×

Powěsć

Failed loading XML...

Pólska zwólniwa ke kompromisam

srjeda, 01. junija 2016 spisane wot:
Waršawa (dpa/SN). Pólski wonkowny minister Witold Waszczykowski so nadźija, zo komisija Europskeje unije swoje pruwowanja hladajo na prawnostatnosć w Pólskej bórze skónči. „Cyły rjad kompromisnych namjetow mjeztym předleži. Smy dialog z EU zahajili. Njeje žaneje přičiny za chłostanske naprawy přećiwo nam“, rjekny wón powěsćowemu sćelakej TVN24, „komisija EU wě, kak daloko móže Pólska za kompromis hić.“ Komisija bě přepytowanja w januaru po dwělomnej justicnej reformje noweho Waršawskeho knježerstwa zahajiła. Po měnjenju kritikarjow reforma wustawowe sudnistwo kraja lemi. Pólska nochcyła „wójnu“ z komisiju EU, Waszczykowski po najnowšich wuprajenjach narodnokonserwatiwneho stronskeho šefa Jarosława Kaczyńskeho přilubi. Tón njebě w rozmołwje z knježerstwu bliskej nowinu Do Rzeczy skóržbu Pólskeje přećiwo komisiji před Europskim sudnistwom wuzamknył. Kaczyński bě EU wumjetował, „zo suwerenitu Pólskeje njerespektuje. To rěka, zo Pólsku njerespektuje.“

Wuwoz do USA přibył

wutora, 31. meje 2016 spisane wot:
Praha (ČŽ/K). Wuwoz čěskich firmow do USA je w minjenych třoch lětach spochi rostł. Hłowne eksportne artikle su wobruče, lěki a mikroskopy. Wo jědnaće procentow je wuwoz přibył, wučinjejo dobrych 92 miliardow krónow (něhdźe 3,43 mrd. eurow). Tele ličby wozjewi Čěski­ statistiski zarjad (ČSÚ), informujo zdobom, zo su USA za Čěsku republiku najwuznamniši wobchodny partner nimo statow EU. Loni bě wuwoz z Čěskeje do USA wo 42,5 miliardow krónow (1,57 mrd. eurow) wyši hač 2005, cituje telewizijny sćelak ČT24 předsydku ČSÚ Ivu Ritschelovu. Wot lěta 2011 Čěska do USA wjace eksportuje, hač z nich importuje. Dźěle motorow, turbinow a awtow běchu loni mjez druhim najbóle wuwožowane twory. Nahladnje přibył je wuwoz lěkow, wučinjacy 2015 hódnotu 3,5 miliardow krónow (něhdźe 129 milionow eurow). Dale a bóle prašane su w USA wobruče awtow z Čěskeje. Loni su je za 4,6 miliardow krónow (170 milionow eurow) eksportowali. Porno lětu 2005 je to přirost wo nic mjenje hač 175 procentow.

Stolicy dóstanje so wolóženje

póndźela, 30. meje 2016 spisane wot:

Peter Čačko z Bratislavy rozprawja za Serbske Nowiny

Dźeń wote dnja su ranja a zažne wječory za Bratislavčanow hotowe čwěle, w prěnim rjedźe za tych, kotřiž su w měsće, z předměstow abo blišeje wokoliny z awtom po puću na dźěło resp. po swjatoku na dompuću. Dźesatki kilometrow dołhe kolony na wšěch přijězdnych dróhach a nastajnosći zatykane jězdnje znjepřijomnjeja wobdźělnikam wobchada žiwjenje. Nětko je wšak wuhladow na lěpše časy. Po dołhich, cyłych třinaće lět tra­jacych přihotach z tajkimi a hinašimi planami předleži skónčnje projekt wu­puća z mizery. Tele dny staj minister za wobchad­ Roman Brecely a španiska twarska firma Cintra podpisałoj zrěčenje wo natwarje awtodróhoweho wobjězda Bratislavy. Hdyž budźe trasa kołowokoło stolicy srjedź lěta 2020 hotowa, „wotpopadnje“ wona centrumej wšědnje dźesaćitysacy wozydłow, wěšća wobličenja ekspertow. Za wobjězd cyłkowneje dołhosće 59 kilometrow nałoži stat dwě miliardźe eurow.

