Z wudaća: póndźela, 26 junija 2017

Bratislava (dpa/K/SN). Tydźeń su dźěławi awtotwornje Volkswagen Slovakia stawkowali, dźens pak zaso dźěłali. Wčera­ wječor běchu so management firmy a dźěłarnistwa wo zwyšenju mzdow za 12 000 sobudźěłaćerjow dojednali. Tak je předwidźane, zo zrostu mzdy we wjacorych kročelach hač do awgusta 2019 wo 14,2 procentaj. Dźěłarnistwa běchu sej 16 procentow wjace mzdy žadali, maja pak tež docpěty kompromis za wulki wuspěch, kaž słowakskim nowinarjam zdźělichu. Firma Volkswagen Slovakia ze zawodami w Bratislavje, Devínskej Novej Vsy, Martinje a Košicach wobsteji 25 lět. Stawkowali dźěławi w nich dotal hišće nihdy njejsu. Loni je najwjetšu awto­twornju kraja wjac hač 400 000 wozy­dłow wopušćiło.

Radijowy program za psy maja wot najnowšeho w Badensko-Württembergskej. „Wusyłamy hudźbu, kotraž po našim měnjenju a wědźenju psy změruje“, rjekny moderator Stephan „Stocki“ Stock. 30lětny Heilbronnjan měješe ideju za digitalny program „Halo, Hasso“. Z hudźbu chcedźa psam posrědkować, zo njejsu same. Najlěpje hodźi so měrna hudźba kaž klasika abo gitarowe hippie-spěwy.

Kuriozne mišterstwa w napodobnjenju spěwanja honačow přewjedźechu wčera w porynsko-pfalcskim Göcklingenje. Wjace hač 20 muži a žonow tam nastupi. Šěsć jurorow je spěwanje a kročenje čłowječich honačow posudźowało. Na wšě 1 300 wopytowarjow ze wšeje Němskeje bě za to do městačka přijěło.

Gütersloh (dpa/SN). Bjez zasadnych reformow­ rentoweho systema hrozy w Němskej přiběraca chudoba w starobje. To je wuslědk přepytowanja Bertelsmannoweje załožby. Fachowcy běchu wuličili, zo so hač do lěta 2036 riziko chudoby mjez potom 67lětnymi wot nětko 16 na potom 20 procentow powjetši. Tak hrozy kóždemu pjatemu rentnarjej chudoba. Wosebje wohroženi su dołho­dobnje bjezdźěłni a ludźo bjez powołanskeho wukubłanja, ale předewšěm samostejace žony. Po přepytowanju załožby podźěl žonow, kotrež budu na statne přiražki pokazane, dokelž dochody k žiwjenju njedosahaja, wot nětko 16,2 na 27,8 procentow w lěće 2036 rozrosće.

Dortmund/Berlin (dpa/K/SN). Wčera je w Dortmundźe wjacednjowski stronski zjězd SPD wuklinčał a z nimale jednohłósnym schwalenjom wólbneho programa wólbny bój socialdemokratow pospěšił. Jeho najwažniše dypki rěkaja, ludźom z mało a srěnimi dochodami wolóženja wobradźić a jara wjele zasłužacym wyše dawki napołožić. Sobotu bě šef SPD a jeje kandidat na kanclerstwo Martin Schulz stronje CDU wumjetował, zo so dotal programowje njewupraja, a Angelu Merkel tohodla raznje kritizował, wumjetujo jej „nadpad na demokratiju“.

Někak smy so mjeztym na to zwučili: Kóždej­ dwě lěće smy jedyn kónc tydźenja na folklornym festiwalu w Chrósćicach: sobotu na statokach a njedźelu na swjedźenišću pod Fulkec hórku. Runje tak samozrozumliwe nam je, zo so tójšto pilnych pomocnikow, kotrychž zwjetša ani njewidźiš, wo poradźenje najwjetšeho serbskeho ludoweho swjedźenja z mjezynarodnymi hosćimi staraja. Tež lětsa bě wothłós wopytowarjow nade wšo pozi­tiwny, wšako Chróšćenjo kóždy króć z nazhonjenjow wuknu, zo by přichodny swjedźeń hišće lěpši a hišće perfektniši był hač předchadźacy. To móžeš jenož kłobuk zejmować.­ Na kromje swjedźenja sym pak tež druhe hłosy słyšał: Njeby mudrišo było tajki wusahowacy­ wjeršk kóžde tři abo štyri­ lěta přewjesć, kaž to na přikład z koparskej europeadu­ činja. To njebychu Chróšćenjo telko dźěła měli a nichtó njemóhł rjec, zo je so na festiwal mjeztym zwučił. Marko Wjeńka

Rozmołwa sakskich ratarjow z ministrom Thomasom Schmidtom

Hlina (AK/SN). Sakscy ratarjo liča lětsa ze solidnymi a přerěznymi žnjemi. „Pola nazymskeho ječmjenja drje budźe to samsny wunošk kaž loni. Jara ćerpjeła pak je pšeńca“, rjekny Wolfgang Vogel, prezident Zwjazka sakskich ratarjow, minjeny­ štwórtk we wobłuku „žnjoweje rozmołwy na kromje pola“ z burami a sakskim ministrom za ratarstwo a přirodu Thomasom Schmidtom (CDU). Chłódne nalěćo z pózdnimi zmjerzkami je wuwiće žita haćiło. W meji a juniju padny jenož poł telko dešća kaž hewak. „Bohužel jewja so na lochkich pódach w sewjernej a wuchodnej Sakskej widźomne škody suchoty dla. Tam dyrbimy tuž ze stratami ličić“, Vogel potwjerdźi. W tamnych kónčinach Sakskeje porno tomu z toho wuchadźeja, zo změja lětsa přerězne abo samo dobre žně.