Wólbne wabjenje ma lědma wliw
Něšto dnjow do wólbow Zwjazkoweho sejma Němskeje smy so někotrych Serbow prašeli, hač su wólbne wuprajenja jednotliwych stron jich wosobinski rozsud za hłosowanje wobwliwowali a hač póńdu njedźelu, 24. septembra, wolić.
Pětr Brězan ze Smječkec: Sym so wo wólbnych kandidatach jara dokładnje wobhonił. Tež wólbomat sym wuspytał a tři reportaže w telewiziji sćěhował. Mój rozsud budźe tuž lětsa, štož direktneho kandidata nastupa, hinaši hač dotal. Wón/wona so jara w regionje angažuje, štož je mje přeswědčiło. Hłós za stronu budźe kaž lěta 2013 jenaki. Hewak sym stajnje kandidata a přisłušnu stronu wolił.
Alena Pawlikec z Radworja: Najwočiwidniši srědk wabjenja su wězo zjawne wólbne plakaty. Wosebje napadnu mi serbske wólbne plakaty. Tola wone moje wólbne zmyslenje tak wobwliwowali njejsu. Jara zajimawy běše za mnje wólbomat w interneće, dokelž móžach tam hnydom měnjenja jednotliwych stron k wšelakim a wosebje tež mi wažnym temam přirunować.
Štó ma to wšo zapłaćić?
Skandal wokoło wotpłuna dieselowych awtow je wšudźe tema a wuwabja dis- kusiju. Wčera wotmě so w Berlinje dieselowy wjeršk Zwjazka, krajow a awtotwarcow Němskeje, ale bjez wuslědkow. Bianka Šeferowa je so mjez ludźimi wobhoniła, hač skandal jich wottraša sej dieselowe awta kupić.
Pětr Statnik z Ralbic, sobudźěłaćer Dekra: Zakonsce to, štož su koncerny, kaž VW abo Audi, činili, absolutnje w porjadku njeje. Tež ja wobsedźu dieselowe awto. Nimam pak hubjene swědomje, wšako je mjeztym dosć techniskich móžnosćow wotpłunowe hódnoty polěpšić. Za mnje pak je skerje prašenje, štó ma to wšo zapłaćić. Dokelž přejězdźu na lěto jara wjele kilometrow, bych so kóždy čas zaso za diesel rozsudźił, tak so tele awto za mnje pod smužku wudani.
Diana Maticowa ze Slepoho, regionalna rěčnica župy „Jakub Lorenc-Zalěski“: Jězdźu sama bencinowe awto, a njejsym so tež ženje z mysličku nosyła dieselowe kupić. Přiwšěm diskusiju wobkedźbuju a mam za wažne, zo maja so skućićeljo tež wotpowědnje zamołwić.
Jastwo njeměło tabu być
Busowe njezbožo na awtodróze A 9 z 18 mortwymi je dalšu, derje znatu diskusiju zbudźiło, ludźi, kotřiž při njezbožach sutaja a wobchad haća, čućiwišo chłostać. Redaktorojo SN su so někotrych Serbow za jich měnjenjom prašeli.
Andrea Šmitowa, jednaćelka Radworskeho Šmitec wozydłownistwa: Mam wyše pokuty tym, kotřiž na njezboža sutaja a wobchad haća, za prawe. Wosebje dyrbjeli tych pochłostać, kotřiž wuchowansku šćežku njewutworja. Runje ći maja sej wopačne postupowanje wuwědomić. Tomu móhło sylniše pochłostanje dopomhać. Wěm pak tež, zo hladaja ludźo z refleksa na njezboža.
Měrko Domaška, předsyda zarjadniskeho zwjazka Při Klóšterskej wodźe: Mam krućiše chłostanje za prawe, dokelž tajcy ludźo wohnjowych wobornikow, wuchowanskich sanitetarjow, lěkarjow a dalšich pomocnikow poćežuja. Sym časćišo na awtodróze A 4 po puću. Njewutworja-li šoferojo porjadnu wuchowansku hasku, je ćežko k městnu njezboža dojěć. Sym zasadnje za to, přihladowarjow při njezbožach čućiwje chłostać a jim jězbnu dowolnosć sćazać. Tež chłostanje z jastwom njeměło tabu być.
Wažna kročel za runoprawosć
Z wjetšinu 393 z cyłkownje 623 hłosow je zwjazkowy sejm minjeny pjatk „mandźelstwo za wšitkich“ schwalił. Wjacori politikarjo maja kročel za historiski rozsud. Redaktorojo našeho wječornika chcychu wědźeć, kak Serbja wo „mandźelstwje za wšitkich“ mysla, a su so trochu naprašowali.
