Za wjesnu zhromadnosć

pjatk, 25. měrca 2022 spisane wot:

Zetkawanske srjedźišćo w Chrósćicach nowemu zaměrej přepodali

Chrósćicy (JK/SN). Hdyž so za někotre tydźenje lětuša swjedźenska a grilowanska sezona zahaji, změja w Chrósćicach za to wurjadnu městnosć, kotraž žane přeća wotewrjene njewostaja. Wčera popołdnju přepoda wjesnjanosta Marko Kliman (CDU) areal při něhdyšej pěstowarni swojemu zaměrej. Grilowansku hětu chcychu poprawom hižo loni nazymu přepodać, ale korony dla to móžno njebě. Tak wužiwachu nětko rjane nalětnje wjedro to nachwatać. W přitomnosći mnohich wjesnjanow, gmejnskich radźićelow kaž tež předsydy Domowiny Dawida Statnika hódnoćeše wjesnjanosta nowe zetkawanišćo jako wuskutk zhromadneho prócowanja gmejny a wjesnjanow.

Pandemija strachi zesylniła

pjatk, 25. měrca 2022 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Koronapandemija je k tomu wjedła, zo je ličba chorobnych dnjow psychiskich problemow dla přiběrała. Po přepytowanju chorobneje kasy DAK je so wjace ludźi strachow dla chorych pisać dało. Kasa bě daty 55 000 při-stajenych w Sakskej wuhódnoćiła. Po tym su žony dušinych problemow dla nima­le dwójce telko dnjow chore byli kaž mužojo. Čas chorosće wučinješe přerěz­nje 34 dnjow, w lěće 2019 bě jich 29 dnjow. Po informacijach DAK bě kóždy přistajeny statistisce 2,7 dnjow psychiskich problemow dla chory, dźewjeć procentow wjace hač do pandemije. Mjez psychiskimi diagnozami bě „strach“ z 25 procentami najbóle rozrostł. „Strach je poprawom přirodna reakcija ćěła na wohrožace, njewěste a njekontrolujomne situacije. Tónle biologiski mechanizm móže pak so na chorosć wuwić“, praji nawod­nica sakskeje DAK Christine Enenkel. Po statistice je ličba chorobnych dnjow psychiskich chorosćow dla mjez 2011 a 2021 cyłkownje wo 47 procentow rozrostła. Potrjecheni namakaja so jeno ćežko zaso do wšědneho dnja. Mnozy maja ćeže, wo swojich problemach rěčeć.

Witajmy jenako!

pjatk, 25. měrca 2022 spisane wot:
„Lěpša witanska kultura“ móhła bjezdwěla tójšto branšam porjedźenje njedostatka fachowcow nastupajo polěkować. Hižo dołho rěčimy wo Němskej jako „zapućowanskim kraju“, hižo dołho wěmy wo zestarjenju towaršnosće, hižo dołho słyšimy wo ruce łamacym wabjenju zajimcow za wu­kubłanske městna najwšelakorišich wobłukow. Zo smy bjeze wšeho kmani tajku­ kulturu zwoprawdźić, to runje do­žiwjamy: Ukrainskim ćěkancam tele dny spěšnje a njeběrokratisce pomhamy, maksimalnje tři dny ma jich přebytk w prowizoriskich „zběrnych lěhwach“ trać, prjedy hač móža so swobodnje po Němskej resp. EU pohibować, šulskej winowatosći wotpowědować a samo dźěłać. Poradźi-li so nam, přichodnje podobnje z čłowjekami postupować, kotřiž chcedźa so wójnam, potłóčowanju a/abo přesćěhanju wuwinyć, byrnjež na přikład ze Syriskeje, Afghanistana abo Somalije pochadźeli, by to dobry krok doprědka był – za „nas“ runje tak kaž za „nich“. Bosćan Nawka

Krótkopowěsće (25.03.22)

pjatk, 25. měrca 2022 spisane wot:

Jako sudnik dźěłać njesmě

Lipsk. Bywši zapósłanc zwjazkoweho sejma strony AfD Jens Maier swoje zastojnstwo jako sudnik najprjedy raz wukonjeć njesmě. Słužbne sudnistwo za sudnikow w Lipsku je 60lětnemu zaka­zało, tuchwilne zastojnstwo dale wjesć. Wo tym sudnistwo dźensa informowaše. Wustawowy škit w Sakskej zastopnjuje Maiera jako prawicarskeho ekstremista.

