Nadźija, zo njebě jenož bledźenje
Rozmołwu ze Saksami wotměchu ministerski prezident a z nim wosmjo dalši zastupnicy sakskeho knježerstwa wčera tydźenja w Budyšinje ze Serbami. Janek Wowčer je měnjenja třoch wobdźělnikow zezběrał:
Tomaš Čornak, Njebjelčanski wjesnjanosta (CDU): Je pytnyć, zo steja wólby před durjemi. Wšitke temy, kotrež buchu tu načate, leža hižo dlěje hač 20 lět na blidźe. Myslu sej, zo su to dźensa snano trochu na wědomje brali, zo njejsmy w zašłych lětach přejara dale přišli a nadźijam so, zo zamołwići wšitko, štož bu tu přilubjene, tež zwoprawdźa. Nadźijam so, zo bě to dźensa woprawdźity nastork do toho směra a njebě jenož bledźenje.
Regina Krawcowa, społnomócnjena Budyskeho krajneho rady za serbske naležnosće: Mamy tójšto wědomych Serbow, kotřiž sej zwěrja k najwšelakorišim temam so wuprajić. A mam tež wěstu nadźiju na tónle wječor, zo so z načatych temow woprawdźe něšto wukristalizuje – w zmysle serbskeho sydlenskeho ruma a w zmysle runohódneje dwurěčnosće.
Dožiwjenje wosebiteho razu
Šulerki a šulerjo 10. lětnika Serbskeho gymnazija Budyšin tuchwilu do šule njechodźa, ale wupruwuja so w powołanskim žiwjenju. Za to su sej cyle wšelake praktikumowe městna w zawodach a institucijach pytali. Praktikant w redakciji Serbskich Nowin Antonijo Matik je so někotrych swojich sobušulerjow prašał, hdźe tučasnje dźěłaja, kak spokojom su a hač móhli sej předstajić, dźěło pozdźišo tež powołansce wukonjeć chcyć.
Hannah Lehderec z Kamjeneje: Za praktikum požadała sym so w pochowanskim instituće, dokelž njemějach dotal hišće žadyn kontakt z tematiku smjerć. Wulki zajim běše doskónčnje hłowna přičina. W praktikumje zapřijimaja mje do wšitkich dźěłow. Wot wotewzaća ćěła hač k planowanju pohrjeba sym wšudźe pódla, dołhož so při tym derje čuju. Běch jara překwapjena, zo směm wšitko sobu dožiwić. Bych sej předstajić móhła, raz w tym směrje dźěłać.
Štó dobudźe, njeje tak wažne
Dźensa zahaja so w Moskwje lětuše koparske swětowe mišterstwa (WM). Euforija w Ruskej je wulka. Tež w Hornjej Łužicy napjatosć přiběra. Smy so tuž mjez Serbami naprašowali, kak napjeći su a hač chcedźa sej hry zhromadnje jako tak mjenowany public-viewing wobhladać abo skerje sami doma w kruhu swójbnych.
Luiza Winarjec z Radworja: Hry Němskeje a wulkich faworitow sej na kóždy pad wobhladam, ale doma zhromadnje ze swójbnymi abo z přećelemi. Sama žanoho faworita nimam. Popřała bych wězo Němskej, zo titul zakituje, ale sprawnje prajene sej to poprawom njemyslu.
Ławrjenc Bobka z Miłoćic: Dokelž so na polu kopańcy derje wuznawam, so jara na swětowe mišterstwa wjeselu. Wobhladam sej hry Němskeje a finalne partije na zjawnej sćěnowinje z wjesnjanami. Moje najlubše mustwo je lětsa Senegal, tež hdyž přewulke šansy na titul nima. Te ma skerje Brazilska, wšako stej nadběh a škit jara derje wobsadźenej. Ale tež Španičanam dobyće přicpěwam.
Informatiwne a zajimawe było
W Hodźiju bě minjenu sobotu a njedźelu 72. serbski ewangelski cyrkwinski dźeń. Marko Wjeńka je so někotrych wobdźělnikow zarjadowanja za jich zaćišćemi woprašał
Mato Krygaŕ, předsyda Serbskeho ewangelskeho towarstwa: Sym jara spokojom, zo je telko ludźi přišło, wšako bě w samsnym času hišće tójšto druhich serbskich zarjadowanjow. To pak je skoro hižo typiske za naš mały lud, zo so terminy stajnje na wěste dny koncentruja. Cyrkwinski dźeń je so po mojim měnjenju derje radźił. Smy sej jón w předsydstwje dorěčeli. Wobšěrny praktiski přihot měješe Měrćin Wirth na starosći, za čož smy jemu jara dźakowni.
