Z wudaća: pjatk, 23 junija 2017

Budyšin (SN/MWj). Šulerjo, kotřiž maja na swojim dźensa dóstatym wuswědčenju jednu abo wjacore jedynki, smědźa póndźelu, 26. junija, po wšej wuchodnej Sakskej darmotnje z ćahom, busom, tramwajku abo z přewoznej łódźu jězdźić. Akciju zmóžnjatej wobchadny zwjazk Hornja Łužica-Delnja Šleska (ZVON) a wobchadny zwjazk hornje Łobjo (VVO). Wobdźělenych je dohromady 25 wobchadnych předewzaćow we woběmaj zwjazkomaj. „Jako jězbny wupokaz dosaha tón dźeń kopija wuswědčenja hromadźe ze šulerskim, dźěćacym abo personalnym wupokazom“, měni jednaćel VVO Burkhard Ehlen. Na te wašnje móža šulerjo wot Žitawy hač do Riesy a wot Altenberga abo Drježdźan hač do Zhorjelca po puću być. Za holcy a hólcow 1. lětnika, kotřiž hišće znamki njedóstanu, dosaha póndźelu „jara dobre“ posudźowanje šulskich wukonow.

W młodźinskim klubje pobyli

Kašecy. Młodźinski klub při sportnišću w Kašecach njeje jenož woblubowane zetkanišćo młodostnym ze wsy. Nětko pak su jim njeznaći wjeselo skazyli. Za­wčerawšim bu znate, zo bě so něchtó do kluba­ zadobył a z njeho dwě kasy z dohromady něhdźe tysac eurami pokradnył. Načinjenu wěcnu škodu trochuje jedyn ze zamołwitych na něhdźe 250 eurow. Policija za skućićelemi pyta.

Čłonojo Brězowskeje Domowinskeje skupiny a dalši zajimcy su sej tele dny do Lubina wulećeli. Jězbu do městačka mjez hornimi a delnimi Błótami organizował je Wolfgang Kotisek, kiž bě tam swoje dźěćatstwo a čas młodosće přežiwił.

W Lubinje zhoni 40 wulětnikarjow tójšto zajimaweho wo bohatych stawiznach a kulturje města. Wone słušeše lěta 2014 k prěnim braniborskim komunam, kotrež so na zakładźe nowelěrowaneho serbskeho zakonja k serbskemu sydlenskemu rumej wuznachu.

Tak wopytachu Brězowčenjo měšćanski muzej a jeho woponowu žurlu, čołmikowachu po błótowskich groblach a wobjedowachu w hosćencu „Złoty law“, w kotrymž su znate serbske baje zwobraznjene. Na hrodowej kupje wobhladachu sej instalacije „aquamediale“, mjezynarodneho našočasneho wuměłstwoweho festiwala, kotryž wot lěta 2005 w Lubinje přewjeduja. Wolfgang Kotisek

Wosebity pjeršćeń wě dosć zajimaweho kołowokoło wulkopyskateho ptaka powědać

Baćony lubuja włóžnu krajinu, hdźež nańdu dosć cyroby. Swoju domiznu maja tuž tež w hatatej Łužicy. Swoje hnězda twarja na třěchach chěžow, na wuhenjach­ a na milinowych sće­žorach.

Informacisku taflu wo Radworskich baćonach staj nalěto Pawoł Rěčka a jeho syn Markus připrawiłoj. Za to běštaj zajimawe informacije zestajałoj. Baćonjace hnězdo w Radworju je hižo 43 lět stare a bě jeno tři lěta prózdne. Wšón tamny čas je w nim 60 młodźatow wotrostło. Wšitke su so na puć do juha nastajili, jenož jedyn jenički nic. W lěće 2015 bě mjenujcy młody baćon z hnězda padnył a sej křidło złamał. Jeho dowjezechu do přirodoškitneje stacije w Zhorjelcu, hdźež dźensa hišće je.

Napisane tohorunja je, hdy su so baćony kóžde lěto ze zym­skeho kwartěra nawróćili.­ Hižo štyri lěta přileći stajnje samsny baćon do Ra­dworja. Kaž tak mjenowany čorny ELSA-pjeršćeń na noze přeradźa, bě so wón lěta­ 2009 w Roch­litzu narodźił. 2013 je samo baćon ze susodneje­ Kamjeneje w Radworju na hnězdźe sydał, ale jenož te jedne lěto.

Serial Serbskich Nowin w jubilejnym lěće reformacije6. dźěl

Budestecy běchu prěnja serbska ewangelska wosada, w kotrejž je hižo­ 1520 farar Pawoł Bosak ewangelij w maćeršćinje wosadnym prědował a po lutherskim wašnju Bože wotkazanje z woblatkom a winom wudźělał. W Budyšinej podstejacej radnej wsy bě so tuž nowe wěrywuznaće prjedy pře­sadźiło hač w měsće. Tam bě so wot 1523 w cyrkwi swj. Pětra po lutherskim a 1524 w cyrkwi Našeje lubeje knjenje serbsce prědowało. Lěta 1525 bě wjetšina Budyšanow hižo ewangelska. Zo pak njebychu Serbja k nowej wěrje přestupili, přikaza tachantstwo hižo 1527, zo dyrbi jedyn měšnik w Mikławšskej cyrkwi Serbam stajnje w jich maćeršćinje prědować.

