Z wudaća: štwórtk, 01 decembera 2016

Mortwej wjelkaj w Braniborskej

Kopańce. W južnej Braniborskej su mortwej wjelkaj našli. Wutoru bě hajnik na wotžnjatym polu pola Žargonja (Sergen) we wokrjesu Sprjewja-Nysa wjelka našoł, kotryž tam hižo něšto dnjow ležeše. Jeho organy běchu hižo wužrane. Pola Krynicy we wokrjesu Łobjo-Halštrow bě wjelk po zražce z awtom zahinył. Wobě zwěrjeći nětko w instituće přepytuja.

Sakska w geotermiji wodźaca

Drježdźany. Při wužiwanju zemskeje ćopłoty je Sakska po wšej Němskej wodźaca. Loni su dalše 3 376 kilowattow energije přizamknyli. Hladajo na woby­dlerstwo je to najwjetši cyłozwjazkowy rozrost, wobswětowe ministerstwo informuje. Na druhim a třećim městnje slědujetej Bayerska a Braniborska. Kraj wužiwanje geotermije spěchuje.

Tójšto njezbožow sněha dla

Rektorojo kritizuja pobrachowacy wysokošulski status

Budyšin (UM/SN). Na terenje Budyskeje studijneje akademije tuchwilu twarja. 3,7 milionow eurow nałoži tam Swobodny stat Sakska za twar noweho labora, kotryž ma dotalne njedosahace rumnosće narunać. Zapósłanc krajneho sejma Marko Šiman (CDU) ma naprawu za „wažnu kročel, Budyšin jako kubłansku městnosć zesylnić a atraktiwitu stejnišća přisporjeć“.

Wojerecy pytaja za idejemi, tamniše stare město wožiwić. Tuchwilu tam mnohe wobchody prózdne steja. Zašły tydźeń bě čěska delegacija přijěła, zo by so na městnje wo potencialach wobhoniła. Bianka Šeferowa je so wo zeńdźenju ze cityjowej managerku Yvonne Zschornack-Lubner rozmołwjała.

Kak je k zetkanju z čěskej delegaciju we Wojerecach dóšło?

Y. Zschornack-Lubner: Pytamy stajnje za móžnosćemi Wojerowske stare město z atraktiwnymi poskitkami wobohaćić. Přiběraca ličba čěskich turistow we łužiskej jězorinje bě jedne wuchadźišćo, za čěskimi partnerami pytać. Tak skontaktowachmy so ze sobudźěłaćerjom kontaktneho centruma za saksko-čěsku hospodarsku kooperaciju Jiříjom Zahradníkom w Žitawje. Wón je so hnydom za ideju zajimował a překupcow narěčał.

Kajki bě wothłós?

Na zhromadnym posedźenju techniskeho wuběrka gmejny Ralbicy-Róžant a zastupjerjow Chróšćanskeje gmejny a pěstowarnje kaž tež staršiskeje přirady Ralbičanskeje pěstowarnje su wčera rozsudźili, štó budźe wot 2. januara w Ralbičanskej šulskej kuchni warić.

Róžant (JK/SN). Dojednali su so na rodźeneho Peručana Alarcona Cardenasa-Hančika, kiž je ze Serbowku woženjeny a bydli w Boranecach pola Ra­dworja. Wón je jedyn z cyłkownje štyrjoch zajimcow, kotřiž běchu so na wupisanju gmejny k wobhospodarjenju šulskeje kuchnje požadali. Dotalnej wobhospodarjerce kuchnje běštej wupowědźiłoj.

W Njeswačanskim domizniskim muzeju wustajeja wot minjeneho kónca tydźenja nowosć: njedźelsku swjedźensku drastu Njeswačanskich ewangelskich Serbowkow, w kajkejž chodźachu wone hišće kónc 19. a spočatk 20. lětstotka. Zhotowiła je ju Worklečanska šwalča Petra­ Kupcyna na zakładźe fotografije, kotruž pokazuje tule nawoda muzeja Arnd Lehmann. Originalnu drastu chowaja w Drježdźanskim Mu­zeju za sakske ludowe wuměłstwo. Zhotowjenje mjenowaneje drasty je Załožba za serb­ski lud spěchowała. Přehladka w Njeswačidle je hač do 15. januara stajnje njedźelu popołdnju wote­wrjena. Foto: Manfred Laduš

Lemišow/Kamjenc (SN/CoR). Předsydstwo Budyskeje župy„Jan Arnošt Smoler“ zetka so wčera w Lemišowje. Wotpohlad, so zhromadnje na přednošk Franca Čornaka w Stróžanskim Domje tysac hatow podać, so bohužel njezwoprawdźi, dokelž tón chorosće dla wupadny.

