Pólska debatuje po Londonskich nadpadach wo wěstoće a wo islamje

Waršawa. Najnowši teroristiski nadpad w Londonje je w Pólskej wobšěrnu debatu zbudźił. Při tym dźe wo prašenje, hač je tež Pólska wot tajkich atentatow wohrožena a kak měła so jim wobarać. Atmosfera­ w tymle prašenju je přiběrajcy hysteriska a agresiwna.

Tak bě pólska telewizija spočatk tydźenja wjacorych fachowcow na telewizijnu debatu přeprosyła. W srjedźišću steješe hesło, kotrež bě šef knježaceje narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć Jarosław Kaczyński nastajił, po kotrymž je „wójna z islamom“ dawno wudyriła. Fachowcy woneje debaty běchu sej přezjedni, zo měło so přewšo raznje přećiwo terorizma podhladnym postupować. Bjez wahanja měli jich zajeć a hnydom­ z kraja wupokazać.

Ministerska prezidentka Beata Szydło čuje so po Londonskim nadpadźe w swojej politice zesylnjena. „Derje, zo nimamy ćěkancow w kraju, tuž je strach nadpadow snadny“, wona žurnalistam rjekny. Szydło chcyła ze swojej dotalnej politiku pokročować a nochcyła žanych ćěkancow do kraja pušćić, wona připowědźi.

Mocy za přiwzaće eura přibywaja

pjatk, 09. junija 2017 spisane wot:

Doba, w kotrejž bu piwko, „knedlo­vepřo-zelo“, podruž, mzda, dawki a wšo a wšitko druhe z krónu płaćene, dźe hladajcy na kónc. Jutře drje hišće tak daloko njebudźe, ani zajutřišim, zo Čecham woblubowana­ swójska měna zańdźe, na wobzorje­ pak euro hižo kiwa.

Njedźiwajcy toho, zo wjetšina Čechow zawjedźenje zhromadneje měny EU (tuchwilu) hišće nochcyła, abo runje toho­dla, nastajeja so „zajimowane kruhi“ wočiwidnje­ na tónle podawk. Jako prěni njeje nichtó druhi hač ministerski pre­zident Bohuslav Sobotka – do njedawna sam horliwy podpěrar króny – wótře za to wabił,­ euro přiwzać, a to ručež móžno. Njemało zadźiwanej ludnosći wón trěbnosć teleje naprawy z tym wuswětli, zo nastanjetej dźakowano Němskej a Francoskej w zhromadźenstwje dwě skupinje krajow rozdźělneho tempa, a Čěskej by bjez eura hrozył pad do skupiny „pomałkeje jězby“.

Prezident Zeman nochce Vlka počesćić

štwórtk, 08. junija 2017 spisane wot:

Praha (HJS/SN). Čěski prezident Miloš Zeman najebać poručenje parlamenta dale wotpokazuje, w měrcu zemrěteho kardinala Miloslava Vlka posthumnje wuznamjenić. Tole rozprawja dźenik Pravo w swojim wčerawšim wudaću. Parlament bě zawčerawšim, wutoru, prezidentej rjad wosobow za tradicionalne počesćenje na róčnicy załoženja Čěskosłowakskeje, 28. oktobra, namjetował. Zapósłancy maja po wustawje kraja prawo, tajkich ludźi namjetować. Tole pak njeje za prezidenta zawjazowace.

Zeman bě hižo w měrcu wotpokazał, so na žarowanskej swjatočnosći za ze­mrěteho kardinala w cyrkwi swj. Vita wobdźělić. K wopodstatnjenju wón rjekny, zo je Vlk jeho wospjet kritizował.

