To a tamne (02.10.25)
Oktoberski swjedźeń měł so podlěšić. To žada sej zwjazk hosćencarjow a hotelownikow Dehoga w Mnichowje. Hroženja z bombu dla dyrbjachu swjedźenišćo wčera wjacore hodźiny zawrěć. Hakle po 17 hodź. smědźachu hosćo zaso na areal a do piwowych stanow. Po tym pak bě wočiwidnje mjenje hosći při předawanskich budkach a na hermanku. Piwowe stany běchu derje pjelnjene. Po wobličenju fachowcow wunjese Oktoberski swjedźeń wšědnje 40 milionow eurow.
Sławna slědźerka wo žiwjenju šimpansow Jane Goodall z Wulkeje Britaniskeje je njeboh. Aktiwistka zemrě w starobje 91 lět w Kaliforniskej, hdźež bě z přednoškami po puću. Ze swojimi lětdźesatki trajacymi slědźenjemi je wona směrodajne dopóznaća zdobyła, mjez druhim, zo su šimpansy njewšědnje inteligentne.
To a tamne (01.10.25)
Wo wodaće prosył je Mnichowski wyši měšćanosta Dieter Reiter wopytowarjow Oktoberskeho swjedźenja, kotřiž dožiwjachu minjenu sobotu wuskutki přepjelnjeneho swjedźenišća. Syły ludźi dla běchu mjez druhim swójby z dźěćimi panisce reagowali, dokelž čujachu so wohroženi. „Tole njesmě so stać“, rjekny politikar SPD w internetnym poselstwje. Dźensa dopołdnja bě swjedźeń hroženja z bombu dla znowa zawrjeny.
Betonowu platu a zdónk na awtodróhu mjetałoj staj mužej z Durinskeje. Nětko je jeju statne rěčnistwo w Lüneburgu wobskoržiło. Jimaj wumjetuje pospyt mordarstwa. Wobaj běštaj wot kónca meje hač do srjedź junija we wjacorych zwjazkowych krajach strašne objekty na awtodróhu mjetałoj. Na zbožo njeje so nichtó zranił. Zawinowałoj pak staj přiwšěm wěcne škody a snadne zranjenja.
To a tamne (30.09.25)
Njewšědny nadpad na kožane cholowy dyrbi policija w Stuttgarće přepytować. 47lětny bě na dompuću z ludoweho swjedźenja w měšćanskim dźělu Cannstatt tak raznje na kožanych cholowach druheho wopytowarja ćahał, zo so torhnychu. Podawk sta so na dwórnišću měšćanskeje železnicy, jako ludźo runje do ćaha zalězechu. Policija je skućićela lepiła. Pola njeho zwěsćichu dwě promile alkohola.
We wukraju produkowane filmy płaća w USA přichodnje sto procentow cła. Tole je prezident Donald Trump wukazał. Wón je přeswědčeny, zo maja filmowcy z USA we wukraju porno druhim filmowcam njelěpšiny. To piše wón na swojej internetnej platformje Truth Social. Dotal njeje jasne, wot hdy cła płaća a hač su tež internetne produkcije potrjechene. Zdobom maja płaćizny filmow hišće postajić.
To a tamne (29.09.25)
Kóń je z připowěšaka jěduceho awta na awtodróhu A 1 we wokrjesu St. Wendel w Posaarskej skočił. Po tym zo wjacore awta do zwěrjeća zrazychu, kóń zahiny. Ludźo so njezranichu. Prawdźepodobnje je so konjej poradźiło, durje konjaceho připowěšaka wočinić. Policija nětko přećiwo wobsedźerce přepytuje, dokelž drje do wotjězda durje prawje začiniła njeje.
2 260 škleńcow Nutelle na starosći ma wobswětowy zarjad w šwedskim měsće Malmö. Sobudźěłaćerjo strowotniskeho zarjada běchu škleńcy připadnje w składźe našli. Dokelž njemóžachu zwěsćić, zwotkel słódka pomazanka pochadźa, njesmědźa ju we wobchodach předawać. Prosće preč ćisnyć Nutellu tohorunja njemóža: Nowy zakoń z lěta 2024 předpisuje, zo maja so žiwidła do toho ze zapakowanja wzać. Štó pak dobrowólnje 2 260 škleńcow Nutelle wuškraba?
To a tamne (26.09.25)
Banalizowanje móžnych strachow w interneće je hłowna přičina přiběracych njezbožow při pućowanju a krosnowanju w horach. Wo tym je krosnowar Reinhold Messner kruće přeswědčeny. Wón wobkedźbuje lěto a wjetši nawal ludźi, „kotřiž nimaja žane zdaće“. Woni sćěhuja rozprawam influencarjow. Tući ludźo du do horow a potom znjezboža. „Bohudźak mamy hórsku słužbu, kotraž jich wuchowa. Krosnowarjow je bohužel dale a mjenje“, Messner wobžaruje.
Za dźěl pacientow, kiž ćerpja na chorosći alzheimer, maja nowy medikament. Europska komisija je lěkej Donanemab přizwoliła. Wona slědowaše z tym doporučenju Europskeje agentury za lěki. W USA, Japanskej, Chinje a Wulkej Britaniskej lěk hižo wužiwaja. Medikament njemóže alzheimer wulěkować, ale chorosć w zažnej fazy nachwilnje zadźeržeć.
