Mjeńšinowy artikl sej žadali

pjatk, 24. meje 2024 spisane wot:

Berlin (SN/mb). Mjeńšinowa rada je na swojim wčerawšim wuradźowanju na njedawno nahle zemrětu Ilse Johannu Christiansen, wjelelětnu sewjerofrizisku zastupjerku w tutym třěšnym gremiju domoródnych narodnych mjeńšin Němskeje, spominała. Dźensa wobdźělitaj so předsyda a hłowna jednaćelka Domowiny, Dawid Statnik a Judit Šołćina, na pohrjebje Christiansen, kotraž běše hišće prezidentka sewjerneje rady Frizow.

Składnostnje 75 lět zakładneho zakonja je mjeńšinowa rada žadanje za mjeńšinowym artiklom wobkrućiła. Kónc tydźenja je mjeńšinowy sekretariat pod nowym wjednikom Mětom Nowakom tež na wulkim swjedźenju demokratije w Berlinje widźeć. Mjeńšinowy sekretariat pyta tuchwilu wědomostnu referentku a projektnu managerku za pućowansku wustajeńca.

Ze stron Serbow staj so na posedźenju mjeńšinoweje rady wicepředsyda Domowiny dr. Hartmut Leipner a Judit Šołćina wobdźěliłoj. Gremij je – podobnje kaž njedawno třěšny zwjazk Serbow – namołwu k wólbam schwalił, kiž je internetnje wozjewjena.

Israel z ofensiwu pokročuje

pjatk, 24. meje 2024 spisane wot:

Gaza (dpa/SN). Israelska armeja ze swojej ofensiwu w měsća Rafah na juhu Gazaskeho pasma přećiwo islamistiskej Hamas pokročuje. Israelske wójsko je sej wěste, zo maja wojowarjo Hamas tam swoje poslednje zepěranišćo. Dotal su tam wjace hač 180 teroristow morili. Nimo toho su nastroje za startowanje raketow na Israel namakali a podzemske tunle zničili. Wjacore kraje běchu Israel prosyli, ofensiwu ciwilistow dla wotprajić.

Žada sej lěpši škit Ukrainy

Kijew (dpa/SN). Němska a Ukraina stej swojich mjezynarodnych partnerow prosyłoj, wjace za natwar skutkowneho powětroweho škita nad Ukrainu činić. „Wahanje a čakanje při podpěrje Ukrainy płaći žiwjenja dalšich njewinowatych ludźi a wohrožuje wěstotu druhich krajow“, rjekny wonkowny ministerka Annalena Baerbock (Zeleni). „Hdyž Rusku nětko njezadźeržimy, leća jeje rakety dale.“

Tola žanu pomoc sadarstwu

Při sypnjenju połnje wobsadźeneho hosćenca na kupje Mallorca stej dwě žonje w starobje 20 a 30 lět z Němskeje žiwjenje přisadźiłoj. Nimo toho zemrěštaj 23lětna Španičanka a 44lětny muž ze Senegala. Twarjenje bě so wčera wječor wokoło 20.30 zwjezło. Prěni poschod so hač do pincy přełama, hdźež tohorunja hosćo wječerjachu. Policija rěči wo 16 zranjenych, sedmjo su hišće w kritiskim stawje. Medije na to tukaja, zo běchu twarske njedostatki na katastrofje wina. Foto: dpa/ABACA

Demonstracija rozpušćena

pjatk, 24. meje 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Policija je demonstraciju na dobro Palestinjanow na Berlinskej Humboldtowej uniwersiće rozpušćiła. Wjacorych demonstrantow, kotřiž nochcychu campus dobrowólnje rozpušćić, z twarjenja wjedźechu. Zastojnicy nałožowachu při tym zdźěla ćělnu namóc. Někotři z demonstrantow skoržachu ­bolosćow dla. Sympatizanća studentow z hesłami „Free Palestine“ přećiwo policajskej akciji protestowachu.

Zwjazkowy justicny minister Marco Buschmann (FDP) je docentow na uniwersitach namołwjał, swojej zamołwitosći wotpowědować a ze studentami diskutować. Wuměna argumentow – runje na uniwersitach – dyrbjała mócniša być a wołanje a škrěčenje, wón rjekny.

Stajnje zaso dochadźa na uniwersitach Němskeje k protestam přećiwo postupowanju Israela w Gazaskim pasmje, pod kotrymž wosebje ciwilisća ćerpja.

Krah k wotstupej namołwjeny

pjatk, 24. meje 2024 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Dwělomny načolny kandidat AfD za wólby Europskeho parlamenta Maximilian Krah měł po měnjenju předsydy konserwatiwneje frakcije EVP w Europskim parlamenće Manfreda Webera swój mandat złožić a politiku wopušćić. „Je runjewon směšne“, hdyž Krah nětko připowědźi, zo zwjazkowe předsydstwo AfD wopušći, zo pak wostanje na­čolny kandidat strony, rjekny Weber nowinarjam. Prawicarska frakcija ID bě wčera wšěch dźewjeć zapósłancow AfD wuzamknyła. We wopodstatnjenju rěča wo zadźerženju Kraha a dalšich politikarjow AfD, z kotrymž su nahladnosći skupiny zeškodźeli. Tak běchu wuprajenja Kraha wo SS raznu kritiku zbudźili. Krah je wot lěta 2019 zapósłanc Europskeho parlamenta a nastupi k wólbam, kotrež wotměja so w Němskej 9. junija, jako načolny kandidat strony. Weber ma wuzamknjenje zapósłancow AfD za „warnownski signal“, kiž pak přińdźe „přepozdźe“.

