Berlin (dpa/SN). Chětro droha a wobšěrna ekspedicija z mjenom Polarstern, kotraž­ chce so dźensa do směra Arktis po­dać, je po słowach zwjazkoweje mi­nisterki za slědźenje Anje Karliczek (CDU) zmysłapołna inwesticija za škit klimy.­ Na sewjeru so morjo dale a bóle sćopli, štož ma sćěhi za Europu a Němsku. Tuž je wažne wědźeć, kak so Arktis wuwiwa a měnja. Wědomostnicy z cyłkownje 20 krajow so na ekspediciji wobdźěla. Kóšty­ wučinja dohromady 140 milionow­ eurow.

Stejnišća w Jemenje nadpadnyli

Riad (dpa/SN). Sawdi-Arabska wojerska koalicija je dźensa rano přistawne město Hudaida w Jemenje nadpadnyła. Tam su zběžkarjo Huthi zaměstnjeni, kotrež su wolijowe rafinerije w Sawdi-Arabskej zničili. Kaž sawdiska powěsćernja SPA zdźěli, su wojerske jednotki produkciske stejnišća za łódźe a wodowe miny nadpadnyli. Po jich měnjenju su stejnišća wohroženje za mjezynarodne łódźnistwo.

Za fleksibelne dźěłowe časy

Erfurt (B/SN). Erfurtske tachantstwo je sej do medalje z kopora a slěbra Marijiny mozaik razyć dało. Na prědnjej stronje widźeć je tachantska hora ze swojimi cyrkwjemi, na zadnjej stronje mozaik swjateje Marije. Medalje w přeměru 40 milimetrow płaća 10 resp. 45 eurow a maja pomhać hišće trěbne twarske dźěła financować.

Pasy sami wotkołkować

Zhorjelcy (B/SN). Swoje putniske pasy móža sej putnicy nětko sami wotkołkować. Wot njedawna je w katedrali K swjatemu Jakubej kołk na lěwym stołpje před wołtarjom přičinjeny, při postawje swj. Jakuba. Wodnjo je Boži dom wotewrjeny na boku postawy swj. Ota.

Konferenca iritacije wujasniła

Lindau (B/SN). Ze žadanjemi ke škitej klimy a prawam žónskich je so swětowa zhromadźizna wo nabožinje a wo měrje w Lindauwje nad Bodamskim jězorom zakónčiła. Mjez druhim rěčachu zastupjerjo wšěch nabožinow wo po­łoženju Bohingya-ćěkancow w Bangladeshu. Iritacije mjez zastupjerjemi nabožinow z Myanmara a Bangladesha móžachu wujasnić, rjekny Denzil Abel z organizacije Religions for Peace.

Prěni biskop wuswjećeny

Waršawa (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump a pólski šef stata Andrzej Duda chcetej w New Yorku zrěčenje wo zesylnjenju wojerskich jednotkow podpisać. Tak su USA namjetowali, so do póndźelu planowaneje połnozhromadźizny UN zetkać. Termin ma so hišće oficialnje wopodstatnić.

Kaž politiski rěčnik za wonkowne naležnosće Pólskeje Krzysztof Szczerski wobkrući, chcedźa so wo to prócować, zrěčenje podpisać. Poprawom bě tole hižo­ na wopyće Trumpa 1. septembra předwidźane. Prezident USA pak je wopyt krótkodobnje wotprajił.

Hižo loni w juniju stej so Trump a Duda na to dojednałoj wjac wojerskich jednotkow w Pólskej zaměstnić. Dotal je tam 4 500 wojakow, ličba měła so na 5 500 rozšěrić. Pólska je zwólniwa, kóšty infrastruktury za ameriske jednotki přewzać. Trump chce wojakow z Němskeje wotćahnyć. Stajnje zaso wumjetuje wón zwjazkowemu knježerstwu, zo zamołwitosće NATO njespjelnja a přemało pjenjez za zakitowanje wudawa. Poćahi mjez USA a Němskej su so pod Trumpom dramatisce wochłódnili.

CDU žada sej plan za Łužicu

Podstupim (dpa/SN). Opoziciska CDU w braniborskim sejmje je krajne knje­žerstwo namołwiła, strukturnu změnu we Łužicy pjenježnje podpěrać. „Štož pobrachuje, je plan za Łužicu“, wobžarowaše hospodarskopolitiski rěčnik CDU, Dierk Homeyer wčera w aktualnej hodźinje parlamenta­. „Trjebamy spěšnu a njebě­rokratisku pomoc za předewzaća, kotrež so na nowe wobłuki zwaža.“ Přiwšěm je jasne, zo je brunica hišće dołho za spušćomne a zapłaćomne zastaranje ludźi z milinu trěbna, Homeyer rozłoži. Braniborske knježerstwo pak měło wotwidźomneho kónca zmilinjenja dla strukturnu změnu zahajić. „Dźe wo industrijny zakład wšeho kraja“, wón napominaše.

Ochranowske hesła zestajane

Kedźbu, němske piwo je sylne! Tak warnuje konsulat USA w Mnichowje swojich ameriskich wobydlerjow před wopytom na Oktoberskim swjedźenju, kotryž tam tónle kónc tydźenja zahaja. Dale su krótke wideja natočili, kak měli so ludźo na swjedźenju zadźeržeć. K tomu słuša mjez druhim na blidach njerejować abo piwowe karany njemjetać. Tohorunja skedźbni konsulat na paduchow. Něhdźe 500 wupokazow su wopytowarjo loni zhubili abo bu pokradnjenych.

Emocionalna wadźeńca wokoło kozy je Mnichowske zarjadniske sudnistwo wčera zakónčiło. Kozoł z mjenom Hui Buh budźe přichodnje dale na burskim sta­toku bydlić a nic w bydlenju. Skoržiłoj běštej žona a jeje dźowka, kotrymajž bě krajny zarjad zwěrjo wzał. Wonej stej kozoła z ruku wotćahnyłoj a Hui Buh spaše sobu we łožu dźowki. Zarjad měješe to za njezamołwite zadźerženje.

Hdyž so wo dwurěčnosći rěči, mam husto zaćišć, zo klinči w podwědomju kóždeho hnydom sobu, zo wobknježi tola kóždy Serb wobě rěči – serbšćinu a němčinu – w maćernorěčnej kwaliće. Tuž móže na kóždeho němsce rěčaceho kedźbu brać.

Čehodla pak njeje často móžno, žiwu dwurěčnosć tež tak zrozumić, zo njeje stajnje trjeba, ručež je jedyn Němc abo njeserbšćinar pódla, awtomatisce do němčiny měnjeć? Čehodla njeje husto­hdy njeserbšćinarjam a Němcam čućiwosć data, zo słuša tež k zdwórliwosći, wužiwanju serbšćiny trěbny rum přewostajić? Wšě prócowanja wo projekty kaž WITAJ­ abo 2plus kaž tež wo nowu Serbsku rěčnu šulu a přełožowanski běrow we Wojerecach su jeničce makulatura a bjez zmysła, jeli nimamy wjace dosć zjawnych rěčnych rumow, w kotrychž serbšćinu cyle samozrozumliwje nałožujemy. Z wjele prócu a pjenjezami spytaja zamołwići nowe rěčne rumy tworić a runočasnje woprujemy z wopačneje zdwórliwosće hižo wobstejace, kaž na přikład na gmejnskej radźe, na wjesnych swjedźenjach a w našich towarstwach kaž tež při priwatnych bjesadach abo zetkanjach.