Z wudaća: póndźela, 05 decembera 2016

Ćišćanske kulturne towarstwo wotmě sobotu 15. raz adwentne wiki na Ćišćanskim statoku. Zhromadnje z dźěćimi AWO-pěstowarnje „Dom lutkow“ su znowa mnohich hosći witać móhli. Holcy a hólcy předstajichu bajki a přednjesechu serbsku baseń, z čimž wopytowarjow zahorichu. Annett Zahrodnikowa předawaše w serbskej drasće samodźěłanu cokorowu watu, tamni čłonojo towarstwa poskićachu ludźom čerstwy tykanc a chlěb z Ćišćanskeje pjecy. Foto: Katrin Demczenkoo

Traunstein (dpa/SN). Dźesać měsacow po zahubnej zražce dweju regionalneju ćahow su zamołwiteho železnicarja, kiž měješe swój čas słužbu we wuhibkarni, lochkomyslneho morjenja a ranjenja ćěła dla k tři a poł lětu jastwa zasudźili. Při zražce bě 9. februara dwanaće ludźi ži­wjenje přisadźiło, 90 pasažěrow so zrani. Statne rěčnistwo bě sej štyri lěta jastwa žadało. Na spočatku procesa je železnicar přiznał, zo bě sej do zražki z mobilnym telefonom hrajkał.

Žadaja sej dalše reformy

Berlin (dpa/SN). Financni ministrojo europasma­ su dźensa w Berlinje wo dalšej pomocy Grjekskej wuradźowali. Zdobom chcychu pruwować, hač je Grjekska jej napołožene naprawy lutowanja a liberalizowanja přewjedła. Te su zakład dalšich kreditow za jara zadołženy kraj. Němski financny minister Wolfgang Schäuble (CDU) bě kraj wčera wospjet namołwjał reformy zwoprawdźić, „chcył-li dale w europasmje wostać“.

Lěwica zhromadna

Wohnjowi wobornicy su wčera na dohodownych wikach w hessenskim Darmstadće hašeć dyrbjeli. Na wikach bě so budka zapaliła, w kotrejž předawachu crêpesy.­ Dwě sobudźěłaćerce so po informacijach policije snadnje zraništej. Za při­činu wohenja hišće pytaja. Foto: dpa/Jürgen Mahnke

Wien (dpa/K/SN). Wčerawše prezidentske wólby w Awstriskej je we wurisanju z populistom Norbertom Hoferom (SPÖ) něhdyši šef Zelenych Alexander Van der Bellen (72) dobył. Po nachwilnym kónčnym wuslědku nažnja wón 51,7 procentow, Hofer 48,3 procenty. Van der Bellen – prěni prezident z rjadow opozicije – je w krótkej narěči swój kurs pomjenował a rjekny: „Budu swětej wotewrjeny, proeuropski prezident.“ Po analyzy instituta Sora ma so wón nic naposledk žonam za to dźakować, zo je dobył. 62 procentow z nich je za njeho hłosowało; mu­žojo faworizowachu Hofera. Prezident parlamenta EU Martin Schulz ma wuslědk za „ćežku poražku populizma“.

Telewizijny wječor 65lětneho w delnjofrankskim Kitzingenje su paduši njejapcy skónčili. Muž bě sobotu wječor pozdźe hišće film hladał, jako bě signal naraz preč a wobrazowka čorna. Wón dźěše tuž na balkon, zo by za satelitnej šklu pohladał, kotraž bě při wobhrodźenju přišrubowana. Tam pak jenož hišće přerěznjene kable wisachu. Njeznaći běchu šklu pokradnyli. Pokiwy na skućićelow policija dotal žane nima.

Póstowe awto w rěce su ludźo wčera dopołdnja při přechodźowanju w saksko-anhaltskim Biederitzu našli. Žołty transporter steješe dospołnje pod wodu, ně­hdźe 15 metrow wot pobrjoha zdaleny. Prawdźepodobnje bu wón pokradnjeny a pozdźišo do rěki storčeny. Listy a pa­kety běchu dospołnje rozmokane. Hdźe bu póstowe awto pokradnjene, hišće jasne­ njeje.

Rom (dpa/K/SN). Wustawu změnić su Italčenjo z wjetšinu wotpokazali. Dobrych 59 procentow praji wčera z referendumom „ně“ k wotpohladej premiera Matteja Renzija, něhdźe 41 procentow přihłosowaše jemu z „haj“, kaž nutřkowne ministerstwo po wuličenju wšěch hłosow a listoweho wotuma we wukraju bydlacych Italčanow informuje. Wólbne wobdźělenje bě z něhdźe 65 procentami poměrnje dobre, stej dźě dwě třećinje nimale 51 milionow wólbokmanych wobydlerjow swój hłós wotedałoj. Renzi, kiž ma wuslědk za poražku, zdźěli hišće wčera­ prezidentej Sergijej Mattarelli swój wotstup. Eurokritiske hibanje „Pjeć hwězdow“ žada sej hižo nowowólby.

