trěbne

Drježdźany (dpa/SN). Sakski hospodarski minister Martin Dulig (SPD) widźi dobre šansy, zo hospodarstwo pandemiju přewinje a so zesylni. „Němska ma sylne a robustne hospodarstwo. To płaći tež za Saksku“, wón dźensa powěsćerni dpa zdźěli. Někotre branše kaž gastronomija a drobnowikowanje pak ćerpja. To płaći dodawanskich ćežow dla indirektnje tež za industriju. Tohodla su transformaciske procesy wažne a je tuž trěbne, wobstajnje do hospodarstwa inwestować a nic jelizo su wotpowědne pjenjezy k dispoziciji.

Přesłapjacy rozsud sudnistwa

W španiskim měsće Ibi pěstowachu wčera zaso 200lětnu tradiciju. Tak mjenowani „mukowi mužojo“ spytachu město kontrolować. Na tych, kotřiž so tomu wobarachu a so jim do puća stajachu, muku mjetachu. Zo by muka tež lěpiła wužiwachu jeja. ­Tysacy muži so kóžde lěto na festiwalu wobdźěleja, při čimž přetrjebaja wjacore tony muki a dźesaći tysacow jejkow. Štóž ­nochce ­na sebje muku mjetać dać, smě tež pjenjezy za dobry skutk darić. Foto: pa/Alberto Saíz

Stronu měli zakazać

srjeda, 29. decembera 2021 spisane wot:

Budyšin (dpa/SN). Po wukročenjach na protestach zawčerawšim w Budyšinje žada sej zapósłanča Lěwicy w sakskim krajnym sejmje Kerstin Köditz zakaz prawicarskeje strony Freie Sachsen. Strona wšitke kriterije spjelnja, zo móhł sakski minister za nutřkowne naležnosće Roland Wöller (CDU) jednać, zapósłanča w socialnej syći Twitter wozjewi. Wobsadka policije njebě na njedowolenych protestach w dosahacej měrje wobsadźena a bě přežadana. Stat swój monopol z ruki da. „Tu wuspytuja so w byrgarskej wójnje. Hewak ničo“, Köditz wuzběhny.

Šef frakcije Lěwicy w sakskim krajnym sejmje Rico Gebhardt w syći tohorunja protesty wótrje kritizuje. Jelizo tysacy ludźi w Sakskej za neonacijami běža, potom ma Swobodny stat wulki problem. „Po podawkach njemóže hižo nichtó twjerdźić, zo ludźo njewědźa, što činja. Woni to cyle dokładnje wědźa“, Gebhardt podšmórny.

Žada sej spěšny a masiwny wutwar

srjeda, 29. decembera 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Šef Zwjazka němskich dźěłarnistwow (DGB) Reiner Hoffmann žada sej spěšne wutworjenje nowych dźěłowych městnow w němskich brunicowych kónčinach. „W potrjechenych regionach, kaž we Łužicy abo porynskim rewěrje ma strukturna změna spěšnje nowe dobre dźěłowe městna a industrijne sydlišća wujewić“, wón wčera powěsćerni dpa zdźěli.

Zwjazkowe knježerstwo SPD, Zelenych a FDP chce w idealnym padźe hižo w lěće 2030 wudobywanje brunicy zakónčić. Tuž měli potrjechene regiony pomoc dóstać. „Trjebamy masiwny wutwar wob­nowjomnych energijow, spěšniši wutwar syće a nowe płunowe milinarnje“, Hoffmann wujasni. Hižo klětu chce nowa koalicija prěnje naprawy zahajić. Tak planuja přepruwowanski schodźenk zakonja za zakónčenje wudobywanja brunicy, ­kotryž je za lěto 2026 předwidźany, hižo klětu přewjesć. Wotpowědnej dalšej schodźenkaj stej poprawom 2028 a 2032 předwidźanej, hdyž měli zaše zawrjenje milinarnjow přepruwować.

Lockdown móžny

srjeda, 29. decembera 2021 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Nowa měšćanostka Berlina Franziska Giffey (SPD) nochce lock­down w stolicy Němskeje wuzamknyć. „Nadawk politiki je, jara krótkodobnje na měnjacu so situaciju reagować“, wona po wopyće intensiwneje stacije chorownje Charité wčera wujasni. Po jeje słowach njeje situacija lockdowna hišće docpěta. Jeli pak so situacija dale přiwótři, budźe tajki trěbny.

To a tamne (29.12.21)

srjeda, 29. decembera 2021 spisane wot:

Kokošow na zwjazkowej awtodróze A 2 pola Lauenaua a Bad Nenndorfa w delnjej Sakskej dla dyrbješe policija wčera w nocy wobě čarje nachwilnje zawrěć. Zwěrjata su do toho ze znjezboženeho nakładneho awta twochnyli a nóžkowachu po dalnicy. Kak je k njezbožu nakładneho awta dóšło njeje jasne.

Hora Matterhorn w Šwicarskej jenož po wšěm zdaću prostnje do njebja saha. Kaž wědomostnicy nětko wuslědźichu so wjeršk kóždej dwě sekundźe pohibuje. To pak je jenož něšto mało nano- do mikrometrow, štož njeje za normalne wóčko spó­znajomne. Přičina pohibow su seismiske žołmy zemje. Fenomen drje je hižo z mostow a wysokodomow znaty, fachowcy pak chcychu wuslědźić, hač tež wysoke hory machotaja.

Wočakuja mjenje bjezdźěłnych

wutora, 28. decembera 2021 spisane wot:

Kamjenica (dpa/SN). Sakska dźěłowa agentura liči klětu z mjenje bjezdźěłnymi a měni, zo móža samo niwow do krizy docpěć, zdźěli dźensa šef regionalneje direkcije Zwjazkoweje agentury za dźěło Klaus-Peter Hansen. Zo móhli wuskutki pandemije pomjeńšić je pak wažne, zo so wjace ludźi šćěpja. W minjenym lěće je so ličba bjezdźěłnych ze 139 000 wosobow w januarje na 108 900 w nowem­brje znižiła. Aktualne ličby za december agentura spočatk januara wozjewi.

Wjacori mortwi a zranjeni

Denver (dpa/SN). Dotal njeznata wosoba je wčera w měsće Denver znajmjeńša štyri wosoby zatřěliła. Kaž rěčnik policije zwjazkoweho stata Colorado w USA zdźěli, bu podhladny pozdźišo zatřěleny. Hač je kulka zastojnika skućićela trjechiła, je dotal njejasne. Muž bě na wjacorych městnosćach w Denveru a Lakewoodźe ludźi nadpadnył. Při tym je tež wjacore wosoby mjez druhim zastojnika zranił. Motiw je hišće njeznaty.

Płaćizny wostanu wysoke

Před Braniborskimi wrotami w Podstupimje zeńdźechu so wčera ludźo, kotřiž kritizowachu protesty přećiwo korona-naprawam. Na tafli wuznachu so raznje přećiwo namocy. Nihdy nanihdy njebychu so z prawicarjemi zjednoćili. We wjacorych braniborskich městach, tež w Choćebuzu, su ludźo znowa přećiwo naprawam pandemije dla protestowali. Foto: dpa/Monika Skolimowska

Naprawy dale přiwótřa

wutora, 28. decembera 2021 spisane wot:

Drježdźany/Lipsk (dpa/SN). Hladajo na nachilace so lěto 2021 a silwester płaća w Sakskej wot dźensnišeho přiwótřene naprawy za priwatne zeńdźenja. Dotal běchu zetkanja za hač do 20 šćěpjenych a wustrowjenych dowolene, nětko pak je to jenož hišće za maksimalnje dźesaćoch móžno. Dźěći a młodostni pod 16 lětami so sobu njeliča. Ručež pak su nješćěpjeni přitomni, su jenož hišće zeńdźenja mjez jednej domjacnosću a jednej dalšej wosobu dowolene. Dale maja so w zarjadnišćach, zawodach, wobchodach a zarjadach FFP2-nahubniki wužiwać.

Na zjawnych městnach su silwesterske a nowolětne swjedźenje zakazane. Tež praskotaki njesmědźa so lětsa zapalić. Lěkarjo Lipšćanskeho uniwersitneho klinikuma naprawu jara witaja. Minjene lěto mějachu wo wjele mjenje pacientow, kotrychž dyrbjachu w zwisku z wopačnym wužiwanjom praskotakow lěkować.

nowostki LND