Z wudaća: srjeda, 26 awgusta 2015

Nicht jeder, der gern liest, ist auch ein Liebhaber von Gedichten. Und was macht man als ein solcher Nichtliebhaber, wenn einer der interessantesten, fantasiebegabtesten und produktivsten sorbischen Schriftsteller nun mal Dichter ist? Man lässt sich ab und an von Kito Lorenc ins Lyrikland verführen und freut sich ansonsten umso mehr, wenn, wie jetzt, ein Buch mit Prosastücken von ihm erscheint. „Der zweiseitige Beitrag/Wěsty dwustronski přinošk“ heißt das neue, das in wenigen Tagen druckfrisch beim Domowina-Verlag zu haben ist. Auf rund 270 Seiten versammelt es im Kern deutschsprachige und sorbischsprachige Stücke der letzten zwei Jahrzehnte, mehr deutsche und nur wenige, wie der titelgebende Text und die eröffnende Erzählung, in beiden Sprachen.

Nukle šćěpić je jenički kmany škit přećiwo RHD – ale žana garantija

Pančicy-Kukow/Dobrošicy (SN/MWj). Plahowanje nuklow jako jedna z najrozšěrjenišich zaběrow wobsedźerjow ležownosćow na wsach zda so tele dny na mnohich městnach wohrožena być. Wjacori plahowarjo skorža, zo je jim w běhu mało dnjow wulki dźěl jich nuklow slaknył. We Wotrowje su pady znate, zo zwostaštej z dźesać nuklow jeničce hišće dwaj, w Pančicach-Kukowje su plahowarjo połojcu wobstatka zhubili, druhdźe samo cyły. Zjaw bě wšudźe samsny. Wječor běchu nukle hišće čiłe, nazajtra ležachu w swojim pukloće mortwe z kreju wokoło klamy.

W Nuknicy a předewšěm wokoło tamnišeje skały knježi tele dny móhłrjec zaso wuwzaćny staw. Tam maja młodostni ruce połnej dźěła z přihotami kóždolětneho hudźbneho festiwala.

Nuknica (tw/SN). Słónco smali. Na zelenej łuce blisko Nukničanskeje skały traktor brunči. Sydom młódšich holcow a hólcow křesła, blida, stólcy a wulke płachty za stany z připowěšaka ćaha. Byrnjež so poćili, su wšitcy dobreje nalady. „Mamy hišće tójšto dźěła, zo bychmy pjatk wopytowarjow na Nukstock witać móhli“, rozłožuje Syman Deleńk, sobustaw towarstwa Barakka, „stany, jewišćo, technika kaž tež dekoracija – na wšitko dyrbimy kóžde lěto znowa myslić a zaso natwarić.“

Němcy. Runje před Němčanskej wohnjowobornej gratownju je so zawčerawšim nakładne awto wupaliło. Šofer a sobujěducy chcyštaj tam blida a ławki wotkładować, jako krótko do toho smjerd čuje­štaj. Přiwšěm hišće ke gratowni dojědźeštaj, hdźež so awto palić započa. Dźěl blidow a ławkow hišće wuchowachu. Jedna­ wosoba so zrani.

Po tym zo pobychu seniorojo Serbskeho šulskeho towarstwa (SŠT) na swojej dnjowej wuprawje před lětomaj w pólskej Delnjej Šleskej a loni w sewjerowuchodnej Čěskej, běchu so lětsa dojednali, zhromadnje wopytać Saksku krajnu ­zahrodnu přehladku w rudnohorinskim Oelsnitzu. W poslednim tydźenju wulkich prózdnin tak daloko bě. Wšitcy běchmy wćipni, kotre wosebitosće 7. sakska krajna zahrodna přehladka, kiž je hišće­ hač do 11. oktobra wotewrjena a kotraž steji pod hesłom „Kćenjowe sony – žiwjenske rumy“, nam poskići.

Zapołoženje, natwar a wuhotowanje wustajeńcy bě architektowy běrow z Lipska přewzał. Za to wuzwolena přestrjeń bě něhdy hórnistwowy rewěr. 1844 bě Šwikawčan Karl Gottlob Wolf prěnju kamjentnowuhlowu worštu pod zemju wotkrył. Hač do lěta 1971 na to w rewěrje Lugau-Oelsnitz kamjentne wuhlo wudobywachu. Architekća a zahrodnicy su so nětko prócowali, přirodu tak mało kaž móžno změnić, a přiwšěm zdokonjane kćějace areale wutworić. Při dopołdnišim wodźenju po wustajeńcy smy wjele rjanosćow widźeli, ale tež wjele zajimaweho słyšeli.

