Michał Lorenc njeboh
Budyšin. Dźiwadźelnik, režiser a awtor Michał Lorenc je 84lětny 6. decembra zemrěł, kaž Němsko-Serbske ludowe dźiwadło zdźěla. Jewišću bě wón wot załoženja w lěće 1963 swěrny. Ze starosće wo dorost bě Lorenc 1992 Młodźinske dźiwadło na Serbskim gymnaziju a 1994 Serbske činohrajne studijo załožił. Jako prěni je wot 1998 funkciju zastupjerja intendanta za serbske dźiwadło wukonjał. Jako awtor je 600lětne stawizny Budyskeho dźiwadła wuslědźił a publikował.
Jednaćela rozžohnowali
Miłoćicy. Z wjelelětnym jednaćelom Peterom Neunertom je so Miłoćanski křesćansko-socialny kubłanski skutk wčera rozžohnował. Wón bě zdobom jednaćel Sakskeho krajneho kuratorija za wjesny rum, za čož dźakowaše so jemu předsydka Marja Michałkowa. We woběmaj funkcijomaj naslědowaše jeho lětsa w meji Marko Kliman.
„Krisenmodus“ słowo lěta
Budyšin (SN/BŠe). Wjace króć su wjelki w Budyskim wokrjesu lětsa w nazymje wulke škody pola plahowarjow wowcow zawinowali, štož ma nětko konsekwency. Tak maja so wjacore rubježne zwěrjata zatřělić. Kaž nowinska rěčnica krajneho Sakskeho zarjada za wobswět, ratarstwo a geologiju (LfULG) Karin Bernhardt na naprašowanje wobkrući, předležitej tuchwilu za dwě kónčinje Budyskeho wokrjesa hódnoćenje fachowcow, zo smědźa so wjelki tam zatřělić. Zakład za zatřělenje je dokumentacija wjelčich nadpadow, při čimž maja so kriterije spjelnić, kotrež su dokładnje postajene. „Jelizo wjelki w běchu dweju tydźenjow skót we wotpowědnej kónčinje nadpadnu, byrnjež plahowarjo přicpějomne škitne naprawy dodźerželi, je zatřělenje po posudku fachowcow móžno“, Bernhardt wuwjedźe. Dokładnje rjadowane je postupowanje w paragrafje 6 sakskeho wjelčeho managementa. Jelizo posudk fachowcow předleži, móže potrjecheny wokrjes jednać.
Kotrej wjelčej črjódźe stej tuchwilu potrjechenej, wo kelko wjelkow so jedna a hdy maja so rubježne zwěrjata zatřělić, dotal znate njeje.
Z narěče dr. Měrćina Wałdy składnostnje pjećlětneho wobstaća Serbskeho sejma
Pod rubriku Diskusija wozjewjeja Serbske Nowiny kontrowersne teksty, kotrež měli wuměnu měnjenjow pozbudźeć.Komplikowany poměr mjez němskim statom a Serbami njeje přeco hišće wujasnjeny a zakonsce prawje rjadowany. Serbja hižo wot 6. lětstotka, to rěka do zdobyća, kolonizacije a postajenja nětčišich statnych hranicow, we Łužicy sydla. Tola w nowšim času jich němski stat z njezrozumliwych přičin jako lud abo jako indigeni hižo njepřipóznawa. To so do epochalneho přewróta po 1989 a do liberalneje demokratije prosće njehodźi. Njezrozumliwe wosebje tež je, zo němske knježerstwa kóždy dialog z demokratisce wolenym Serbskim sejmom radikalnje wotpokazuja.
Kursisća rěčneho projekta „Zorja“ z delnjoserbskeho Dešna pobychu na swojim wčerawšim dnjowym wulěće w Budyšinje. Wot ranja wobhladachu sej tu wšelake městnosće serbskeho žiwjenja a su tež hnydom swoje prěnje, nowe rěčne znajomosće nałožowali.
Budyšin (SN/AN). „Běše to dźensa kaž rjana rjadowniska jězba a wulkotna móžnosć za nas, hornjoserbske žiwjenje a kulturu dožiwić. Tež hladajo na dynamiku skupiny mam tajki wulět za jara wažny“, rozprawja wučerka delnjoserbšćiny rěčneho projekta „Zorja“ Franciska Albertowa. „Za wobdźělnikow našeho projekta je přewšo wažne, žiwu delnjo- a hornjoserbšćinu w zjawnosći dožiwić a ju wězo tež sam nałožować.“
Michał Lorenc njeboh
Budyšin. Dźiwadźelnik, režiser a awtor Michał Lorenc je 84lětny 6. decembra zemrěł, kaž Němsko-Serbske ludowe dźiwadło zdźěla. Jewišću bě wón wot załoženja w lěće 1963 swěrny. Ze starosće wo dorost bě Lorenc 1992 Młodźinske dźiwadło na Serbskim gymnaziju a 1994 Serbske činohrajne studijo załožił. Jako prěni je wot 1998 funkciju zastupjerja intendanta za serbske dźiwadło wukonjał. Jako awtor je 600lětne stawizny Budyskeho dźiwadła wuslědźił a publikował.
Jednaćela rozžohnowali
Miłoćicy. Z wjelelětnym jednaćelom Peterom Neunertom je so Miłoćanski křesćansko-socialny kubłanski skutk wčera rozžohnował. Wón bě zdobom jednaćel Sakskeho krajneho kuratorija za wjesny rum, za čož dźakowaše so jemu předsydka Marja Michałkowa. We woběmaj funkcijomaj naslědowaše jeho lětsa w meji Marko Kliman.