To a tamne (25.09.25)
Wuprózdnjena kasa planowaneho maturitneho swjedźenja šulerjow gymnazija w Gelsenkirchenje znjeměrnja. Na wšě 10 000 eurow, kotrež běchu šulerjo hižo za zhromadny swjedźeń znosyli, dyrbja nětko narunać. Za zběrku zamołwita šulerka je zdźěliła, zo pjenjezy wjace nima. Nětko policija přećiwo šulerce přepytuje. Maturitny swjedźeń móža drje při wšěm přewjesć, dokelž mjeztym nowe pjenježne dary dochadźeja. Gymnazij prosy, ze šulerku fairnje wobchadźeć.
Z patronu we wačoku je policija 65lětneho Američana na Kölnskim lětanišću lepiła. Při wosobinskej kontroli bě podhladny předmjet w toši muža napadnył. Přiwołani policisća zwěsćichu, zo jedna so wo municiju pistole. Turist rjekny, zo je sportowy třělc a zo njemóže sej patronu we wačoku rozkłasć. Muž dyrbješe 500 eurow zapłaćić a smědźeše dale lećeć.
To a tamne (24.09.25)
Socialnych medijow w interneće so wzdać abo znajmjeńša so wot nich zdalować, je za młodostnych prosće njepředstajomne. Přiwšěm to najwjetši dźěl z nich woprawdźe chce. To je naprašowanje instituta Infratest dimap w nadawku załožby Vodafone zwěsćiło. Časy jako běchu młodostni hišće zwólniwi, handy tři dny wotedać, pak su nimo. A tola je wjetšina naprašowanych wosobow za to, zo mobilne telefony na šulach a w rjadownjach zakazaja.
Nic mjenje hač 53,7 tonow wažeše nakładne awto z drjewom w durinskim Gräfethalu, jako je policija kontrolowaše. Zastojnikam bě wočiwidnje přećežke wozydło napadnyło. Waha pokaza, zo je awto 34 procentow ćeše hač dowolene 40 tonow. Přećiwo 43lětnemu šoferej zahajichu pokutne jednanje. Tež lěsniski zawod dóstanje chłostanku.
To a tamne (23.09.25)
Kolebka curry-kołbaski njesteješe w Berlinje, ale w Duisburgu! Tole je tamniši wyši měšćanosta Sören Link (SPD) wčera hišće raz potwjerdźił a je při hosćencu „Peter Pomm‘s Pusztetten-Stube“ wotpowědnu plaketu přičinił. Dotal sej wšitcy mysla, zo su curry-kołbasku 1949 w Berlinje wunamakali. Najnowše přepytowanja pak su pječa pokazali, zo je Peter Hildebrand 1936 curry-kołbasku z pomfritkami jako tunju jědź za dźěłaćerjow poskićował. Berlinjenjo su tole po skónčenju wójny prosće napodobnili.
Čas, kotryž ludźo w interneće přebywaja, dale spochi přiběra – mjeztym je to nimale 72 hodźin wob tydźeń. Před pjeć lětami bě jich hišće 56 hodźin. Tole pokazuje statistika Postbanki. Tak surfuja 18- do 39lětni nimale 86 hodźin w interneće. Dobra powěsć při wšěm je, zo chce 36 proc. młodostnych čas w interneće přichodnje skrótšić.
To a tamne (22.09.25)
Najlěpši wodźerjo sněhowych płuhow su ze srjedźneje Hessenskeje. Na kóždolětnym němskim mišterstwje we wodźenju sněhowach płuhow w bayerskim Marktredwitzu su so sobudźěłaćerjo wobchadneje słužby z Oberweyera we wokrjesu Limburg-Weilburg jako najlěpši wopokazali. Při najrjeńšim wjedrje dyrbjachu mustwa ze swojimi jězdźidłami parcours wušiknosće zmištrować.
Cyberoweho nadpada na kompjuterowy system dla so Berlinske lětanišćo BER přeco hišće z problemami bědźi. Přidatne wužadanje je wotlět tysacow wobdźělnikow marathonoweho běha. Město normalnych 80 000 pasažěrow wočakowachu tam dźensa něhdźe 95 000 ludźi. Zamołwići BER ludźi proša, internetne móžnosće přizjewjenja wužiwać. Tež na lětanišćach w Dublinje, Brüsselu a Londonje maja dale ćeže.
To a tamne (19.09.25)
Njedosahacu wědu swojeje dźowki Gloria-Sophie Burkandt wo politikarjach nima bayerski ministerski prezident Markus Söder za dramatisku. „Wona přeco hišće wě, štó je ministerski prezident Bayerskeje. To je to najwažniše“, rjekny politikar CSU na zarjadowanju w Berlinje. Burkandt njebě we wusyłanju sćelaka ProSieben „Najhłupiši promi Němskeje“ ani wjelelětneho kanclera Helmuta Kohla ani Konrada Adenauera spóznała.
Bomba z časa Druheje swětoweje wójny, kotruž běchu wčera wosrjedź Berlina w Sprjewi namakali, je njestrašna. Tole zdźěleja fachowcy policije. Bombu njetrjebaja znješkódnić, ale móža ju prosće z wody wućahnyć. Porno tomu su w měšćanskim dźělu Spandau namakanu bombu dźensa znješkódnić dyrbjeli.