Zboha dobytk

póndźela, 30. meje 2016 spisane wot:
Praha (ČŽ/K). Čěski koncern Agrofert je loni 8,6 miliardow krónow (něhdźe 319 milionow eurow) cyłkowneho dobytka nadźěłał. Tak zwyši jón porno předchadźacemu lětu wo nic mjenje hač 40 procentow – lěta 2014 bě cyłkowny dobytk 6,1 miliardu krónow (něhdźe 226 mio. eurow) wučinjał. Bilancne ličby je přede­wzaće, słušace čěskemu wicepremierej a ministrej za financy Andrejej Babišej, kónc tydźenja na nowinarskej konferency wozjewiło. Kaž čěske medije publikuja, su podate ličby zhornjenje financnych wunoškow 218 firmow koncerna. Skupina Agrofert we wobsydstwje předsydy strony ANO Babiša je najwjetša we wobłuku čěskeho ratarskeho a cyrobiznoweho hospodarstwa a zdobom wu­znamna na polu chemije, lěsnistwa kaž tež medijow. Tuchwilu­ ma 34 000 sobudźěłaćerjow. Koncernej słušeja tež mnohe firmy we wukraju, tak w Němskej mjez druhimi wulkopjekarnja Lieken AG, silownišćo w Biskopicach a chemijownja SKW Piesteritz. W Uherskim Hradiště je wjacekrótny miliardar Babiš tele dny zastupnikam města přilubił, zo wěnuje komunje trěbne pjenjezy za wobnowjenje jastwa.

Zwada mjez Europskej uniju a Pólskej justicneje reformy dla traje dale

Waršawa. Čłonojo pólskeho knježerstwa kaž tež wulki dźěl zapósłancow sejma mějachu srjedu tydźenja po jeho posedźenju chětro nuzne: Wšitcy chwatachu do Torunja, zo bychu so na poswjećenju noweje cyrkwje wobdźělili. Přeprosył bě jich pater redemptoristow Ojciec Rydzyk. Tón njeje jenož nawoda katolskeho rozhłosoweho sćelaka Radio Maryja a telewizijneho sćelaka TRWAM, ale stara so tež wo nowe Bože domy w kraju. Nowo­twar w Torunju su po słowach Rydzyka jeno z pjenježnych darow ludźi zwoprawdźili. W tym zwisku wón přitomnych politikarjow tohorunja wo dary prošeše. W nowej Toruńskej cyrkwi, kotrejež wołtarnišćo kapałku zemrěteho bamža Jana Pawoła II. napodobnja, je so Rydzyk tež sam zwěčnił. Na hoberskim škleńčanym woknje je wón poboku bamža zwobraznjeny. Kritikarjam je wobdźělenje knježerstwa na swjatočnosći znamjo wuskeho splećenja noweho pólskeho nawodnistwa z cyrkwju kraja.

Wo chudobje a narodninach

pjatk, 27. meje 2016 spisane wot:

Z WOBYDLERJOW Čěskeje je nimale dźesaćina, něhdźe 1,2 milionaj ludźi, žiwa pod hranicu dochodoweje chudoby. Pola samostejacych wučinješe wona loni 10 220 krónow (379 eurow), pola swójbow z dźěćimi 21 461 krónow (795 eurow). Najnowše daty w tym nastupanju wozjewja Čěski statistiski zarjad (ČSÚ). Materielna situacija ludnosće bě při- wšěm najlěpša minjenych dźesać lět. „Dochody domjacnosćow su realnje wo 2,4 procenty přibyli. Najbóle polěpšili su so domjacnosće dźěławych“, přispomnja k tomu zastupnica ČSÚ Šárka Šustová. Dochodowa chudoba hrozy štyrjom procentam dźěławych. Pod jeje hranicu je sydom procentow rentnarjow, 15 procentow dźěći do 15 lět a 45 procentow bjezdźěłnych. Tři štwórćiny rentnarjow pod hranicu chudoby su samostejace a zwje­tša žónskeho splaha. Třećina dźěći pod hranicu chudoby wotrostuje w njedospołnych swójbach. Tak mjenowana depriwacija – njedostatk – nastupa 5,6 procentow Čechow a Čechowkow, cyłkownje něhdźe 590 000 ludźi. To je dobrych 100 000 mjenje hač lěta 2014. Depriwowany być rěka, njeměć znajmjeńša štyri wěcy z dźewjeć – na přikład telefon, płokawu, telewizor abo awto.

Čechow wabi Chorwatska

srjeda, 25. meje 2016 spisane wot:

Praha (ČŽ/K). Čěskim dźěławym přisteji samozrozumliwje lětny dowol, ličba tych wšak, kotřiž w tym času zapućuja, z kóždym lětom woteběra. Nic mjenje hač 27 procentow Čechow chce „doma“ wostać, njemějo zwjetša trěbnych srědkow za wjac. Ze zapućowacych přežiwja 41 proc. dowol něhdźe w kraju, mjeztym zo 59 proc. do wukraja leći. Tole zwěsći po rozprawach čěskich medijow agentura Ipsos. Tradicionalnje je Chorwatska z morjom najwoblubowańša, na druhim městnje wabi Słowakska z Tatrami, na třećim městnje słónčna Italska. „Słowakska je Čecham atraktiwniša hač Čěska Słowakam“, konstatuje marketingowa direktorka Ipsos Dana Hakavcová, „do susodneho kraja zaměrja so kóždy šesty Čech, mjeztym zo přijědźe do Čěskeje jenož kóždy dźesaty Słowak.“

Dwě třećinje Čechow pojědźetej lětsa z awtom abo z busom na dowol. Kóždy štwórty chce campingować, za čož ma najmjenje wudawkow. Za dowol wudać chcedźa Češa něhdźe 630 eurow, Słowacy 670 eurow.

Překroča EU kompetency?

wutora, 24. meje 2016 spisane wot:

Waršawa (dpa/SN). W zwadźe wo Pólske wustawowe sudnistwo narodnokonserwatiwne Waršawske knježerstwo komi­siji Europskeje unije wumjetuje, zo swoje kompetency překroča. „Brüssel chce superknježerstwo być. To njeje w porjadku“, rjekny nutřkowny minister Mariusz Blaszczak wčera powěsćowemu sćelakej TVN 24. „Knježa komisije EU su wot woprawdźitosće daloko zdaleni. Komisija je swoju wěrjomnosć zhubiła“, zwurazni Blaszczak hladajo na to, zo su dokumenty wo běžnych jednanjach mjez EU a Pólskej do zjawnosće přišli.

Komisija Europskeje unije bě Pólskej wčera ultimatum stajiła. Wona měła dwěle na najnowšej sudniskej reformje wotstronić, kotraž po měnjenju kritikarjow justicu kraja lemi. Njedyrbjała-li Waršawa reagować, chce komisija EU wotpowědne jednanje přećiwo krajej zahajić. Pólski wonkowny minister Witold Waszczykowski je tole wčera w Brüsselu kritizował. „To je procedura, kotraž europske zrěčenje daloko přesahuje. Tajkej uniji njejsmy swój čas přistupili.“

ANO dale prědku

póndźela, 23. meje 2016 spisane wot:
Praha (ČŽ/K). Kak bychu jednotliwe strony wobstali, bychu-li nětko wólby byli, je so agentura CVVM mjez ludnosću woprašowała. Najlěpje by wotrězła ANO miliardara Andreja Babiša, kiž by 28 procentow nažnjała. ČSSD ministerskeho prezidenta Bohuslava Sobotki by z 25,5 proc. druhe městno wobsadźiła. Na 3. městno postupiła by njenadźicy KSČM, za kotruž by so 15 proc. wuprajiło, tři procenty tuž wjac hač w aprylskim zwěsćowanju. Do sejma bychu přišli opozicionelnej ODS z wosom, TOP 09 ze šěsć kaž tež KDU-ČSL z 5,5 procentami. Přewidźeć při tym njeje, zo je so TOP 09 na dypk dóstała, na kotrymž dyrbi započeć „za dychom“ hrabać. Najsylniše strony z mjenje hač pjeć procentami bychu byli Zeleni (3,5%), Piraća (2,6%) a SPD předewzaćela Tomija Okamury (2,5%). Na wólbach wobdźěliło by so 60 procentow woprašanych. Zwěsćowanje nahladow a měnjenjow su sobudźěłaćerjo agentury CVVM w formje wosobinskeje rozmołwy přewjedli, prašejo so 1 015 ludźi. Pjećina z nich by strony woliła, kotrež njebychu žadyn mandat docpěli. Cyłych 20 proc. hłosow by tak „njewunošnych“ było.

Polacy reaguja na reformy noweho knježerstwa

Waršawa. Něhdy w Pólskej knježaca Wobydlerska platforma (PO) je na njedawnu raznu kritiku nětčišeho knježerstwa strony Prawo a sprawnosć (PiS) hladajo na wosom lět trajace knjejstwo PO reagowała. Ze swojeje strony sćahny nětko bilancu prěnjeho poł lěta knježerstwa PiS.

Kaž nowina Rzeczpospolita rozprawja, su fachowcy PO wuličili, zo je nowe knježerstwo w minjenych šěsć měsacach deficit 14 miliardow eurow nadźěłało, štož je najwjace w času po lěće 1989. Reformy na polu justicy su wšo druhe hač wuspěšne, PO knježerstwu wumjetuje. Njewotwisnosć najwyšeho sudnistwa njeje hižo zaručena. Z reformu smě faktisce statny prezident sam postajić, štó so z najwyšim sudnikom kraja stanje. Kri­tisce PO zwěsća, zo je nowe knježerstwo wodźace wosobiny wšitkich wažnych gremijow a institucijow wuměniło a ze swojimi ludźimi narunało.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND