Fantom „dwurěčnosć“
Snadź móhł jedyn ze serbskich protagonistow kubłanskeho modela 2plus zamołwitym w krajnym zarjedźe za šulu a kubłanje (LaSuB) zdźělić: Je so dawno wukopało, zo njeda so bohužel ideja, wšě dźěći, wšojedne z kotrymi rěčnymi kmanosćemi, na zhromadny wysoki niwow wšědneho serbowanja wjesć, zwoprawdźeć. Praktisce woznamjenja „dwurěčnosć“ hdys a hdys serbske wospjetowanje jednotliwych słowow w němskej wučbje. Hewak nam LaSuB dale na kóžde prašenje po „copy and paste“-metodźe stare wurězki z katechizma 2plus sćele.
Čas čućiwosćow w kubłanskej debaće je nimo. Tež zo ma serbska rjadownja wučerku, kotraž móže jenož serbsce přikazać, ale so běžnje rozmołwjeć njemóže, je psychologisce fatalne. Hladajo na to, zo su sej wšitcy přezjedni, zo 2plus praktisce njefunguje, móžemy so na wutworjenje serbskich rjadownjow koncentrować – za Serbow a wšěch, kotřiž su zwólniwi serbować. Marcel Brauman
Ministerstwo wotmołwiło
Drježdźany/Radwor (SN/mb). Šěsć njedźel je Radworska staršiska iniciatiwa na wotmołwu sakskeho kultusoweho ministra Christiana Piwarza čakała. Woni su w swojim lisće rozpušćenje serbskeje rjadownje dotalneho 3. lětnika a jeje fuziju z wjetšej němskej rjadownju wotpokazali. Mjeztym je drje krajny zarjad za šulu a kubłanje (LaSuB) rozsud cofnył, ale rjadowniska wučerka njewobknježi serbšćinu, a wjac hač połojca hodźin wučby ma so němsce wuwučować. Minister ani sam wotmołwił njeje. Piwarz je nadawk nawodźe ‚referata za cyłodnjowske poskitki, šulski sport a přesahowace naležnosće‘, Ralfej Eckertej, přewostajił.
Eckert pak wospjetuje stare a w realiće dawno zwrěšćene hesła koncepta 2plus, zo runje „zhromadne wuknjenje w jednej rjadowni tomu přinošuje, wšěch šulerjow k nałožowanju serbšćiny motiwować“. Haj, „koncept zaruča wšěm šulerjam zdźěłowansko-rěčnu kompetencu w serbskej a němskej rěči.“ Wězo je na wědomje brał, zo tola dwě rjadownje w 4. lětniku budźetej, a zwěsći, zo změje po prózdninach kóžda rjadownja na šuli swoju rjadownisku wučerku.
Jonas Zynda: Kubłar a přećel dźěći
Hejsowace dźěći wołaja wokoło Jonasa Zyndy. 23lětny je lětsa hižo druhe lěto jako kubłar we Wodowych Hendrichach. Za njeho je 10 dny trajace prózdninske lěhwo dobra móžnosć sej praksu za pozdźiše powołanje jako wučer nahromadźić. Wotměnu mjez swobodnym časom a dźěłom mjez dźěćimi pak so jemu tež wuběrnje spodoba: „Mamy z kubłarjemi pak tež kusk časa za nas, dowol tak prajene.“ Tučasnje studuje Jonas w Lipsku wučerstwo za matematiku a sport za wyšu šulu we wosmym semestrje. To rěka, zo steji krótko před prěnim statnym eksamenom. Hinak hač zašłe lěto je lětsa mjenje dźěći do „Seife“ sobu přijěło a tuž je tež mjenje kubłarjow, na čož dyrbja so wšitcy najprjedy zwučić. Pozitiwnje nadpadnyło je Jonasej tónkróć, zo maja lěpše wjedro hač poslednje lěto, tuž móža so nimale kóždy dźeń kupać. Srjedu, jako Jonasa wopytach, wubědźowachu so dźěći runje we wodźe. Jednu ze stacijow je wón přewodźał: Dźěći mějachu wodu z hubicu čěrać a tak bow napjelnić, a to wšitko na čas! Cyłkownje wosom skupinow ma móžnosć so přećiwo tamnym wubědźować a dypki za swoju skupinu zdobyć.
Pućować w Harrachovje
Harrachov (jp/SN). Skupina młodostnych w starobje mjez 13 a 15 lětami přebywa hač do njedźele w čěskim Harrachovje blisko pólskeje hranicy. We wobłuku prózdninskeho tydźenja chcedźa sej wokolinu, znatu wosebje za zymski sport, wotkrywać.
20 młodostnych, kubłarka a kubłar su so póndźelu rano z Chrósćic na puć podali. 16 młodostnych wuknje na Serbskim gymnaziju, dalši na wyšimaj šulomaj w Radworju a Worklecach. Prěni cil pućowanja bě „Wodopad Kamenice“ sewjernje města do směra na pólsku mjezu. Šulerki a šulerjo nóžkowachu tójšto podłu wody. W přebywanišću maja samo pool, w kotrymž móža so wochłódnić.
