Pytaja wučerjow za hudźbu
Poskitki Budyskeje hudźbneje šule z wotnožku w Kamjencu požadane
Budyšin (SN/mwe/MiR). Najsławniše wubědźowanja za šulerjow hudźbnych šulow po cyłej Němskej je kóždolětne wubědźowanje „Młodźina hudźi“. Wot lěta 1964 je hižo přewjeduja. „Za wučerjow a wukonowych šulerjow našeje hudźbneje šule su přihoty a wobdźělenje wažna etapa we wobłuku šulskeho lěta a wukubłanja“, wuswětla nawodnica Budyskeje hudźbneje šule Charlotte Garnys. „Wšako steji nimo mysle, spěchować młodych hudźbnikow, tež postajowanje wuměłskeje hódnoty kubłanišća.“
Wot lěta 1992 bě na regionalnych wubědźowanjach kóžde lěto 35 do 55 šulerjow a šulerkow z Budyšina, lětsa 54 šulerjow. 22 z nich wobdźěli so na sakskim wurisanju. Jurorojo mějachu gitarowy kwartet a duwo z pianistom a hudźbnikom na blachowym instrumenće za hódnej, zastupować Budyske kubłanišćo a tak tež Saksku na cyłoněmskim wurisanju. „Z wulkim wjeselom smy dožiwili, zo dobychu woni w kruhu najlěpšich hudźbnych šulerjow na zwjazkowej runinje jedne druhe a jedne třeće myto.“
Jeho duch přeco hišće traje
Što drje bě Jakub Bart-Ćišinski swój čas po Lipju w ródnej wsy w Pančicach-Kukowje ducy začuwał a zasłyšał? Z tym prašenjom su so šulerjo 9. a 10. lětnika wyšich šulow z Worklec, Ralbic, Kulowa, Radworja, Budyšina, Slepoho a Kulowa kónc septembra zaběrali. Projekt Domowinskeje župy „Michał Hórnik“ běše wužadanje wobdźělnikam a přihotowacym.
Pančicy-Kukow. Ćišinu ze swojimi zmysłami začuwać – móžemy to dźensniši dźeń scyła hišće? Šulerjo ze serbskich a serbšćinu wuwučowacych šulow na projektowych dnjach za wyše šule su dopokazali, zo njeje pytanje za potajnosćemi wobswěta na zajimje zhubiło. Zakład za wobsahowe dźěło bě temowy zešiwk „Jakub Bart-Ćišinski – Lećće z časom!“.
Bjezdwěla běchu wukony wobdźělenych šulerjow wšelakore. Skupiny tych, kotřiž serbšćinu wot doma njemóža, smy na ekskursiji w stopach Jakuba Barta Ćišinskeho w Pančicach Kukowje dožiwili. Šulerjo z Kulowa a Slepoho běchu wot swojich wučerjow derje na ekskursiju přihotowani.
Mjez 895 zarjadnišćemi je jedne serbske
Delnjoserbska rěčna šula w swětle jubilejow 175 lět ludowa uniwersita a sto lět zakonskeho rjadowanja za Němsku
Lětsa spominaše Šula za delnjoserbsku rěč a kulturu kónc swojeho nalětnjeho tydźenskeho kursa delnjoserbšćiny ze swjedźenskim zarjadowanjom na wotewrjenje delnjoserbskeje ludoweje wysokeje šule 20. žnjenca 1954.
Zapřijeće „Volkshochschule“ (VHS) je po hornjoserbskim słowniku ludowa uniwersita. Znajemy 1949 w Chrósće załoženu Serbsku ludowu uniwersitu a z lěta 1951 pospyt załožić delnjoserbsku ludowu uniwersitu. Delnjoserbske słowniki wužiwaja wopřijeće ludowa wysoka šula. Prěnje kubłanišća za dorosćenych pak nastachu wo wjele prjedy.
Danska mysl
Stoćiny ludowych uniwersitow su němske, ale česć přisteji Danam ze staršim jubilejom: Woni wunamakachu tajke kubłanišća za dorosćenych před 175 lětami. Pohladnjemy na tamny započatk. W lěće 1844 załožena Heim-Volkshochschule bu zarjadowana za wjesny lud a bě wužitna naprawa w času hišće njerjadowaneho šulstwa. Předewzaće je wuspěšne: Hižo 1867 maja tajke kubłanišća za dorosćenych po cyłym kraju.
Mjenje studentow na Berlinej zdalenych uniwersitach
Frankfurt nad Wódru/Słubice. Na uniwersitach w Braniborskej, kotrež su wot Berlina zdalene, so dźeń a mjenje studentow zapisuje.