Marcela Wowčerjowa z Radworja: Akceptuju, zo staj muž z mužom abo žona ze žonu hromadźe žiwaj. Nimam pak za prawe, to na samsnu runinu stajić kaž mandźelstwo mjez mužom a žonu. Z tym, zo móža tajke mandźelstwa nětko tež dźěći połnje adoptować, mam brjušebolenje. Wšako njeje hišće wědomostnje přepruwowane, kak so to na wuwiće dźěći wuskutkuje.
Eduard Luhmann ze Smjerdźaceje: Měnju, zo mamy w tymle kraju zawěrno hinaše problemy, kotrež měli nuznišo rozrisać. Wuchadźam z toho, zo Zwjazkowe wustawowe sudnistwo rozsud parlamenta jako njeprawniski zastopnjuje. A kusk žortnje so tež prašam, štó ha nětko na kotry nuznik póńdźe. Bě tola tež do toho móžno, zo staj/stej mužej/žonje hromadźe. Dwěluju na tym, zo je za to někajki zakoń trěbny.
Pokazka zhromadnosće
XII. mjezynarodny folklorny festiwal „Łužica 2017“ je nimo. Štož wostawa, je tójšto rjanych dožiwjenjow. Serbske Nowiny su so někotrych wopytowarjow festiwala prašeli, što bě za nich to najrjeńše na swjatku.
Farar Měrćin Deleńk z Chrósćic: Festiwal bě za mnje přemóžaca pokazka zhromadnosće ludow najwšelakorišich narodow. Tu je so wujewiło, zo móža ludźo zhromadnje w měrje a pokoju žiwi być. Na wšěch dnjach su so wukrajne cyłki z našimi serbskimi zabawjeli a njedźelu z nimi hromadźe tež Boha Knjeza na Božej mši chwalili. Jara wažu sej dźěło wšěch tych, kotřiž za kulisami festiwala skutkuja a tak k jeho poradźenju přinošuja. Jim zapłać Bóh.
Na festiwalu chcemy derje wobstać
Serbski folklorny ansambl Wudwor wjeseli so nad kóždym rejwarjom/rejwarku, kotryž/kotraž so ćělesu přidruži. Alfons Wićaz je so někotrych młodych sobuskutkowacych prašał, što so jim lubi a na čo so hižo wjesela.
Bernadet Zahrodnikec z Jaseńcy: Mi so w skupinje wosebje tež zhromadnosć lubi. Tohodla so na kóždu probu wjeselu. Sym na naš wustup na folklornym festiwalu jara wćipna. Chcemy tam jara derje wobstać. A runje tak wćipna sym na wukrajnych hosći, na rejwarki a rejwarjow. Najrjeńša a najzajimawša za mnje je naša „Burska reja“, dokelž je temperamentna.
Pawoł Haška ze Serbskich Pazlic: W dorostowej skupinje smy ze mnu sedmjo ze 7. lětnika na Budyskim Serbskim gymnaziju. Skutkuju wot lońšeho decembra sobu. Tule sobu rejwać mi wulke wjeselo wobradźa. Proby so mi lubja. A rjenje bě w treningowymaj lěhwomaj. Pomhamy sej mjez sobu. Dyrbimy pak na probach hišće disciplinowaniši być.
Dalše kapacity trěbne
Dźěłanišćo za serbske kubłanske wuwiwanje (ABC) w Choćebuzu zhladowaše wčera ze swjatočnosću na 25. róčnicu załoženja. Milenka Rječcyna je měnjenja přitomnych gratulantow zestajała.
Claudia Kosacowa, referentka za serbske naležnosće w ministerstwje za kubłanje, młodźinu a sport: Před tydźenjomaj móžach so wo bohatosći nadawkow a wo projektach ABC přeswědčić. Sym přeco hišće połna zaćišćow wo angažemenće a motiwaciji, z kotrejž tu dźěłaja. Skutkowanje sobudźěłaćerjow ma nošnu rólu při posrědkowanju delnjoserbšćiny wosebje při zwoprawdźenju we wučbje, a to tež dalše 25 lět.
Cornelia Orphal, zastupowaca nawodnica statneho šulskeho zarjada Choćebuz: Dr. Christiana Piniekowa předstaji wuknjenske a wuwučowanske srědki, kotrež ABC wuwiwa. Byrnjež jara měrnje wustupowała, namołwi wona cyle wědomje šulski zarjad, skutkować jako multiplikator. Prošu wo dalše dobre zhromadne dźěło mjez wšitkimi partnerami, zo by so w našim regionje serbskosć zachowała. Jako šulski zarjad smy wjeseli, zo podpěruje nas ABC při pytanju a zdobywanju wučerskeho dorosta.
