Z wudaća: srjeda, 25 meje 2016

Budyšin (SN/CoR). „Často bě Jurij Brězan z hosćom tu, a přeco běchu to wusahowace wokomiki. Wulkotnje, zo móžemy jeho nětko česćić“, praji sobudźěłaćerka měšćanskeje biblioteki Gabriele Ankele wčera wječor na Budyskej knižnej premjerje biografije wo najwuznamnišim serbskim spisowaćelu 20. lětstotka. Połna bě žurla, jako předstaji awtor prof. dr. Dietrich Šołta něhdźe 60 zajimcam knihu, nastatu składnostnje 100. posmjertnych narodnin Brězana 9. junija. Mjez hosćimi bě Christian Stottele, kiž je w Ravensburgskim nakładnistwje Otto Maier Brězanowe knihi wudawał.

Z połnej paru přihotuja w sprjewinym měsće 1014. Budyske nalěćo. Wot zajutřišeho hač do njedźele dožiwja wopytowarjo wjace hač 820 sobuskutkowacych w 65 skupinach na třoch jewišćach. Na Žitnych wikach natwarichu dźensa Jan Wawrik a dalši pomocnicy­ serbsku piwowu zahrodu, hdźež přichodne dny k posydnjenju přeprošeja. Foto: SN/Maćij Bulank

Z tajkim padom so Zhorjelske krajne sudnistwo kóždy dźeń njezaběra. Njeskutk – rubježny nadpad na Bukečansku wotnožku lutowarnje – sta so před 19 lětami. Podawki rekonstruować je tuž ćežko, ćim bóle, dokelž wobskorženy prěje, zo bě wobdźěleny.

Ilona B. hišće dźensa na wony dźeń mysli, jako so wo swoje žiwjenje boješe. 23. januara 1997 přijědźe wona kaž wšědnje krótko do napoł wosmich na dźěło w Bukečanskej wotnožce lutowarnje. Hromadźe ze swojej mjeztym ze­mrětej koleginu Christel S. staraše so tam wo pjenježne naležnosće ludźi. Tón dźeń pak bě wšitko hinak. Lědma zo bě Ilona B. durje personalneho zachoda wočiniła, ju hižo dwě ruce hrabnyštej a do twarjenja sćahnyštej.

Zhorjelc (JŠo/SN). Šulerjo 12. lětnika Budyskeho Serbskeho gymnazija wobdźělichu so hač do dźensnišeho na wěstotnym treningu za wodźenje awta w Zhorjelcu. Trening steji pod hesłom „Mission zero“(misija nula). Jeho wosebitosć je, zo je za šulerjow darmotny, dokelž spěchuja jón Swobodny stat Sakska kaž tež wjacori sponsorojo. Cil treninga bě, strachi a njewěstosće w kritiskich situacijach přewinyć a tak ličbu zranjenych abo samo mortwych we wobchadźe pomjeńšić. K tomu zwučowachu wjacori fachowcy z wobdźělnikami jězdźenje z njestabilnymi awtami, pola kotrychž stej zadnjej kolesy podobnej tymaj nakupowanskeho wozyčka. Nimo praktiskich nazhonjenjow sposrědkowachu šulerjam tež teoretisku wědu jako zakład, zmištrować strašne situacije a je tak přežiwić.

Při kupanju kedźbować

Wojerecy. Zo dyrbiš tež při kupanju na swoje wobsydstwo dźiwać, dyrbješe minjenu njedźelu młodostny při Šibojskim jězoru bolostnje nazhonić. Jako so 14lětny z wody na pobrjóh nawróći, bě jeho handy Samsung Galaxy fuk. Aparat bě něhdźe 600 eurow hódny.

Demografiske wuwiće tež před strowotnistwom njezastanje

Chrósćicy (JK/SN). Skupina CDU zarjadniskeho zwjazka Při Klóšterskej wodźe zahaji wčera w Chrósćicach rjad zarjadowanjow, na kotrychž chcedźa zhromadnje z wobydlerjemi gmejnow zwjazka rozmyslować, kak měł abo móhł přichod na serbskich wsach wupadać. Wčera wěnowachu­ so wažnej temje strowotniskeho zastaranja na wsy. K tomu witaše Chróšćanski wjesnjanosta Marko Kliman (CDU) před něhdźe dwaceći zajimcami jednaćela Hornjołužiskich klinikow tzwr Reinera E. Rogowskeho, zubneho lěkarja dr. Thomasa Hocha z Wóslinka a nawodu Chróšćanskeho Domu swj. Ludmile Wendelina Brězana.

