Poskitk rozdźělnje wužiwany
Wot 18. měrca su wšitke šule w Sakskej zawrjene. Wukaz płaći najprjedy raz hač do kónca jutrownych prózdnin. Wo wuknjacych zakładnych a spěchowanskich šulow, kotrychž starši w systemorelewantnych powołanjach skutkuja, staraja so wučerjo w šuli. Wjetšinu dźěći pak starši doma hladaja.
Budyšin (SN/MiR). „Potrjechene dźěći, kotrychž starši dyrbja dźěłać, tuchwilu wšědnje na šulach nuzowje zastaruja. To chcemy tež w jutrownych prózdninach činić“, rozłožuje rěčnik Budyskeje regionalneje wotnožki Krajneho zarjada za šulu a kubłanje (LaSuB) dr. Jens Drummer. Wučerjo zakładnych kaž tež spěchowanskich šulow nětko wšědnje dale na swojich šulach dźěłaja, tež hdyž nic wšitcy nadobo, ale wotměnjejo so a wot doma, to rěka w homeofficu. „Zasadźenje wotpowěduje normalnemu postupowanju. Tež hdyž sej to přeco hišće wjele ludźi mysli, wučerjo nimaja kaž šulerjo prózdniny, ale dyrbja dźěłać – hač na tón čas, hdyž maja dowol“, dr. Drummer wuswětla. To rěka, zo njebudu wučerjo, kotřiž su za tydźeń po jutrach wo dowol prosyli, do nuzoweho zastaranja kaž tež do homeoffica zapřijeći.
Wot spočatka serbšćinu wuknył
Rozsudźić so za praktikum w Ludowym nakładnistwje Domowina njebě Janoshej Kluze ćežko. Wšako zajimuje so 21lětny student za rěče, wosebje słowjanske. Wón je w redakciji Serbskich Nowin – wjacore jeho přinoški smy w serbskim dźeniku wozjewili – kaž tež w lektoraće LND skutkował. Tam je wšelake manuskripty přełožił. „Za mój studij njeběše dźěło w LND jenož dobre nazhonjenje, ale pohon, sej swoje přeće wo pozdźišim skutkowanju jako žurnalist abo lektor pohłubšić“, wón powěda.
We wobłuku swojeho wědomostneho studija na Uniwersiće Greifswald studuje Janosh Kluga slawistiku a anglistiku. Za oxfordsku abo amerisku jendźelšćinu so wón hišće doskónčnje rozsudźił njeje. We wobłuku slawistiki studuje mjeztym w štwórtym semestrje čěšćinu a ukrainšćinu. „Mjez docentami tón abo tamny tež stawizny serbskeje rěče a jeje wosebitosće do studija zapletuje. Wjacori wědźa, zo ma Greifswald słowjanske korjenje“, Janosh Kluga rozłožuje, „přichodny čas chcu tam dale za swědkami słowjanskeje doby pytać, kaž je to na přikład rěka Ryck, kotraž po Greifswaldźe čeće.“
Poskitk SŠT tež delnjoserbsce
Choćebuz (SN/MiR). Serbske šulske towarstwo je wčera prěni delnjołužiski internetny poskitk za dźěći online stajiło. Su to serbskorěčne materialije a ideje za praktiske dźěło kubłarkow z chowancami dźěćacych dnjowych přebywanišćow. Projekt orientuje so na před njecyłymaj lětomaj zawjedźenym hornjoserbskim poskitku www.dyrdomdej.de. „Internetna strona www.dyrdakojstwo.de pak měri so tež na dźěći a swójby“, wuswětla předsydka Serbskeho šulskeho towarstwa Ludmila Budarjowa. Nětko su wćipni na reakciju tych, kotřiž so z prěnim poskitkom zaběraja. A chcedźa jón krok po kroku rozšěrić. Partnerka za Delnju Łužicu a za wšitkich, kiž maja prašenja abo chcedźa stronu z dalšimi idejemi wobohaćić, je Mila Zachariasowa.
