Starosće a logika

Donnerstag, 14. März 2024 geschrieben von:
Poprawom bě to logiske: Dokelž Serbja po słowach předsydy sakskeje Serbskeje rady swoje połoženje w „Serbskich rozprawach“ přezłotobarbja, ani kultusowe ministerstwo ani LaSuB nikoho wčera na Serbsku debatu do Chrósćic pósłałoj njejstej. Strowe sebjewědomje je trěbne město toho, statnym instancam swoje starosće dosć jasnje njerjec. Njewuprajena namołwa „Starajće so sami!“ je so kaž čerwjena nitka po diskusiji ćahnyła. A to bjez polemiki. Fakty serbskeje kubłanskeje mizery su znate, puće, ju přewinyć, wšelake a pohonjowace. Debata je někotre pokazała. Tu njestorčichu maksimalne žadanja abo wotpokazanje na so – kaž hišće loni na Hłownej zhromadźizny Domowiny –, kotrež bychu kóždemu dialogej zadźěwali. Wuměna bě wěcowna. Tež, hdyž njebě tamne měnjenje jenak swójskemu. Druhim k woli być, wšak njepomha serbskej rěči přichod zaručić. Štóž wuměnjenja za serbsku šulu njespjelni, njech chodźi na němsku. Tež to je logiske. Axel Arlt

Šulerjo serbske institucije zeznali

Donnerstag, 14. März 2024 geschrieben von:
Šulerki a šulerjo 8. lětnika Choćebuskeho Delnjoserbskeho gymnazija wopytachu wčera Budyšin, zo bychu tu wšelake hornjoserbske institucije zeznali. Tak pobychu w małych skupinkach w Serbskim ludowym ansamblu, w Serbskim domje z jeho wšelakimi wobłukami Domowiny a Załožby za serbski lud, w Serbskim muzeju a w Ludowym nakładnistwje Domowina. Na kóncu dnja mějachu so skupiny z krótkej prezentaciju mjez sobu informować. Předstajenje skupinskich wudźěłkow wotměwaše so na žurli Serbskeho ludoweho ansambla. Foto: Patricia Róblowa

Šule digitalne

Mittwoch, 13. März 2024 geschrieben von:

Zhorjelc (SN/MiP). Mjez dohromady 24 šulemi, kotrež buchu dźensa na Zhorjelskim campusu Wysokeje šule Žitawa/Zhorjelc z mytom „Digitalna šula Sakska“ mytowane, su tež tři z Budyskeho wokrjesa. Su to: Wyša šula „Salvador Allende“ a Schillerowy gymnazij w Budyšinje kaž tež wyša šula w Halštrowje. „Tute šule podpěruja a spěchuja načasne kubłanje w našim digitalnym swěće, přisporjeja digitalne wuwiće aktiwnje“, pisa Sakske ministerstwo za kubłanje (SMK) w nowinskej zdźělence. Konkretne poskitki šulow na dobro digitalizacije su na přikład dźěłowe kružki za robotiku abo programowanje.

Nowy projektz nowej fachowču

Donnerstag, 07. März 2024 geschrieben von:

Ze seminarami informuje KiJu wo temje „psychiska strowota dźěći a młodostnych“

Biskopicy (SN/MiP). „Z rozumom, z rukomaj a z wutrobu!“ – w tutym jadriwym hesle je Andreas Mikus, nawoda Syće ­za dźěći a młodźinu (KiJu), na nowinarskej rozmołwje w Biskopicach tydźenja štwórtk dźěławosć swojeho teama wo­pisał. W projekće, kotryž je před 30 lětami z jeničkej sobudźěłaćerku startował, dźěła dźensa dohromady 27 ludźi hłownohamtsce na dobro dźěći a młodostnych w Budyskim wokrjesu. „Hladajo na tute wuwiće wšak njemóžemy njespokojni być“, praji nawoda syće. „Přiwšěm je naš bój wo přizwolenje srědkow a dźěłowych městnow nadal běžna tema za nas“, wón doda.

