Z wudaća: štwórtk, 01 decembera 2016

Berlin (SN/MkWj). Mjeńšinowa rada štyrjoch awtochtonych mjeńšin a narodnych skupin Němskeje je so wčera a dźensa w Berlinje schadźowała, a to lětsa štwórty króć. Zastupnicy Sewjernych Frizow, Danow w Němskej, Sintow a Romow kaž tež Łužiskich Serbow mějachu při tym dosć wobšěrny program zmištrować. Tak rěčachu z prezidentom Zwjazkoweje centrale za politiske kubłanje Thomasom Krügerom wo tym, kak ludźi za problemy mjeńšin sensibilizować. Dźensa słyšachu wobdźělnicy mjez druhim přednošk nawodnicy Rěčneho centruma WITAJ Beaty Brězanoweje a předsydy Domowiny Dawida Statnika wo dwurěčnym kubłanju we Łužicy. Problemy­ mjeńšin chcedźa nalěto tež w zwjazkowym sejmje wobjednać.­

Drježdźany/Budyšin (SN). Pozitiwny trend na wukubłanskich wikach we wuchodnej Sakskej dale postupuje. Tak je dotal 546 młodych žonow a 1 440 muži wukubłanske zrěčenje w Drježdźanskim komornym wobwodźe podpisało. Cyłkownje 1 986 nowych wukubłanskich zrěčenjow woznamjenja porno lońšemu plus 1,6 procentow. Tak je so dobry wuslědk zašłeho lěta znowa stopnjował. „Ličby­ pokazuja, zo so wulka próca rjemjeslniskich předewzaćow, zjednoćenstwow a rjemjeslniskeje komory wo šulskich wotchadnikow wudani. Dale a wjac powołanskich započatkarjow spóznawa, zo je na wuchodźe Němskeje dosć atraktiwnych dźěłodawarjow“, wuswětla hłowny jednaćel Drježdźanskeje rjemjeslni­skeje komory dr. Andreas Brzezinski.

Rjemjesło je w regionalnym hospodarstwje kruće zakótwjene a skići młodym ludźom jara dobru powołansku perspektiwu w domiznje.

Wojerowske stare město ma ćeže z imagom. Předewšěm dźě ludźo Łužiskeho centera dla do Wojerec jězdźa. Lědma něchtó z Budyšina a Kamjenca by na to přišoł, w tym zwisku w tamnšim starym měsće nakupować. Mnozy Wojerowscy wobydlerjo sami přiznawaja, zo njejsu tam dołho wjac byli. Jeli pak so do stareho města tola raz dóstanu, dyrbja přiznać, zo bu tam wjele pjenjez inwestowane. Rjenje saněrowane domy su rjana idylka. Tole so často njepřipóznawa. Wojerowski cityjowy management pyta za idejemi, město wožiwić, a ma tež hižo dokładne plany. Wosebje rjemjeslniske předewzaća a tak mjenowane showowe wobchody bychu so tam hodźeli. Konkretne to předstawy, kotrež chcedźa zwoprawdźić. Nětko su samo čěskim wikowarjam stare město zbližili. Iniciatiwa, so wšelakim partneram wote­wrěć a po nowych pućach kročić, je prawa. Njech so poradźi! Bianka Šeferowa

Peter Čačko rozprawja z Bratislavy za Serbske Nowiny

W Modrej, městačku njedaloko Bratislavy, je hač do njedawna dźěłała cyle wosebita keramikarnja – Slovenská l’udová majolika. W časach swojeje najwjetšeje sławy měješe wona wjace hač 300 sobudźěłaćerjow. Wupruwowane fachowe mocy zhotowjachu tule typiski sortiment: talerje wšelkich družin, karany wjetše a mjeńše, šklě a šklički kaž tež tajke a hinaše wazy, wšitke wěcy z tradicionalnymi barbami wozdebjene. Tehdy bychu awtobusy před twornju lědma městna měli, hdyž su wopytowarjow z cyłeho kraja a z wukraja sem wozyli. Po dźěłarnjach swojorazneho produkciskeho drustwa běchu spochi wodźenja dźiwacych so hosći, z kotrychž by sej nimale kóždy w předawarni twornje na dopomnjenku rjany suweněr kupił. Wot najnowšeho pak knježi w „majolice“ ćišina. Předołženja a njewobknježenja hospodarskeje situacije dla dyrbjachu přestać wone unikatne wudźěłki zhotowjeć. W Modrej su nětko tež poslednich přistajenych pušćili. Dołholětna tradicija tohole ludoweho wuměłstwa je zašła.