Roman Nuk nominowany

Waršawa/Drježdźany. Kandidaća za lětuše Němsko-Pólske žurnalistiske myto Tadeusza Mazowieckeho su pomjeno­wani. Jury je wčera 30 přinoškow w pjeć kategorijach nominowała. Mjez nimi je w kategoriji „žurnalizm w pomjeznym regionje“ tež rozhłosowy přinošk Romana Nuka a Holgera Lühmanna „Mensch Nachbar extra: Was kommt nach der Kohle?­“. 9. junija chcedźa dobyćerjow na ga­li w Zhorjelcu wuznamjenić.

Wolóženje njewotwidźomne

Akcije na dobro Ukrainjanow

štwórtk, 24. měrca 2022 spisane wot:

W Čornym Chołmcu pytaja za njedźelu zwólniwu abo zwólniweho, kiž by lóšt měł, w pjekarni Krabatoweho młyna sobu dźěłać. Wot 6.30 hač do 15.30 hodź. su pilne ruki trěbne, kotrež tykancy ze słódnymi wěcami pokładuja. Tón dźeń a tež hižo sobotu předawaja w pjekarni pječwo na dobro Ukrainy. Dochody z toho su za tam ćerpjacych.

We Wotrowje wuwiwaja tohorunja aktiwity. Wjacore serbske swójby su hižo ćěkancow z Ukrainy přiwzali. Nětko chcedźa so we wobłuku swójbneho swjedźenja zetkać. Wotměć chcedźa jón njedźelu, 27. měrca, we Wotrowje. Přeprošene su serbske swójby z ukrainskimi hosćimi. Iniciator Dominik Škoda a dalši proša wo to, zo bychu so zajimcy přizjewili. Wšako chcedźa wšitkich z kofejom a tykancom pohosćić. Tak je trjeba wědźeć, kelko ludźi by zhromadne popołdnjo we Wotrowje dožiwić chcyło. Za dźěći maja wšelku zaběru předwidźanu, kaž skakanski hrodźik; wohnjowa wobora chce pódla być; zhromadnje chcedźa za bulom honić a wolejbul hrać; tež na hrajkanišću budźe dosć móžnosćow so zabawjeć. W 15 hodź. chcedźa so wšitcy na sportnišću zetkać.

Wo wójnje rěčeć njewobeńć

štwórtk, 24. měrca 2022 spisane wot:

Je trjeba z dźěćimi wo wójnje rěčeć? A kak to najlěpje zdokonjeć? Dźěćaca psychologowka dr. Kathrin Mikan, kotraž poskića na platformje SUPERHELDENKIDS wědomostnje wopodstatnjene poskitki za wuwiće wosobiny na sebjewědome, zbožowne wuspěšne a strowe dźěći, posrědkuje zajimcam wo tym informacije po livestreamje.

Wšojedne, kak derje so prócujemy škitać dźěći před hrózbu wójny, wone strachi dorosćenych začuwaja. A tajke zaso strachi w dźěćoch wuwabjeja. Hrózbne hižo je, hdyž dźěći jenož medialne informacije wo wójnje dožiwjeja. Wobrazy so jim takrjec do mozow „zapaleja“ a móža stres a strach wuskutkować. Dźěći to pokazuja, mjez druhim zadźeržo so kaž ćěšenk. Wone su emocionalnje njewurunane, maja ćeže spać a jěsć, so koncentrować a skorža bolosćow dla. „Tuž je wažne jim rozkłasć, zo njejsu na tym wina, hdyž so staršej strachujetaj. Cyle nawopak, trjeba je jim začuće sposrědkować, zo su škitane a schowane“, dr. Mikan rozjasnja.

