Budyšin (CS/SN). Na wosebite zarjadowanje je w Budyšinje tamniša wotnožka Drježdźanskeho Centruma za elektroniske kubłanje a technologiju (EBZ) přeprosył. Wot wčerawšeho hač do pjatka přewjeduja tam camp elektronikarjow-nowačkow. Nowe wukubłanske lěto je so 1. awgusta započało a dwanaće młodych muži prěnjeho wukubłanskeho lěta so we wobłuku wokrjesneho rjemjeslnistwa Budyšin na campje wobdźěla. Zaměr je nawučić jich prěnje kroki w praksy. K tomu słušeja zakładna wěda wo mjenach najwšelakorišich gratow runje tak kaž tradicionalne kmanosće, kaž cynić. Małe zawody často dosć resursow nimaja, zo móhli wučomnikam zakłady rjemjesła dosahajcy posrědkować.
Dźensa móžachu so wučomnicy na přikład wuspytać w twarjenju lětadła – małeho wězo. Tak dyrbjachu izolaciju kabla wotstronić, koporowy grót po zakładźe rysowanja do formy lětadła přinjesć atd. Z pomocu solarneje cele hodźeše so propeler skónčnje ćěrić. Wučomnikam z dobrej radu poboku steješe Maik Nischalke.
Hdy přińdźe přichodna přidatna hodźina? To praša so Lukáš Novosad, předsyda Towarstwa přećelow Serbow (SPL) nastupajo připowědźene rozšěrjenje serbskorěčneho rozhłosoweho programa MDR:
Wot klětušeho 6. januara maja so wusyłanja Serbskeho rozhłosa wo šěsć hodźin tydźensce rozšěrić. To ma swoje přičiny: třicetu róčnicu prěnich wjacehodźinskich serbskich wusyłanjow 1989 a wjetši zajim připosłucharjow w zašłymaj lětomaj, kotryž je k tomu wjedł, zo je so ćišć na MDR z politiskej temu Domowiny stał. Přidatna wusyłanska hodźina wob dźeń ma tež swoje slědy: žuranlisća hižo hladaja, z čim móža ju pjelnić, hač budu so snano wjace na dźěći myslić (te dźě wob tydźeń rano chwile maja), na młodźinu a nowu generaciju posłucharjow, hač rozšěrja prezentaciju w syći atd. Na kóždy pad zběra redakcija tuchwilu ideje, što móhła wusyłać, a je zasadnje wšemu wotewrjena.
Na Serbskim gymnaziju jich prěni raz na prěnim šulskim dnju witali
Budyšin/Chrósćicy/Pančicy-Kukow/Ralbicy/Radwor/Worklecy (aha/SN/CoR). Po žohnowanju šulskich nowačkow we Worklečanskej wjesnej kapałce witaše jich nawodnica Serbskeje zakładneje šule „Michał Hórnik“ Sabina Hejdušcyna sobotu w swjedźensce wupyšenej sportowej hali. Wona zwurazni nowačkam jadriwe słowa, kotrež w nich wjeselo na šulu a lóšt na wuknjenje bytostnje přisporjachu. W nowym 1. lětniku je 14 hólcow a wosom holcow, z kotrymiž njejsu jenož jich starši, ale tež wowki a dźědojo a dalši přiwuzni přišli, a tak bě žurla połnje wobsadźena. Rjadowniska wučerka je Borbora Bukowa. ABCnicy sćěhowachu rjany kulturny program, kotryž wuhotowachu šulerjo 2. lětnika pod nawodom Adelheid Šofcyneje a Gabriele Róbloweje. Anja Nowakowa je z dźěćimi reju nazwučowała, do kotrejež su tež nowačkow zapřijeli. Jako so jich prašachu, hač su z małej cokorowej titu na jich městnje spřihotowani, wšitcy ze sylnym hłosom za palčikami wołachu.
Stipendij dobyła
Drježdźany/Radwor. Sakske kultusowe ministerstwo je dźensa 35 wuknjacym wyšich šulow stipendije za štyritydźenski přebytk we wukraju přepodało. Mjez nimi bě tež šulerka Radworskeje šule, kotraž chodźi do 9. lětnika. Wona poda so w oktobru do Wulkeje Britaniskeje, hdźež chce sej rěč a kulturu cuzeho kraja dale zbližić.
