Zapósłane (05.09.19)
Handrij Wirth z Njeswačidła wěnuje so 80. róčnicy spočatka Druheje Swětoweje wójny 1. septembra 1939 a ma składnostnje tohole dnja wšelake mysle k zańdźenemu lětstotkej:
Mojej staršej woženištaj so kónc meje 1939, a hižo tři měsacy pozdźišo zwołachu nana 26. awgusta do wójska w Kamjencu. Hakle 18. februara 1946 so wón po wójnje z jatby domoj wróći. Najprjedy dyrbješe do lěhwa za wójnskich jatych Elsterhorst, štož je nětko zaso Narć pola Wojerec. Wottam wožachu sčasami wšědnje na tysac wojakow z ćahom do Sowjetskeho zwjazka. Tehdyši krajny rada dr. Jan Cyž zasadźowaše so pola sowjetskeje komandantury za to, zo bychu nana z lěhwa pušćili, dokelž běchu serbscy fararjo trěbni. Tak móžeše so nan po měsacu k maćeri a mojimaj bratromaj Pawołej a Arnoštej wróćić. Bratr Jan bě hižo 26. decembra 1945 na difteriju zemrěł.
Z wuslědkami zdźěla spokojom
Na wólbach krajneho sejma minjenu njedźelu wobdźělichu so tež mnozy młodźi Serbja, zdźěla prěni raz. Kak běchu so na wólby přihotowali a kak posudźuja wuslědk, za tym je so Pětr Dźisławk někotrych z nich woprašał.
Michał Donat z Chrósćic, 19 lět: Do wólbow wuspytach sakski Wahl-O-Mat, zo bych zwěsćił, kotra strona so najlěpje k mojim politiskim předstawam hodźi. To běše mi wulka pomoc. Zo wostanje CDU w Sakskej najsylniša strona, mje jara wjeseli, byrnjež so tróšku dźiwał. Běch ze słabšim wotrěznjenjom křesćanskich demokratow ličił. Słaby wukon Lěwicy je mje tohorunja překwapił.
Greta Čórlichec z Kulowa, 18 lět: Dokelž smědźach prěni raz wolić, zaběrach so hižo cyłe lěto intensiwnje z krajnej politiku jednotliwych stron a zapósłancow. Tak cyle dokładnje wědźach, hdźe mam swój křižik sadźić. Zo je so w mojim wólbnym wokrjesu kandidat AfD cyle snadnje přesadźił, mje zrudźa. Přiwšěm so wjeselu, zo njeje so AfD poradźiło wjetšinu hłosow w Sakskej zdobyć.
Mnohotnosć zaruča wšelakorosć žiwjenja
Hišće njeje přepozdźe wotemrěću družin zwěrjatow a rostlin zadźěwać
Wulka mnohotnosć našeje zemje zastaruje nas z cyrobu, kotruž jěmy, z wodu, kotruž pijemy, a z powětrom, kotryž zadychamy. Dale stara so wona wo njeličomne wokomiki wosobinskeje inspiracije, kotruž ludźo dožiwjeja, hdyž přebywaja w lěsach abo na horach, hdyž zeznawaja so z rěkami a pobrjohami, ale tež jenož w ćichim wokomiku, hdyž słuchaja na spěw ptačka.
Wopřijeće biodiwersita steji za biologisku diwersitu a wopisuje połnosć a wšelakorosć žiwjenja na swěće. Definicija wopřijima wjace hač jeno zwěrjata a rostliny, kotrež zamóžemy widźeć. Wona saha wot móličkich genow a bakterijow přez rostliny a zwěrjata hač k wulkim ekosystemam, kaž stej to na přikład dešćowy lěs Amaconasa abo awstralski Great Barrier Reef. To poćežuje biodiwersitu po ličbach wopisać. Hišće ćešo je ju posudźować. Tučasnje znajemy něhdźe 1,5 milionow porjadnje wopisanych družin; wědomostnicy wšak trochuja, zo je jich něhdźe dźesać milionow družin. Skerje pak móhła so jich ličba bližić miliardźe.