Z projektom přeće wutroby spjelnili
Wuknjenski program „Serbšćinu online wuknyć“ (SOL) je wot zańdźeneho pjatka w interneće přistupny. Z prezentacije w Budyskim Serbskim domje je Milenka Rječcyna měnjenja zestajała.
Jednaćelski direktor Lipšćanskeho Instituta za sorabistiku prof. Edward Wornar: Wuznam toho, štož je so tule zdokonjało, njehodźi so scyła prawje trochować. Sym sej wěsty, zo su tež dźěći wobkuzłane, zo pohonja program k rěčenju a pisanju. Zaběra ze serbšćinu na načasne wašnje je dobry input a słuži zwyšenju prestiža Łužicy. Wobjim našich kursow za rěč njeznajacych njedosaha za hłuboke zanurjenje do rěče. Nětko tak přijomnje wuhotowany projekt při tym pomha.
Nawodnica Rěčneho centruma WITAJ dr. Beata Brězanowa: Sym zahorjena a dźakuju so wšitkim wobdźělenym. Je to rjana zakładna ideja, zapołožene nadawki su hač do detaila přemyslene a ze sobu zwjazane, zdobom wuhotowanje jara wabi. Za mnje je jasne, zo změje SOL mnohich wužiwarjow. Mamy telko zajimcow, kotřiž chcedźa serbsku rěč tež online wuknyć. Nětko to móža. Sće nam přeće wutroby spjelnili.
Łužica ma tež po brunicy domizna być
Předewzaće Łužiska energija a milinarnje (LEAG) je so ze swojim přichodnym konceptom łužiskeho brunicoweho rewěra wo wulku rozbudźenosć postarało. Najwšelakoriše stejišća a měnjenja su na to w běhu krótkeho časa dóšli. Bianka Šeferowa je je znosyła a zestajała.
Sakski hospodarski minister Martin Dulig (SPD): Sym wjesoły, zo mamy z rozsudom LEAG skónčnje planowansku wěstotu – za ludźi we Łužicy, za přistajenych we łužiskim brunicowym rewěrje a za energijowy kraj Saksku. Lěta smy čakali, kak dale póńdźe. Nětko mamy wěstotu, a to je dobra powěsć. Wězo njejsu z rozsudom jenož nadźije zwjazane, ale tež přesłapjenosć. Tohodla apeluju na LEAG, zamołwitosć za region dale přewzać. Wotzamknjene zrěčenja maja so samozrozumliwje spjelnić. W zašłych lětach su so wěste infrastrukturne naprawy do přichoda přesunyli, dokelž njebě wěste, kak dale. Nětko je LEAG rozsudźiła, a sakske knježerstwo ma so z wuskutkami rozestajeć a naprawy zahajić.
Oligarchojo njehańbićiwje rozsudźeja
Předewzaće LEAG je minjeny štwórtk wozjewiło, zo nowa brunicowa jama Janšojce-sewjer njebudźe, za jamu Wochozy II ma so „jenož“ Miłoraz přesydlić. Što z Wjelceje a Prožyma budźe, jasne njeje. Kak tam ludźo wo tym mysla? Serbske Nowiny su so wobhonili.
Reinhild Martin, korčmarka Miłoraskeho hosćenca „K wočerstwjenju“: Skónčnje je rozsudźene a wěmy, na čim smy. Wšako mje tež zrudźa so z Miłorazom rozžohnować. Samo našej wnučce, kotrejž w Hessenskej bydlitej, stej zrudnej. Prěnich „turistow“ smy kónc tydźenja hižo měli. Woni chcychu sej našu wjes wobhladać, dołhož hišće je. Młode swójby pak praja, zo nětko doprědka póńdźe a zo móža skónčnje twarić. Pola nas dyrbi so najprjedy swójbna rada schadźować, zo bychmy zhromadnje rozsudźili, što budźe a dokal potom póńdźemy.
Manfred Nikel, předsyda Rownjanskeho towarstwa Njepilic dwór: Sym jara wjesoły. Naš statok je žiwy a njebudźe na druhe městno přesadźeny. To je žiwjenske dźěło, štož bu tu natwarjene. Wuprajenje LEAG bě nětko wulka překwapjenka. Ja běch přeco optimistiski, nětko je so moje přeće zwoprawdźiło.
