Z wudaća: srjeda, 26 awgusta 2015

Hórska korčma na Oybinje w Žitawskich horinach je we wjacorych nastupanjach něšto cyle wosebite. Sprěnja móžeš ju jenož pěši docpěć, wšako słuša wona k daloko znatej pomnikoškitanej hórskej klóšterskej ruinje. Z teje přičiny wšak maš při zachodźe twjerdźizny tež zastup płaćić. A jeje wotewrjenske časy płaća zdobom za korčmu.

Pod hesłom „sej tak prawje lubić dać“ ma so jeje wobhospodarjer Hans-Jürgen Brüx po tym, kak běchu ći rubježni ryćerjo něhdy žiwi byli. Woni njeběchu so jenož po dobytych bojach prawdźepodobnje tak prawje do žranja dali. Tak bě to samo hižo w 14. lětstotku, jako na Oybinje twjerdźiznu natwarichu. Po słowach Brüxa měli sej tuž tež dźensa popřeć, štož bě něhdyšim rjekam lube: za wulkim dubowym blidom sedźo so tak porjadnje nasyćić, kaž to jeno z filmow wo srjedźowěku znajemy.

Róžant (SN/JK). We wulkej měrje spokojom běchu akcionarojo agrarneje towaršnosće Sorabia w Róžeńće po wčerawšej hłownej zhromadźiznje w Nowoslicach.

W swojej rozprawje předstaji předsyda Matej Korjeńk wuspěšne hospodarjenje lońšeho lěta. Wón wuzběhny pozitiwne zjawy, njezataji pak zdobom njedostatki a ćeže ratarskeho dźěła a hospodarjenja Sorabije.

Financielnje a materielnje steji Róžeńčanska akcijna towaršnosć na dobrym zakładźe. Wobaj zawodnej dźělej, stoprocentowskej dźowce předewzaća Sorabia Łužica – mlokowa a howjadowa tzwr kaž tohorunja twarska tzwr Sorabia – stej hospodarske lěto 2014 z pozitiwnym wuslědkom zakónčiłoj. Tak je móžno, akcionaram tež lětsa zaso z dobytka diwidendu wupłaćić.

Tak kaž tema ćěkancow a azyl pytacych tuchwilu cyły kraj zaběra, rozestajachu so z njej wčera tohorunja čłonojo Wojerowskeje měšćanskeje rady na swojim posedźenju.

Wojerecy (AK/SN). W nadawku Budyskeho wokrjesa zarjaduje město Wojerecy dalši dom za požadarjow azyla. Kónc tohole lěta ma do njeho 120 ludźi zaća­hnyć. Předwidźany za to je dom 2 powołansko šulskeho centruma Konrada Zusy na Hasy Liselotty Herrmann 78 A. Jedna so wo mjeztym prózdny twar přirodowědneho centruma NATZ. „Dynamika minjenych tydźenjow nuzuje wokrjes jednać. Nimo decentralnych maja tež centralne kwartěry za požadarjow azyla nastać“, rozłoži wyši měšćanosta Stefan Skora (CDU) a doda, „nowy dom njebudźe nuzowy, ale regularny kwartěr.

Sakska statna ministerka Brunhild Kurth (CDU, naprawo) je wčera 25 šulerjam přepodała stipendij za štyritydźensku wuměnu we wukraju. 21 wyšich šulerjow a štyrjo gymnaziasća podadźa so 26. septembra na kubłansku jězbu do Kanady, Francoskeje, Wulkeje Britaniskeje abo do USA. Mjez nimi je tež Florian Rječka (nalěwo) z Kulowskeje wyšeje šule „Korla Awgust Kocor“. Wón bě so runja dalšim něhdźe 200 młodostnym wo stipendij požadał a pońdźe do Jendźelskeje. Foto: Ralf-Thomas Schiebel

Budyšin (SN). Nowu metodu přećiwo arteriosklerozy zasadźeja nětko w Budyskej chorowni. Tu móžachu pacientomaj, kotrajž ćerpještaj pod zwapnjenjom arterijow, na nowe wašnje pomhać. W instituće za diagnostisku a interwencionelnu radiologiju zasadźeja nowy kateter. Zhromadnje z Düsseldorfskej firmu ab-medica su system ameriskeho zhotowjerja po certifikowanju prěni raz wuspěšnje nałonałožili, zdźěli šeflěkar instituta dr. med. Uwe Kersten Wahl.

Z nowym wosebitym katetrom su pacientomaj w hornim dźělu nohi arteriju, kotraž bě masiwnje z wapnom nasadźena, po dołhosći 15 centimetrow rozšěrili a tak zaručili, zo móže krej zaso lěpje přez ćěło ćec. „Tale medicinsce kaž tež hospodarsce zajimawa terapija ma tež přichodnje wobstatk terapijow na arterijach w Budyskej chorowni być“, praji dr. Wahl.

Zwapnjenje arterijow słuša k najrozšěrjenišim chorosćam dźensnišeho časa. W zwuženych arterijach krej jenož njedosahajcy ćeče, w najhóršim padźe scyła nic.