Njebjelčicy (SN). Kandidaća „rady starostow“ zetkachu so minjeny pjatk w Njebjelčicach z čłonami iniciatiwneje skupiny Serbski sejm w Njebjelčicach. Zaměr bě so mjez sobu zeznać a dojednać so wo prašenjach konstituowanja rady kaž tež wo jeje nadawkach, rěka w nowinskej zdźělence iniciatiwneje skupiny. Wobzamknyli su tole: Rada starostow je njewotwisny gremij. Wona nima konserwatiwny wotmysł, ale ma to skerje za „hladarja“ přichodneho ekologiskeho, politiskeho a socialneho procesa, kotryž wje­- dźe k załoženju Serbskeho sejma. Rada rukuje za chutnosć a transparentnosć předewzaćow sejmoweje iniciatiwy. Dale skutkuje jako wólbna komisija při wólbach do předparlamenta w lěće 2017. Rada­ zaměry serbskeho zhromadźenstwa a serbskeje ciwilneje towarš­nosće zasadnje podpěruje, kotrejež naležnosće maja so na demokratiske wašnje w zhromadnym konsensu rozrisać.

Słyšiš-li wodźacych zastupnikow iniciatiwneje skupiny Serbski sejm, steji toho wutworjenje takrjec před durjemi. Na najnowšim posedźenju zetkachu so woni z kandidatami za radu starostow. Gremij to, kotryž je w zwisku z nastaćom Sejma přewšo wažny, kaž ze zdźělenki iniciatiwy wučitaš. Nětko pak je načasu ludej rozkłasć, kak ze Serbskim sejmom dale póńdźe. Myslu­ předewšěm na tych, kotřiž so na wuradźowanjach iniciatiwy njewobdźěleja a tuž dohlad do nadrobnosćow nimaja, na tamnym boku pak so za naležnosć zajimuja. Ludźo bychu zawěsće tež rady zhonili, štó ći su, kotřiž za „chutnosć a transparentnosć předewzaćow sejmoweje iniciatiwy“ rukuja, kaž iniciatiwa piše.­ Hižo klětu ma so „předparlament“ wutworić. Sym sej wěsty, zo tójšto ludźi wuwiće wokoło Sejma jara kedźbliwje sćěhuje. Woni bychu za dalše informacije dźakowni byli. Marko Wjeńka

Braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke w Pólskej był

Waršawa (SN). Braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) je wu- znam němsko-pólskeho turizma za zhromadnosć wobydlerjow wobeju krajow wuzběhnył. Při spožčenju myta „Najlěpši přinošk wo Němskej jako turistiski kraj“ w Němskej turistiskej centrali we Waršawje wón rjekny: „Pućowanje kubłuje – tak móža ludźo rjanosće kultury a krajiny druheho kraja dožiwić.“

Woidke, zdobom koordinator zwjazkoweho knježerstwa za poćahi k Pólskej, móžeše na zarjadowanju lětuše myto Grzegorzej Dzięgielewskemu přepodać. Tón bě artikl wo Sakskej Šwicy wozjewił a w nim Polakow pohnuwał, tule kónčinu wopytać. „Turizm njetrjeba jenož dobru infrastrukturu, ale tež wěcowne informacije. Dźakuju so Grzegorzej Dzięgielewskemu a wšitkim druhim wobdźělnikam wubědźowanja za angažement, z kotrymž su swojim krajanam Němsku jako tu­ristiski kraj zbližili“, rjekny Woidke.

Budyšin (CS/SN). Dalšu kročel po puću k swójskemu młodźinskemu klubej w Budyšinje su wobdźělnicy młodźinskeje idejoweje konferency sobotu zmištrowali. Na dźěłarničce w Kamjentnym domje je so 16 wobdźělnikow wo wažnych dypkach dorozumiło. Jara chutnje tam wo tym diskutowachu, što dyrbjało so wobkedźbować, doniž so són wo swójskich rumnosćach a swójskej zamołwitosći njespjelni. Přetož koncept je wažne wuměnjenje při pytanju za kmanym objektom a wotpowědnymi spěchowanskimi srědkami. Sobudźěłaćer Kamjentneho domu Marcus Rößner je šulerjow Budyskich gymnazijow jako moderator poradźował.