Na nazymskich burskich wikach w Slepom kirbs lětsa w srjedźišću stał

Slepo (JoS/SN). Čłonojo organizaciskeho teama kołowokoło Sylwije Panošineje ze Slepjanskeho Serbskeho kulturneho centruma su njedźelu ruce połnej dźěła měli. Při najlěpšim nazymskim wjedrje běše wjace hač tysac ludźi na nazymske kirbsowe wiki přichwatało. Planowali wšak su zarjadowanje poprawom jako kermušne wiki, na kotrychž chcyše pomologa Klaus Schwartz z Lubija we wulkej přehladce wopytowarjam jabłukowe družiny předstajić. Tón pak je lětušich hubjenych ­jabłukowych žnjow dla hižo w lěću wotprajił.

Pragmatisce rozsudźichu w Slepom, zo dóstanje tamny nazymski płód na wikach swoje prominentne městno: kirbs. „Hladajo na to mamy lětsa jara wunošne žně, wšako kirbsy za čas zmjerzkow w nalěću kćenja hišće wutworili njeběchu“, powěda Sylwija Panošina. Najwjetši, 205 kilogramow ćežki kirbs je Slepjan Ronny König wotedał. Tutón hoberski płód je nazymsce wupyšeny w nutřkownym dworje kulturneho centruma swoje „čestne městno“ dóstał.

Ani po wusudźe sudnistwa financowanje muzeja w Dešnje wěste njeje

Dešno (SN/mj). Stari Słowjenjo – rjemjeslnicy a wojacy muzeja pod hołym njebjom w Dešnje – su po dalšej wuspěšnej sezonje swoje stany wottwarili a so ze swojim podomkom wotsalili. Ale serbski domizniski muzej sam dyrbi dale wo swoju eksistencu wojować – najebać njedawny wusud zarjadniskeho sudnistwa w Choćebuzu. Zwada ze zarjadom hamta Bórkowy dźe dale, kotryž bě muzejej lěta 2020 swoju přiražku njejapcy šmórnył.

Jan Wjenk z Wotrowa wupraja so k přilopkej „Brach praktiskeje wědy“ Lizy-Marije Cyžec z 2. oktobra w SN:

Na powšitkownej wědźe njeklaca jenož mjez dźěćimi, ale tež pola dorosćenych, hdyž ani njewědźa, što je karp a hdyž družiny zorna njeznaja. Před mnohimi lětami dožiwich w jednej swójbje, jako nan na syna swarješe, zo njemóže sej seklu při črijach wjazać, na čož tón wotmołwi, zo maja črije tola hewak lěpjate zapinanje. Dalši pad bě, zo mać swarješe, dokelž jeje syn 5 hodźin dołho so z handyjom zaběra, ale w šuli ničo njewuskoči.

Před lětami wumyslichmy sej na swjedźenju Zwjazka serbskich rjemjeslnikow a předewzaćelow hódančko z dźesać wšelakimi družinami ptačkow a štomow, hdźež dyrbjachu so jenož ličby přirjadować. Njemóžu dźensa wjac prajić, štó bě prěni, ale z kompjuterom a handyjom to wšě dźěći móža.

Nazyma je so započinała a oktoberske prózdniny steja před durjemi. Štóž doma sydać a čas brojić nochce, město toho pak za zajimawej zabawu pyta, tón dyrbi so do spěcha měć. Mnohe prózdninske poskitki su mjenujcy hižo wu­knihowane.

Budyšin (SN/lmc). Štóž chce so do swěta bajow zanurić, je wutrobnje do Serbskeho muzeja w Budyšinje přeprošeny. W nazymskich prózdninach zaběraja so tam z bajowej postawu Krabata kaž tež z historiskej wosobinu Janka Šajatovića. Zajimowani šulerjo móža so na wodźenje po­dać, wustajeńcu wobdźiwać, so wot kuzłarskich činkow zakuzłać dać abo so na paslenskich akcijach wobdźělić. Cyły wuběr prózdninskich poskitkow namakaće na webstronje Serbskeho muzeja pod hesłom „prózdninski program“.

Dekanatne dušepastyrstwo za dźěći přeprošuje 10. abo 17. oktobra šulerjow 1. a 2. lětnika na zhromadny dźeń pod hesłom „Jězus – mój přećel“ do Don Boskoweho domu we Worklecach. Přinošk wučinja pjeć eurow. Zajimcy njech so hač do 4. oktobra pod wotpowědnym linkom www.posol.de. přizjewja. Ličba městnow je wobmjezowana.

Wot delnjoserbšćiny wobdaći

Dešno. Jědnaće ludźi wuknje w druhim kole intensiwneho rěčneho kursa „Zorja“ dźesać měsacow delnjoserbšćinu. Jim su štyrjo rěčni trenarjo Maksimilian Hasacki, Franciska Albertowa, Anka Zachariasojc a Gregor Wieczorek poboku. W Nowym Casniku tuchwilu wobdźělnicy wo prěnich nazhonjenjach rozprawjeja, zo su „přeco wot delnjoserbšćiny wobdaći“. Najmłódši je 18lětny Erik Bivour.

Terma dale zawrjena

Korzym. Terma w Korzymje wostanje dale zawrjena, dokelž ma so ponowić. Přizwolenje spěchowanskich srědkow, kotrež su za saněrowanje trěbne, njeje hišće dóšło. Hišće lětsa abo klětu, tak so zastupjerjo wokrjesa nadźijeja, ma wone předležeć. Planowane ponowjenje termy ma něhdźe 26 milionow eurow płaćić.

