Z wudaća: srjeda, 21 junija 2017

Ze spjateho jězora chcedźa hornje woršty wody wotwodźeć

Budyšin (UM/SN). Sakske krajne zarjadnistwo rěčnych zawěrow (LTV) planuje projekt, z kotrymž chce w Budyskim spjatym jězoru poćežowanje z módrymi algami pomjeńšić. Z pomocu noweje techniskeje připrawy předwidźa w lětnich měsacach wodu z hornjeje ćopłeje woršty jězora wotklumpać. Na te wašnje chcedźa docpěć, zo so woda jězora mjenje změša a zo su jednotliwe woršty stabilniše. To ma rozmnoženju módrych algow­ zadźěwać. Dotal běchu přede­wšěm zymnu a čistu wodu z hłubiny do Sprjewje wotwodźeli.

Dołhož spjaty jězor wobsteji, tam přećiwo módrym algam wojuja. Za čas NDR spytachu to z „biomanipulaciju“. Rubježne ryby mějachu měrliwe žrać a tak rjećaz picy změnić, na kotrehož spočatku steješe alga. W 1990tych lětach strategiju změnichu a chemiske srědki zasadźichu. Wuslědk pak bě snadny. Nowa připrawa, kotruž chcedźa nazymu twarić započeć, je wuslědk wjacelětnych přepytowanjow.

Wojerecy (AK/SN). Spěwytwórca Gerharda Gundermanna (1955–1998) chce Wojerowska kulturna fabrika (Kufa) jako wobhospodarjer wobydlerskeho centruma Piwarska hasa 1 dostojnje wopomnić. To wuzběhny nawoda Uwe Proksch w swojej rozprawje na zašłym posedźenju měšćanskeje rady. „My tworimy tak mjenowanu centralu Gerharda Gundermanna. To budźe moderna wobrazowka, na kotrejž móžeš so informować wo žiwjenjoběhu, spěwach a stacijach spěwy­twórca“, rěka w rozprawje. Wobrazowka ma so po móžnosći centralnje blisko zachoda wobydlerskeho centruma zarjadować. Tučasnje wujasnja kulturna fabrika konkretne wobsahi a financowanje. Zaměr je, wobrazowku hač do 21. junija 2018 k dwacetym posmjertninam Gundermanna nastajić.

Wojerecy (KD/SN). Telewiziju hladać je dźěćom často chětro wažne, wosebje trikowe filmy a serije, kotrež přećeljo hladaja. Starši, wučerjo a kubłarjo maja tónle telewizijny konsum wodźić a zaručić, zo 14lětni filmy, kiž statny młodźinski škit hakle wot 16. abo 18. žiwjenskeho lěta dowola, njehladaja. „Štóžkuli tele před­pisy ignoruje, jedna přećiwo zakonjej a móže za to do jastwa přińć“, warnuje pedagoga za medije Michał Cyž, nawoda Budyskeho studija Sakskeho wukubłanskeho a wupruwowanskeho kanala (SAEK).

Na zjawny přednošk

Budyšin. Z jeničkej čěskej wsu w Bołharskej zaběra so zjawny přednošk, kotryž budźe jutře, štwórtk, w 13.30 hodź. w Budyskim Serbskim instituće na Dwórnišćowej. W jendźelskej rěči referować budźetaj tam Lenka Budilová a Marek Jakoubek z Prahi.

Kino na předwječoru festiwala

Chrósćicy. Na předwječoru mjezynarodneho folklorneho festiwala přepro­šatej župa „Michał Hórnik“ a Rěčny centrum­ WITAJ na kinowe předstajenje pod hołym njebjom na Koklic statoku w Chrósćicach. W 21 hodź. pokazaja tam festiwalne impresije z lěta 2009. Tomu přizamknje so w 21.30 hodź. komedija „Frau Müller muss weg“ ze serbskej dźiwadźelnicu Gabrielu Mariju Šmajdźinej we hłownej róli.

Pytaja wólbnych pomocnikow

Budyšin. Za 30 lokalow k wólbam zwjazkoweho sejma 24. septembra pyta město Budyšin čestnohamtskich sobudźěłaćerjow. Zajimcy njech přizjewja so w měšćanskim zarjadnistwje.

Techniki dla so nastróžił

Horni Wujězd. Wodźenski asistencny system bě po wšěm zdaću wina na wobchadnym njezbožu zawčerawšim na awtodróze A 4 pola Hornjeho Wujězda. Tam chcyše wodźer Škody awtodróhu wopušćić. Zajědźe tuž na prawu jězdnju, ale bjez toho zo by směrowu lampku zaswěćił. Na to reagowaše po čarje wjeducy asistent a tróšku napřećo wodźeše. Toho so šofer nastróži a sylnje do tamneho směra zawiny, tak zo je ze swojim Superbom do nabóčneho wobhrodźenja prasnył.

Hórnikecy (UH/SN). Ze swojej spektakularnej kulisu wopokaza so Hórnikečanska energijowa fabrika minjeny kónc tydźenja jako optimalne městno za łužiske zetkanje oldtimerow a jězdźidłow z módrej swěcu. Wojerowske towarstwo ­fanow starych jězdźidłow bě prěnje zetkanje lěta 2010 při tamnišim gondlowanskim haće nastorčiło. Po někotrych ­dalšich zetkanjach pak dóńdźe k třilětnej přestawce, kotruž su nětko na nowym městnje zakónčili.