Gymnaziast Franc Richter z Worklec ma přebytk „tule wo wjele lěpje, hač we Wodowych Hendrichecach, dokelž tu wšitko měrnišo a bjez napinanja wotběži“. Wčera pobychu w krosnowanskim parku a po tym wopytachu hišće jedne z tamneju zymskeju skakanišćow.
W swojim prózdninskim tydźenju maja młodostni tež dosć swobodneho časa. Pak hraja hry w hotelu abo po měšće dundaja, kaž sami rozprawjeja.
Wjeselo z maćeršćinu
W rumnosćach Budyskeho serbskeho gymnazija zahajichu pjatk ...
Naše prawa jasnje fiksować!
Marko Suchy: Serbske wosebitosće kubłanja maja so zakonsce zakótwić
Budyšin (SN/mb). Wón je so rozsudźił: Marko Suchy, předsyda Rady za serbske naležnosće w Sakskej, kandiduje zaso za městno w tutym gremiju. Kaž Suchy našemu wječornikej pjatk w rozmołwje zdźěli, widźi za přichodnu wólbnu periodu jako najwjetšej nadawkaj, serbske kubłanje w hamtskich postajenjach kruće zakótwić a Serbski zakoń do směra „serbskeje wustawy“ dale wuwić. Serbska rada ma krajny sejm a sakske knježerstwo we wšěch naležnosćach poradźować, kotrež zajimy našeho ludu nastupaja. Sakski parlament budźe po lětušich wólbach krajneho sejma na zwučene wašnje nowu serbsku radu na zakładźe namjetow Serbow wolić.
Rěčny kurs za wuwučowacych
Wukmanjenje wučerkow a wučerjow w delnjoserbskej rěči zmóžnja wosebity rěčny kurs. Z certifikatom maja přistup k dalekubłanskemu masterowemu studijej na Lipšćanskej uniwersiće.
Podstupim (SN/at). Dołho su čłonojo Rady za naležnosće Serbow w Braniborskej wo prawidłowny rěčny kurs a dalekubłanski studij serbšćiny na Lipšćanskej uniwersiće wojowali. Wšako ma to alternatiwny puć być, wučerki a wučerjow z pedagogiskimi nazhonjenjemi za podawanje wučby w serbskej rěči wukmanić. Kaž Manuela Pohl z ministerstwa za kubłanje, młodźinu a sport na minjenym posedźenju Serbskeje rady w krajnym sejmje w Podstupimje wuwjedźe, měri so rěčny kurs „na wosoby, kotrež w šulskej słužbje dźěłaja, ale tež na kubłarki“.
Z Hamburga domoj do Łužicy
Annabell Lysann Reuß pochadźa z Kamjenca. Mjeztym pak wona hižo wjacore lěta w Hamburgu bydli. Loni je so nimale 20lětna młoda žona do Łužicy na dobrowólne ekologiske lěto w Miłočanskej skale nawróćiła. „Běch jako dźěćo wjele w přirodźe a doma mam wjele rostlinow. Nimo toho mi přirodowědny wobłuk leži. Dźěłam radšo na tutym polu hač na přikład na socialnym.“ W Miłočanskej skale „Při Krabatowym kamjenju“ skutkować bě za nju nimale logiske. Wšako je Annabell jako dźěćo tam husto ze swojim nanom přebywała. Rady so wona na to dopomina, zo je sama wuměłske twórby zhotowiła. To pak njeběše ćežišćo jeje nadawkow jako FÖJnica pola towarstwa Kamjenjak. Skerje bě to dźěło w přirodźe. Lětsa w nalěću je wona wjele rostlinow sadźała a štomy wobtřihała. Dale je při pčołarjenju pomhała, wosebje pak so wo to starała, zo knježi na zelowej horje porjadk a zo maja rostliny dobre wuměnjenja za rosćenje. Zymski čas je mjez druhim tomu słužił, rostliny ćahnyć.
Produkuja hudźbnu kasetu
WITAJ-festiwal w Miłočanskej skale njeznaje wobmjezowanja
Kónc tohole měsaca, wot 26. do 28. julija, wotměje so WITAJ-festiwal při Miłočanskej skale Při Krabatowym kamjenju. Milenka Rječcyna je so z iniciatorom Jakobom Čornakom rozmołwjała.
Što je rozdźěl k lońšemu, prěnjemu WITAJ-festiwalej?
J. Čornak: Loni mějachmy jenički koncert na jednym wječoru. Lětsa změjemy koncerty na dwěmaj dnjomaj a njedźelniši snobjed za akterow.
Loni sće tačel prezentował. Kotru nowinku sće za lětsa přihotowali?