Zakaz krótkich holčich cholowčkow (hotpants) w šuli badensko-württembergskeho města Horb chcedźa přichodnje w Bonnskim Domje stawiznow dokumentować. Šulske wjednistwo bě so před tydźenjemi z listom na staršich wobroćiło, prošo jich na dostojnu drastu swojich dźowkow hladać. Dale a wjac holcow dźě so „chětro zwažliwje“ hotuje. Šula chcyše tohodla wosebje wulke T-shirty jako šulsku drastu zawjesć. Tole bě w interneće tójšto kritiki, ale tež směcha zbudźiło.

2 000 lět stare škleńčane sudobjo je mała holca w Jerusalemskim muzeju rozbiła. Při tym jedna so tež hišće wo požčonku z New Yorka. Holčka bě do witriny storčiła, na čož w njej wustajene drohotne sudobjo padny a so rozbi. Fachowcam pak je so mjeztym poradźiło, črjopy zaso zlěpić, kaž muzej zdźěla.

Sakski premier Tilich knježerstwowe wozjewjenje připowědźił

Heidenau/Lipsk/Parchim (dpa/SN/K). Dwaj dnjej po wicekancleru Sigmarje Gabrielu (SPD) wopyta kanclerka Angela Merkel (CDU) dźensa připołdnju połobske městačko Heidenau, w kotrymž bě minjeny kónc tydźenja k hroznym namócnosćam prawicarjow a rasistow přećiwo ćěkancam dóšło. Kanclerka stwori sej na swojej woči wobraz wo wobstejnosćach w nuzowej přebywarni požadarjow azyla, porěča přećelnje z mnohimi z nich a wobhoni so wo połoženju pola pomocnikow kaž tež wěstotnych mocow. Dźesatki demonstrantow před objektom ju wuhwizdachu, mjenujo ju mjez druhim „přeradnicu ludu“. Kanclerku přewo­dźe­štaj sakski ministerski prezident Sta­nisław Tilich (CDU) a Heidenauski měšćano­sta Jürgen Opitz (CDU), kiž bě z wopyta kanclerki zwjeseleny. Hižo wizitu Gabriela je wón jako wulku podpěru začuwał. Krawale su wobrazej městačka chětro škodźeli. „Nam wšak tež přichodnje na tym zaleži, swójbam přijomne město­ być.

Žane zarunanje za Vattenfall

Choćebuz (dpa/SN/ch). Vattenfall nima prawo na zarunanje škody nastupajo wobswětowych aktiwistow, kotřiž běchu so z rjećazami na železniske kolije přiwjazali a tak cyły dźeń dźěło we wuhlowej jamje mylili. To rozsudźi wčera Choćebuske krajne sudnistwo nimale dwě lěće­ po protestnej akciji. Dźělny wuspěch pak je energijowy koncern přiwšěm doc­pěł­. Přichodnje dyrbja so wobswětowi aktiwisća tajkich akcijow wzdać. Hewak hrozy jim pokuta hač do 250 000 eurow abo hač do šěsć měsacow jastwa. Tež wobswětowa organizacija Greenpeace njesmě k podobnym akcijam namołwjeć. Aktiwisća běchu w septembru 2013 přećiwo planowanemu wutwarej jamy Wjelcej-sewjer protestowali. Šwedski statny koncern bě sej zarunanje škody 20 000 eurow žadał.

Pyramida restawrowana

Brüssel/Běłohród (dpa/SN/K). Serbiska a Kosowo stej so w jednym z trajnych konfliktow dojednałoj. „Wuslědk je směrodajny wuspěch w procesu normalizacije“, rjekny zamołwita za wonkowne naležnosće EU Federica Mogherini po rozmołwach z premieromaj wobeju krajow Aleksandrom Vučićom a Isu Mustafom w Brüsselu. Sobu najwažniše dojednanje nastupa integrowanje serbiskeje mjeńšiny w Kosowje. EU bě woběmaj statomaj dalše přibliženje k zhromadźenstwu přilubiła, rozrisatej-li swoje konflikty. Wadźomne bě było, z kotrymi prawami so serbiske gmejny na sewjeru Kosowa wuhotuja. Vučić rěči wo „wobšěrnych kompetencach“ něhdźe 50 000 ludźi wopřijaceje serbiskeje mjeńšiny.

Nauen (dpa/SN). Po wohenju w planowanym domje požadarjow azyla w braniborskim Nauenje je policija wosebitu komisiju załožiła. W njej dźěła 40 zastojnikow, kaž nutřkowny minister kraja Karl-Heinz Schröter (SPD) připowědźi. Z jeje pomocu chcedźa skućićelow, kotřiž su dom prawdźepodobnje zapalili, tak spěšnje kaž móžno wuslědźić, zo móhli jich pochłostać, braniborski minister rjekny. Mjeztym su přepytowanja přičiny wohenja pospěšili. Wot dźensnišeho zasadźeja při tym tež wosebje wukubłane psy. Fachowcy mjeztym wuzamkuja, zo bě woheń w sportowni šule techniskeho de­fekta dla wudyrił. Hdy móhli prěnje wuslědki přepytowanjow předležeć, dotal hišće njewědźa. Schröter je za jutře no­winarsku konferencu připowědźił.