Radźićeljo so zetkaja

Worklecy. Twarske wustawki za nowe ležownosće w Smječkecach budu jedna tema posedźenja Worklečanskeje gmejnskeje rady jutře, štwórtk, w 19.30 hodź. w tamnišej šuli „Michał Hórnik“. Mjez druhim změja radźićeljo wotwažować wo zapodatych stejišćach nošerjow zjawnych zajimow. Dalše ćežišćo budźe druha změna wustawkow k přiměrjenju star­šiskich přinoškow za žłobik, pěstowarnju a hort. Na čole dnjoweho porjada steji spřisahanje wjesnjanosty. Posedźene je zjawne.

Porěča wo twarskich planach

Wěteńca. Tohorunja jutře w 19.30 hodź. zetkaja so čłonojo Njebjelčanskeje gmejnskeje rady, tónraz we Wěteńčanskej Bjedrichec hospodźe. Tam předstaja plany za wutwar puća wot Serbskich Pazlic­ do Miłoćic, při čimž póńdźe pře­dewšěm wo wotbóčku do Wěteńcy. Dale rozprawja Claudia Kilankec wo wuslědkach mjezynarodneje młodźinskeje dźěłarnički. Nimo toho porěča radźićeljo wo nakupje a wo natwarje fotowoltaikoweje připrawy. Tež tele posedźenje je zjawne, wobydlerjo su tuž přeprošeni.

Biblioteka zaso wočini

Stawizny přewodźeja mnohe generacije do přichoda

Serbska wučerka a spisowaćelka Marja Kubašec je Radworčanam krute zapřijeće a tak zdobom kubłarjam a chowancam pěstowarnje, kotraž je po njej pomjenowana. Kubłanišćo na kromje wsy Pod dubami 2 je wot lěta 1994 w nošerstwje Budyskeho Dźěłaćerskeho dobroćelstwa (AWO). Runje tele nakromne połoženje skići dźěćom dobre zakłady wuwića. Cyle w zmysle Marje Kubašec swoje kajkosće a zamóžnosće dale wuwiwać, dźěłaja kubłarki a kubłarjo z dźěćimi. Wosebje rady wužiwaja krótke puće do přirody. Hrajkanišćo při pisanje wobarbjenym domskim jim njedosaha. Dyrbja won, sej swět wotkryć. To činja mjeztym hižo po wjacorych generacijach dźěći a kubłarjo.

Kónc meje wotměchu so prěnje hry serbskeje beachvolleyballoweje ligi w Róžeńće. Serbske Nowiny wo tym rozprawjachu. Nětko pak je tróšku ćišiny wokoło noweje ligi zaćahnyło. Clemens Šmit je so tuž załožerja ligi Jurja Bjeń­ša za přičinami toho prašał, čehodla jenož hišće hdys a hdys hraja.

Jurjo, beachvolleyballowa liga bu minjeny čas w najwšelakorišich medijach wuchwalowana. Nětko pak wo njej přewjele wjac njesłyšimy. Što su přičiny?

J. Bjeńš: Eksistuje jenož jedna přičina. A to je ta, zo so jenož hišće zrědka hry wotměwaja. Mje wosobinsce to tež jara mjerza, a nadźijam so, zo ligu hišće porjadnje skónčimy.

Čehodla to tak je? Nimaja mustwa wjac žadyn elan?

Nowa překupska nawodnica SLA

Budyšin. Katrin Suchec-Dźisławkowa z Chasowa je wot 1. awgusta nowa překupska nawodnica w Serbskim ludowym ansamblu, kaž wottam zdźěleja. Studowana juristka a zawodna hospodarka je hižo dlěsi čas ludowy ansambl poradźowała. Městno překupskeho nawody bě, po tym zo bě Marko Kowar ansambl loni w lěću wopušćił, njewobsadźene.

25. domjaca protyka wušła

Budyšin. W nakładnistwje Lusatia je nětko 25. hornjołužiska domjaca protyka wušła. Jubilejne wudaće wopřijima mjez druhim přinoški Dietricha Šołty wo tworjenju Jurja Brězana, Trudle Malinkoweje wo Kubšiskej misionarce, Hinca Šewca wo Satkuli, Susanny Hozyneje wo ludowej medicinje a Manfreda Laduša, kiž je hižo wot prěnjeje protyki bjez přestawki zastupjeny.

Beese rěčnik knježerstwa