Prěnja tema wčerawšeho wuradźowanja bě župna adwentnička jako kónclětne zarjadowanje, wotměwaca so 8. decembra w 16 hodź. w Budyskim Serbskim domje. Tam chce županka Jana Pětrowa čłonam rozprawu dźěławosće lěta podać. Dale je so župne předsydstwo wčera z diskusiju wo nowelěrowanju sakskeho šulskeho zakonja zaběrało. Wone wobzamkny, w tym nastupanju stejišćo Domowiny podpěrać. Přihotuja nětko list předsydźe třěšneho zwjazka. Kaž regionalna rěčnica Sonja Hrjehorjowa našemu wječornikej zdźěli, chcedźa jón čłonam župy na adwentničce předstajić. Jako­ dalšu temu su dźěłowy plan za lěto 2017 wobjednali a wo tym wuradźowali, kotre zarjadowanja chcedźa klětu organizować.

Bogotá (dpa/K/SN). Po 50 lětach krawnych wojowanjow je historiske měrowe zrěčenje mjez kolumbiskim knježerstwom a zběžkarjemi Farc doskónčnje wobzamknjene. Po senaće je tež parlament jednohłósnje paketej přihłosował, tak zo je tón nětko płaćiwy. Něhdźe 7 000 rebelow ma w běhu poł lěta brónje złožić a politisku stronu załožić. Poł lětstotka trajacy konflikt bě sej něhdźe 270 000 mortwych žadał. K tomu je něšto milionow ludźi swoju domiznu wopušćiło.

Lětadłu ćěriwo wušło?

Medellín (dpa/K/SN). K tragiskemu lěta­dłowemu njezbožu, z kotrehož woporom je so brazilske koparske mustwo Chapecoense stało, bě najskerje njedosahaceho ćěriwa dla dóšło. Na to pokazuje škričkowanje mjez pilotami wjacorych mašinow a towerom. „Nimamy hižo ćěriwo“, bě pilot znjezboženeje mašiny sčasom zdźělił. Njesignalizujo „nuzu“ smědźeše pak najprjedy druhe lětadło přizemić. Chwilu pozdźišo so kontakt přetorhny.

Dojednanje mawty dla

Francoski satiriski časopis Charlie Hebdo je wot dźensnišeho tež w Němskej na předań, kaž tule w Hamburgu. Prěnje němskorěčne wudaće wěnuje so zwjazkowej kanclerce Angeli Merkel (CDU) kaž tež předsydce AfD Frau Petry. Merkel kritizuja, dokelž chce dalše štyri lěta w zastojnstwje wostać. Němska wersija wuchadźa tydźensce a ma 16 stron. Prěni nakład je 200 000 eksemplarow. Foto: dpa/Christian Charisius

Waršawa (dpa/K/SN). Wosom smjertnych woporow žadaše sej ćežke njezbožo, ke kotremuž bě wčera w koporowym podkopku Rudna njedaloko Połkowic dóšło. Poslednich třoch hišće pytanych hórnikow su wječor mortwych nadešli. Pjećoch móžachu wuchować. Premierka Beata Szydło je hišće samsny dźeń městno njezboža wopytała a přiwuznym woporow swoju sobuželnosć wuprajiła. Prezident Andrzej Duda přilubi zawostajenym statnu podpěru. Po zdźělenju mějićela podkopka KGHM bě zemjerženje sylnosće 3,4 za sćěh měło, zo so dźěl miny sypny. Jedna z ameriskich registrowarnjow zemjerženjow bě wo sylnosći 4,4 rěčała.

Do kóždeho filma narodnu hymnu spěwać dyrbja wotnětka we wšitkich kinowych žurlach Indiskeje. Nimo toho maja wopytowarjo při tym jako znamjo respekta stanyć. Tole je najwyše sudnistwo kraja w New Delhiju wukazało. Noworjadowanje ma ludźom „začuće angažowaneho patriotizma zašćěpić“. Dotal bě hymna jenož w někotrych statach Indiskeje z wašnjom.

Na kruwjacu pastwu nawróćiło je so dźiwje swinjo Johann w Delnjej Sakskej, po tym zo bě w lěću po lěsu brodźiło. Kruwy běchu so hižo loni z wjele lubosću wo wosamoćene prosatko starali a je do swojeho cyłka přiwzali. Prawdźepodobnje bě Johann swoju mać zhubił. Mjeztym je kundroz chětro narostł. Najebać to bě witanje na kruwjacej pastwje wutrobne: Kruwy swojeho Johanna lizachu a dźělachu z nim swoju picu.