Z wudaća: wutora, 09 februara 2016

Bad Aibling (dpa/SN). Při zražce dweju regionalneju ćahow njedaloko hornjobayerskeho Bad Aiblinga je dźensa rano znajmjeńša dźewjeć wosobow žiwjenje přisadźiło. Něhdźe 90 ludźi so zrani, mjez nimi je 40 ćežko a 15 jara ćežko zranjenych, kaž rěčnik policije zdźěli. Wón njewuzamkny, zo w rozwalinach hišće dalše wopory nadeńdu. Pomocnicy njemějachu tež hodźiny po njezbožu na ćežko přistupnym městnje w lěsu hišće dospołny přehlad. Ćahaj priwatneho železniskeho předewzaća běštej w 6.50 hodź. na jednočarowym wotrězku frontalnje do so zrazyłoj. Při tym jedyn z njeju z kolijow wuskoči. Mjez pomocnikami běchu tohorunja čłonojo Awstriskeho čerwjeneho křiža.

Statysacy ćěkaja před bojemi wo Aleppo

Berlin/Ankara (dpa/K/SN). Předsyda SPD Sigmar Gabriel w kotrowersnej naležnosći, hač měli starši mjenjelětnych ćěkancow do Němskeje přińć, nětko namjetuje, rjadować kóždy pad za sebje. „Nadźijam so, zo móžemy kolegow z CDU wo tym přeswědčić, zo dyrbi so na kóncu čłowjesce rozsudźić, z lubosće k blišemu a zamołwiće“, rjekny wicekancler w Hamburgu. Njerjadowany přićah staršich wón wotpokazuje. „Afghaniske instancy praja, ,hdyž wy zjawnje poskićiće, zo smědźa swójbni njepřewodźanych mjenjelětnych za nimi přićahnyć, potom mnozy starši swoje dźěći na cyle strašne pućowanje pósćelu.‘“ We wonej wadźeńcy dźe wo to, hač měł tež za njepřewodźane dźěći a młodostnych přićah swójbnych na dwě lěće suspendowany być. Knježerstwo bě wotpowědny naćisk zakonja bjez dorěčenja z Gabrielom schwaliło.

Berlin (dpa/K/SN). Sakski ministerski prezident Stanisław Tilich je sej jako prezident Zwjazkoweje rady wot Němskeje žadał za Pólsku a dalše staty srjedźneje a wuchodneje Europy wjace zrozumjenja měć. „Smy z powučowanjom jara spěšni“, wón zwurazni. Samozrozumliwje je nowe pólske knježerstwo při tym, sadźeć nowe akcenty. „Wone pak je tež wobkrućiło, zo chce Pólska wostać čłonka EU a NATO.“ Poćahi mjez Pólskej a EU, předewšěm z Němskej, su po nastupje nacionalno-konserwatiwneho knježerstwa we Waršawje wobćežene. Komisija EU pruwuje, hač Pólska ze zakonjemi nastupajo statne medije a wustawowe sudnistwo njezranja europske statoprawniske zasady.

Berlin (dpa/SN). Něhdyši financny minister Grjekskeje Gianis Varoufakis je dźensa w Berlinje ze swojimi sobuwojowarjemi ze wšeje Europy nowe demokratiske hibanje „Democracy in Europe Movement 2025“ předstajił. W nim chcedźa europske protestne hibanja zjednoćić a dalšemu rozpadowanju Europy zadźěwać, Varoufakis zdźěli. Europske institucije měli so demokratizować.

Athen (dpa/SN). Fronty mjez protestowacymi grjekskimi ratarjemi a Athenskim knježerstwom su dale sprostnjene. Přichodny pjatk móhło k nowej konfrontaciji dóńć: Ratarjo připowědźichu, zo ze swojimi traktorami do centruma Athena přijědu. Knježerstwo připowědźi razne naprawy, zo by tomu zadźěwało. Ratarjo mjeztym tři tydźenje wažne dróhi, namjezne přechody a kolije blokuja.

London (dpa/SN). Ćežki wichor ze spěšnosću hač do 150 km/h je na juhu a zapadźe Wulkeje Britaniskeje cychnował. Njewjedrowa fronta „Imogen“ přetorhny milinu w 20 000 domjacnosćach, rozprawjeja britiske medije. Wjacore wosoby so zranichu. Nadróžne a železniske zwiski běchu přetorhnjene, runje tak namórski zwisk do Francoskeje. Na pobrjohu žołmjachu žołmy 16 metrow wysoko.