Lena Hauptmann na Korsice

Wjacekróć napadnyła

Wojerecy. Hnydom někotre razy dyrbjachu zastojnicy policije w nocy wot njedźele na póndźelu 58lětneje žony dla zapřimnyć. Ukrainska staćanka napadny najprjedy na dróze Friedricha Ludwiga Jahna blisko busoweho zastanišća rjejenja a wołanja dla. Přichwatani policisća pak ju změrować njemóžachu. Jako jědźeše 49lětna kolesowarka na dróze ­nimo, spyta rjejaca žona ju z jězdźidła storčić. Kolesowarka pak zamó so jej wuwinyć. Policisća zajachu 58lětnu, kotraž měješe wočiwidnje psychiske problemy.

Kopjenje wobchada přewidźał

Zhorjelc. Na awtodróze A4 je njedźelu připołdnju blisko namjezneho přechoda mjez Pólskej a Němskej k njezbožu dóšło. 51lětny šofer awta typa Toyota, kotryž běše do směra Drježdźany po puću, přewidźeše kopjenje wobchada namjeznych kontrolow dla a zajědźe do awta 69lětneho před nim. Nichtó so zranił njeje. Wěcna škoda wučinja něhdźe 3 000 eurow.

Kóžde lěto wotměwa so w městačku Ralswieku na kupje Rujanach lěćne dźiwa­dło pod titulom „Hrajny festiwal Störtebeckera“. W lětušich prózdninach sym tež zhromadnje ze swójbu předstajenje wopytał. Přirodne jewišćo při zaliwje baltiskeho morja je nas wobkuzłało. Dohromady 8 800 ludźi ma na trawersach městno. W inscenaciji skutkuja 150 hrajerjow, 30 koni kaž tež štyri łódźe sobu. Podawki wo historiskej wosobinje Klausa Störtebeckera su při Baltiskim a Sewjernym morju zakótwjene a so tam hižo z lěta 1993 poskićuja. Lětuše předstajenje hraje w lěće 1401 w měsće Hamburgu. Hłowna wosoba Klaus Störtebecker je pirat. Tón bydli we wjesce Marienhafen, w kotrejž je žiwjenje měrne a spokojne. Tam je tež přistaw za jeho łódź. Jeho žiwjenski kredo je: Bohatym brać a chudym dawać. Z tutym nastajenjom njeje wón runjewon přećel Hamburgskich bohačkow. Měšćanska rada chce worakawstwa zakónčić, nima pak prawu ideju. To ma Simon z Ütrechta genialny plan.

„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho ­trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.

Tuž wěnuje so student mediciny ­Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je ­čitarjam trochu ­bliže rozłožował (55).

Dźeń a husćišo jewi so w medicinje wuraz rodobańka. Tele wosebite bańki maja potencial, dotal njehojomne chorosće hojić. Loni na přikład poradźi so mjezynarodnej skupinje lěkarjow, třeći raz HIV-pozitiwneho pacienta z pomocu transplantacije rodobańkow hojić. Wězo je to jenož we wuwzaćnych padach wuspěšne, rodobańki pak lubja w přichodźe być wuspěšny lěk pře mnohe brachi. Rodobańki su bańki, kotrež njejsu so hišće tak daloko wuwiwali, zo móhli specifisku funkciju w specifiskim organje wukonjeć. Za to móža so takrjec přez dźělenje bańkow wulce rozmnožować a přez diferencowanje so na wobstatk nimale kóždeje włokniny wuwiwać.

Budyšin. Prózdninske poskitki Serbskeho muzeja w Budyšinje wěnuja so lětsa Krabatej. Štwórtk, 10. oktobra, přeprošuje dźěći wot 10 do 12 hodź. na dožiwjenske zarjadowanje, mjez druhim z kuzłarjom, kotryž předstaja swoje kuzłarske činki. Po tym steji kreatiwna zaběra z powěsću wo Krabaće na programje. Popołdnju wot 14 do 15.30 hodź. přepro­šuje muzej na wjedźenje pod hesłom „Krabat a Šajatović. Mjez mytosom a čłowjekom.“ Tu předstajeja muzejownicy mjez druhim regionalne a časowe zwiski mjez Krabatom a historiskej wosobinu Jankom Šajatovićom.

Na serbsku wuprawu za swójby

Swójbne mjena su přeco zaso zajimawe swědčenja rěče našich prjedownikow. W serbšćinje maja wone wosebitu hódnotu, dokelž pochadźeja z časa, z kotrehož hišće žane pisomne pomniki njewobsedźimy. Kak su naši prjedownicy před wjele lětstotkami myslili a so rěčnje zwuraznili, wo tym nam wone mjena znajmjeńša něšto přeradźeja.

Chcemy so zaso wěnować někotrym serbskim prócowarjam zańdźenosće, kotřiž maja lětsa kulojtu abo połkulojtu róčnicu narodnin abo posmjertnin, a so zamyslić do jich mjenow. Swójbne mjena nastachu často z mjenow powołanjow, kotrež běchu prěni nošerjo mjenow wukonjeli. Tak je to na přikład pola Šewčika, takrjec „małeho šewca“. Jakub Šewčik, rodźeny w Baćonju a farar mjez druhim w Chrósćicach, wěsty čas předsyda Domowiny, předewšěm pak awtor basnjow patriotiskeho charaktera, změje 6. septembra 150. róčnicu narodnin.

Korla Awgust­ Fiedler, znaty hudźbnik a sobuwuhotowar spěwanskich swjedźenjow, zemrě 16. meje 1917. Swójbne mjeno Fiedler pochadźa tohorunja z mjena powołanja; w tym padźe wšak je wone němskeho pochada, měnjeny je wězo­ „husler“.