Serbska awantgarda w Krakowje

Krakow. We wobłuku 38. Krakowskeho mjezynarodneho festiwala komponistow předstajištaj Jan Kalinowski (cello) a Marek Szeler (křidło) wčera prapremjernje kruch Jana Cyža „Pax optima rerum – Pokój jest najlepszy“. Samsna wobsadka wuhotuje tež němsku premjeru, a to 3. junija na 24. Braniborskim swjedźenju noweje hudźby „Intersonanzen“ w Podstupimje.

Nalada rjemjeslnikow špatna

Drježdźany. Konjunkturna analyza Drježdźanskeje rjemjeslniskeje komory wotbłyšćuje špatnu naladu mjez zawodami. Poprawom so situacija rjemjeslniskich předewzaćow w nalěću stajnje polěpša. Tola lětsa njebě rozmach tajki wulki kaž hewak. Hospodarske ramikowe wuměnjenja su nadal hubjene, na čož měła politika z jasnymi impulsami reagować, sej komora žada.

Podij wo přichodźe Europy

Rakecy (SN/BŠe). Kedźbu towarstwa a gmejny, namołwja regionalny management Leaderoweje kónčiny Hornjałužiska hola a haty. Tak su tuchwilu spěchowanske pjenjezy za mjeńše projekty we wobjimje hač do 20 000 eurow k dispoziciji. „To móhli na přikład mjeńše wotpočnišća abo ławki při pućowanskich abo kolesowarskich šćežkach być. Tež instalacije kreatiwnych wuměłskich objektow z historiskim poćahom móhli so zwoprawdźić“, rozłoži Katrin Kubašowa z regionalneho managementa Leaderoweje kónčiny. Rozsudne pak je, zo dyrbja so naprawy hišće lětsa w lěću krótkodobnje realizować. Hižo loni hodźachu so z pjenjezami projekty zwoprawdźić. Wjesny klub w Kulowcu je mjez druhim swoju wonkownu ležownosć wuhotował a je stawizny dworow na informaciskich taflach zwobraznił.

Mikławš Krawc z Budyšina piše:

K stotej róčnicy załoženja jednoty Serbskeho Sokoła w Radworju (20. februara 1922) wuda redakcija wokoło Achim Buše reprezentatiwnu knihu wo stawiznach sportowanja we wsy. Wo lońšim samsnym jubileju w Ralbicach (jednota bu 30. awgusta 1923 załožena) w nowinje ničo čitać njemóžachmy. Dokoławokoło stadiona dźensa jenož hišće wulke pismo „100 lět sport w Delanach“ na jubilej skedźbnja. Při tym smědźa w Ralbicach dosć hordźi być. Běchu dźě na přikład prěnje mustwo, kiž pod sokołskim mjenom kopańcu hraješe. Kaž wo Ralbicach tak tež wo samsnej róčnicy w Pančicach-Kukowje (8. julija 1923) ničo wozjewjene njebu. Wo jubilejomaj w Komorowje pola Rakec (30. apryla 1923) a Hrodźišću (17. junija 1923) to mjenje zadźiwa. Wo lětušimaj róčnicomaj „100 lět załoženje jednoty Sokoła“ we Wotrowje (22. februara) a Njebjelčicach (16. měrca) čitarjo tež podarmo na přinošk čakachu. Škoda, wulka škoda! Hač wo jednotomaj w Delnim Wujězdźe (11. meje 1924) a Chrósćicach (8. oktobra) něšto zhonimy? To sej chwalu, kak něhdy Stefan Rjeda (wo Pančicach-Kukowje), Pětr Šołta (wo Njebjelčicach) abo Jan Macka (wo Chrósćicach) wo tym pisachu. Sportej zdar!