Transporter pomha misionaram rjadu oblatow

štwórtk, 24. měrca 2022 spisane wot:

Pomocne akcije z Łužicy na dobro Ukrainy su mnohostronske. Jedna tajka korjeni w lětadołhim přećelstwje ­Prawočana Benedikta Rjedy k rjadej oblatow w kraju, kotryž tuchwilu pod wójnu ćerpi.

Smjerdźaca (SN/MiR). Hakle njedawno bě Benedikt Rjeda wo pjenježnu podpěru prosył, zo móhli transporter za pomoc Ukrainje kupić. Zhromadnje z Towarstwom swjateje Filomeny a jeho předsydu Geratom Róblom je wón akciju nastorčił. Próstwa wo pomoc bu we wjacorych serbskich medijach wozjewjena, mjez druhim w Serbskich Nowinach, w Katolskim Posole a po žołmach Serbskeho rozhłosa MDR. A čitarjo kaž tež připosłucharjo njejsu so dołho prosyć dali, ale su pjenježne dary na wosebite konto přepokazali. Za to wuprajataj iniciatoraj wšěm darićelam wulki dźak.

Ćěkancy móža domoj telefonować

štwórtk, 24. měrca 2022 spisane wot:
Ukrainscy ćěkancy, kotřiž su w sportowni na Budyskim Třělnišću zaměstnjeni, ­móža nětko jednorišo domoj telefonować. Nawoda Budyskeje wotnožki Vodafona Hagen Jurack je jim wčera 500 tak mjenowanych sim-kartow přepodał. Přijimałoj stej je Juliane Bartko wot wokrjesneho zarjada za wukrajnikow (nalěwo) a zastupjerka AWO Nadja Wirth. Z kartami móža migranća tři měsacy darmotnje do Ukrainy ­telefonować a SMS-ki pósłać. Dale přewostaji Budyska chorownja wčera tři hladanske łoža, a iniciatiwa Biskopicy Inkluziwne je chorobny stoł za 19lětneho přiwjezła. Jako wón ze staršimaj před wójnu ćekny, so jeho stoł hižo do awta njehodźeše. ­Nětko móže swój nowy chorobny stoł tež w bydlenju wužiwać. Foto: Frances Lein

Wodarnje zawěsćeja zastaranje w regionje

štwórtk, 24. měrca 2022 spisane wot:

Wojerecy (KD/SN). Dźeń wody 22. měrca bě před 70 lětami wosebity dźeń. Runje tón dźeń započa Ćišćanska wodarnja město Wojerecy z pitnej wodu zastarować. Na to dopomni jednaćel Wojerowskich zastaranskich zawodow (VBH) Wolf-Thomas Hendrich we wobłuku nowinarskeje rozmołwy na Wojerowskej dźěćacej a mło­dźinskej farmje, kotraž je w nošerstwje Křesćansko-socialneho kubłanskeho skutka (CSB). Lěta 1952 produkowachu w Ćisku wšědnje 6 500 kubiknych metrow wody. Po modernizaciji wodarnje je jich tuchwilu wšědnje 8 600 kubiknych metrow, a po přichodny měsac zahajenym rozšěrjenju kapacity ma to potom wšědnje 11 500 kubiknych metrow być. Za to nałoža 2,5 milionow eurow z hornca za strukturnu změnu.

Policija (24.03.22)

štwórtk, 24. měrca 2022 spisane wot:

Hrajka strašna była

Běła Woda. Tuchwilna suchota a miłe nalětnje temperatury tomu polěkuja, zo strach lěsnych wohenjow jara přiběra. W tajkej situaciji móže kóždežkuli płomješko w lěsu katastrofalne sćěhi měć. Hólcaj w starobje dźewjeć a dźesać lět to předwčerawšim w Běłej Wodźe po wšěm zdaću wědźałoj njejstaj. W lěsku při Hamorskej dróze w Běłej Wodźe běštaj wonaj na pózdnim popołdnju ze zapalakom wjacore hałžki zapaliłoj. Na zbožo je wobsadka policajskeho awta jeju lepiła, tak zo njeje žadyn wulki woheń wudyrić móhł. Hólcow dowjezechu zastojnicy k jeju staršim.

nowostki LND