Prěni zhromadny spěwny wječor w Radworju stej tamniši chór Meja a wjesna młodźina minjenu sobotu na dworje tamnišeho młodźinskeho kluba zarjadowałoj. Něhdźe 80 zajimcow wšěch generacijow – wosebje wjesnjenjo – je so k spěwanju ­zešło, kotrež je dirigent Meje Pětr Cyž na keyboardźe hudźbnje přewodźał. Chórisća so prócowachu, młodostnych do sobu spěwanja zwabić. Bohužel pak njeběchu woni tak sylnje zastupjeni a mějachu nimo toho ze zastaranjom přitomnych z napojemi a grilowanjom činić. Přiwšěm pak nima prěni pospyt, Radworčanow na tele wašnje hromadźe wjesć, posledni być. Foto: Jakub Wowčer

Přiwótřenje zymneje wójny – přistup ZRN k NATO a załoženje Zwjazkoweje wobo­ry 1955 – dowjedźe k reakciji Němskeje demokratiskeje republiki (NDR), zo při­stupi Waršawskemu paktej a załoži Narodnu ludowu armeju (NLA) 1. měrca 1956. To pak ludowe hospodarstwo NDR sylnje wužadowaše. Wokoło lěta 1960 so ho­spodarske a nutřkopolitiske połoženje NDR přiwótři. Přewysoke, njerea­listiske předewzaća w hospodar­stwje a planach, přespěšne přetworjenje ratarstwa w běhu dweju měsacow nalěto 1960 na prodrustwa – hačkuli běchu za to štyri lěta planowane, wjedźechu k wosłabjenej ratarskej produkciji a tak k ćežam w zastaranju ludnosće z butru, zeleninu a mlo­kom.

W Zapadnym Berlinje dźěłaše nimale 65 000 staćanow NDR z Berlina a wokoliny, a wobydlerjo Zapadneho Berlina nakupowachu tunje zežiwidła we wuchodnym Berlinje. Nimale połojca w Błótach narosćenych kórkow, chrěna a dalšeje zele­niny předawachu burja w Zapadnym Berlinje. Sylne wotwabjenje młodych fachowych dźěłaćerjow, lěkarjow a technikarjow do ZRN kaž tež ćěkańca prodrustwownikow stej połoženje 1961 porno tamnym lětam chětro přiwótřiłoj.

Wučerka, šulska nawodnica w Konjecach a wjelelětna dirigentka Ralbičanskeho wosadneho chóra „Lilije“ je 20. požnjenca 1996 we Worklečanskej chorowni ze­mrěła. Do toho bě krótki čas w Chróšćanskej starowni swj. Ludmile přebywała. Wona bě so 18. smažnika 1913 swójbje wučerja a spisowaćela Mikławša Hajny narodźiła. Po maturiće w Biskopicach ­studowaše w Drježdźanach wučerstwo a nastupi 1940 w Rudnych horinach a po tym w Mišnje prěnjej městnje jako wučerka. Po wójnje wróći so wona do Delan. „Hajnec wučerka“, kaž ludźo k njej rě­kachu, wuwučowaše delansku dźěćinu w Konječanskej šuli, bě jara woblubo­wana. Wot lěta 1946 hač do 1972 dowě­richu jej nawod šule. Hišće jako rentnarka je po potrjebje w šuli jako wučerka wupomha. Kaž jeje nan bě tež Cecilija Hajnec hudźbnje a basnisce wobdarjena. Jako swěrna katolska křesćanka dirigowaše dlěje hač tři lětdźesatki Ralbičanski wosadny chór, kotryž rěkaše pozdźišo zaso kaž předchadniske towarstwo Lilija. Wona je tež někotre serbske spěwy a kěrluše pěsniła, z chórom nazwučowała a při přednjesenju wuběrnje dirigowała. Manfred Laduš

Tydźensce wozjewjeja SN na tutej stronje nawěški serbskich institucijow – wupisanja dźěłowych městnow. Wšudźe je dorost trěbny, tak tež w nakładniskim wobłuku. Prózdninske dźěło a šulerski praktikum stej zwjetša prěnjej móžnosći, młodych ludźi cyle praktisce na swójski zawod skedźbnić. Po tym puću je tež naša nowa wučomnica, kotruž smy spočatk měsaca witali, do nakładnistwa přišła. Čitajo wupisanje je so wona na prózdninske dźěło w redakciji SN dopomniła a so rozsudźiła, wo wukubłanske městno so požadać. W běhu přichodnych třoch lět nawuknje powołanje překupče za e-commerce. Tući fachowcy staraja so wo wšo, štož z online-předanju produktow zwisuje. Z widom a nadźiju na dorost smy tež projekt „Naša serbska kniha“ wuwili a lětsa wospjet zwoprawdźili. Njedawno wopyta nas 33 serbskich gymnaziastow, zo bychu sej na městnje wobhladali, kak kniha nastawa. To bě za nich ćim zajimawše, dokelž běchu basnje a ilustracije za swoju publikaciju, kotraž mjeztym pod titlom „Cyłe lěto – jedna kniha“ předleži, sami zdźěłali.