Zapósłane (19.08.19)
Hdy přińdźe přichodna přidatna hodźina? To praša so Lukáš Novosad, předsyda Towarstwa přećelow Serbow (SPL) nastupajo připowědźene rozšěrjenje serbskorěčneho rozhłosoweho programa MDR:
Wot klětušeho 6. januara maja so wusyłanja Serbskeho rozhłosa wo šěsć hodźin tydźensce rozšěrić. To ma swoje přičiny: třicetu róčnicu prěnich wjacehodźinskich serbskich wusyłanjow 1989 a wjetši zajim připosłucharjow w zašłymaj lětomaj, kotryž je k tomu wjedł, zo je so ćišć na MDR z politiskej temu Domowiny stał. Přidatna wusyłanska hodźina wob dźeń ma tež swoje slědy: žuranlisća hižo hladaja, z čim móža ju pjelnić, hač budu so snano wjace na dźěći myslić (te dźě wob tydźeń rano chwile maja), na młodźinu a nowu generaciju posłucharjow, hač rozšěrja prezentaciju w syći atd. Na kóždy pad zběra redakcija tuchwilu ideje, što móhła wusyłać, a je zasadnje wšemu wotewrjena.
Zapósłane (09.08.19)
Křesćan Krawc z Hrubjelčic pisa pod hesłom „Sej statok stajiła“:
Legendarna wosobina serbskeho jewišćoweho wuměłstwa je nětko ze zemju swojeje domizny na wšě časy zjednoćena. Zaćichim su jeje popjelnicu na Slepjanskim pohrjebnišću do zemje pušćili, bjez ceremoniela, zawěsće cyle po jeje přeću. Bych tam rady pódla był, ale to by myliło. Tydźeń do jeje poslednjeho zdychnjenja, snadź tež posměwka bych ju skoro hišće raz w jeje bydlenju w starowni wopytał, swoje přilubjenje spjelnił a wot njeje pomjenowanej žonje z Budyšina sobu wzał, na bjesadu. Ale přepozdźe. Bych jej prajił, zo sym runje zakónčił jeje „Statok“ do němčiny přenjesć a zo sym tak hišće raz dožiwił jeje pytanje a namakanje hódnotow žiwjenja.
Zapósłane (08.08.19)
Mikławš Krawc z Budyšina chwali wuhotowarjow swjedźenja w Sernjanach:
Njepřećelskosće dokumentowane
Rozhłosowy sćelak Deutschlandfunk Kultur je so tele dny z nowej wustajeńcu serbskeje wuměłče Iris Brankačkoweje w Muzeju Budyšin zaběrał, rozestajacej so z temu „Rasizm přećiwo Serbam“. Interview z wuměłču wjedł je žurnalist Vladimir Balzer.
Zapósłane (26.07.19)
Spokojnosć hosći připóznaće
Lětuši mjezynarodny folklorny festiwal je nimo. Štož zwostanu, su dopomnjenki na wuběrny swjatk z přemóžacej kulturu ze wšeho swěta. Alfons Handik je so po swjedźenišćach w Budyšinje, Hochozy a Chrósćicach rozhladował a so wopytowarjow festiwala za měnjenjemi prašał.
Marja Gotšalowa z Konjec: Smój so z mandźelskim prěni raz tež do Hochozy podałoj. Byrnjež drje tu telko ludźi njebyło, kaž dožiwjamy to sobotu na Chróšćanskich statokach, so namaj atmosfera tu lubi. Tróšku parujemoj, zo po Choćebuzu lědma něšto na wulki podawk w Hochozy pokazuje. Wjace wabjenja njeby na škodu było. Hochoženjo drje su so prócowali štyri statoki wotpowědnje wuhotować, wjes pak móhła přiwšěm hišće rjeńšo wupyšena być.
Žitawa 2025 – šwarna šansa, tež za Serbow
Na požadanje města w třikrajowym róžku wo titl europskeje kulturneje stolicy zhladuje z perspektiwy lońšeje kulturneje stolicy, zapadofriziskeho Ljouwerta, Onno Falkena
Wosom městow w Němskej, kotrež chcyli so Kulturna stolica Europy 2025 stać, so tuchwilu wo zestajenje bidbooka prócuje. Mjez nimi su wulke stolicy zwjazkowych krajow, kaž Drježdźany, Hannover a Magdeburg. Ale tež wjele mjeńše města, kaž Gera, Hildesheim a Žitawa, so wo titul požadaja. Zmužite wokrjesne město Žitawa blisko mjezy k Pólskej a Čěskej je ze swojimi 25 000 wobydlerjemi z wotstawkom najmjeńše mjez požadarjemi. Žitawa 2025 – to pak njeje jeno čestny narok wyšeho měšćanosty Thomasa Zenkera a jeho marketingoweho šefa Kaija Grebascha. Přetož 26. meje stej 74,2 procentaj wobydlerjow w oficialnym wobydlerskim rozsudźe z ,haj‘ za požadanje Žitawy wo titul „kulturna stolica“ hłosowałoj. Tajka jasna wjetšina překwapja, wšako je so AfD w paralelnje wotměwacych so europskich wólbach z 28,7 procentami w tym měsće najsylniša politiska móc stała.
