Choćebuz/Drježdźany (ML/SN). „Narodna drasta a tradicija: W mnohich južno-braniborskich komunach pěstuja serbsku kulturu. Sydlenski rum luda ze słowjanskimi korjenjemi móhł so přichodnje hišće powjetšić. W błótowskim Lubinje chcedźa měšćanscy radźićeljo kraj prosyć, zo by wokrjesne město do starodawneho sydlenskeho ruma při­wzał. Měšćanosta Lars Kolan (SPD) měni, zo mnozy tomu přihłosuja. Měšćenjo ze serbskimi­ korjenjemi maja so zmužiće k serbskej kulturje wuznawać.“

Julian Nyča, jedyn z awtorow a administratorow němskeje a hornjoserbskeje Wikipedije, chce rady k wu­jasnjenju wotewrjenych prašenjow Alfonsa­ Ryćerja a Cyrila Pjecha přinošować – ale njebudźe so wo to starać, zo so mjeno złóstnika Reinera šmórnje:

Alexander Reiner je w nastawku wo Pančicach-Kukowje němskeje Wikipe­dije we wotpowědnym wotrězku pod titlom „Persönlichkeiten“ mjenowany, štož z „čestnym staćanstwom“ ničo činić nima. Tónle wotrězk zasadnje w kóždym měšćanskim a wjesnym nastawku runje tak rěka – pod serbskej Wikipediju mamy na tym městnje wot­rězk „wosobiny“. Tam naličene su wšitke za encyklopediju relewantne wosoby, kotrež su so we wsy narodźili, su tam skutkowali abo bydlili. Při tym zasadnje mjez „dobrymi“ a „špatnymi“ wosobami rozeznawać njemóžemy, hačrunjež by to nastupajo komandanta koncentraciskeho lěhwa Reinera wězo lochko było. Wězo su fašistiscy komandanća kacetow w stawizniskim zmysle relewantni – runje tež z perspektiwy jich woporow.

Smjerć Alfonsa Frencla je tež Stanija Naw­ku z Hamburga trjechiła, kiž so tule wupraja:

Posledni wulět je nawrót do wěčnosće. Zwostali su dopomnjenki, přednoški a knihi. Tych bě šwarna kopica a přeco zaso steješe w srjedźišću Twojeho pućowanja, skutkowanja a prócowanja naš serbski lud.

Stajnje sym wobdźiwał Twoje akribiske pytanje a hrjebanje za korjenjmi našich rowjenkow – hač blisko abo daloko. Cyły swět sy přepućował, nic prosće jako turist, ale jako serbski detektiw. Wobdźiwach Twoju wutrajnosć, z kotrejž sy slědźił za serbskimi koruškami po cyłym swěće. A sy je stajnje zaso namakał.

Jako běch před něhdźe dźesać do pjatnaće lětami za wupućowanski muzej w Bremerhavenje serbski tekst pytał, to sy mi bjez wjele prašenjow a komplika­cijow pomhał wotpowědne wobroty zeserbšćić. Za to a za wšě pokiwy, dobre rady,­ za Twój zapal za naš serbski lud wuprajam­ Ći dźensa jako přećel, sobu-kmótr a přeco zaso fascinowany fan Twojich literarnych wupłodow dźak a přeju dobru jězbu, dobry lět do wěč­nosće.

Wo wulkim zajimje za nowu ediciju LND piše Ruth Thiemannowa z Barta:

Dwurěčna premjera knihi „Mjez Křičom a Lubatu“ srjedź septembra w Budyšinku bě wuspěšna. To bě – tak sej myslu – scyła premjera Ludoweho nakładnistwa Domowina w tamnišim Domje Šěracha. Nětko je serbsko-němska čitanka Marka Grojlicha z powěsćemi a literarnymi wurězkami wo wsach mjez Njechornjom, Delnjej Hórku, Malešecami a Lemišowom tež puć do Barta namakała.

„Njemóžach přestać čitać“, „Hdyž by to naš dźěd hišće dožiwić móhł – telko wo Barće“, „Předčitach swojemu synej, šulskemu hólcej, něšto wo našej wsy“ – słyšach žony powědać. Muž srjedźneje generacije naspomni: „Čitam knihu a moja mać je sej hižo strony napisała, kotrež chce sej na kóždy pad bórze přečitać.“ Při tradicionelnym předawanju Serbskeje protyki a Hornjołužiskeje domjaceje protyki wabi so tule za dwurěčnu čitanku. A nětko je tež na předań w našim Bartskim předawanišću, hdźež ju ze zahoritosću a wuspěchom poskićeja. Wšako wobsah derje znaja. Trochuju, zo je kniha mjeztym hižo we wjace hač 25 swójbach swojich čitarjow namakała.