Pjeć hwěžkow za Kodiaq

štwórtk, 08. junija 2017 spisane wot:
Praha (ČŽ/K). Nowe awto typa Škoda Kodiaq­ z awtotwornje w sewjeročěskich Kvasinach je wot organizacije Euro NCAP za swoju wěstotu dóstało pjeć hwěžkow, štož je najwyše hódnoćenje. Nastupajo škitanje dorosćenych pasažěrow docpě Kodiaq 92 procentow, nastupajo škitanje dźěći 77 procentow. Najwjac dypkow su wozydłu za wěstotu před pobóčnej zražku dali. Kodiaq je wuhotowany ze systemom nuzoweho borzdźenja, kiž sobujěducych a tohorunja pěškow škita. „Zwyšili smy pasiwnu wěstotu, štož rěka, zo sama konstrukcija karoserije hižo we wulkej měrje k wěstoće přinošuje“, rjekny zamołwity za wuwiwanje w přede­wzaću Škoda Avto Christian Strube. „Přidatnje smy progresiwny asistentny system rozšěrili, zo by so njezbožam po móžnosći cyle zadźěwało“, Strube doda. Nimo superkruteje karoserije škita pasažěrow dźewjeć airbagow, tójšto wěstotnych pasow a system Isofix za dźěćace sedła. NCAP je njewotwisny konsorcium europskich ministerstwow za wobchad, awtomobilowych klubow a zawěsćernjow.

Zeman w Azijskej

wutora, 06. junija 2017 spisane wot:
Praha (ČŽ/K). Čěski prezident Miloš Zeman přebywa z wulkej delegaciju přede- wzaćelow tuchwilu na wopyće we Vietnamje. Na programje ma mjez druhim jednanja z prezidentom kraja Tran Đai Quang wo zběhnjenju winowatosće wizuma za čěskich turistow a wo di­rektnym lětarskim zwisku mjez Čěskej a Vietnamom. Tema je tohorunja nahladna vietnamska mjeńšina w Čěskej, mjez druhim nastupajo jeje wuspěšne integrowanje, ale tež wšelkich kriminelnych počinanjow dla kaž zhotowjenja drogow. Zeman wobdźěli so tež na čěsko-vietnamskim hospodarskim forumje. Padłych za swobodu kraja počesći z wěncom při pomniku narodnych rjekow. Wuprawa ma wunjesć rjad zrěčenjow, hłownje wo wzajomnym wikowanju a jedne wo zhromadnym dźěle policije wobeju statow a wróćozwjedźenju zasudźenych wosobow. Naslědnje wopyta prezident Zeman ze swojim přewodom Kazachsku. W stolicy Astanje wobdźěli so wón pjatk na zahajenju mjezynarodneje wustajeńcy Expo 2017. Tón dźeń ma na programje tež jednanja z kirgiskim prezidentom Almazbekom Atambajewom.

Dróhi a naměsta w Georgiskej po něhdyšim pólskim prezidenće pomjenowane

Waršawa. Pólski statny prezident And­rzej Duda bě spočatk tydźenja tři dny na statnym wopyće w Georgiskej. Oficialna přičina bě 25. róčnica diplomatiskich poćahow mjez krajomaj. Tam móžeše Duda płody žnjeć, kotrež bě bywši pólski prezident Lech Kaczyński swój čas w Georgiskej wusył.

Budźa zajim za křesćanstwo

pjatk, 02. junija 2017 spisane wot:

NÓC CYRKWJOW wotměje so dźens za tydźeń po cyłej Čěskej republice. Při­bližnje 15 000 Božich domow, kapałkow a modlernjow móža sej ludźo při tejle składnosći wobhladać. Přistupne budu tohorunja rumnosće, do kotrychž wopytowarjo hewak njepřińdu. W Nocy cyrkwjow spóznaja zajimcy křesćanstwo w jeho architektoniskej podobje a njeposrědnje ze zetkawanjom z jeho zastupnikami – měšnikami, mnichami a dalšimi. Zarjadowanje wobrubja z bohatym kulturnym a duchownym programom, organizowanym wot wjele tysac dobro­wólnych. Wopytowarjo móža sej z poskitka wuzwolić koncerty, komentowane wodźenja, dźěłarnički a dźiwadłowe předstajenja. Móžno je, pohladać do sakristijow abo rozhladować so w zahrodach klóštrow, zahrać sej na pišćelach, zalězć na cyrkwinu wěžu abo zestupić do kryptow. Wulke dožiwjenje lubi „putnikowanje swětła“, při kotrymž poćahnu ludźo ze swěčku w ruce wot cyrkwje swj. Tomaša k cyrkwi swj. Salvatora po Karlowym mosće. Nóc cyrkwjow ma nic naposledk zaměr, budźić zajim za towaršnostnu a kulturnu hódnotu Božich domow.