Praha (ČŽ/K). Hačkuli je Pegida zwrěšciła ze swojim wotpohladom, z masowymi demonstracijemi we wjacorych europskich stolicach „twjerdźiznu Europu“ přećiwo hrožacej islamizaciji wutworić, je wona w Praze wěsty wuspěch měła. Tam je k wjacorym protestnym zarjadowanjam dóšło. Na Hradčanskim naměsće zhromadźi so něšto tysac ludźi, wustupowacych přećiwo islamizaciji Čěskeje. Předsyda Bloka přećiwo islamej Martin Konvička jim „wuswětli“, zo nawal ćěkancow „je inwazija statysacow młodych muži, wo kotrychž ničo njewěmy a kotřiž njepochadźeja ze Syriskeje“. Wobdźělnicy wołachu hesła kaž „Tule smy my doma.“ Z transparentami zwuraznješe so tež wótra kritika němskej kanclerce Angeli Merkel. Policija je měła wjele dźěła, zo by antiislamistow a demonstrantow za podpěranje migrantow wot so dźěliła. Nachwilnje zajachu zastojnicy 13 wosobow dokelž běchu nadpadowali reporterow rozhłosa a telewizije, kotřiž na městnje wo podawkach rozprawjachu. W socialnym centrumje Klinika, kiž stara so wo migrantow, je skupina zakuklencow spytała woheń zamiškrić.

Dešno (HA/SN). Přichodne tydźenje, hač do 10. apryla, steji znaty serbski fotograf Gerald Große w srjedźišću Domizniskeho muzeja w Dešnje w Domowinskej župje Delnja Łužica. Zawčerawšim, njedźelu, su tam nowu wosebitu wustajeńcu „Heimspiele – domagraśa“ z něhdźe 30 čornoběłymi fotografijemi wotewrěli, kotrež pochadźeja z knižneje nowostki Großy. Tu předstaja tež na Lipšćanskich knižnych wikach. Swoju łužisku premjeru změje kniha 3. apryla, tohorunja w Dešnjanskim muzeju.

Babett Zenkerowa, nawodnica muzeja, kotryž měješe loni 10 000 wopytowarjow, powita njedźelu něhdźe 50 zajimcow na wotewrjenje wustajeńcy, mjez nimi tójšto znatych łužiskich fotografow. Nawodnica předstaji jim žiwjenje mjeztym 73lětneho Geralda Großy a jeho wob­šěrne wuměłske skutkowanje jako fotograf. Wusko zwjazany bě Große stajnje tež z kalendrom „Křinja – Die Truhe“, za kotryž na wšě 30 lět fotografowaše. Při tym stajnje zaso tójšto łužiskich a serbskich drohoćinkow wotkry, zwobraznjejo rědke wosebitostki łužiskeho a serbskeho žiwjenja.

Towarstwam z Hamorskeje gmejny dać městnosć za zetkawanja a zarjadowanja najwšelakorišeho razu je zaměr projekta, kotryž chce Hamorska gmejnska rada zwoprawdźić.

Hamor (AK/SN). Swobodna wyša šula Hamor ma so na zetkawanski centrum wuwić. K tomu je so gmejnska rada na swojim wčerawšim posedźenju wuznała. Z jednym wzdatym hłosom radźićeljo schwalichu, za něhdźe 14 000 eurow planować cyłkowny objekt, tepjenje, přewětrjenje, sanitarne připrawy a elektrotechniku. „W prěnim twarskim wotrězku chcemy wohnjoškitne připrawy ponowić, fasadu energetisce saněrować a druhi horni poschod šulskeho twarjenja na zetkawanski centrum wutwarić“, rozłoži nawodnica twarskeho zarjada gmejny Cortina Kokles. Předwidźane je dale energetiske saněrowanje woknow, durjow a třěchi. Wšitko ma so tak wuhotować, zo maja tež zbrašeni w chorobnych stołach abo ludźo, kotřiž spatnje běhaja, bjez kóždehožkuli zadźěwka přistup do twarjenja. Za wšitke tele naprawy chce gmejna spěchowanske srědki z kooperaciskeho programa Interreg Pólska–Sakska zasadźić.

Podobnje kaž w Kulowje a Njebjelčicach knježeše minjeny pjatk tež na póstnicach za zbrašenych w Chróšćanskej „Jednoće“ dobra nalada. Přichwatali běchu nory z Budyšina, Pančic-Kukowa, Smječkec, Lěskeje, haj samo z Drježdźan a Arnsdorfa. Dohromady bě jich wjace hač 200 póstnicarjow. To pokazuje, zo so zbrašenym w Chrósćicach kóžde lěto jara lubi.

Organizator bě kaž hižo wjele lět Bosco Nowak. Jemu poboku su Chróšćanscy młodostni kaž tež někotre žony z towarstwa „Domizna“ ze swojimi słódnymi kołbaskami. Wo hudźbu postarał je so znowa DJ Frank Law. Dokelž tež zbrašeni wjele prócy za swoje kostimy nałožuja, je ćežko so za najrjeńši rozsudźić. Tuž dóstachu po polonezy wšitke nory rjane myto, sponsorowane wot zawodow.