Załožba za serbski lud zwoprawdźenje projekta spěchuje. Ze spěwami, powědančkami a pohibowanjom chcedźa wužiwarjow pohonjeć, delnjoserbsku rěč nałožować a so w njej dale wukmanić. Dźěćom, staršim, kubłarkam a kubłarjam kaž tež dźědam a wowkam pomhaja při tym Majka, Flori, Lenka a Karlo – figury, kotrež po poskitku wjedu.
Prěni serbski webinar wotměli
Diskusija wučerjow wo tym, hač scyła a w kotrej měrje z nowymi medijemi dźěłaja, je po wšěm zdaću zakónčena. Wčera dopołdnja je prěni serbski web-seminar (skrótka webinar) wulku ličbu wučerjow hromadu wjedł.
Budyšin (SN/MiR). Widźeć so wobdźěleni wučerjo njemóžachu, jeničce jedyn tamneho słyšeć bě móžno. Wjetšina pak je chatroom wužiwała, zo by swoje měnjenje k relewantnym temam posrědkowała. Přiwšěm běše seminar wulce wunošny. Takle hódnoćitaj iniciatoraj načasneho medialneho dorozumjenja Michał Cyž, nawoda Budyskeho studija Sakskeho wukubłanskeho a wupruwowanskeho kanala (SAEK), a Diana Šołćina, referentka za naležnosće serbskich šulow w Krajnym zarjedźe za šulu a kubłanje (LaSuB) w Radebeulu, dotal jónkrótnu akciju w Serbach. „Na njej wobdźěli so na wšě 30 serbskich wučerkow a wučerjow, kotřiž wuwučuja na wšelakich serbskich a serbšćinu podawacych šulach. Zastupjene běchu wšitke šulske družiny, zakładne a wyše šule kaž tež Budyski Serbski gymnazij.
Nowinka: webinar
„Dźiwaj so!“
Budyšin (SN). Swójbne kubłanje Rěčneho centruma WITAJ a serbska dźiwadłowa pedagogika Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła Budyšin stej na wobćežowacu situaciju za swójby doma reagowałoj a zhromadnu internetnu stronu „dźiwaj so!“załožiłoj. Kóždy wě, zo w słowje dźiwadło tež fenomen dźiwanja nutřka tči. Tak njeje w padźe internetneje strony žadyn připad, zo zabawu na wšelakore wašnje poskića. Tuž, hdyž žno njemóžeće do dźiwadła ze swojimi dźěćimi, čińće sej wšědne dźiwadło doma rjeńše.
W přichodnych tydźenjach zběraja na mjenowanej webstronje pokiwy a impulsy za wužadacy wšědny dźeń doma. Starši namakaja tu pod hesłom „dźiwaj so, swójba“ ideje za zabawu zhromadnje z dźěćimi runje tak kaž pod „staršiski konopej“ nastorki a pokiwy, kak móhli sej situaciju wolóžić. Wobłuk za dźěći „dźiwaj so, dźěćo“ budźe z mjeńšimi a wjetšimi idejemi pjelnjeny a skići tež móžnosć, projekty a ideje dźěći pod hesłom „dźěći za dźěći“ doma sobu zaplesć a twórby małych wuměłcow prezentować.
Stipendije lětsa jara požadane
Budyšin (JKf/SN/MiR). Na wupisanje stipendijow za intensiwny kurs čěšćiny w Čěskej je dźesać zajimcow reagowało, kaž Rěčny centrum WITAJ zdźěla. Tak móža so štyri wosoby na Lětnjej šuli Karloweje uniwersity w Praze wobdźělić a jedna na kursu Južnočěskeje uniwersity w Českich Budějovicach. Runje tak wulku ličbu požadarjow je RCW čěskemu ministerstwu za kubłanje, młodźinu a sport za narunanskich kandidatow doporučiło. Porno lětam, hdźež bě mjenje zajimcow, je ličba požadarjow přiběrała. Wšako dyrbješe RCW druhdy tež dlěje za młodostnymi pytać, kotřiž chcyli čěšćinu wuknyć a sej susodny kraj z ludźimi ze wšeho swěta wotkryć.
