Waršawa. Jako sedźeše bywši justicny minister Pólskeje Zbigniew Ziobro předwčerawšim, wutoru, w lětadle do Waršawy, wón njewědźeše, zo na lětanišću stolicy policija na njeho čaka. Zastojnicy mějachu nadawk, přiwjezć 55lětneho zapósłanca PiS do twarjenja sejma na přesłyšowanje. Tam wočakowaše jeho komisija parlamenta, kotraž přepytuje mjeztym dwě lěće aferu z časa knjejstwa strony Prawo a sprawnosć (PiS), kotraž bě w lětach 2015 do 2023 na mocy.
Knježerstwo narodnokonserwatiwneje strony PiS bě swój čas wuskušowanski program israelskeje tajneje słužby Pegasus kupiło, wzawši za to 25 milionow złotych z fondsa za wopory namocy. Oficialne wopodstatnjenje njewšědneje transakcije bě bój přećiwo korupciji. Hižo tehdy pak na to tukachu, zo program w prěnim rjedźe tomu słuži wuskušować opoziciju a kritikarjow knježerstwa.
Praha. Wolerske zjednoćenstwo Spolu (Zhromadnje) knježerskich stronow ODS (Wobydlerscy demokraća), Top 09 a KDU-ČSL (Křesćanscy demokraća) je w zašłych štyrjoch lětach 51 procentow swojich wolerjow zhubiło. Porno tomu je sej opoziciska strona Ano 71 procentow swojeho wolerstwa wobchowała. Prawicarsku stronu „Swoboda a Direktna Demokratija“ (SPD) byštej tež lětsa dwě třećinje wolerjow z lěta 2021 woliłoj. To zwěsći naprašowarnja Stem/Mark zašły tydźeń. Struchły wuslědk naprašowanja woznamjenja za zjednoćenstwo Spolu, zo by 14 procentow swojich hłosow na stronu Stan (Strona měšćanostow) přisadźiło.
Waršawa. Wustupowanje reprezentantow Pólskeje na Hłownej zhromadźiznje UNO spočatk tydźenja pólske medije wobšěrnje rozpisuja. Bulwarna nowina Fakt njeje sej přeškoda pólskeho prezidenta Karola Nawrockeho hač do hosćenca přewodźeć, w kotrymž je ze swojej mandźelskej a přewodnikami wječerjał.
Praha. Stawiznarka Dagmar Hájková je minjeny pjatk mały dźěl čěskich stawiznow wotkryła. Na běłej wobalce, kotruž chowachu w Narodnym archiwje w Praze, steješe: „Zazyglowana do 19.09.2025“. Přistajeni archiwa wědźachu, zo je to list prěnjeho čěsko-słowakskeho prezidenta Tomáša Garrigue Masaryka (1850–1937). Politikar, kotrehož sej w susodnym kraju jara waža, nawjedowaše wot 1918 do 1935 Čěskosłowakski stat. Antonín Sum – wosobinski sekretar Jana Masaryka, syna prěnjeho prezidenta – přepoda krótko do swojeje smjerće w lěće 2005 dokument přistajenym Narodneho archiwa. Wuměnjenje pak bě, zo wobalku hakle 20 lět pozdźišo wotewru. Archiwarojo tukachu na to, zo namakaja w potajnym lisće poslednje słowa woblubowaneho statnika. Pjatk wotewrěchu wobalku w swjatočnej atmosferje z tuchwilnym čěskim prezidentom Petrom Pavelom a Tomášom Kotíkom, pra-prawnukom Masaryka, na prezidentskim hrodźe w Lánach. Češa móžachu wšemu w telewiziji sćěhować. Tak dožiwichu tež šulerjo tutón wažny wokomik w čěskich stawiznach. „Sym chory, mój čas je nimo.
Waršawa. Wopyt noweho pólskeho prezidenta Karola Nawrockeho w Berlinje spočatk tydźenja žněje wulki wothłós w medijach kraja. Tole so ćim bóle stawa, dokelž bě wopyt hižo zwoprědka z njesměrnymi wočakowanjemi zwjazany. W srjedźišću steješe prašenje reparacijow, kotrež sej Pólska wot Němskeje za wot nacionalsocialistow načinjene škody za čas Druheje swětoweje wójny žada. Nawrocki bě připowědźił, zo chcył łoskoćiwu temu w Berlinje direktnje a raznje narěčeć. Do jeho wopyta Němska trochu nerwoznje na to pokaza, zo je tele prašenje z mjezynarodnymi powójnskimi zrěčenjemi wotbyte a zo nima wotpohlad, wo wotškódnjenju znowa rěčeć.