Politiske plakaty Klausa Staecka
Budyšin. „Kedźbu, wuměłstwo!“ rěka wustajeńca Klausa Staecka, kotruž su minjeny pjatk w Budyskim wobchodźe „Zeleny kućik“ w přitomnosći wuměłca wotewrěli. Widźeć su politiske plakaty, zhotowjene wot bywšeho prezidenta Berlinskeje akademije za wuměłstwo w pjeć lětdźesatkach. Staeck je w Bitterfeldźe wotrostł a 1956 do zapada ćeknył.
Nowy farar zapokazany
Črije kradnyć chcyła
Budyšin. Chětro rabiatnje zadźeržała je so 21lětna žona minjeny pjatk nawječor w črijacym wobchodźe na Budyskej Stieberowej. Jako chcyše wot črija zawěstku wotstronić, ju sobudźěłaćerka narěča. Při rozestajenju jej 21lětna do ruki kusny. Po wšěm zdaću njebě to jeje prěnje padustwo, přetož w nachribjetniku měješe hižo pokradnjeny por črijow w hódnoće 80 eurow. Nimo toho běchu žonu hakle hodźinu do toho podobneho delikta dla na samsnej hasy lepili.
Wokoło jutrow rěčimy wjele wo zajacu. Lětsa wěnujemy dołhowuchačej wjetšu zjawnu kedźbnosć, dokelž je za zwěrjo lěta 2015 pomjenowany. Snano je tón abo tamny při nalětnim wuchodźowanju zajaca wuhladał. Bě pak to woprawdźe zajac abo tola dźiwi nukl?
Dešno. Pleinair z wuměłcami regiona pod hesłom „Pod hołym njebjom“ wotmě so njedawno prěni raz w Dešnjanskim domizniskim muzeju. Na njón přeprosyli su nawodnica muzeja Babette Zenkerowa, nawoda zeloweje zahrodki Camillo Steinfurth a Šula za delnjoserbsku rěč a kulturu. Wobdźělili su so wuměłcy z Choćebuza, Łukowa, Lubnjowa, Kalawy, Zaspowa, Rubyna a Picnja. Dźěłarničku nawjedowała je Gabriele Gittelowa, kotraž w Choćebuzu tohorunja wuměłski kružk nawjeduje. Powitawši wobdźělnikow rozłoži wona hišće raz zasadne znajomosće wo perspektiwach a proporcijach. Na to pytachu zhromadnje za motiwami a rozhladowachu so za to w muzejowej wsy Stary lud, na zelowej zahrodźe, w domizniskim muzeju a cyrkwi. Wuměłcy běchu sej přezjedni, zo je dosć motiwow za rysowanje a molowanje.
Logopediska praksa Marije Maccyneje w Pančicach-Kukowje wobsteji dźesać lět
Zo maš z wysokodomow abo z cyrkwinych wěžow dobry wuhlad na wokolinu, njeje ničo noweho. Tajki móžeš tež z dwuposchodoweho twarjenja měć, kaž steji wone při amplowym křižowanišću w Pančicach-Kukowje. Tam jenož njewidźiš, štó z Kamjenskeho směra jědźe, ale tež štó po Halštrowskim puću přichadźa. Tónle wuhlad ma Maria Maccyna na swojim dźěłowym městnje hižo dźesać lět. Tak dołho mjenujcy wobsteji mjeztym jeje logopediska praksa.
Swójbne mjena su přeco zaso zajimawe swědčenja rěče našich prjedownikow. W serbšćinje maja wone wosebitu hódnotu, dokelž pochadźeja z časa, z kotrehož hišće žane pisomne pomniki njewobsedźimy. Kak su naši prjedownicy před wjele lětstotkami myslili a so rěčnje zwuraznili, wo tym nam wone mjena znajmjeńša něšto přeradźeja.
Chcemy so zaso wěnować někotrym serbskim prócowarjam zańdźenosće, kotřiž maja lětsa kulojtu abo połkulojtu róčnicu narodnin abo posmjertnin, a so zamyslić do jich mjenow. Swójbne mjena nastachu často z mjenow powołanjow, kotrež běchu prěni nošerjo mjenow wukonjeli. Tak je to na přikład pola Šewčika, takrjec „małeho šewca“. Jakub Šewčik, rodźeny w Baćonju a farar mjez druhim w Chrósćicach, wěsty čas předsyda Domowiny, předewšěm pak awtor basnjow patriotiskeho charaktera, změje 6. septembra 150. róčnicu narodnin.
Korla Awgust Fiedler, znaty hudźbnik a sobuwuhotowar spěwanskich swjedźenjow, zemrě 16. meje 1917. Swójbne mjeno Fiedler pochadźa tohorunja z mjena powołanja; w tym padźe wšak je wone němskeho pochada, měnjeny je wězo „husler“.