Praha (dpa/SN). Francoska a Čěska stej so jasnje přećiwo winowatostnym kwotam za rozdźělenje ćěkancow w Europskej uniji wuprajiłoj. W tymle prašenju knježi přezjednosć, rjeknyštaj čěski prezident Miloš Zeman a jeho francoski kolega François Hollande po swojim zetkanju wčera w Praze. Wažne je, zo namakaja so dostojne čłowjeske rozrisanja a zo so migracija kontroluje. Tak žadaštaj sej wonaj skutkowniši škit wonkownych mjezow EU. Bě to prěni wopyt francoskeho prezidenta, po tym zo bě wón před štyri a poł lětom zastojnstwo nastupił.

Jedna z temow zetkanja bě poćah k Ru­skej. Zeman je znaty jako kritikar sank­cijow, kotrež bě EU po ruskej aneksiji Krimy wukazała. Hollande potwjerdźi, zo je Rusku stajnje jako partnera wobhladował. Moskwa pak dyrbjała wěste zasady a prawidła dodźeržeć. Wón pokaza w tym zwisku na ćerpjenje ciwilneje ludnosće w Aleppje. Ruska podpěruje w syriskej wobydlerskej wójnje ze swo­jimi nalětami na Aleppo wójsko syri­skeho mócnarja Bashara al-Assada.

Budyšin (SN/CoR). Na poslednim lětušim zarjadowanju „Kofej w třoch“ Budyskeho Serbskeho muzeja stejachu wčera pod hesłom „Postrow ze Serbow“ serbske motiwy na historiskich fotach a pohladnicach w srjedźišću. Kuratorka Andrea Pawlikowa poda małemu kruhej zajimcow zakładne informacije k temje, při čimž złožowaše so na publikacije dr. Marije Měrćinoweje. Přitomni běchu zdźěla tež sami stare pohladnicy sobu přinjesli, a tak wuwi so čiła rozmołwa a wuměna wo tym, što abo štó je na nich widźeć a hdy a hdźe bě karta nastała. Wosebitosć měješe Měrana Cušcyna sobu: Čěske pohladnicy ze serbskimi motiwami a dwurěčnymi­ postrowami. Tukachu na to, zo běchu rjad w 1930tych lětach ćišćeli. Rolf Schulze z Delnjeje Kiny, kotrehož zběrka wopřijima něhdźe 4 000 Budyskich pohladnicow, dźiwaše so kreatiwnych motiwow dla, kotrež dźensa Serbski konsum wuda. Spodźiwne bě přeprošenje Lichtenhainskeho towarstwa na kostimowy bal z lěta 1908, kotrež wabješe z katolskimi družkami.

Wulki Berlinski dźenik Der Tagesspiegel wěnowaše so minjene dny w dosć wobšěrnym přinošku prócowanjam wo wu­tworjenje Serbskeho sejma. Žurnalistka Sandra Dassler bě so z teje přičiny do Choćebuza podała. Tam je so mjez druhim z Hanzom Wylemom-Kellom, jednym z rěčnikow iniciatiwneje skupiny Serbski sejm, rozmołwjała. „Na wjacorych městnach w Europje je cyle normalne, zo maja mjeńšiny swój parlament. Kóždy lud trjeba platformu, na kotrejž móže demokratisce wo swojich naležnosćach rěčeć, so wadźić a rozsudy namakać, kotrež móže tež zwonka swojeho ludu zastupować“, wona Wylema-Kella cituje.

Kell w rozmołwje z nowinarku na to pokaza, zo maja miliony ludźi po wšej Němskej serbske abo słowjanske korjenje. „Plan, swójski parlament wutworić, bě so před lětami zrodźił. Mjeztym předleži tójšto prawniskich a wědomostnych přepytowanjow k tomu“, Dassler piše. Wona pak skedźbnja tež na kritikarjow, kotřiž iniciatiwje wumjetuja, zo njemóže so na šěroke woršty ludu zepěrać.