Z wudaća: srjeda, 19 oktobera 2016

W lěhwje ćěkancow w irakskim Debaga ze swojimi skromnymi žiwjenskimi wuměnjenjemi hotuja so zamołwići na přichad nowych­ ćěkancow, po tym zo je irakske wójsko ofensiwu přećiwo terorowej milicy Islamski stat w milionowej metropoli Mossul­ zahajiło. Pomocne organizacije składuja w lěhwach předewšěm wodu a žiwidła. Foto: dpa/Jens Kalaene

Žałosćaceho ćěšenka do spara kolebał je policist w Hessenskej. Mać bě dźěćo mylnje do awta zamknyła, rěčnica Offenbachskeje policije zdźěli. Durje awta běchu so zaprasnyli, jako 30lětna mać něšto w kófrowej rumnosći pytaše. Kluč ležeše w zamknjenym awće. Žona wołaše policiju, dźěćo započa žałosćić. Policist měješe prawu mysličku: Wón awto tak dołho cunjo čumpaše, doniž sej dźěćo njewusny. Z pomocu narunanskeho kluča awto skónčnje wotewrěchu.

Njetopyrjow dla dyrbja woblubowane dohodowne wiki na Heidelbergskim hrodźe lětsa wupadnyć. Minjene lěta bě so pokazało, zo njetopyrje njeměra wokoło wikow dla ćerpja. Pječa maja prěnje pokazki na to, zo ličba škitanych zwěrjatow woteběra. Njetopyrje maja w hrodźe swój zymski kwartěr. Heidelbergske hrodowe hody tuž lětsa njebudu.

Berlin (dpa/K/SN). Přichodne wólby zwjazkoweho sejma budu drje hakle klětu, ale hižo so za móžnymi koalicijemi hlada. Tak su SPD, Lěwica a Zeleni prěni raz „přihotowanske zeńdźenje“ přewjedli. „Spočatk je so derje radźił“, městopředsyda frakcije SPD Axel Schäfer iniciatiwu posudźi. Naměstna předsydka frakcije Lěwicy Caren Lay rjekny, zo „zhromadnosće su jasnje wjetše hač to, štož dźěli“. Mjeztym je generalny sekretar CSU Andreas Scheuer před „lěwej frontu“ warnował. Wón praji, zo „nětko kóždy wě: zaměr je lěwa republika“. Tajka lěwa fronta by Němskej masiwnje škodźała. Šef frakcije SPD Thomas Oppermann tónle kritiku ze wšej raznosću wotpokaza.

W Budyskim wokrjesu wuzwola direktnych kandidatow za Zwjazkowy sejm

Budyšin (SN/MkWj). Nimale wšitke politiske strony w Hornjej Łužicy hotuja so poněčim na wólby zwjazkoweho sejma, kotrež budu klětu nazymu. Konkretnje to rěka, móžnych kandidatow nastajić a wuzwolić, kotřiž so w swojich wólbnych wokrjesach wo direktny mandat prócuja. Tak chce so Budyski wokrjesny zwjazk CDU dnja 12. nowembra w Połčnicy k nominowanskemu stronskemu zjězdej zeńć, kaž wokrjesny jednaćel Thomas Israel­ na naprašowanje Serbskich Nowin zdźěli. Do toho maja so wšitcy štyrjo kandidaća – Roland Ermer, Bogna Korjeńkowa, prof. Peter Schierack a Patricia Wissel – na njezjawnych stronskich zarjadowanjach čłonam CDU předstajić.

Porno tomu je pola Budyskeje Lěwicy tak derje kaž wšitko jasne. Ta změje swoju­ wokrjesnu delegatnu konferencu 5. nowembra, kaž wokrjesny jednaćel Felix­ Müller SN zdźěli. „Z wulkej wěstosću wuzwolimy zapósłanču Zwjazkoweho sejma Caren Lay znowa jako direktnu kandidatku za wólbny wokrjes 156“, wón rjekny. Dotal nimaja napřećiwneho kandidata, Müller informuje