Mnichow (SN). Akciska rada za kubłanje je tele dny swoju aktualnu rozprawu dźěławosće wudała. W njej wěnuja so kubłanscy fachowcy, pedagogojo a socialni wědomostnicy z cyłeje Němskeje a Šwicarskeje lětsa w prěnim rjedźe wobchadźenju z prawicarskimi tendencami na kubłanišćach. Woni žadaja sej w dokumenće pod hesłom „Kubłanje a socialna zwjazanosć“ na kubłanišćach jasne ­wuprajenja přećiwo antidemokratam. Wolfram Hatz, prezident Zhromadnosće Bayerskeho hospodarstwa z.t. (vbw), je při wotewrjenju zarjadowanja wuzběhnył, zo ma starobje wotpowědowace spěchowanje rěče za socialnu zwjazanosć wysoku hódnotu. Čłonojo kruha skedźbnichu na kongresu wčera w Mnichowje na nowy posudk fachowcow, kiž jasnje pokazuje, zo móže kubłanski system při sylnjenju socialneje zwjazanosće ­mjez dźěćimi a młodostnymi pomhać. Nimale 150 strony wopřijacy dokument móžeće bjezpłatnje pod www.bildunginbayern.de/ueber-uns/aktionsrat-bildung čitać. Mjeztym je kruh hižo wjace hač 20 posudkow na wšelake temy wudał.

Serbska awantgarda w Krakowje

Krakow. We wobłuku 38. Krakowskeho mjezynarodneho festiwala komponistow předstajištaj Jan Kalinowski (cello) a Marek Szeler (křidło) wčera prapremjernje kruch Jana Cyža „Pax optima rerum – Pokój jest najlepszy“. Samsna wobsadka wuhotuje tež němsku premjeru, a to 3. junija na 24. Braniborskim swjedźenju noweje hudźby „Intersonanzen“ w Podstupimje.

Nalada rjemjeslnikow špatna

Drježdźany. Konjunkturna analyza Drježdźanskeje rjemjeslniskeje komory wotbłyšćuje špatnu naladu mjez zawodami. Poprawom so situacija rjemjeslniskich předewzaćow w nalěću stajnje polěpša. Tola lětsa njebě rozmach tajki wulki kaž hewak. Hospodarske ramikowe wuměnjenja su nadal hubjene, na čož měła politika z jasnymi impulsami reagować, sej komora žada.

Podij wo přichodźe Europy

Ćěkanje pomhało njeje

Njedźichow. Po wšěm zdaću čuwy zhubił je we wčerawšich rańšich hodźinach wodźer Audija A 6 Avant, jako w Njedźichowje policajske awto za sobu wuhlada. Muž stupi na płun a smaleše zdźěla hač do 160 km/h spěšnje po statnymaj dróhomaj S 94 a S 92 kaž tež přez Lěsku (Lieske) a Debricy (Döbra) do směra na Kamjenc. Policisća jědźechu za nim, zhubichu pak Audi z wočow. Dokelž běchu zastojnicy čisło awta spóznali, wopytachu woni 27lětneho doma. Při tym so wukopa, zo měješe młody muž 0,4 promilow alkohola w kreji. Najskerje bě to přičina nócneho ćěkanja. Wón změje so nětko podhlada zakazaneho awtoweho wubědźowanja dla zamołwić.

Rowno. Po słowjanskim wašnju z chlěbom a selu su čłonojo Slepjanskeho serbskeho folklorneho ansambla njedawno 40 wosobow wopřijacu skupinu krajanstwa dunajskich šwabow z badensko-württembergskeho Mosbacha na Rownjanskim Njepilic statoku witali. Mjez nimi běštaj předsyda krajanstwa Anton Kindtner a krajny rada dr. Achim Brötel. Zetkanje bě wjeršk třidnjowskeje jězby, z kotrejž pokročowachu partnerstwo swojeho wokrjesa Neckar-Odenwald ze Zhorjelskim wokrjesom. Wone wobsteji hižo z lěta 1990. Prěnje zetkanje ze Slepjanami wotmě so 2019, štyri lěta pozdźišo pobychu serbscy hosćo na nalětnim swjedźenju w Mosbachu. Předsydka folklorneho ansambla Stephanie Bier­holdtec wopytowarjow witaše. Wulki wuznam zetkanja wotbłyšćowaše so w tym, zo wobdźělištej so wiceprezidentka Sakskeje krajneje direkcije Carolin Schreck a zamołwita za serbske prašenja Zhorjelskeho wokrjesa Kati Struckowa.

Hižo w lěću załoža w Choćebuzu medicinsku uniwersitu. Z toho ma region wulce profitować, wšako garantuje uniwersita nimo nowych dźěłowych městnow tež dobru žiwjensku kwalitu w regionje. Tak fachowcy z toho wuchadźeja, zo změjemy we Łužicy w přichodźe zaso wjace lěkarjow.

Choćebuz (SN/BŠe). Jedyn z najwažnišich projektow w zwisku ze změnu strukturow we Łužicy je bjezdwěla nowa uniwersita za medicinu w Choćebuzu. Wědomostna rada Zwjazka a zwjazkowych krajow je předwčerawšim zelenu swěcu dała­. Hižo w juliju chcedźa zamołwići nowu uniwersitu załožić. W zymskim semestrje 2026/27 je předwidźane, zo móža zajimcy swój studij w stolicy Delnjeje Łužicy zahajić.

Kamjenc. 13. raz přeprošuja w Kamjencu na nóc cyrkwjow a muzejow, kotraž wotměje so jutře, sobotu, wot 18 do 24 hodź. Na wopytowarjow čaka 45 programowych dypkow na 15 městnosćach. W Lessingowym muzeju poskićuja klankodźiwadło, čitanja a hudźbu. W klóšterskej cyrkwi swj. Hany móža sej zajimcy pišćele wobhladać. W měšćanskim archiwje namakaja wopytowarjo schowane kućiki. Cyłkowny rogram je zestajeny w zešiwku, kiž je na mnohich městnach wupo­łoženy.

Na literariske čitanje

Drježdźany. W Drježdźanskej centralnej bibliotece čita jutře, sobotu, w 11 hodź. Jěwa-Marja Čornakec ze swojeje knihi „Kak su wroblik Frido a jeho přećeljo jutry zaječki překwapili“. Literariske čitanje je za małych runje tak kaž za wulkich wopytowarjow myslene.

Oldtimery hladać a skakać

Swójbne mjena su přeco zaso zajimawe swědčenja rěče našich prjedownikow. W serbšćinje maja wone wosebitu hódnotu, dokelž pochadźeja z časa, z kotrehož hišće žane pisomne pomniki njewobsedźimy. Kak su naši prjedownicy před wjele lětstotkami myslili a so rěčnje zwuraznili, wo tym nam wone mjena znajmjeńša něšto přeradźeja.

Chcemy so zaso wěnować někotrym serbskim prócowarjam zańdźenosće, kotřiž maja lětsa kulojtu abo połkulojtu róčnicu narodnin abo posmjertnin, a so zamyslić do jich mjenow. Swójbne mjena nastachu často z mjenow powołanjow, kotrež běchu prěni nošerjo mjenow wukonjeli. Tak je to na přikład pola Šewčika, takrjec „małeho šewca“. Jakub Šewčik, rodźeny w Baćonju a farar mjez druhim w Chrósćicach, wěsty čas předsyda Domowiny, předewšěm pak awtor basnjow patriotiskeho charaktera, změje 6. septembra 150. róčnicu narodnin.

Korla Awgust­ Fiedler, znaty hudźbnik a sobuwuhotowar spěwanskich swjedźenjow, zemrě 16. meje 1917. Swójbne mjeno Fiedler pochadźa tohorunja z mjena powołanja; w tym padźe wšak je wone němskeho pochada, měnjeny je wězo­ „husler“.