Měrana Cušcyna z Budyšina: Bě rjenje so zetkać ze Serbami druhich ewangelskich wosadow a dožiwić wutrobnu hospodliwosć Hodźijskich wosadnych. Wosebje zajimawy běchu sobotny přednošk Trudle Malinkoweje a přinoški dalšich, kotrež pokazachu na něhdyšu bohatu serbskorěčnu tradiciju w zwisku z Hodźija pochadźacych abo tam skutkowacych wosobinow, kaž běchu to na přikład Wjacław Warichius, Jan Gelanski, Jurij Pilk, Pětr Młónk a Imišec mandźelskaj.
Sport za politiku njeznjewužiwać
21. koparske swětowe mišterstwa wotměja so wot 14. junija hač do 15. julija w Ruskej. Smy so mjez ludźimi prašeli, hač sej najebać móžny politiski bojkot turněra, wosebje ze stron zapadnych krajow, hry w telewiziji přiwšěm wobhladaja.
Cyril Pjech z Berlina: Dźiwam so stajnje znowa nad politiskej hłuposću zapadnych politikarjow. Kóžda akcija přećiwo Ruskej sylni nahladnosć Wladimira Putina w jeho ludźe na jednej stronje a strach wójny na tamnej. Abo su woni tajcy hazarderojo, zo samo z wójnu liča? Wšitke hry mišterstwow sej njewobhladam, wažne pak chcu sćěhować.
Halena Jancyna z Ralbic: Kopańca njeje runje moja najwoblubowaniša sportowa družina, ale při tajkich podawkach sej tež ja tu abo tamnu partiju wobhladam. Kotre to budu, wotwisuje wot časa. Přez beamer pola susodow dam sej tajku zawěsće lubić. Budźe-li móžno, činju to pola wohnjoweje wobory. Wobžaruju, zo stej politika a sport tak wusko zwjazanej. Politiske podawki a reakcije tajki sportowy wjeršk zaćěmnjeja.
Dialog a wuměna trěbnej
Dźensa swjeća w Ruskej Dźeń dobyća nad hitlerskim fašizmom. Politiski poměr Němskeje k Ruskej je tuchwilu přewšo chłódny. SN su so mjez Serbami prašeli, kak na to zhladuja.
Judith Wjenkec z Budyšina: Dopominajo so na swoje zetkanja z ruskimi wobydlerjemi, hač za čas swojeho přebytka w Jaroslawje abo w Němskej, dožiwich rozdźělne wuprajenja. Negatiwne měnjenje napřećo Němskej pak so njejewješe. Hladajo do Ruskeje škoduju, zo je so poměr mjez njej a našim krajom pohubjeńšił a zo je wid na Rusku tajki negatiwny. Nadźijomnje zamołwići spóznaja, zo njejsu konfrontacije a sankcije prawy puć k měrliwemu zhromadnemu žiwjenju. Bytostnej stej dialog a wuměna – kaž w Europje, tak po cyłym swěće.
Wěrna, genialna a nadobo nimo
„Paradiz w dobrej stwě“ je hłowna serbska inscenacija Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła w nětčišej hrajnej dobje. Minjenu sobotu dožiwi hra swoju premjeru w Budyšinje. Měnjenja přihladowarjow k produkciji běchu zdźěla chětro rozdźělne. Bosćan Nawka je někotre z nich zezběrał.
Roman Dźisławk z Chasowa: Prěni dźěl je so mi derje lubił. Konflikt so natwarja, a sy wćipny, kak dale póńdźe. Tak daloko je wšitko w porjadku. Po přestawce pak je tempo hinaše a nalada chutniša. A nadobo je nimo. Poprawom mam tak mjenowany wotewrjeny kónc za dobry, tu pak wón přejara překwapja, a njewěš tak prawje, na čim sy. Mam zaćišć, zo njeje stawizna hišće dopowědana.