Łužiska jězorina so dale zaměrnje wuwiwa. Tež poskitki so rozšěrjeja. Tole su tež ludźo ze susodneje Pólskeje a Čěskeje spóznali, kotřiž rady na krótki dowol do regiona přijědu. Tuž je Łužica dźeń a atraktiwniša. Přiwšěm njeje w prěnim wokomiku spóznajomne, zo so tule wo serbski region jedna. W někotrych poskitkach, kaž na přikład při kolesowanju po Krabatowej serbskej domiznje, turistikarjo na wosebitosć dwurěčneho regiona skedźbnjeja. Nimo toho angažuja so hišće Čornochołmčanski Krabatowy młyn a Slepjanski kulturny centrum we Łužiskej jězorinje. Hač na jednotliwe pokazki na dalše kolesowanske poskitki, hdźež so kultura a stawizny kónčiny wotbłyšćuja, so dwurěčnosć hižo njejewi. Region je bóle na aktiwnosć wusměrjeny. Snano je to prawje tak, snano pak so tež šansa skomdźi. Dožiwjenja hódny kulturny region dźě je Łužica na kóždy pad. Bianka Šeferowa

Istanbul/Rom (dpa/K/SN). Turkowske wojerske lětarstwo wobdźěli so na operaciji k wuswobodźenju irakskeho města Mossul wot teroristiskeje milicy Islamski stat (IS). Zakitowanski minister Fikri Işik zdźěli tole w turkowskim wulkopósłan- stwje w Romje, přispomnjo, „wo přichodźe Mossula njemóže so bjez Turkowskeje rozsudźeć.“ Powěsćernja Anadolu k tomu rozprawja, zo je turkowski prezident Recep Tayyip Erdoğan ze swojim ruskim kolegu Wladimirom Putinom telefonował a z nim połoženje w Iraku kaž tež w Syriskej rozjimał. Turkowska přisłuša mjezynarodnej koaliciji, podpěracej irakske wójsko w boju přećiwo dźihadistiskej milicy IS.

Berlin (dpa/K/SN). Přibližnje 55 000 lěkarjam, skutkowacym w komunalnych klinikach, přidadźa so pjenjezy. Na to stej so zastupnistwo lěkarjow Marburger Bund a Zwjazk dźěłodawarjow (VKA) dojednałoj. Po tym zwyša so medicinarjam mzdy z wróćodatowanjom wot 1. septembra 2016 wo 2,3 procenty, k 1. septembrej 2017 wo dalšej 2,0 procentaj. Dojednanje nastupa 550 komunalnych chorownjow.

Georgensgmünd (dpa/SN). Tak mjenowany reichsbürger je w Georgensgmündźe pola Nürnberga na policistow třělał a štyrjoch zranił, dweju ćežko. 49lětny třělc hnydom na zastojnikow třěleše, jako so tući do jeho domu zadobychu, zo bychu po wukazu sudnistwa jeho brónje sćazali. Třělca móžachu snadnje zranjeneho zajeć. Reichsbürgerojo zwjazkowu republiku jako stat njepřipóznawaja.

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy justicny minister Heiko Maas (SPD) je žadanje wotpokazał, pozdatnych teroristow w centralnym jastwje zaměstnić. „To je po zakonju naležnosć krajow“, rjekny Maas dźensa medijam. Dźěłarnistwo policije bě sej po sebjemordarstwje terora podhladneho Dschabera al-Bakra tajke ja­stwo žadało. „Problem njeje wěstota, ale prawy wobchad z tajkimi jatymi.“

CUZORĚČNY je w Čěskej kóždy dźewjaty kwas. Najnowše daty Čěskeho statistiskeho zarjada (ČSÚ) wupokazuja, zo je so loni nimale 5 000 měšanych mandźelstwow wjazało. Do toho bě jich to ně- hdźe 4 000. Při tym je tak, zo sej mužojo najradšo Słowjanki bjeru. Předewšěm ženja so z Pólkami, Ukrainjankami a Rusowkami. Čechowki porno tomu za zapadnymi mužemi hladaja a wudawaja so na Němcow, Britow a Američanow. Žony móža při tym bóle wuběrać hač mužojo. W kraju je dźě wjele wjac wukrajnikow hač wukrajničow, wuswětla sociologowka Jiřina Šíklová. Najwoblubowaniše su pak přeco hišće čěsko-słowakske zmandźelenja. Tajkich je bjezmała třećina była. 830 Čechow je so ze Słowačku woženiło a 717 Čechowkow sej Słowaka za muža brało. „Słowakscy ludźo njejsu za nas wukrajnicy“, Šíklová k tomu přispomnja. Mjeztym zo ličba ryzy čěskich mandźelstwow hižo dlěje pola něhdźe 45 000 wob lěto stagněruje, budu měšane dale při­běrać, wědomostnica wěsći: „Dokelž so narody měšeja a podźěl wukrajnikow w kraju hišće přibudźe.“