Mosty mjez regionami tworić
Lubij (CS/SN). Składnostnje 675. róčnicy wutworjenja hornjołužiskeho zwjazka šesćiměstow wuhotowachu we wobłuku festiwala „Přińć a woteńć“ minjenu sobotu „Kulturny hermank“ w Lubiju. Na tamnišej swjedźenskej łuce, městnosći krajneje zahrodneje přehladki 2012, prezentowachu so zastupjerjo najwšelakorišich towarstwow, institucijow a organizacijow Hornjeje Łužicy kaž tež jej něhdy přisłušacych kónčinow dźensnišeje Pólskeje.
Ze swojimi historiskimi drastami dopominaše měšćanska straža z Lubanja na to, zo mějachu so města předewšěm w 16. lětstotku, jako docpě wikowanje zwjazka swój wjeršk, tež rubježniskim ryćerjam wobarać. Lubańscy hosćo rozumja so jako pósłancy Hornjeje Łužicy a chcedźa mosty mjez sakskim a pólskim dźělom regiona tworić.
Prapremjera serbskeho krucha wo chutnosći časow
Podstupim (GF/SN). Na braniborskim festiwalu noweje hudźby „Intersonancy“ je twórba Budyskeho komponista Jana Cyža sobotu wječor w Podstupimskim muzeju prapremjernje zaklinčała.
13. awgusta hranica zawrjena(3)
Swobodne města běchu rědke w mjezynarodnych poćahach, ale eksistowachu. Lětdźesatki měješe marokkanske přistawne město Tanger tajki status. Spočatk 20. lětstotka bu Marokko wot Francoskeje a Španiskeje okupěrowane a Tanger bě dołho jendźelsce wobsadźene. W lěće 1923 podpisachu tele tři kraje zrěčenje wo neutralnym demilitarizowanym měsće ze swobodnym přistawom.
Lěta 1940 wobsadźi fašistiska Španiska Tanger, kiž bě wot 1945 hač do 1956 zaso swobodne město, po tym přińdźe zaso k nětko samostatnymu krajej Marokko. Tohorunja bu přistawne město Danzig, pólsce Gdańsk, po Prěnjej swětowej wójnje 1919 přez Versailleske měrowe zrěčenje jako swobodne město deklarowane z wosebitymi prawami za Pólsku kaž pólski přistaw, pólsku póštu, swójske wonkownopolitiske prawa a wojerske zepěranišćo Westerplatte. 1. septembra 1939 wobsadźichu němscy fašisća swobodne město Gdańsk.
Wo knihach a kniharni (20.08.21)
Njedawno rozmołwjach so z we wukraju bydlacym Serbom mjez druhim wo skutkowanju medijow na regionalne a globalne čłowjeske wuwiće. Běchmoj sej přezjednaj, zo smy tuchwilu w dosć njewěstym času žiwi, a zo je sylny katalyzator njestajnosće masiwne wobwliwowanje měnjenjow a jednanjow přez bjezkónčny output internetnych medijow. Ženje w stawiznach čłowjestwa njebě tak lochko informacije a měnjenja šěrić a přijimować, ale tež sfalšować, nimale bjez regulowanja a kontrole. Tak je wotewrjene prašenje, što nas w přichodnych lětdźesatkach wočakuje.
Kak wažne su Serbam Słowjenjo?
Šěsć lět je Lukáš Novosad mjeztym předsyda Praskeho Towarstwa přećelow Serbow (SPL). Towarstwo ma dźensa 200 čłonow a je wot 8. do 14. awgusta 2. lětni kurs za serbšćinu w Budislavje přewjedł. Cordula Ratjaczakowa je so z Lukášom Novosadom rozmołwjała.
Za měsac budźe hłowna zhromadźizna SPL a wólby. Chceće znowa kandidować?
Za čo čěsko-serbski kurs?
Budislav – płódne zetkanišćo za nowe ideje
Budislav (SN/CoR). Krasna je wokolina wokoło Domu bratrow Čapek w čěskim Budislavje pola Litomyšla. Lěs a miłe hórki wabja za pućowanja a wopušćiwši po sorabistiskim přednošku jónkrótnu kulojtu žurlu, zasłyšiš rěčku pluskotać. Druhi raz je Praske Towarstwo přećelow Serbow (SPL) tu lětni kurs serbšćiny přewjedł.
Sprawny a horliwy Serb
Składnostnje 100. posmjertnych narodnin spominamy na studijneho radu, swěrneho towarša a horliweho Serba Rudija Klina. Wón narodźi so 3. awgusta 1921 w Malešecach a tam tež wotrosće. Pola serbskeho wučerja Jana Šěcy měješe mjez druhim serbsku wučbu. Po šuli nawukny zamkarstwo a dyrbješe bórze do wojakow a do wójny. Ćežkozbrašeny wróći so do Malešec. W lěće 1946 wopyta nowowučerski kurs na Serbskim wučerskim wustawje w Radworju. Nastupi prěnje wučerske městno w šuli Zubornička/Stróža. W lěće 1949 złoži prěnje wučerske pruwowanje a bu šulski nawoda we Worcynje. Hromadźe z Měrćinom Nowakom-Njechorńskim wožiwi Domowinske dźěło we wsy. W Niskej a Běłowodźanskim wokrjesu skutkowaše pozdźišo jako naměstnik wokrjesneho radźićela. Najwjetše zasłužby za Serbstwo zdoby sej Rudij Klin jako direktor Centralneje rěčneje šule w Minakale. Wot 1956 hač do swojeho inwalidizowanja 1980 nawjedowaše dalekubłanišćo dorosćenych z wulkej zamołwitosću. W Minakale je wšón čas Domowinskej skupinje „Statok“ předsydarił.
Hórnikečanska fabrika z „jězbu po času“
Hórnikecy (KD/SN). Hórnikečanska energijowa fabrika njeje jenož techniski pomnik, ale zdobom łužiskim wuměłcam městnosć so prezentować. We wobłuku akcije Wuměłstwowy bus (hlej deleka) wotewrichu tam minjenu sobotu wosebitu wustajeńcu „Prjedy hač woteńdźeš“. Přehladka, kotruž běchu fotograf Maćij Bulank, basnica Róža Domašcyna a komponist Měrćin Weclich zestajili, pokazuje wulkoformatowe čornoběłe fotografije, wotbłyšćowace „poslednje nošerki serbskeje narodneje drasty“ a nastate wot lěta 1985 do 2011 mjez druhim w Blunju a Konjecach. „Wustajeńca so tuž derje k našemu lětušemu hesłu ‚Domizna‘ hodźi“, kaž nawodnica energijoweje fabriki Kirstin Zinke podšmórny.