Čěski inwestor w Essenje

pjatk, 24. meje 2024 spisane wot:
Essen (dpa/SN). Dohladowanska rada industrijneho koncerna Thyssenkrupp je wčera tomu přihłosowała, zo energijowe předewzaće EPCG dźěl wotrjada za wocl přewozmje. Zastupnistwo dźěławych je přećiwo wobdźělenju inwestora hłosowało. Koncern EPCG słuša čěskemu miliardarej Danielej Křetínskemu. Podźěl EPCG chcedźa poněčim na 50 procentow zwyšić a woclowu spartu tak zesamostatnić. Před domom posedźenja dohladowanskeje rady běchu wjacore tysac přistajenych demonstrowali, žadajo sej wjace informacijow wo čěskim inwestorje.

Moskwa warnuje USA

pjatk, 24. meje 2024 spisane wot:
Moskwa (dpa/SN). Ruska je USA před tym warnowała, Ukrainje dowolić, z ameriskimi brónjemi teritorij Ruskeje nadpadować. „Tute połoženje je absolutnje njezamołwite, pozicija je absolutnje strašna hladajo na móžne sćěhi“, rjekny rěčnik Krjemla Dmitrij Pjeskow ruskej statnej telewiziji. Wón reagowaše tak na rozprawu nowiny USA New York Times. Tam pisaja, zo so wonkowny minister USA Antony Blinken za nadpady na ruski teritorij zasadźuje a zo chcył prezidenta Joewa Bidena pohnuć, dotal za Ukrainu płaćiwy zakaz zběhnyć. Blinken bě na swojim wopyće w ukrainskej stolicy Kijewje minjeny tydźeń rjekł, zo USA wojerske akcije Ukrainy zwonka swojeho teritorija njepodpěruja. „Na kóncu pak dyrbi Ukraina sama rozsudźić, kak wójnu wo swoju swobodu wjedźe“, Blinken rjekny.

Wukaz Waršawskeho wyšeho měšćanosty zbudźa razne reakcije PiS

Waršawa. Wulku towaršnostnu diskusiju nastorčił je Rafał Trzaskowski, wyši měšćanosta pólskeje stolicy Waršawy, z wukazom, kajkiž tak razny nichtó wočakował njebě: Wotnětka su w zarjadnišćach města wšitke nabožne symbole zakazane: křiže na sćěnach runje tak kaž na blidach. Tež swjećatka abo postawy swjatych maja so zhubić. Oficialne zarjadowanja města wotměwaja so wotnětka bjez duchownych, hinak hač běchu to Polacy z časa knjejstwa narodno-konserwatiwneje strony PiS zwučeni.

Hłowna přičina wukaza je po słowach wyšeho měšćanosty nabožna neutralita. Přiwisnicy druhich nabožinow móhli wšudźe prezentne symbole katolskeje cyrkwje jako diskriminowace wobhladować. Sobudźěłaćerjo měšćanskich institucijow dyrbja po najnowšim tež akceptować, hdyž wopytowarjo na tym wobstawaja, zo nochcedźa hižo jako „knježe“ narěčani być, ale jako „knjeni“. Po internetnym naprašowanju 60 procentow Polakow rjadowanje wita, jeno 40 procentow so tomu spjećuje.

Snadny rozrost hospodarstwa

pjatk, 24. meje 2024 spisane wot:
Wiesbaden (dpa/SN). Połoženje němskeho hospodarstwa je so spočatk lěta tróšku polěpšiło. Złožujo so na eksport a powyšene inwesticije w twarskim sektoru rozrosće tukrajny bruttoprodukt (BIP) wo 0,2 procentaj, kaž zwjazkowy zarjad za statistiku dźensa zdźěli. Po posudku němskeje zwjazkoweje banki měł wukon hospodarstwa tež w druhim kwartalu 2024 stupać. Wulce polěpšić pak so hospodarstwo njebudźe, měnja ekonomojo. „Po tym zo bě BIP kónc lěta 2023 spadnył, startowaše němske hospodarstwo z pozitiwnym trendom do lěta 2024“, rozkładowaše prezidentka zwjazkoweho zarjada za statistiku, Ruth Brand. Drje je hospodarstwo rostło, priwatnicy pak kupuja sej nadal dale a mjenje. Do přichodnych měsacow nadźijeja so wosebje na priwatnikow, kiž móhli wyšich mzdow a słabšeje inflacije dla zaso wjace kupować. Ekonomojo pak su sej wěsći, zo njebudźe rozrost přewulki. Na cyłe lěto trochuja tuchwilu rozrost na 0,2 procentaj. Zwjazkowe knježerstwo wuchadźa z trochu wjetšim optimizmom wot 0,3 procentow. Loni bě so hospodarstwo wo 0,2 procentaj pomjeńšiło.

Dźěło ze zbrašenymi pohłubšić

pjatk, 24. meje 2024 spisane wot:
Sakska statna ministerka za socialne a towaršnostne prašenja Petra Köpping (SPD, 2. wotlěwa) wopyta wčera zawod YADOS we Wojerecach. Tam informowachu ju nawodnistwo zawoda kaž tež Łužiske dźěłarnje za ludźi ze zbrašenjemi wo tym, zo chcedźa ­zhromadne dźěło w přichodźe dale pohłubšić. Na termin chcyše poprawom tež zwjazkowy minister dźěła, Hubertus Heil (SPD), přijěć. Tole pak so jemu njeporadźi, dokelž běchu dróhi do Wojerec dospołnje zatykane. W YADOS-twornjach dźěła ­tuchwilu 48 zbrašenych ludźi. We Łužiskich twornjach je 475 ludźi ze zbrašenjemi přistajenych. Foto: Andreas Kirschke

nowostki LND