Ličba studentow je z 2 100 na Wysokej šuli za naslědne wuwiće w Eberswaldźe (bywša lěsnistwowa akademija) hižo někotre lěta znajmjeńša konstantna, jeje rěčnica Annika Bischof njedawno na zahajenju zymskeho semestra 2019/ 2020 wozjewi. Porno tomu dyrbješe Europa-uniwersita Viadrina w Frankfurće nad Wódru prěni raz dramatiski spad ličby studowacych zwěsćić. Tak zapisa so za prěni fachowy semester 1 285 studowacych, 180 mjenje hač loni. To pak njeje hišće wšo: Běše-li ličba wšitkich studowacych před dwanaće měsacami hišće 6 461, je wona aktualnje na 5 883 woteběrała, kaž je prezidentka Viadriny prof. Julia von Blumenthal minjeny štwórtk ze samsneje přičiny informowała.
Ličba studentow konstantna
Na uniwersitach a wysokich šulach je zymski semester zaběžał
Drježdźany/Lipsk (SN/bn). Zymski semester na sakskich kaž tež braniborskich uniwersitach resp. wysokich šulach je zaběžał. W Drježdźanach, Lipsku a Choćebuzu su nowi studenća zazběh minjeny pjatk ze swjatočnymaj zarjadowanjomaj woswjećili.
Na Lipšćanskej uniwersiće bu dohromady něhdźe 7 000 zajimcow prěni raz imatrikulowanych, štož wotpowěduje ličbje minjenych lět. Wjetšina nowačkow pochadźa z tak mjenowanych nowych zwjazkowych krajow, podźěl wukrajnikow wučinja nimale pjećinu.
Dalekubłanje za serbske kubłarki
„Rěč ćěła a wuraz rěče při serbskorěčnym kubłanju“ bě tema dalekubłanja, na kotrež bě Rěčny centrum WITAJ 9. oktobra 2019 serbske kubłarki přeprosył. Referentka bě Anna Taraszkiewicz, klankodźiwadźelnica Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła w Budyšinje. Wona bě spřihotowała sep praktiskich zwučowanjow, kotrychž zaměr bě, sej skutkownosć a móžnosće nonwerbalneje rěče wuwědomić. Dźěćom, kotrež sej w pěstowarni serbšćinu přiswojeja, su pomocne srědki kaž wědomje nałožowana gestika a mimika a adekwatnje k wuprajenjam zasadźeny charakter hłosa njeparujomne zepěry při zrozumjenju serbsce rěčaceje kubłarki.
Wobdźělnicy dalekubłanja, kotrež běchu z wosom kubłanišćow do Budyšina dojěli, njezwučowachu so jenož w gestiskim předstajenju předpodatych wobsahow, ale runje tak tež w „čitanju“ nonwerbalnych wuprajenjow. Jadwiga Kaulfürstowa
Ralbičanscy šulerjo w Słowakskej
Rekordne wobdźělenje w Praze
Přeća dźěći wobkedźbować
Najmjeńšich sobu zapřijeć je do zakonjow UNO zakótwjene prawo
Što matej swójbny dowol a participacija, to rěka wobdźělenje, ze sobu činić? Prašenje to, kotrež su sej čłonojo a přistajeni Serbskeho šulskeho towarstwa w běhu lětušeje fachoweje konferency kónc septembra wuwědomili. Dokal sej swójbni na dowol dojědu, wo tym woni na wšelake wašnje rozsudźeja. Runje tak je to ze začućom po dowolu, hač bě poradźeny.
Dale wuwučować
Budyšin (SN/MiR). Na šulach w zamołwitosći Budyskeje regionalneje wotnožki Sakskeho krajneho zarjada za šule a kubłanje (LaSuB) skutkuje šwarna ličba bywšich wučerjow. Sakske kultusowe ministerstwo k tomu pohonja narěčeć pedagogow, kotřiž do renty abo předrenty du, w šuli dale wuwučować. „Angažement šulskich nawodow je mjenje abo bóle wuspěšny“, rozłožuje nowinski rěčnik LaSuB dr. Jens Drummer. „Ći jedni su hnydom zwólniwi na swojej abo hinašej šuli tež jako wuměnkarjo dale wučbu podawać. Dalši wučerjo, kotřiž do renty abo předrenty du, nochcedźa najprjedy jónu swójskich zajimow dla dale dźěłać. Wšako su so dołho na wotpočink wjeselili. Někotři pak po něšto času tola zaso někotre hodźiny wuwučuja.“
