Waršawa. Pólske medije debatuja tele dny dosć intensiwnje wo podawku, kotryž ma za kraj wulke diplomatiske, politiske a nic naposledk hospodarske sćěhi.
Hladajo na trěbne modernizowanje wójska bě bywše knježerstwo ministerskeje prezidentki Ewy Kopacz z francoskim brónjenskim koncernom Airbus Helicopters jednało. Waršawa chcyše 50 modernych helikopterow typa Caracal za 3,5 miliardow eurow kupić. Mašiny so za transportne nadawki runje tak hodźa kaž za wojerske. Zrěčenje bě tak derje kaž hotowe. Pobrachowaše poprawom jenož hišće podpis zamołwitych.
Kaž bomba bě tuž srjedź měsaca informacija noweho zakitowanskeho ministra Antonija Macierewicza, zo Pólska helikoptery njekupi. Kraj chcył so druhdźe za tajkimi wojerskimi mašinami rozhladować. Na dokładne wopodstatnjenje rozsuda zakitowanskeho ministra pólska zjawnosć hač do dźensnišeho čaka.
Słowakska stolica je prěni statny pohrjeb dožiwiła – chowany bu tam prěni prezident njewotwisneje Słowakskeje republiki dr. h.c. ing. Michal Kováč, kiž bě 5. oktobra 86lětny po dlěšej chorosći zemrěł. Do zastojnstwa namjetowało bě jeho 1993 Hibanje za demokratisku Słowaksku tehdyšeho ministerskeho prezidenta Vladimíra Mečiara, lěto pozdźišo je Kováč jako hłowa stata raznje šwikał awtokratiske wašnje knježenja ministerskeho prezidenta, kotrež bě Słowaksku runjewon do izolacije dowjedło. Mečiar bě so na to dał do njenaprošneho boja přećiwo prezidentej. A bój w tym wuwjercholi, zo bu Kováčowy syn z wobdźělenjom statneje tajneje słužby zawlečeny.
Na dnju pohrjeba bě w kraju statne žarowanje. Oficialny statny pohrjeb započa so z kondolowanjom słowakskich a wukrajnych politikarjow na Bratislavskim hrodźe. Wottud bu kašć na historiskej lafeće přewjezeny k prezidentskemu palastej, hdźež wotmě so wojerska ceremonija na rozžohnowanje z něhdyšim hłownym rozkazowarjom wobrónjenych mocow Słowakskeje republiki.
Wrócław (dpa/SN). Kraj Braniborska chce hospodarske a kulturne styki ze zapadopólskim wojewódstwom Delnja Šleska dale zesylnić. „Regionalne zhromadne dźěło je a wostanje kruty zakład němsko-pólskich poćahow“, rjekny braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) wčera po zhromadnej deklaraciji z maršalom Cezaryjom Przybylskim we Wrócławju. Tak stanje so zrosćene partnerstwo z Delnjej Šleskej stabilniše, Woidke zwurazni.
Přichodnje chcetej regionaj we wobłuku wobchad, w hospodarskej a energijowe politice kaž tež na dźěłowych wikach, w kubłanju, sporće, kulturje, na socialnym polu a w strowotnistwje wušo hromadźe dźěłać. Hospodarski minister Albrecht Gerber (SPD) chce so klětu w juniju do Delnjeje Šleskeje podać, zo by z pólskimi předewzaćemi rěčał. Braniborska bě hižo 1995 z pjeć dalšimi wojewódstwami tajke zrěčenje podpisała.
Waršawa. Smjerć sławneho pólskeho režisera Andrzeja Wajdy je w pólskich medijach hoberski wothłós zbudźiła. Nimale wšitke nowiny a časopisy wěnuja so z wobšěrnymi přinoškami žiwjenju a skutkowanju filmoweho wuměłca, kotryž je w Pólskej legenda. Wajda bě 9. oktobra 90lětny zemrěł. Wčera su jeho w Krakowje pochowali.
K wusahowacym filmowym twórbam Wajdy słušachu „Katyń“, stawizna wo morjenju 22 000 pólskich oficěrow přez sowjetsku tajnu słužbu NKWD w lěće 1941, „Slubjeny kraj“ po knize Władysława St. Reymonta a „Pan Tadeusz“ po eposu basnika Adama Mickiewicza. W lěće 2000 spožčichu Wajdźe za jeho žiwjenski skutk filmowe myto Oscar.
CUZORĚČNY je w Čěskej kóždy dźewjaty kwas. Najnowše daty Čěskeho statistiskeho zarjada (ČSÚ) wupokazuja, zo je so loni nimale 5 000 měšanych mandźelstwow wjazało. Do toho bě jich to ně- hdźe 4 000. Při tym je tak, zo sej mužojo najradšo Słowjanki bjeru. Předewšěm ženja so z Pólkami, Ukrainjankami a Rusowkami. Čechowki porno tomu za zapadnymi mužemi hladaja a wudawaja so na Němcow, Britow a Američanow. Žony móža při tym bóle wuběrać hač mužojo. W kraju je dźě wjele wjac wukrajnikow hač wukrajničow, wuswětla sociologowka Jiřina Šíklová. Najwoblubowaniše su pak přeco hišće čěsko-słowakske zmandźelenja. Tajkich je bjezmała třećina była. 830 Čechow je so ze Słowačku woženiło a 717 Čechowkow sej Słowaka za muža brało. „Słowakscy ludźo njejsu za nas wukrajnicy“, Šíklová k tomu přispomnja. Mjeztym zo ličba ryzy čěskich mandźelstwow hižo dlěje pola něhdźe 45 000 wob lěto stagněruje, budu měšane dale přiběrać, wědomostnica wěsći: „Dokelž so narody měšeja a podźěl wukrajnikow w kraju hišće přibudźe.“
Brüssel (SN/at). Serbiske multinarodne město Novi Sad budźe Kulturna stolica Europy 2021. Wo tym informuje komisija Europskeje unije, kotraž je namjet njewotwisneho gremija fachowcow sćěhowała, kónc tydźenja w Brüsselu. Komisar za kubłanje komisije EU Tibor Navracsics je optimistiski, „zo skića Novi Sad swojim wopytowarjam z Europy a ze swěta móžnosć, zo bychu sej město a jeho kulturne bohatstwa wotkryli, ale sej tež mnohotnosć europskich kulturow a naše zhromadne hódnoty wažili.“
Wurisanje wo titl Kulturna stolica Europy w kraju, kotryž je kandidat za přistup, je komisija EU w decembrje 2014 za města z Albanskeje, Bosnisko-Hercegowiny, Makedonskeje, Čorneje Hory a Serbiskeje startowała. Do wušeho wuběra za 2021 běštej so čornohórski Herceg Novi a serbiski Novi Sad dóstałoj.
W Novym Sadźe bydla Južni Serbja, Madźarojo, Słowakojo, Chorwaća, Romojo a dalše narodnosće. Město je nimo toho domizna Matice Srpskeje, kotraž ma tam wot lěta 1864 swoje sydło.