Wo realiće rěčeć

Dienstag, 05. März 2024 geschrieben von:
Wězo ma Diana Šołćina, nawodnica Serbskeje wyšeje šule „Michał Hórnik“ we Worklecach, prawje: „Kubłanska awtonomija“ a „dale kaž dotal“ njejstej jeničkej alternatiwje za přichod serbskeho kubłanja. Ale titul druheje „serbskeje debaty“ na přeprošenje Krajneje centrale za politiske kubłanje Sakskeje, Serbskich Nowin a Załožby za serbski lud wopisuje takrjec měznikaj wulkeho pola, na kotrymž je wjele móžnosćow, něšto worać. Zo je za tajke zjawne zhromadne rozmyslowanje najwjetši čas, pokazuje runje zašłe posedźenje Serbskeje rady w Drježdźanach: Mjeztym zo wědomostnicy hišće wuslědki kubłanskeho modela „2plus“ wuhódnoćeja, zwěsći předsyda Serbskeje rady Marko Suchy, zo tón model ze wšelakich přičin w realiće faktisce docyła njeeksistuje. Snadź by hižo wuspěch druheje serbskeje debaty był, zo wotkrywaja sej wučerjo, starši, šulerjo a dalši angažowani Serbja podobny wid na realitu na šulach, to by konkluzije w konsensu wolóžiło. Marcel Brauman

Budyšin (CS/SN). Bliži so kónc šulskeho časa, maja so šulscy wotchadnicy z tym zaběrać, hač a hdźe chcedźa powołanje nawuknyć abo studować. Wukubłanske wiki „Nawi přichoda“, kotrež wotměwaja so po tradiciji po zymskich prózdninach w Budyskej Powołanskej akademiji (BA), poskićeja w komprimowanej formje ­přehlad wo wukubłanskich a studijnych móžnosćach w regionje. Wuhotowarjo wikow su Sakska Studijna akademija ze swojej Budyskej wotnožku BA, Budyski Powołanski šulski centrum, Agentura za dźěło, Budyske wokrjesne rjemjeslnistwo, Industrijowa a wikowanska komora (IHK) kaž tež město a wokrjes Budyšin. Wšitcy zhromadnje sej přeja, zo wostanu šulscy wotchadnicy po zakónčenju swojeho šulskeho časa po wjetšinje we domiznje.

Chrósćicy (SN/AN). Mjeztym hižo 13. raz wuhotowa wčera popołdnju Rěčny centrum Witaj (RCW) swoju schadźowanku za swójby, kotraž wotměwaše so tež lětsa zaso z podpěru Kamjenskeje župy „Michał Hórnik“ w Chróšćan „Jednoće“.

„Dźensa zličichmy něhdźe 280 ludźi, mjez kotrymiž běše k našemu wjeselu zaso jara wjele nowych wobličow“, rozprawja regionalna rěčnica župy „Michał Hórnik“ Katharina Jurkowa. Zabawne zhromadne popołdnjo z najwšelakorišimi poskitkami zahaji so z krótkim programom rejowarkow „Łužičankow“. Po tym běchu wšitcy přeprošeni paslić, sportować, čitać, so z roboterami zaběrać abo cyle jednorje při šalce kofeja a dobrym kusku tykanca do rozmołwy přińć.

„Lěpje je, pisak do ruki wzać“

Donnerstag, 29. Februar 2024 geschrieben von:

W Serbach je dźěłowy zešiwk za pěstowarnju, předšulu a 1. lětnik inowatiwny produkt. Milenka Rječcyna je so z logopedowku Mariu Maccynej rozmołwjała, kotraž je zhromadnje z Christin Lukašowej a Chrystinu Delanowej material „SUPER // předšula“ nadźěłała.

Čehodla je tajki zešiwk w serbskej rěči trěbny?

M. Maccyna: Mi bě wažne, zo wučbny material zestaju, z kotrymž móže so předšulske dźěćo na šulu přihotować, zo by tam bjezporočnje čitać a pisać nawuknyło. Ideju za to mějach hižo dołho. Posledni krok k zwoprawdźenju běchu pjenjezy z wubědźowanja simul+. Wěm ze swojeho praktiskeho dźěła, kotre kompetency dźěći za bjezporočne nawuknjenje čitanja a pisanja trjebaja. W tutym zešiwku smy předewšěm rěčny wobłuk zapřijeli a wabimy do produktiwneho rěčenja. Zdobom chcemy runowahu mjez rěčnym faktorom a wuwiwanjom wědomja za swoje ćěło wutworić. Duchowne wuwiće dźěsća zwisuje mjez druhim tež ze zažnej mo­toriku, wosebje wot prěnjeho do třećeho žiwjenskeho lěta a to w zešiwku wobkedźbujemy.

To rěka, zo widźiće dźěćo w cyłotnym wuwiću swojeje wosobiny?

Z pomocu nałožkow rěč wuknyć

Mittwoch, 21. Februar 2024 geschrieben von:

Kulowskej kubłanišći, zakładna šula „Krabat“ a wyša šula „Korla Awgust Kocor“, dźěłatej na dobre wašnje hromadźe. To začuwaja šulerjo w běhu wšědneho šulskeho dnja, runje tak, kaž na wosebitych zarjadowanjach. Při tym hraje serbšćina stajnje hódnu rólu.

Kulow (AK/SN). K zahajenju noweho lěta na kubłanišćomaj wjesela so wuwučowacy a wuknjacy na prěni wulki wjeršk w běhu lěta – ptači kwas. Tak je mjeztym z tradiciju, zo přeprošuja šulerjo zakładneje šule serbšćinarjow wyšeje šule z 5. a 6. lětnika na program ptačeho kwasa. Lětsa so zarjadowanje 26. januara wotměwaše. Šulerka, kotraž so wosebje rady na serbskorěčnych poskitkach wobdźěluje, je Grete Stoppel z Horow. „Za mnje serbšćina prosće wulkotnje klinči. Při zwučowanju wurjekowanja wosebje wjele wuknu, při pěstowanju nałožkow tójšto nazhonju“, měni Grete. 14lětna młodostna je šulerka rjadownje 9A. Wona wuknje stajnje srjedu dwě hodźinje serbsce a by rěč rady hišće intensiwnišo wuknyła. To pak na šuli personalneje situacije dla móžno njeje. Pobrachuja cyle jednorje wučerjo.

Hižo so jako student čuć

Mittwoch, 14. Februar 2024 geschrieben von:
Budyšin (SN/MiR). Sakska studijna akademija w Budyšinje ma so z wysokej šulu za dualny studij stać. Zajimcy za tajki studij móža so wot přichodneje póndźele wysokošulskeho powětra nasrěbać. Hač do 23. februara maja chwile zwěsćić, kotry studijny směr jich powołanskim předstawam najlěpje wotpowěduje. Hesło dnjow rěka „Studij wuspytać!“. Přez cyły tydźeń wotměwaja so we wšitkich studijnych směrach čitanja a zwučowanja w laborach. Docentki a docenća kaž tež studowacy poskićuja rozmołwy, tak zo dóstanje zajimc tež wosobinski zwisk. Rjad rozmołwow zahaji so we fachowym wobłuku hospodarskeho inženjerstwa. Dalše dny su poskitki w elektrotechnice, mediciniskej technice, hospodarskej informatice, zawodnym managemenće resursow kaž tež w zjawnym managemenće planowane. Zajimcy njech sćelu hač do 16. februara mejlku na schnupperstudium@ba-bautzen.de w kotrejž napisaja, za kotry studijny směr so zajimuja. Na internetnej stronje www.ba-bautzen.de su dalše informacije podate. Studenća akademije studuja a přihotuja so zdobom w předewzaću skutkujo na swoje powołanje.

Serbska debata

Neuheiten LND