Z wudaća: srjeda, 21 septembera 2016

Choćebuz (SN/MiR). Rada za serbske naležnosće Braniborskeje nima postupowanje tamnišeho ministerstwa za kubłanje, młodźinu a sport (MBJS) nastupajo serbske kubłanske prašenja za dosahace. „Zastojnicy orientuja so předewšěm na zakonskich postajenjach a njezaběraja so z tym, što by wozrodźenju serbskeje rěče bóle tyło“, rjekny předsyda rady Torsten Mak na naprašowanje SN.

Budyski krajnoradny zarjad na nowinarsku konferencu prosył

Budyšin (SN/MkWj). Młodźi ćěkancy stejachu w srjedźišću wčerawšeje nowinarskeje konferency, na kotruž běchu zamołwići Budyskeho krajnoradneho zarjada prosyli. Dźěše wo aktualne połoženje po namócnosćach mjez młodymi požadarjemi azyla a prawicarjemi minjeny tydźeń na Budyskich Žitnych wikach. W tym zwisku naměstnik krajneho rady Udo Wićaz wo tym informowaše, zo stej generelny zakaz alkohola za wukrajnych młodostnych kaž tež časowe wobmjezowanje jich wuchodźowanja zaso zběhnjenej. Zakaz běchu po rozestajenjach postajili. Alkohol je we wšitkich socialnych zarjadnišćach wokrjesa tak a tak zakazany, Wićaz doda. Najebać to maja ćěkancy zwonka přebywanišćow składnosć, sej piwo abo wino wobstarać kaž němscy młodostni tež.

Z rjećazom swěčkow su so Budyšenjo wčera wječor k tomu wuznali, zo njehodźa so konflikty z namocu a agresiwitu rozrisać. Mjez wobdźělnikami bě tójšto młodostnych a tohorunja młodych wukrajnikow. To je wosebje napadnyło a přewšo zwjesela. Jako stejachu jedyn při druhim wot Bohateje wěže přez Žitne wiki hač přez Móst měra, su wosebje na Žitnych wikach wćipni z woknom hladali a wobkedźbowali, što so na dróze stawa. Čehodla njejsu so tež woni do čłowječeho rjećaza zarjadowali? Čehodla wostachu pasiwni? Su jim wobrazy namocy kaž dźens tydźenja wšojedne? Wone tomu polěkuja, zo stanje so po cyłym kraju z wohańbjaceho kamuška katastrofalny mozaik, wobmjezowany zaćišć­ wo wobstejnosćach w Budyšinje. Mjelčaca wjetšina je přewulka, a to je woprawdźity problem sprjewineho města. Kuražu prosće druhim přewostajić njepomha problemy rozrisać. Axel Arlt

Aleppo (dpa/K/SN). Za zahubnu ataku na pomocny konwoj UNO za syrisku ludnosć je Ruska zamołwita, kaž měnja USA. Wone wuchadźeja po dotalnych zwěsćenjach z toho, zo su ruske bojowe lětadła nakładne awta nadpadnyli. Ruska kóždužkuli zamołwitosć „z rozhorjenosću“ wotpokazuje a je přepytowanje připowědźiła. Po jeje sudźenju su granaty z kanonow wonu tragediju zawinili.

New York (dpa/K/SN). Prezident USA Barack Obama je němsku kanclerku Angelu Merkel (CDU) za jeje angažowanosć napřećo syriskim ćěkancam chwalił a so jej dźakował. K zahajenju migrantskeho wjerška w New Yorku pochwali wón nimo Němskeje a Kanady tohorunja Šwedsku, Jordanisku a Mexiko. Tele kraje činja wšitko za to, zo móhli lětsa hač do 400 000 ćěkancow přiwzać.

Berlin (dpa/K/SN). Zwjazkowe knježerstwo so boji, zo móhła přiběraca hida cuzych towaršnostny měr we wuchodnej Němskej wohrozyć. Loni je ličba prawicarskich nadpadow z hidy na cuzych nimoměry rozrostła. Tole zwěsća aktualna lětna rozprawa wo stawje němskeje jednoty, kotruž je kabinet na swojim dźensnišim schadźowanju rozjimał a po tym wozjewił.

Božena Braumanowa z Łuha podawa swoje nazhonjenja ze serbskej formu mjena hladajo na pozbudźenje ministerki dr. Evy-Marije Stange, zo měli sej Serbja serbsku wersiju mjena zapisać dać:

Mam mailowu adresu, kotraž so ze serbskeje wersije mojeho mjena zestaja. Z tutej adresu dožiwjam zajimawu wěc: Byrnjež sym firmam mailku z němskim podpisom pósłała, narěča mje w swojej wotmołwje překwapiwje často z „Frau Braumanowa“. To mje woprawdźe zwjesela a mam to za wuraz čućiwosće kaž tež respekta. Samo poskićowarjo, kaž Amazon, tak činja – a Nespresso samo hóčku nad „z“ w mojim předmjenje zdokonja, štož w mailowej adresy (hišće) móžno njeje. W zwisku z pozbudźenjom ministerki Stange wšak by so mi lubiło, bychu-li Łužičenjo w šuli znajmjeńša telko serbsce nawuknyli, zo móže kóžda sotra w lěkarskej praksy Božena porjadnje wuprajić. Jako dźěćo běše mje přeco smjerć hańba, hdyž su mje we wšej zjawnosći Botzeehna wołali („To tola njejsym ja ...?!“). A něhdy w žiwjenju ći prašenje „Ja, und das Häckchen über dem ‚z‘ – nach­ oben offen oder nach unten offen?“ tež wjace njeje tak zabawne.

Wo tym rěčeć, što čłowjekej dźensniši dźeń pod nochćemi pali, njeje kóždemu Budyšanej lochko. Runje toho­dla bě zapósłanča zwjazkoweho sejma Marja Michałkowa (CDU) jako přinošk k Budyskim tydźenjam demokratije minjeny štwórtk ludźi ze susodstwa swojeho běrowa­ na wólnu rozmołwu z kofejom a tykancom přeprosyła.

19. septembra 1941 zemrě wučer, Maćicar a delanski kulturny prócowar Mikławš Hajna w delanskich Konjecach. Wón bě so 29. oktobra 1876 chěžkarskej swójbje w Kukowje narodźił. Po wopyće Budy­skeho Katolskeho wučerskeho seminara wučerješe w Konjecach a bě tam tež 36 lět šulski nawoda. Sylnje angažowaše so w narodnym žiwjenju přednošowaše w Ralbičanskej Bjesadźe, dirigowaše wot lěta 1900 do 1936 chór Lilija a bě wot 1923 tež jeho předsyda. Lilija měješe na 50 spěwow wot Kocora, Słodeńka, Pilka­ a wosebje twórby Bjarnata Krawca w repertoirje a docpě wysoki wuměłstwowy niwow. Hajna je słowaksku pěseń „Běži­ woda, běži“ přełožił. Wuběrnje staraše so wo delanske lajske dźiwadło, kotrež předstaji wjac hač pjatnaće kruchow. Dokelž originalne serbske hry pobrachowachu, je Hajna rjad němskich, kaž „Hdyž kocor kamor cazaše“, „Petrolejowy kužoł“ a „Dźiwja Hilža“, přełožił a inscenował. Pod pseudonymom Pawoł Domaš spisa wón literarne přinoški, kaž powědančko „Wostań w kraju“, za časopisaj Łužica a Katolski Posoł. Manfred Laduš