ANO dale prědku

štwórtk, 01. junija 2017 spisane wot:
Praha (ČŽ/K). Šmjatki knježerstwoweje krizy w Čěskej dla njejsu hibanju ANO wotwołaneho financneho ministra Andreja Babiša zeškodźeli. Jeho strona by wólby sejma kaž w aprylu z 28,5 procentami dobyła. To wuchadźa z woprašo­wanjow agentury Focus. ČSSD premiera Bohuslava­ Sobotki, kiž bě cyłu wěc naškarał, žadajo sej pušćenje Babiša, by porno tomu jenož hišće na 17 procentow přišła a tak tři mjenje dóstała hač mi­njeny měsac. Zaćahnyli do sejma bychu KSČM, za kotruž by 14 procentow hłosowało, ODS z 10,8 procentami a TOP 09 z 9,8 procentami. Sobu knježaca KDU-ČSL njeby w parlamenće w tym padźe hižo­ zastupjena była, by-li k wólbam w koaliciji z hibanjom STAN nastupiła, přetož hromadźe dyrbjałoj dźesać procentow docpěć. Woprašowanje wuswědča pak „cyłkej“ skromne 7,4 dypki. Pod pjeć procentami bychu wostali Piraća a Zeleni. Trochu poškrabany ze wšeho je tohorunja prezident Miloš Zeman wušoł – jemu dowěrja nětko 41 procentow wolerjow město 55 w aprylu. „Surowje chłostane“ je knježerstwo Sobotki, z 22 proc. ma wone dotal najmjenje akceptancy.

Zakaz kurjenja płaćiwy

srjeda, 31. meje 2017 spisane wot:
Praha (ČŽ/K). Wot dźensnišeho płaći w Čěskej dospołny zakaz kurjenja w rum­nosćach hotelow, hosćencow, korčmow kaž tež na dalšich zjawnych arealach. Zakoń naprawja zdobom předań alkohola. Dotalny zakaz předawanja alkoholiskich napojow widźomnje wopitym abo pod drogami stejacym wosobam je wudospołnjeny z winowatosću předawarja, tajkeho namołwić, předawarnju wopušćić. Skupina 20 senatorow chce wšak na wustawowe sudnistwo hić a zběhnjenje dźělow zakonja docpěć. Woni kritizuja absolutny zakaz kurjenja, zakaz předawanja alkohola a tobakowych wudźěłkow na zarjadowanjach za dźěći.

Praha (dpa/SN). Na hłownym dwórnišću čěskeje stolicy dopominaja wot najnowšeho na transporty, z kotrymiž běchu židowske­ dźěći z tehdyšeje Čěskosłowakskeje bjezposrědnje do wudyrjenja Druheje swětoweje wójny do Jendźelskeje a tak do wěstoty dowjezli. Wot měrca do awgusta 1939 na te wašnje 669 holcow a hólcow před holocaustom wuchowachu. Wjetšina z nich njeje swojeju staršeju po tym ženje wjace widźała. Nowy pomnik symbolizuje durje ćaha z wotćišćom dźěćaceju rukow na jednym boku wokna a rukow dorosćeneho na tamnym boku. „Njewědźachmy tehdy, čehodla naši starši płakaja. Běchu wšak nam rjekli, zo jědźemy jenož na wulět“, rjekny Zuzana Marešová powěsćerni ČTK. Wona bě natwar pomnika zhromadnje z dalšej přežiwjenej, lady Milenu Grenfell-Baines, nastorčiła.

Hłowny organizator Praskeje wuchowanskeje akcije, Brita sir Nicholas Winton, bě 2015 w starobje 106 lět zemrěł. Wón dósta wjacore wuznamjenjenja, mjez druhim čěski rjad Běłeho lawa. Britiska kralowna bě jeho na ryćerja pasowała.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND