Nowemu prezidentej dowěrić

pjatk, 05. junija 2015 spisane wot:

Wuslědk wólbow dale wažna tema w pólskich medijach

Waršawa. Tež nimale dwaj tydźenjej po pre­zidentskich wólbach w Pólskej medije jich wuslědk analyzuja. Při tym je wočiwidne, zo přepytuja liberalnemu knježerstwu přichilene nowiny „poražku“ Bronisława Komorowskeho, mjeztym zo swjeća tajke, opoziciji přichilene, „dobyće“ Andrzeja Dudy. Tón bě so 24. meje w druhim wólbnym přeběhu njewoča­kowano přećiwo dotalnemu prezidentej Komorowskemu přesadźił.

Wšitkim je jasne, zo je dobyće Dudy opoziciji pod nawodom šefa strony Prawo a sprawnosć Jarosława Kaczyńskeho dobry zakład wólbneho dobyća lětsa nazymu, hdyž wola w Pólskej nowy parlament. „Operacija sejm“ tituluje konserwatiwny tydźenik Do Rzeczy. Zdobom su sej jeho komentatorojo wěsći, zo je tuchwilu knježaca Wobydlerska platforma (PO) z ministerskej prezidentku Ewu Kopacz na čole chětro wosłabjena. Strona je po słowach nowiny kaž „łódź bjez kapitana“. PO měła so zaso swojim idealam přiwobroćić a bóle na ludźi słuchać. Jeje dotalne wuspěchi su, kaž tydźenik pisa, skerje snadne a mało popularne.

Za madźarsku rěč

pjatk, 05. junija 2015 spisane wot:

Bratislava (SŽ/K). Na słowakskich zakładnych šulach je trjeba, polěpšić madźarsku wučbu. Aktiwisća žadaja sej to z peticiju, kotruž je w běhu jeničkeho měsaca 26 452 ludźi podpisało. Pominaja rozšěrić ličbu hodźin podawanja madźaršćiny. Na zakładnych šulach z wučbu madźaršćiny měłoj so město jedneje hodźiny stawiznopisa podawać dwě, zo móhli sej dźěći madźarskeje narodnosće tež stawizny Madźarskeje zbližić, zwurazni Katalin Vojtek z peticiskeho wuběrka. Cyłosłowaksku internetnu akciju zběranja podpismow su postupnje tež institucije podpěrali, kaž na přikład Zwjazk madźarskich pedagogow w Słowakskej, kulturny zwjazk Csemadok, kulojte blido Madźarow w Słowakskej a Zwjazk madźarskich swójbow w Słowakskej. Podpisałoj staj peticiju tohorunja šef Strony madźarskeje komunity József Berényi kaž tež politikar madźarskeje narodnosće a zapósłanc parlamenta Béla Bugár. Podpěrali su ju wšitke madźarske medije w Słowakskej.

Prěni wuslědk peticiskeje akcije bě, zo přija minister za šulstwo Juraj Draxler wčera zastupnikow zdźěłowanja w madźarskej rěči.

Lěkarjow w kraju dźeržeć

štwórtk, 04. junija 2015 spisane wot:

STROWOTNISTWO Čěskeje republiki bědźi so z problemom, zo wotchadźa spochi wjace lěkarjow a chorobnych sotrow do wukraja, mnozy do Němskeje. Hač do­srjedź meje je 160 medicinarjow wo trěbne podłožki požadało, kaž přisłušne městna wozjewichu. Telewizija ČT 24 zdźěli, na lěkarsku komoru so powołujo, zo kóždy pjaty absolwent mediciny do wukraja dźe. W někotrych regionach knježi w strowotnistwje napjata situacija. Tak dyrbjachu w Karlovarskej chorowni njedostatka lěkarjow a sotrow dla někotre stacije hromadu połožić. Chorownja spyta tuž z přidatnej zasłužbu personal wabić, přilubjejo lěkarjam a sotram nahladne přiražki k normalnej mzdźě.

Pjenjezy su nimo lěpšich dźěłowych wuměnjenjow a přihódnišeho systema zdźěłowanja sobu hłowna přičina, zo wotchadźa telko strowotniskeho personala za hranicy. Minister za strowotnistwo Svatopluk Němeček tohodla při­powědźi, zo nimo tuchwilneho zwyšenja mzdow wo pjeć procentow dalše 4,5 miliardow krónow (něhdźe 164 milionow eurow) za tónle zaměr přewostaji. Sotry dóstanu nimo toho wjace kompetencow.

