Budyski Serbski muzej poskića na demencu schorjenym abo ludźom ze zbrašenjom wosebite poskitki a wodźenja. Milenka Rječcyna je so z Móniku Ošikowej, zamołwitej za kulturne sposrědkowanje a zjawnostne dźěło, rozmołwjała.

Sće jako muzej poskitki same wuwiwali?

M. Ošikowa: Haj, to smy na zakładźe tu wustajenych eksponatow. Jako běch w lětomaj 2020/2021 brošurku ,Kubłanske a posrědkowanske poskitki‘ naćisnyła, smy so we wobłuku poskitkow šěršo nastajili. A z tym smy nimo dotalnych tež dalše zaměrowe skupiny zapřijeli, nimo dźěći a młodostnych přiběrajcy dorosćenych, kotrymž móža być naše poskitki dalekubłanje.

So z poskitkami měrić na zbrašenych a na demencu schorjenych njeje přiwšěm jednorje. Što je Was k tomu inspirěrowało?

M. Ošikowa: Sym tajke wodźenja ze zbrašenymi w Kamjenskim muzeju dožiwiła. To běše přewšo wobohaćeće. Mějachmy to tež w Serbskim muzeju, njeběše pak pisomnje skrućene a tuž tež nje­znate. Z brošurku je so to změniło.

Sće měli hižo duchownje, dušinje a/abo ćělnje schorjenych hosći?

Dohromady tři dźěłowe městna wupisa Serbski institut (SI) za nowy projekt digitalizaciskeho centruma. Wo tutym je so Milan Pawlik z nawodu Serbskeje centralneje biblioteki a Serbskeho kulturneho archiwa w SI, Witom Bejmakom, rozmołwjał.

Što je hłowny zaměr digitalizaciskeho centruma?

W. Bejmak: Hłowny nadawk je: Serbske kulturne herbstwo digitalizować, to rěka, je z analogneje do digitalneje formy přewjesć. Tutón transfer ma kulturne objekty we wšěch analognych formach wopřijeć: awdija, wideja, filmy, wobrazy a fota, teksty respektiwnje ćišćane wudźěłki kaž tež tři-dimensionalne objekty. Wuzběhnyć chcu, zo njeje digitalizowanje jenož na objekty z wobstatka SI wusměrjene – chcemy je jako posłužbu wšitkim serbskim institucijam a dalšim akteram serbskeho kulturneho žiwjenja poskićić.

Najebać wažneho nadawka je centrum jako projekt zapołoženy. Čehodla?

Z wodźacym motiwom „Hromadu zrosć a tworić“ nastawa tuchwilu syć žonow we Łužicy. Na njedawnym prěnim zarjadowanju wobdźěli so 60 zajimčow. Andreas Kirschke je so z iniciatorku Romy Hoppe rozmołwjał.

Kak je k załoženju syće dóšło?

R. Hoppe: Łužica so přeměnja. Žony z regiona móža k wuspěchej změny přinošować. Wěrju do toho, zo maja žony wulki potencial. Woni wšak dwójne poćežowanje, kaž swójbu a powołanje, hladanje dźěći a přiwuznych, wuběrnje zmištruja, Z temami kołowokoło powołanja so často sami zaběraja. Łužica je kónčina, hdźež je wjele „sylnych“ žonow, kotrež dyrbjeli so podpěrać. Tohodla syć załožich. Naš zaměr je, poskitki zestajeć. Z tym chcemy žonam grat a strategije poskićić, tak zo móhli so žony hladajo na powołanje lěpje dale wuwić.

Na prěnim zeńdźenju w Choćebuzu je Aline Erdmann rěčała. Wona je społnomócnjena za runostajenje města Choćebuz. W jeje přednošku wěnowaše so wona powołanskim perspektiwam žonow. Wo kotre wobsahi konkretnje dźěše?

Pěstowarnja „Chróšćan kołć“ je we wobłuku programa „Simul+“ 5 000 eurow dobyła. Wo tym, kak tute pjenjezy nětko wužiwaja, je so Maximilian Gruber z nawodnicu kubłanišća Kerstin Šołćinej rozmołwjał.

Čehodla je so pěstowarnja „Chróšćan kołć“ wo spěchowanske srědki we wobłuku programa „Simul+“ požadała?

K. Šołćina: Prěnjotna ideja wuchadźeše z teama, wšako je mi participatiwne, zhromadne dźěło w a z teamom jara wažne. Tak stajichmy próstwu, kotraž wobsahuje wosebje zhromadny spěw wo „Chróšćan kołću“, podobnje spěwej, kotryž eksistuje hižo w Radworskej katolskej pěstowarni. Spěw bě srjedźišćo našeje próstwy, hladajo na to, zo su dźěći, pedagogiski personal kaž tež starši do spěwa integrowani. Dale hdźe wězo wo pčołku, wšako mjenujemy so jako kubłanišćo „Chróšćan kołć“. Chcemy pčołku tematizować: Žiwjenski wobswět, natwar, kotru funkciju wona ma.

Za čo wužiwaće pjenjezy nětko, hdyž sće je dobyli?