Budyšin (SN/bn). „Njesmjertnosć“ rěka twórba Lukaša Čórlicha, kotraž dožiwi we wobłuku wčerawšeho sinfoniskeho koncerta Serbskeho ludoweho ansambla swoju prapremjeru na hłownym jewišću Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła. Młody, 24lětny Kulowski komponist bě ju na baseń samsneho mjena Handrija Zejlerja spisał a z njej wubědźowanje Towaršnosće za spěchowanje SLA „Kocor 2.0“, wupisane jako projekt swjedźenskeho lěta składnostnje 200. narodnin Korle Awgusta Kocora a 150. posmjertnin Zejlerja, dobył. „Što radosć rjeńšu dawa, hač zwěsćić, kelko talenta wosrjedź Serbow rosće? Wubědźowanje bě wěste riziko, wšako njewědźachmy, što z njeho wuchadźa. Rozsud za wulkotnu twórbu, kotruž smy runje słyšeli, pak bě jury w zahoritej přezjednosći tworiła. Wažne nam bě a je, zo so tworićelska mysl dale dawa, zo nowe zynki a kompozicije zaklinča. Wšo dobre Lukašej Čórlichej na swojim wuměłskim puću – dale tak!“ To rjekny předsyda towaršnosće Sieghard Kozel a dźakowaše so dobyćerjej přepodawajo jemu kwěćel.

Před 75 lětami bu Swobodny stat Pruska přez zakoń čisło 46 Aliěrowaneje kontrolneje rady rozpušćeny. Zastupnicy štyrjoch dobyćerskich wulkomocow Druheje swětoweje wójny podpisachu zakoń, z kotrymž skónči so wažna etapa powójnskich stawiznow Němskeje po ka­pitulaciji 8. meje 1945.

Jako wopodstatnjenje zakonja rěkaše w preambli: „Pruski stat bě wot dawna stajnje hižo nošer militarizma a reakcije w Němskej. Wotpowědnje zajimam za zachowanje měra a wěstoty mjez ludami a přeću, noworjadowane politiske za­kłady zawěsćić, so pruski stat jako knježerstwo, kaž tež wšitke jemu podrjadowane zarjady a institucije rozpušća.“

18. meje 2002, jenički dźeń do swojich 93. narodnin, zemrě Cecilija Nawkec, najstarša dźowka wučerja a narodneho prócowarja Michała Nawki. Jako 13lětna holca přednjese na přijeću na Praskim hrodźe prezidentej młodeje ČSR T. G. Masarykej baseń. W lěće 1927 wopyta w Porta Coeli na Morawje hospodarsku šulu. To bě tak wužitne, zo bu pozdźišo wjelelětna hospoza fararja Jurja Handrika: po jeho wuhnaću přez nacijow w Markneukirchenje a po Druhej swětowej wójnje w Njebjelčicach. W lěće 1930 wuhotowa z nanom w Českej Lípje kurs serbšćiny za 65 wobdźělnikow, wobohaći jón ze spěwami a tekstami rozdźělneho razu. Jako čłonka Serbskeho Sokoła z młodych lět wobdźěli so 1929 na zlěće pólskeho Sokoła w Poznanju a 1932 na Wšosokołskim zlěće w Praze. Po 1945 přewza wěsty čas žónski wotrjad Domowiny, to drje na wliw tehdyšeho městopředsydy narodneje organizacije fararja Handrika. Wot lěta 1994 bydleše najprjedy z nanom w Budyšinje na Löhrowej, poslednje žiwjenske lěta pak přebywaše w starowni w Swinjarni. Jako trajna nošerka narodneje drasty namje­towaše někotre móžne nowostki resp. změny. Mikławš Krawc

Lube lubowarki, lubi lubowarjo serbskeje literatury, nadźijam so, zo sće dźensniši pjatk, 13. donětka bjez njeluboznosćow přetrali a zo Wam tež nalětni wječor žane tajke njewobradźi. Tajkeho pjatka, 13. je wob lěto znajmjeńša jónu, w najwyšim padźe pak trójce. Přiwěrkojći ludźo maja tajki pjatk, 13. za dźeń njezbožow. Ale čehodla? To drje wě jenož Bóh tón Knjez sam. Snano dokelž je 13 prěnja ličba po ličbje dwanaće, kotraž je w mnoho kulturach swjata: dwanaće codiakalny kruhow, dwanaće měsacow, dwanaće japoštołow ... Judaš je był 13. W mnohich lětadłach njeje 13. rynka, w někotrych hotelach 13. poschoda njeje. A čehodla pjatk? Rjanoh pjatka staj so Hadam a Jěwa Božej woli přećiwiłoj. A hdy stej ­so ličba a dźeń woženiłoj? Snano pjatk, 13. meje 1927. Tón dźeń spadachu na Berlinskej bursy nahle akcije do bjezdna a wikowarjo mjenowachu jón po tym „Čorny pjatk“. A nětko mi tež swita, čehodla je (bóh wě) štó postajił, zo knižne premjery w našej Smolerjec ­kniharni stajnje štwórtk wječor swjećimy: Na te wašnje je zwoprědka wuzamknjene, zo móhła so tajka premjera pjatk abo hišće hórje, pjatk, 13. nimo kulić.