Horst Seehofer a Roland Wöller kompetencny centrum wotewrěłoj

Budyšin (SN/JaW). W přitomnosći Budyskeho wyšeho měšćanosty Alexandera Ahrensa (SPD), Budyskeho krajneho rady Michaela Hariga (CDU) kaž tež zapósłancow Sakskeho krajneho sejma Patricije Wissel, Marka Šimana a Alojsa Mikławška (wšitcy třo CDU) staj zwjazkowy nutřkowny minister Horst Seehofer (CSU) a sakski nutřkowny minister prof. Roland Wöller (CDU) wčera w Budyšinje zhromadny Slědźenski a kompetencny centrum zwjazkoweje a krajneje policije oficialnje wotewrěłoj. Je to prěni z cyłkownje třoch w Sakskej. Marko Šiman je ministra Seehofera serbsce witał a jemu někotre fakty wo Serbach podał. Zdobom skedźbni wón jeho na to, zo je Seehofe­rowe ministerstwo tež sobu zamołwite za financowanje Załožby za serbski lud.

Berlin (B/SN). Spominajo na kónc Prěnjeje swětoweje wójny před sto lětami su Ewangelska cyrkej w Němskej, Němska biskopska konferenca, Ewangelska cyrkej Berlin-Braniborska-šleska Hornja Łužica kaž tež arcybiskopstwo wčera na ekumenisku nutrnosć, do Berlinskeje tachantskeje cyrkwje přeprosyli. Boža słuž­ba steješe pod hesłom „Měr w Europje“.

Natwarja zničeny kraj

Mnichow/Karakosh (B/SN). Dźeń a wjace křesćanskich ćěkancow nawróća so do irakskeje Ninive-doliny. Woni su rozsudźeni, sej tam křesćanske herbstwo zacho­wać, rjekny eksperta za čłowjeske prawa katolskeho pomocneho skutka „Cyrkej w nuzy“ Berthold Pelster. Něhdźe 120 000 křesćanow bě před teroristiskej milicu Islamski stat z Ninive-doliny do kurdiskeho dźěla Iraka ćeknyło. Mjeztym je so połojca z nich nawróćiła a pomha nětko při znowanatwarje. Pelster praji, zo su z pomocu cyrkwje wjace hač 40 procentow zničenych a wobškodźenych domow zaso natwarlili. W někotrych kónčinach su tež cyrkwje zaso wotewrěli. Zetkawaja pak so tež w ćežko wobško­dźenych cyrkwjach, dokelž nowotwary swój čas traja.

Budyšin (JBR/SN). Na poslednim kóncu, při muri Budyskeho Tuchorja namakaš wosebity row. Na wulkej šěrej plaće leži wudypany worjoł z drohotneho čerwjeneho zornowca, kajkiž w našej wokolinje zrědka mamy. Rownišćo je wěnowane 33 pólskim woporam fašizma – wosom mužam, štyrjom žonam a 21 dźěćom. Wo nich chcychu w lěće 2006 šulerjo Schilleroweho gymnazija we wobłuku projekta wjace zhonić. Tak wobroćichu so na pólski konsulat w Lipsku, tón pak zaso­ na pólskich wobydlerjow Budyšina.

W kěrchowskim běrowje ničo dokumentowane njeje. Jasne jenož je, zo nasta row za čas NDR. Čehodla njedawa žadyn datum? Kak su wopory zahinyli? Čehodla njewopyta rownišćo žana oficialna delegacija? A štó je dźěći, žony a muži woprawdźe morił? Tajke a podobne prašenja stajeja sej zas a zaso Budyscy Polacy, kotřiž so wo rownišćo zahinjenych krajanow staraja. Wokoło swjedźenja Chudych dušow zetkawaja so woni ze swojim měšnikom Marcinom Ogórekom při tutym potajnosćiwym rowje, modla so, zaswěća swěčki a kładu kwětki. Njefaluje tež symboliska, narodna chorhoj.

CDU žada sej plan za Łužicu

Podstupim (dpa/SN). Opoziciska CDU w braniborskim sejmje je krajne knje­žerstwo namołwiła, strukturnu změnu we Łužicy pjenježnje podpěrać. „Štož pobrachuje, je plan za Łužicu“, wobžarowaše hospodarskopolitiski rěčnik CDU, Dierk Homeyer wčera w aktualnej hodźinje parlamenta­. „Trjebamy spěšnu a njebě­rokratisku pomoc za předewzaća, kotrež so na nowe wobłuki zwaža.“ Přiwšěm je jasne, zo je brunica hišće dołho za spušćomne a zapłaćomne zastaranje ludźi z milinu trěbna, Homeyer rozłoži. Braniborske knježerstwo pak měło wotwidźomneho kónca zmilinjenja dla strukturnu změnu zahajić. „Dźe wo industrijny zakład wšeho kraja“, wón napominaše.

Ochranowske hesła zestajane

Dosć ćežku rubiznu su sej paduši před twarskimi wikami w durinskim Schleizu wupytali. Woni pokradnychu minjeny štwórtk 135 kilogramow ćežki dekoraciski kamjeń, policija zdźěla. Jednaćelej wobchoda bě pjatk napadnyło, zo je kamjeń preč. Paduši pak njemějachu so lochko: Něhdźe 120 centimetrow wulke kamjenisko bě na betonje přilěpjene.

Do swinjaceho chlěwa padnyła je šoferka wosoboweho awta w Heidelbergu. Po informacijach policije bě 57lětna w křiwicy na mokrej dróze kontrolu zhubiła a do ratarskeho statoka zajěła. Tam zrazy do bywšeho sila, kiž bě na swinjacy chlěw přetwarjeny. Wona padny z awtom wjacore metry do hłubiny. Najebać to so žona jenož snadnje zrani. Hišće wjace zboža měješe šěsć swini w chlěwje. Žane z nich so njezrani. Policija komentowaše podawk ze słowami: Koče zbožo měła.

Kóždy drje ma w swojim žiwjenju dny, na kotrež so cyle jasnje a dokładnje dopomina a wo kotrychž wě, što je w kotrej hodźinje runje činił abo hdźe runje bě. Za mnje je jedyn z tajkich dnjow 9. nowember 1989. Runje dźensa před 29 lě­tami sedźach w swojej stwě w staršiskim domje wječor před telewizorom, w kotrymž zapadne sćelaki hladach, dokelž běchu domjacnosće w Radworju hižo tehdy telewizijnemu kablej a satelitowej škli přizamknjene. A tak widźach wo-srjedź wusyłanja na delnjej kromje wobrazowki pismo „NDR wočini swoje hranicy“. Krok po kroku jewjachu so na to wobrazy, kotrež su so takrjec do našeho kolektiwneho pomjatka zaryli: wo syłach ludźi na Berlinskim hraničnym přechodźe, wo do směra na zapad jěducych Trabantach, wo ludźoch na Berlinskej muri atd. Hišće dźensa mje huška, hdyž tele wobrazy widźu.