Słyšiš-li stare pomjenowanje Tušina za dźensnišu Klóštersku wodu, kotraž pluskoce podłu polow a łukow hač do Delan, je mi woprawdźe škoda, zo je so spodobne mjeno pominyło. Kak rjenje by klinčało zarjadniski zwjazk Při Tušinje abo hasa Při Tušinje. Klóšterska woda klinči skerje neutralna, mjeno Tušina mam za jónkrótniše a swojorazne. By rjenje było, by-li so wone w nowych pomjenowanjach na wsach podłu Klóšterskeje wody zaso jewiło. Tak móhli na přikład bydlenske štwórće, puće abo wjesne kluby po tajkich starych wopřijećach pomjenować. Zawěsće su tajke zhubjene mjena tež w dalšich serbskich kónčinach. W Radworju su to na přikład skały, kotrež su swojoraznje pomjenowane. Starši ludźo to hišće wědźa, młodostnych so za tajkimi mjenami kaž Winčki abo Sćapanec skałki hižo prašeć njetrjebaš. Tuž měli sej stare słowjanske korjenje zaso wotkryć, tak kaž to Alfons Ryćer ze Šunowa pisa. Ja sym na kóždy pad za to! Bianka Šeferowa

Alfons Ryćer ze Šunowa rozmysluje wo serbskich pomjenowanjach, kotrež su so bohužel pominyli:

Štó znaje hišće pomjenowanje „Tušina“? Kajke pomjenowanje wužiwachu naši prjedownicy poprawom za Klóštersku wodu do časa załoženja klóštra Marijineje hwězdy 1248? Najskerje mjenowachu ju Tušina. Samo před něhdźe 100 lětami hišće běše tutón wuraz prawdźepodobnje chětro znaty. W čitance „Kwětki“ (knize za horni skhodźeńk ludowych šulow, wudatej wot Maćicy Serbskeje 1921) je w nastawku „Klóštr Ma­rijna Hwězda“ naspomnjena rěčka, „kiž ma po zastarsku rjane mjeno Tušina, nětko po klóštrje Klóštrska woda“. Tež serbsko-němski słownik Jurja Krala z lěta 1927 podawa hišće jako přełožk za pomjenowanje „Tušina“ němske „Klosterwasser“.

Škoda, zo smy w tym padźe swoje historiske słowjanske korjenje spušćili. Abo hodźa so wone ze strowym narodnym sebjewědomjom snano zaso wožiwić?

Hladajo na kritiku, zo njeměli němčinu rěčacy so w Serbskim sejmje angažować, pisa Peter Kroh z Neubranden­burga:

Štóž jendźelsce njerěči, njemóže přiwisnikow abo tež přećiwnikow brexita rozumić. Štóž rusce njerěči, njerozumi tych, kiž rusku Krim podpěruja, abo tych, kotřiž maja ju za Ukrainu. Štóž pólsce njerěči, njemóže politice strony Prawo a sprawnosć přihłosować abo ju kritizować. Štóž woměrje wo tychle sadach rozmysluje, změje to wšo za njezrozumliwe, abo?

Spisowaćel Jan Skala, kiž je w serbskej rěči (hač do dźensnišeho jimacej) basnje a němskej rěči (hač do dźensnišeho čitanjahódnej) artikle pisał, měješe nastajenje, zo su tež mjez serbšćinu njerěčacymi přećeljo, přiwisnicy a zakitowarjo „wěcy Serbow“ – ludźo, kotřiž za prawa a zajimy serbskeje narodneje mjeńšiny wojuja. Zdobom wědźeše wón wo „druhej stronce medalje“: Něchtóžkuli serbskorěčny jedna sčasami na njedobro serbskosće, na přikład ze sebjeizolowacym myslenjom a skutkowanjom abo z njetolerantnym wobchadom ze swětawotewrjenymi hinak myslacymi a začuwacymi. Ja sym jeho nahlada.

„Młodym wuměłcam poskićam skakadło“, tak citowaše Silvia Stengel kónc pražnika w dźeniku Sächsische Zeitung dirigentku Judith Kubicec, kotraž je 1. žnjenca intendantstwo Serbskeho ludoweho ansambla w Budyšinje nastupiła. „Orchester tu hižo (zaso) je. Spěwarjo a rejwarjo su hišće w lěćnej přestawce a započnu srjedź awgusta. Potom zwołaja zawodnu zhromadźiznu, na kotrejž so Judith Kubicec oficialnje předstaji“, rěka w přinošku SZ. Rodźena Budyšanka wšak je mnohim ansamblowcam dawno znata. Minjene tydźenje je sej mnohe předstajenja ansambla wobhladała. Bě pak přez lěta jeno sporadisce w měsće, w teksće dale rěka.

Awtorka nalistuje tež njewšědne sta­cije wukubłanja a powołanskeho dźěła rodźeneje Serbowki: studij dirigata chóra a orchestra we Weimaru, Parisu a Lon­donje, po tym skutkowanje w Kasselu, prěnja kapałna mišterka w Choćebuzu a Schwerinje, doniž njebu lěta 2013 za dirigentku Baden-Badenskeje filharmonije powołana. Nětko wróći so do domizny.

Njeje pak do Zhorjelca šła, ale faworizowaše jeničku serbsku kulturnu insti­tuciju w Budyšinje.