Kalkulowana naprawa

póndźela, 01. junija 2015 spisane wot:

Peter Čačko rozprawja z Bratislavy za Serbske Nowiny

Najwažniša powěsć w róžowniku je bjez kóždeho dwěla ta, z kotrejž słowakski minis­terski prezident Robert Fico druhi socialny paket wozjewi, schwaleny wot dźěłoweho gremija knježaceje strony Smer-socialna demokratija

80 000 zajimcow do twornje přišło

póndźela, 01. junija 2015 spisane wot:
Mladá Boleslav (ČŽ/K). Zajim tak wulki kaž dotal nihdy zbudźi kónc tydźenja lětuš­i dźeń wotewrjenych duri w awtomobilowni Škoda. Na wšěch 80 000 ludźi – a tak 10 000 wjac hač w rekordnym lěće 2011 – chcyše sej wobhladać, kak w tworni woblubowane Octavije kaž tohorunja Fabije, Rapidy a Rapidy Spaceback nastawaja. Najwjetši zajim wobsteješe za wotrjady, w kotrychž stotki roboterow wozy­dła „montuja“. „Je to woprawdźe fascinowace, kak sej přimadła blachi podawaja a je awtomatisce zeskowuja“, rjekny wopytowar Martin Dvořák. Zajimcy móžachu tež moderne składźišćo a dalše wotdźěle předewzaća „inspicěrować“. Šef zawoda Winfried Vahland składnostnje dnja wotewrjenych duri rjekny, zo „je Škoda loni prěni raz wjace hač milion awtow zhotowiła, połojcu z nich w Mladej Boleslavje. Produkcija běži na połnych turach. Tak zhotowjeja modelej Fabia a Rapid Spaceback hižo někotre tydźenje w třoch změnach. Wjace hač 800 ludźi je tak nowe dźěło dóstało.“ Tuchwilu ma zawod přibližnje 22 000 sobudźěłaćerjow.

Pólska analyzuje wuslědki prezidentskich wólbow

Waršawa. Nimale tydźeń po prezidentskich wólbach pólska zjawnosć přeco hišće tak prawje njerozumi, što je so minjenu njedźelu stało. Připóznaty a bjezdwěla zasłužbny prezident Bronisław Komorowski bě wólby přěhrał. Dobyćerja, kandidata opozicije a zapósłanca Europskeho parlamenta Andrzeja Dudu, spočatk lěta w Pólskej lědma štó znaješe.

Medije kraja wólbny wuslědk tele dny jara wobšěrnje analyzuja. Při tym zaso raz zwěsćeja, štož bě so hižo při wólbach minjenych lět pokazało: Kraj je pačeny. Na wuchodźe, hdźež je žiwjenski standard ludźi wo tójšto niši hač na zapadźe, su přewažnje Dudu wolili, na zapadźe skerje Komorowske­ho. „Rewoluciju hněwnych a hłódnych“ komentuje dźenik Rzeczpospolita. Wjele přiwisnikow ma Duda tež w USA, na přikład w chětro konserwatiwnym zjednoćenstwje Polonia, kaž nowiny pisaja. Nic naposledk žněje 43lětny nowy prezident tójšto sympatije mjez młodostnymi, předewšěm mjez mužemi, mjeztym zo móžeše so 63lětny Komorowski na hłosy pólskeje inteligency, srjedźneje woršty a žonow spušćeć.

Sobotka njepowaleny

štwórtk, 28. meje 2015 spisane wot:
Praha (ČŽ/K). Pospyt čěskeje konserwatiwneje opozicije, lěwo-centrumowemu koaliciskemu knježerstwu Bohuslava Sobotki (ČSSD) w sejmje wuprajić njedowěru, je zwrěšćił. Za to wupraji so po sydom hodźin trajacej zdźěla wichorojtej debaće jeničce 47 zapósłancow stron TOP 06, ODS, Starostow a Úsvita. Za docpěće swojeho zaměra by opozicija 101 hłós trjebała. 32 zapósłancow so hłosa wzda, 105 je kabinet podpěrało. Połdra lěta po wólbach bě to prěni raz, zo su konserwatiwni spytali Sobotkowe knježerstwo powalić. Jako přičina słužeše jim dawkowe spěchowanje bioćěriwa. Po jich měnjenju tči financny minister Andrej Babiš (ANO) při tym w „zajimowym konflikće“, přetož jeho předewzaće Agrofert tele ćěriwo produkuje, čehoždla ma wón z toho wosobinske lěpšiny. Babiš na to rjekny, zo hižo dołho njeje telko łžow wo sebi słyšał. Na wothłosowanje je tež prezident Miloš Zeman reagował. Jeho rěčnik rjekny: „Knjez prezident wita wuslědk wotuma a wobžaruje, zo njeje so sejm přihotam kwalitnych zakonjow wěnował.“

