Gródk (dpa/SN). Měšćanostku Grodka Christine Herntier počesća lětsa z mytom za ciwilnu kuražu přećiwo antisemitizmej, prawicarskemu radikalizmej a rasizmej. 2 000 eurow hódne myto přepodadźa jej zhromadnje z wobydlerskimaj iniciatiwomaj „Njedźěleny Grodk“ a „AG Spurensuche“, zdźěla spěchowanski kruh „Pomnik za morjenych Židow Europy“. Herntier bě přiběracy prawicarski ekstremizm w Grodku zjawnje šwikała.
Podhladnu łódź přepytowali
Kopenhagen (dpa/SN). Po wospjetnym powětrowym alarmje njeznatych trutow w Danskej dla je francoske wójsko podhladnu łódź před pobrjohom kraja kontrolowało a kapitana a dalšeho oficěra zajało. Tukaja na to, zo słuša tanker k tajnej floće Ruskeje, kiž najebać zakaz dale zemski wolij po morjach transportuje. Kapitan njebě na naprašowanje za jeho identitu a za zaměrom jězby wotmołwił. Wobdźělnicy wjerška EU w Kopenhagenje su akciju francoskeje mariny witali.
Shutdown w USA dale traje
Rom (B/SN) Zakónčace dokumenty wšěch sydom kontinentalnych konferencow k synodalnemu pućej su nětko zjawnje w interneće na stronje Němskeje biskopskeje konferency přistupne. Wobkedźbowali su so mjez druhim přinoški ze 40 europskich krajow z konserwatiwnymi a progresiwnymi pozicijemi pod hesłom „Jednota w mnohotnosći“.
Ortodoksne jutry
Kijew/Moskwa (B/SN). Jutry w ortodoksnych cyrkwjach běchu minjeny kónc tydźenja. Terminy wobliča so po julianskim abo gregorianskim kalendrje, 2025 swjećimy zrowastanjenje na samsnym dnju. Ukrainjenjo smědźachu hakle njedźelu wot ranja swjećić, dokelž njesmědźachu w nocy dom wopušćić. Ruska je jutrońčku bjez přestawki wójnu w Ukrainje dale wjedła.
Samowólnosć Chiny
Vatikan (B/SN). Knježerstwo w Pekingu je bjez wothłosowanja ze Swjatym stołom biskopa Shen Bina do Shanghaija přesadźiło, hačrunjež wobsteji wot lěta 2018 zrěčenje mjez Chinu a Vatikanom wo zasadźenju biskopow, zdźěli rěčnik Vatikana Matteo Bruni.
Přećiwo přiběracej běrokratiji
Komisija přepytuje wuskušowanski program pólskeho knježerstwa PiS
Waršawa. Jako sedźeše bywši justicny minister Pólskeje Zbigniew Ziobro předwčerawšim, wutoru, w lětadle do Waršawy, wón njewědźeše, zo na lětanišću stolicy policija na njeho čaka. Zastojnicy mějachu nadawk, přiwjezć 55lětneho zapósłanca PiS do twarjenja sejma na přesłyšowanje. Tam wočakowaše jeho komisija parlamenta, kotraž přepytuje mjeztym dwě lěće aferu z časa knjejstwa strony Prawo a sprawnosć (PiS), kotraž bě w lětach 2015 do 2023 na mocy.
Knježerstwo narodnokonserwatiwneje strony PiS bě swój čas wuskušowanski program israelskeje tajneje słužby Pegasus kupiło, wzawši za to 25 milionow złotych z fondsa za wopory namocy. Oficialne wopodstatnjenje njewšědneje transakcije bě bój přećiwo korupciji. Hižo tehdy pak na to tukachu, zo program w prěnim rjedźe tomu słuži wuskušować opoziciju a kritikarjow knježerstwa.
Oktoberski swjedźeń měł so podlěšić. To žada sej zwjazk hosćencarjow a hotelownikow Dehoga w Mnichowje. Hroženja z bombu dla dyrbjachu swjedźenišćo wčera wjacore hodźiny zawrěć. Hakle po 17 hodź. smědźachu hosćo zaso na areal a do piwowych stanow. Po tym pak bě wočiwidnje mjenje hosći při předawanskich budkach a na hermanku. Piwowe stany běchu derje pjelnjene. Po wobličenju fachowcow wunjese Oktoberski swjedźeń wšědnje 40 milionow eurow.
Sławna slědźerka wo žiwjenju šimpansow Jane Goodall z Wulkeje Britaniskeje je njeboh. Aktiwistka zemrě w starobje 91 lět w Kaliforniskej, hdźež bě z přednoškami po puću. Ze swojimi lětdźesatki trajacymi slědźenjemi je wona směrodajne dopóznaća zdobyła, mjez druhim, zo su šimpansy njewšědnje inteligentne.
Što by było, njeby-li so Němska demokratiska republika před 35 lětami Zwjazkowej republice Němskej přizamknyła? Što bych dźensa była? Hdźe bych dźěłała? Kak bych bydliła? Kotru hudźbu bych słuchała, kotre knihi čitała, na kotre wašnje a kajki swět dožiwjała?
W lěće 1990 běch šulerka Serbskeje rozšěrjeneje wyšeje šule Budyšin, dźensnišeho serbskeho gymnazija. Słušach k prěnim, kiž mějachu so za wukonowe kursy rozsudźić. Běch mjez prěnimi, za kotrychž bě jeničce abiturna znamka rozsudna, hač smědźa studować. Bych-li tehdy zmužićiša była, bych lěto w Americe abo Jendźelskej abo hdźežkuli přebywała, kaž su to někotři sobušulerjo činili. Wrota do swěta běchu so nam lěto do toho šěroko wotewrěli.