Hańžka Wjeselic z Chrósćic: Kruch je wšo druhe hač zwjeršny a skići tójšto k rozmyslowanju. Byrnjež zabawjace wokomiki dominowali, su runje měrniše, pomałše, druhdy bolostne wobrazy ćim skutkowniše. Tu je wšo realne a wěrne. Hrajerjo su maćiznu přeswědčiwje předstajili. Trochu škoda wšak je, zo njejsu lajkojo wjace za dźěło měli, sym so nadźijała, zo jich tež rěčeć słyšimy. Štož pak pokazuja, mam za radźene.
Mnozy komerc wotpokazuja
Jutře, 14. februara, je dźeń Walentina. Lětsa padnje tón na popjelnu srjedu. Serbske Nowiny su so w dwurěčnej Łužicy a za jeje mjezami naprašowali, što ludźo k dnjej Walentina měnja a kotru rólu nałožk za nich hraje.
Michaelis Šusterowa z Radworja: Wo tajkim dnju zasadnje ničo njedźeržu. Korjenje nałožka leža w zapadźe, hdźež je so wuwił na swjedźeń zalubowanych. Njetrjebam wosebity dźeń, hdyž chcu někomu dźak prajić abo swoju přichilnosć zwuraznić. Za to je w běhu lěta składnosćow dosć. Tež komerc njetrjebam, kotryž je z tym dnjom zwjazany, hdyž su kwětki naraz dwójce tak drohe. Wo tajki nanuzowany swjatk njerodźu.
Pětr Šołta z Budyšina: Dźeń Walentina mi scyła ničo njewoznamjenja. Njedowidźu, čehodla měł na wěstym dnju, kotryž je sej něchtó wumyslił, swojej mandźelskej kwětki abo bonbonjeru darić. Za to njetrjebam žadyn wosebity dźeń. Mam to za ryzy komerc, a tohodla je mi to dospołnje smorže.
Serbskosć dale spěchować
Lěto 2017 so nachila a nowe lěto steji na proze. Što na nas čaka, to wě jenož Bóh Knjez sam. Kóždy pak ma zawěsće te abo tamne přeće a wočakowanje na lěto 2018. Redaktorojo Serbskich Nowin su so mjez ludźimi naprašowali, čeho so woni w nowym lěće w serbskim swěće nadźijeja.
Diana Šmitec z Radworja: Přeju wšěm Serbam wjesołe a spektakularne lěto 2018. Wosebje wažne pak je, a to sej kupić njemóžeš, zo wobchowaja sej wšitcy krutu strowotu. Našemu wozydłowniskemu předewzaću přeju dale swěrnych sobujěducych, kotřiž sej wulki swět w busu sedźo a wot našich sobudźěłaćerjow derje zastarani, wotkrywaja.
Handrij Henčl z Pančic-Kukowa: Nadźijam so předewšěm w serbskim wobswěće na wjac ludźi, kotřiž swoje dźěło z wulkim idealizmom a wjeselom spjelnjeja. Dale přeju sej za tych, kotřiž hižo po tej zasadźe skutkuja, zo bychu tež wotpowědne připóznaće za swoje njesebične skutkowanje dóstali.
Praktiske měli być a z wutroby měli přińć
Hody so z wulkimi kročelemi bliža, a wjetšina je zawěsće hižo wšitke dary lubym pod božodźěsćowy štom wobstarała. Su pak ludźom wulke hodowne dary wažne? Serbske Nowiny su so mjez Serbami naprašowali.
Měrko Korjeńk z Pančic-Kukowa: Jako dźěsću běchu mi wulke hodowne dary wažne. Čim starši pak sy, ćim njewažniša wulkosć darow je. Skerje měli praktiske być, a wobdarjeny měł je woprawdźe tež trjebać móc. Darowacy dyrbjał sej tuž tróšku hłójčku łamać, što komu dari. Nimo toho měnju, zo měli dary k hodam z wutroby přińć, potom tež wjeselo wobradźeja.
Měrćin Schünemann z Drježdźan: Wulke dary poprawom za tak wažne nimam. Mi bóle na wutrobje leži, zo so k hodam z bratrom, ze sotru a z přiwuznymi zetkam. Mjez sobu sej wjele njedarimy, chiba zo su přiležnostne wuwzaća. Ale to nas tak jara njemyli. Město toho wažu sej rozmołwu w kruhu swójby, dokelž so tak husto njewidźimy.