Na slědach Zejlerja a Lessinga
Prěnička Ralbičanskeho 7. lětnika „Schadźowanka zwěrjatow“ wuwabja wulki zajim. Andreas Kirschke je so z wobsahom a šulerjemi, kotřiž su ju spisali, kaž tež z wučerjemi-iniciatorami hłubšo zaběrał.
Wodosłon z mjenom Hipostar je nowy w zwěrjencu. Wón pak soni wo wulkim, dalokim swěće, chce so sławny stać a wobdźiwany być. Najradšo by do błyšćateho so Las Vegasa ćeknył. „Tam su błudne a dźiwje zwěrjata ... wone naše žiwjenje njerozumja“, warnuje jeho susod, agresiwny, pochmurjeny tiger. Wón pokazuje Hipostarej swoje błuzny. Te bě tiger lěta do toho w Las Vegasu nabył. W fabuli „Ćěkańca ze zwěrjenca?“ tematizuje 13lětna šulerka Isabella Róblec z Nowoslic sony, žadosće, susodstwo a přećelstwo. Jeje přinošk słuša do 21 tekstow w knize „Schadźowanka zwěrjatow“.
„Mamy sami pěsnjow dosć“
Doškrabki k ptačokwasnym předstajenjam SLA
Lětsa je Serbski ludowy ansambl wuhotował nowej ptačokwasnej programaj, za dorosćenych a dźěći. Na popołdnišich a wječornych předstajenjach – dohromady dwanaće pokazachu 1 700 ludźom –, chcychu młodźinu zahorić, njejsym pak přewjele młodostnych widźała, a „zahorjenych“ scyła nic. Začuwach tuž lětuše předstajenje skerje jako dołhochwilny dźiwadłowy kruch ze snadnym a nic stajnje rady zanjesenym kulturnym přinoškom.
Pod titulom „Štóž so zwaži, tomu so radźi“ bych rady ansamblowcow tróštowała a na nowe lěto 2021 a nowy, snano wuspěšniši pospyt pokazała: předstajić program z wjace žortom, sapatymi rejemi a z rjanymi serbskimi ptačokwasnymi pěsnjemi, zahoriće přednjesenymi w našich krasnych narodnych drastach. To mojemu słodej bóle wotpowěduje.
Rěčne zamóžnosće wobkedźbować
Kóžde lěto znowa su wočakowanja na Serbski ludowy ansambl wulke. Wosebje hdyž spočatk januara rěka, zo hotuje so serbske profesionelne wuměłske ćěleso na ptači kwas.
Budyšin (SN/MiR). Tež lětsa tomu wospjet tak běše. Wšako slědowaše po lońšej inscenaciji za dźěći „Kak je hawron ptači kwas zaspał“ nowa produkcija, na lońšu wobsahowje nawjazowaca, „Zabyty ptači kwas“. Loni kaž tež lětsa běch wopytowarka předstajenja w Budyskim Němsko-Serbskim ludowym dźiwadle. Tak kaž loni běch tež lětsa znowa zadźiwana. W běhu předstajenja bě lědma serbske słowo słyšeć. Loni zhonich na swoje prašenje přičinu, zo bě zarjadowanje knihowane ze stron krajnoradneho zarjadowanja. Na tele předstajenje přišli běchu nimo němskich tež šulerjo ze serbšćinu podawacych šulow kaž tež chowancy zarjadnišćow w Budyskim wokrjesu, w kotrychž staraja so fachowcy wo zbrašene dźěći, młodostnych a dorosćenych. Zrozumliwe tuž, zo ansamblowcy swój program, hač na jedyn spěw a serbskorěčny postrow němsce předstajachu.