„Krisenmodus“ słowo lěta
Zasudźeneho hnydom zaso lepili
Budyšin. Tak spěšnje drje hišće nichtó sudniski wusud ignorował njeje. 49lětny bu srjedu wopiwstwa w nadróžnym wobchadźe dla k dźewjeć měsacam bjez jězbneje dowolnosće zasudźeny. Jenož krótki čas pozdźišo lepichu jeho policisća, jako wón ze swojim Volvom po Stieberowej jědźeše. Při kontroli zwěsćichu, zo měješe muž 2,38 promilow alkohola w kreji. Kluč awta policisća sćazachu.
Wokoło jutrow rěčimy wjele wo zajacu. Lětsa wěnujemy dołhowuchačej wjetšu zjawnu kedźbnosć, dokelž je za zwěrjo lěta 2015 pomjenowany. Snano je tón abo tamny při nalětnim wuchodźowanju zajaca wuhladał. Bě pak to woprawdźe zajac abo tola dźiwi nukl?
Čas žnjow postaja nazymu. W tymle počasu ludźo na kraju z radosću a dźakownosću žně swjeća. „Hłowne dźěła w ratarstwje su dokonjane a wuslědki su wunoški“, měni Dietmar Koark, wot spočatka lěta 1994 předsyda tradiciskeho towarstwa Halštrowski kraj. Na Horach su lětsa 41. běrnjacy bal swjećili.
Towarstwo je swjedźeń intensiwnje přihotowało. Zarjadowanje je jedyn z wjerškow w běhu lěta. Mnozy hosćo woblěkaja so k tomu serbsku narodnu drastu. Hižo 25 lět serbska dujerska kapała Horjany běrnjacy bal hudźbnje z wulkim wjeselom přewodźa.
Lětuša tema běrnjaceho bala bě přihot a přepodaće wěna (Aussteuer) młodemu njewjesćinskemu porej. Na wěnje dźěłachu swójby něhdy hižo lěta do kwasa. „Młode holcy dóstachu dźěle wěna k wšelakim składnosćam wot swojich staršich a přiwuznych, jako dar“, Dietmar Koark wuswětla. „Na druhim dnju kwasa so wěno na wulke žnjenske wozy kładźeše a do domu wožeše, w kotrymž mějachu młodźi bydlić.“ Wjesni wobydlerjo wobdźiwachu meble, křinje, kołwrót a předewšěm poslešća. Tež drohotne drasty k tomu słušachu.
Wot lěta 2021 hižo spožča KiJU lětnje myto za angažement młodźiny w Budyskim wokrjesu. Z nim chce towarstwo angažement młodostnych připóznać a zjawnosć z tym zeznajomeć.
Chrósćicy. We wobłuku 12. kulturneje zymy w Chróšćanskej putniskej hospodźe steja tam jutře, sobotu, pčołki w srjedźišću. W 19.45 hodź. porěči Günter Sodan z Dobrošec pola Malešec na temu „Pčołka a Boža stwórba – z wida serbskeho pčołarja a fararja Hadama Bohuchwała Šěracha“. Zarjadowanje budźe w němskej rěči. Samsny dźeń hižo w 16 hodź, su dźěći přeprošene na serbske dźěćace kino. Hač do klětušeho februara poskićuje Monika Gerdesowa w swojej hospodźe wšelake zarjadowanja za dźěći a dorosćenych w serbskej a němskej rěči.
Zetkaja so w sakskej stolicy
Drježdźany. Přichodne serbske blido w Drježdźanach wotměje so srjedu, 13. decembra, we 18 hodź. w korčmje Am Thor na Hłownej dróze 35. Je to blisko cyrkwje Třoch kralow a Albertoweho naměsta. Na Hłownej dróze su tež powabliwe dohodowne Awgustusowe wiki. Kaž organizator Benedikt Dyrlich zdźěli, chcedźa wotputane serbske bjesady w sakskej stolicy dale wjesć, byrnjež jenož mała horstka byli. Při tym móhli sej tež hłójčku łamać, kak móhli pomhać tomu zadźěwać, zo towarstwo Stup dale cyle wusnje.
Přewjedu zaso kurs
Swójbne mjena su přeco zaso zajimawe swědčenja rěče našich prjedownikow. W serbšćinje maja wone wosebitu hódnotu, dokelž pochadźeja z časa, z kotrehož hišće žane pisomne pomniki njewobsedźimy. Kak su naši prjedownicy před wjele lětstotkami myslili a so rěčnje zwuraznili, wo tym nam wone mjena znajmjeńša něšto přeradźeja.
Chcemy so zaso wěnować někotrym serbskim prócowarjam zańdźenosće, kotřiž maja lětsa kulojtu abo połkulojtu róčnicu narodnin abo posmjertnin, a so zamyslić do jich mjenow. Swójbne mjena nastachu často z mjenow powołanjow, kotrež běchu prěni nošerjo mjenow wukonjeli. Tak je to na přikład pola Šewčika, takrjec „małeho šewca“. Jakub Šewčik, rodźeny w Baćonju a farar mjez druhim w Chrósćicach, wěsty čas předsyda Domowiny, předewšěm pak awtor basnjow patriotiskeho charaktera, změje 6. septembra 150. róčnicu narodnin.
Korla Awgust Fiedler, znaty hudźbnik a sobuwuhotowar spěwanskich swjedźenjow, zemrě 16. meje 1917. Swójbne mjeno Fiedler pochadźa tohorunja z mjena powołanja; w tym padźe wšak je wone němskeho pochada, měnjeny je wězo „husler“.