Praha. Po zadobywanju ruskich trutow do teritorija NATO je Čěska jednotku helikopterow do Pólskeje pósłała. Wojacy jednotki maja wukubłanje za wosebite zasadźowanja, zdźěli zakitowanska ministerka Jana Černochová njedźelu rano w Čěskej telewiziji. Černochová liči z tym, zo podpěra 150 čěskich wojakow swojich pólskich kolegow tři měsacy dołho. Tak chcedźa Češa přećelam we wuchodnych krajach NATO pomhać. Generalny sekretar NATO Mark Rutte připowědźi minjeny pjatk nowu iniciatiwu sewjeroatlantiskeje aliancy, kotraž rěka Eastern Sentry. Tež čěski wonkowny minister Jan Lipavký šwikaše Rusku zašłu njedźelu na platformje X za prowokacije. Mjeztym bě so dalši ruski trut do rumunskeho teritorija zadobył. Lipavský njewěri, zo bě so Ruska nastupajo lětowu čaru swojich trutow „myliła“. Dale slubi, zo wostanje Čěska jako zwjazkarka Ruskej napřećo njedowěrliwa. Lipavský přeje sej krute konsekwency za ruske prowokacije a budźe dalše sankcije přećiwo najwjetšemu statej zemje podpěrować.
Waršawa. Podawk wokoło pozdatnych ruskich trutow w Pólskej medije kraja njesměrnje zaběra. Z wulkimi pismikami a wotpowědnymi fotami rozprawjeja wosebje bulwarne nowiny wo najnowšim wuwiću, při čimž z dramatiskimi přiwótřenjemi njelutuja.
Po dotalnych informacijach zličichu 19 trutow nad Pólskej, štyri z nich su wottřělili. Fachowcy su sej wěsći, zo přilećachu ze susodneje Běłoruskeje, hdźež wotměwa so wot dźensnišeho wulki wojerski manewer. Běłoruska twjerdźi, zo je Pólsku wo tym informowała, zo je skupina trutow mylnje po puću do Pólskeje. Do Waršawy tajke warnowanje po swójskich wuprajenjach ženje dóšło njeje. Nowiny wozjewjeja karty, kotrež manewer w susodnym kraju dokumentuja, a zdobom warnuja, zo móže so tajke wojerske zwučowanje tež spěšnje na nadpad na susodny kraj Pólsku wuwić.
„Prózdniny su čas kisałych kórkow – to so čěsce runje tak kaž serbsce praji.“ Z tutej sadu sym swoju kolumnu loni w žnjencu zahajił, ale lětsa sym sej wuwědomił, zo prózdninski čas hižo dlěje hač tři lěta jako bjezstarostny hódnoćić njemóžemy. Wothladajo wot domjacych problemow widźimy a čitamy mjenujcy kóždy dźeń w medijach nowe informacije, kelko mortwych zaso w Ukrainje abo w Gazy je, štó je što roztřělał abo kak so bojowa fronta dale wuwiwa. Tole wšitko wupada kaž nowostka, ale bohužel smy w Europje zabyli, zo smy jara podobne powěsće wo „našich“ słowjanskich abo muslimskich krajach hižo w 1990tych lětach čitali. Tehdom je so na juhu našeho zemjedźěla wojowało, na Balkanje (hdźež je tamniša Bosniska woprawdźe hižo lětstotki naša tradicionalna europska muslimska a słowjanska wokolina).
Praha. Dnja 28. februara, krótko po napoł dwanaćich, bě w Hustopečach nad Bečvou nakładny ćah z kolijow wuskočił. 15 z 17 kotołowych wagonow je so dospołnje wotpaliło. Na zbožo so při njezbožu nichtó njezrani, za to pak wuběžachu sta tonow jědojteho bencola do wobswěta. Štwórtk tydźenja zdźěli Miriam Loužecká, rěčnica Čěskeje wobswětoweje inspekcije (ČIŽP), zo bě tuta katastrofa w Hustopečach nad Bečvou podawk, kotryž nima w swěće swojeho runjeća. Do dźensnišeho wotstronjeja fachowcy jěd z wokoliny dwórnišća. To woznamjenja, zo je přeco hišće zakazane, zo so městnu njezboža bližiš. Znajmjeńša hač do 24. septembra płaća tam krute wěstotne prawidła.
Waršawa. Jara wobšěrnje wěnuja so medije Pólskeje wopytej prezidenta kraja Karola Nawrockeho předwčerawšim, srjedu, we Washingtonje. Tam so tež pokaza, zo je w stolicy USA – cyle po ameriskim wašnju – něštožkuli na zwjeršnej runinje wostało. Pólske knježerstwo ministerskeho prezidenta Donalda Tuska ma tohorunja swoje wobmyslenja.