W Budyšinje simultana cyrkej nastała

Rentnar a što potom – wuměnkarsku swobodu wužiwać abo wužadanje přiwzać (10)

Někotři njemóža so tohole časa dočakać, tamni zaso nochcedźa scyła na njón myslić – na zastup do renty. Kajke maja wuměnkarjo žiwjenje abo starosće, to ze seriju „Rentnar a što potom?“ bliže wobswětlamy.

Hdyž so za Benom Nowakom doma w Róžeńće prašeš, da jeho tam lědma nańdźeš. Wjetše zbožo maš, podaš-li so do Nowoslic. Po tym zo je tam Šlosarjec mały tykowany domčk z rjanej zahrodu zdźědźił, wón nimale wšědnje w Nowoslicach přebywa. Tež njedawno zetkach jeho tam při rjanym słónčnym wjedrje, jako runje truskalcy šćipaše. Byrnjež ruce połnej dźěła měł, je sej chwile wzał a ze mnu rady pobjesadował. W chłódku stareho twarjenčka so posydnywši wón ze šibałym posměwkom měnješe, „zo wotpočink drje njeje čłowječi mordar“. Z tychle z jeho słowow hnydom wusłyšiš, zo je čas swojeho žiwjenja njepřestajnje pilnje dźěłał.

21lětny student mašinotwara Daniel Matka po cyłej Němskej jako saksofonist a DJ po puću – jutře budźe Madstep w Chrósćicach

W lěće 2014 je Lejnjan Daniel Matka na Serbskim gymnaziju w Budyšinje maturu złožił. Do pěstowarnje a zakładneje šule chodźeše wón w Pančicach-Kukowje. Dźensa studuje 21lětny mašinotwar w šestym semestrje, a to na Drježdźanskej techniskej uniwersiće. Z přećelku bydli we wyso­kodomje blisko hłowneho dwórnišća. Připó­dla wukonja wšelake nadawki za přede­wzaće energydrinkow RedBull.

Znaty – nic jeno w Serbach – je Daniel jako hudźbnik a DJ. Z dal­šimi serbskimi młodymi a nadarjenymi hercami je wón woblubowanu kapału SerBeat załožił.­ Před štyrjomi lětami su prěni króć jako skupina hudźili, a to na dumpańcy w Pra­woćicach.­ Mnohe serbske młode pory sej kapału rady za swoje kwasne reje ska­zaja, nic pak jenož. Dožiwichmy SerBeat tež hižo­ mjez druhim na schadźowance­ w Budyskej „Krónje“­ a na jolka­swjedźenju w Nuknicy. Druhich nadawkow a předewzaćow dla Daniel w skupinje hižo sobu njehraje, wostanje pak dale jeje­ „čestny čłon“.

„W kraju wjesołych dźěći“ rěka na lětušim XII. mjezynarodnym folklornym festiwalu program, kotryž pokazaja jutře,­ sobotu,­ na Krawčikec­ dworje w Chrósćicach. Akterojo­ su za njón pilnje­ zwučowali.

Zaso tydźeń demokratije

Budyšin. Loni prěni króć přewjedźeny „Budyski tydźeń demokratije“ ma so znowa přewjesć. Ćežišćo budźe direktna komunikacija z wobydlerjemi, kaž zamołwići zdźěleja. Wot 25. do 29. septembra chcedźa komunalni politikarjo, měšćanscy radźićeljo a zarjadnicy z busom po bydlenskich­ štwórćach jězdźić, zo móhli z ludźimi zwisk nawjazać.

Wjace hajnikow w Němskej

Rostock. Ličba ludźi, kotřiž maja dowolnosć k hońtwjerjenju, dale přiběra. Kaž Němski hońtwjerski zwjazk na zwjazkowym zjězdźe hajnikow w Rostocku-Warnemündźe dźensa informowaše, měješe w hońtwjerskim lěće 2015/2016 nimale 382 000 ludźi hońtwjerski wupokaz. Před 20 lětami bě jich 340 000. Podźěl žonow wučinja mjeztym sydom procentow.

Wobhnadźenje poćežić?

Praha. Njedawne wobhnadźenje zasudźeneho mordarja Jiříja Kájíneka přez čěskeho prezidenta Miloša Zemana zbudźa kontrowersne diskusije. Jurisća a politikarjo rozmysluja wo móžnosći, tradicionalne prawo statneho prezidenta na wobhnadźenje komplikowaniše sčinić. Po namjetach dyrbjał hišće dalši předstejićel stata akt miłosće podpisać.

12. mjezynarodny folklorny festiwal w NSLDź zahajeny

Budyšin (SN/CoR). Tradicionalny ćah na folklornym festiwalu wobdźělacych so ansamblow z cyłeho swěta wot Budyskeho Serbskeho domu po měsće na Hród njewosta wčera jenički. Dešća dla dyrbjachu wšitcy sobuskutkowacy dohromady 16 skupin a z nimi přihladowarjo we wulkim procesionje do Němsko-Serb­skeho ludoweho dźiwadła wróćo ćahnyć, hdźež móžachu 12. mjezynarodny folklorny festiwal „Łužica 2017“ hodźinu pozdźišo hač planowane skónčnje zahajić. Hižo dopołdnja dožiwichu tam šulerjo na dwěmaj předstajenjomaj kulturne ćělesa z Ameriki, Egyptowskeje a Kolumbiskeje. Prěni zjawny zaćišć programa ludowych wuměłcow dóstachu Budyšenjo na Hłownym torhošću pod moderaciju Bena Bělka. Za zhromadne kołoteptanje wšitkich wšak njebě tam chwile dosć.