Reiner E. Rogowski předstaji tuchwilnu a móžnu přichodnu situaciju strowotnistwa w Budyskim wokrjesu. Strowotniske zastaranje zawěsćić je žadanje časa, kotrež mamy hižo nětko přihotować. Demografija tež před strowotnistwom njezastanje. Politika ma wuměnjenja tworić, zo wostanje najebać ze­starjenje wobydlerstwa strowota tež na wsach dale wěsće zastarane kubło.

Chrósćicy. Würzburgska spěwytwórča Stefanie Schwab spěwa njedźelu, 29. meje, w 19 hodź. w Chróšćanskej putniskej hospodźe. Jeje program „Po puću“ wotbłyšćuje wyšiny a nižiny žiwjenskeho puća, při čimž so wuměłča sama na klawěrje, akordejonje abo gitarje přewodźa. Jeje teksty su poetiske a přeco na zakładźe jeje wěry nastali. Z nimi chce 52lětna křesćanka ludźom tež nowu zmužitosć dać. Zastup je darmotny, prosy so wo pjenježne dary. Połojca z nich je postajena za projekt „Salam“, z kotrymž trawma­tizowanych ćěkancow podpěraja.

Wotrow (lr/SN). 23 dźěćacych a wosom młodźinskich porow je minjenu sobotu wokoło Wotrowskeje meje rejwało, štož přiwabi tójšto wjesnjanow a dalšich zajimcow. Marian Wjenk hraješe k tomu na akordeonje. Wot toho časa, zo wotměwa so mejemjetanje na nowym sportnišću, maja tam z Wotrowskej cyrkwju wosebje rjanu kulisu. Kral a kralowna dźěći běštaj Syman Rachel a Josefa Pfeiferec. Pola młodźiny doby Tadej Čornak a wu­zwoli sej Johannu Cyžec za kralownu. Reje­ běchu Judith Šwanowa a dalše maćerje nazwučowali. K wječornym rejam hraješe kapała SerBeat. Tež někotružkuli pěseń sej Wotrowčenjo zaspěwachu. Wo ćělne­ derjeměće starała je so wjesna młodźina, a stajnje knježeše dobra nalada. Cyłkownu režiju swjedźenja měještaj Rafael Wjacławk a Matthias Wróbl.

Ćisk (SN). Na mjeztym šesty drastowy bal přeproša Serbska rejwanska skupina Ćisk sobotu, 28. meje, do wjesneho hosćenca „Zeleny wěnc“. Budźe to dobra składnosć, swoju narodnu drastu – hač wot wowki zdźědźenu abo wot přećelow wupožčenu – prezentować a mnohotnosć serbskeje swjedźenskeje drasty wob­dźiwać. Wobdźělić chce so mjez druhim drastowe towarstwo z błótowskich Bórkowow. Přeprošeni su tohorunja wšitcy, kotřiž sami žanu drastu nimaja, maja pak wjeselo na rejwanju a na dujerskej hudźbje. K rejam hudźa Chróšćanscy muzikanća.

Wječor zahaja rejwanske a drastowe skupiny w 19 hodź. z tradicionalnym zaćahom na žurlu hosćenca. Přizamknje so poloneza, kotruž lětsa znowa šefchoreografka Helga Hansch organizuje. Trochu pozdźišo poskića hosćićeljo swoje woblubowane šmałcowe a pokładźene pomazki kaž tež połnócnu rejwansku chłóšćenku. Zastup płaći pjeć eurow. Zbywace zastupne lisćiki njech skazaja sej zajimcy pod telefonowym čisłom 03571/ 913 358.

Waršawa (dpa/SN). Narodnokonserwatiwny pólski stronski předsyda Jarosław Kaczyński dwělomne reformy noweho knježerstwa zakituje. „Njecofnjemy ani kročałku“, rjekny wón žurnalistam knježerstwu bliskeje nowiny Gazeta Polska. Wčera bě so wicešef komisije EU Frans Timmermans z ministerskej prezidentku Beatu Szydło zetkał, zo by z njej wo justicnym zakonju rěčał, kotryž po nahledźe EU dźěło sudnistwa kraja lemi. „Europska elita njemóže so z demokratiskimi wólbami w Pólskej wotnamakać“, Kaczyński w tym zwisku rjekny.

Koalicija z prawicarjemi

Tel Aviv (dpa/SN). Ultraprawicarska israelska strona Beitenu (Naš dom Israel) je so prawicarsko-nabožnemu knježerstwu ministerskeho prezidenta Benjamina Netanjahuwa přizamknyła. Netanjahu a ultraprawicarski předsyda strony Avigdor Lieberman staj dźensa wotpowědne koaliciske zrěčenje podpisałoj. Lieberman ma so z nowym zakitowanskim ministrom Israela stać.

Talibanojo z nowym šefom