„Komorowski – Duda 1:0“

pjatk, 22. meje 2015 spisane wot:

Njewočakowany wuslědk telewizijneho duela do wólbow prezidenta

Waršawa. Bój wo zastojnstwo prezidenta Pólskeje zdawa so zaso dospołnje njerozsudny. Tole je wuslědk wulkeho telewizijneho duela dotalneho prezidenta Bronisława Komorowskeho a jeho kontrahenta, kandidata opozicije Andrzeja Dudy minjenu njedźelu. Wšitcy, kotřiž běchu prezidenta po jeho hórkej wólbnej poražce před tydźenjomaj hižo „wotpisali“, dožiwichu wulke překwapjenje.

Pólske medije běchu telewizijne roze­stajenje wobeju kandidatow swědomiće přihotowali. Telewizja Polonia wusyłaše duel přez satelit do wšeho swěta. Ně­hdźe dźesać milionow Polakow w kraju a zwonka­ njeho podawk slědowaše.

Derje přihotował pak bě so wočiwidnje tež prezident Komorowski. Wustupowaše jako statnik: Suwereny, wěsty a derje wupadacy so kameram prezentowaše. Porno tomu skutkowaše Duda njewěsty, nerwozny a wučerpany. Tón bě runu smuhu z wólbnobojoweho zarjadowanja do studija přišoł, mjeztym zo bě Ko­morowski hižo něšto dnjow we Waršawje za wu­lki telewizijny duel zwučował.

Wjetšina wusydlenje wita

pjatk, 22. meje 2015 spisane wot:
Praha (ČŽ/K). Wjetšina čěskeje ludnosće ma přeco hišće za to, zo je wusydlenje Sudetskich Němcow po Druhej swětowej wójnje njewuchilne a woprawnjene było, zasudźa pak ekscesy, ke kotrymž je při tym zdźěla dóšło. Tole wuchadźa po nowinje Mladá fronta dnes z najnowšeho wotpowědneho woprašowanja, přewjedźeneho wot agentury NMS Market Research a Zběrki pomjatk naroda. 70 procentow woprašanych hódnoći wusydlenje za njezbytne, 61 procentow za sprawne. Něhdźe dwě třećinje woprašanych nimatej trjeba za wusydlenje so zamołwjeć, 78 procentow zasudźa pak namóc. Přemóžaca wjetšina wotpokazuje, wusydlenym wróćić jich swójstwo. Při tym sej něhdźe 70 procentow mysli, zo chcyli Sudetscy Němcy swoje wobsydstwo wróćo měć. Za „wohroženje“ ma wšak to jeno dwaceći procentow. „Tema wusydlenje je w čěskej towaršnosći dale žiwa“, konstatuje direktor agentury NMS Ondřej Veis. Přeco hišće sej nic mjenje hač tři štwórćiny ludnosće mysla, zo maja znajmjeńša zakładne znajomosće wo wusydlenju.

Čěska spušća so na atom

štwórtk, 21. meje 2015 spisane wot:
Praha (dpa/SN). Čěska chce so přichodnje bóle na atomowu milinu zepěrać. Tole předwidźi nowy statny energijowy koncept hač do lěta 2040, kotryž w Praze předstajichu. Knježerstwo srjedźo-lěwicarskich stron bě jón schwaliło. Rozsud je dalša kročel přećiwo fosilnym nošerjam energije, kaž ministerski prezident Bohuslav Sobotka čěskej powěsćerni ČTK rjekny. Na druhim městnje prioritneje lisćiny steja po tym wobnowjomne energije kaž wětr a bioenergija. Koncept předwidźi, podźěl jadrowych milinarnjow na cyłkownym zastaranju industrijneho kraja na wjace hač 50 procentow zwyšić. K tomu poručeja dalši wutwar jadroweju milinarnjow Dukovany a Temelín. Z jadrowej milinu chcedźa so dołhodobnje z wuhlowej energiju rozžohnować, kotraž je nětko najwažniše žórło energije. Wobswětoškitarjo maja nowu energijowu strategiju za dospołnje wopačnu. „To su nuklearne sony knježerstwa, kotrež dyrbja wobydlerjo zapłaćić“, zdźěli wobswětoškitna organizacija Calla. „Druhe kraje kroča dawno po nowych pućach.“

nawěšk

nowostki LND